Isavia - þar sem sögur fara á flug Skúli Gunnar Sigfússon skrifar 6. janúar 2025 13:30 Isavia, sem er opinbert fyrirtæki í eigu almennings, birti sem kunnugt er langa og rándýra auglýsingu fyrir áramótaskaup Ríkissjónvarpsins á gamlárskvöld. Eins og fram kom í grein minni fyrir nýliðna helgi er um að ræða dýrasta auglýsingatíma sem til er á Íslandi, en birting þessarar einu auglýsingar kostaði ríflega þrjár milljónir króna. Auglýsingin hefur verið sýnd á ljósvakamiðlunum nokkrum sinnum eftir það og nú síðast í gærkvöld í fullri lengd. Því er ljóst að kostnaður við birtingar auglýsingarinnar er margfalt hærri en ég taldi áður. Þá er ótalinn kostnaðurinn við framleiðslu hennar. KEF er ekki Kringlan eða Smáralind Jón Clean, deildarstjóri hjá Isavia sem sér um markaðsmál og upplifun, svaraði grein minn í fjölmiðlum og benti á að auglýsingin væri ekki fjármögnuð með opinberum fjármunum, heldur úr „sameiginlegum markaðssjóði sem allir rekstraraðilar á vellinum leggja til“ eins og hann komst að orði. Þetta yfirklór er ekki til þess fallið að bæta trúverðugleika Isavia. Það er vissulega algengt að rekstraraðilar í verslunarmiðstöðvum, t.d. í Smáralind og Kringlunni, greiði hluta af veltu sinni í markaðssjóð – en það er ekki hægt að halda því fram að Keflavíkurflugvöllur sé rekinn með sambærilegum hætti, enda skyldi maður ætla að hann væri ekki í samkeppni við aðrar verslunarmiðstöðvar. Slík samkeppni væri í besta falli ósanngjörn og í versta falli ólögleg, enda ríkisfyrirtækið Isavia að nota almannafé til að reyna að beina viðskiptum frá íslenskum verslunum og veitingastöðum – sem þurfa að standa skil á öllum tollum og sköttum til ríkisins – til toll- og skattfrjáls verslunarsvæðis á Keflavíkurflugvelli. Verslunarmiðstöðvar hafa hag af því að fá sem flesta viðskiptavini og þeir viðskiptavinir hafa val um að fara annað. Það er því eðlilegt að verslunarmiðstöðvar keppist um að laða að sér viðskiptavini og verji fjármagni í auglýsingaherferðir. Keflavíkurflugvöllur er nær eina leiðin til að ferðast til og frá landinu, auk þess sem farþegar eru leiddir í gegnum verslunar- og veitingasvæði hvort sem þeim líkar betur eða verr. Það segir sig sjálft að ríkisapparat sem rekur slíkt frísvæði á ekki að eyða tugum milljóna króna af almannafé í ímyndarauglýsingar til að upphefja sjálft sig. Markaðsgjald tíðkast ekki almennt á flugvöllum Ég ræddi um helgina við nokkra leyfishafa veitingastaða á flugvöllum beggja megin Atlantshafsins. Enginn þeirra kannaðist við það að greiða sérstakt markaðsgjald til flugvallanna og hvað þá að flugvellirnir sjálfir væru að auglýsa sig sérstaklega. Kannski tíðkast það einhvers staðar í heiminum en ég sé ekki tilganginn með því á Keflavíkurflugvelli. Ef rekstraraðilar á Keflavíkurflugvelli greiða hlutfall af veltu í markaðssjóð, þá ætti það fjármagn auðvitað frekar að fara til ríkisfyrirtækisins sem húsaleiga og féð nýtt til að byggja upp annars arfaslakan flugvöll. Að því sögðu, þá þekkist það varla að flugvellir auglýsi sjálfa sig með sambærilegum hætti. Maður myndi til að mynda ekki sjá flugvöll auglýsa sjálfan sig fyrir Ofurskálina (e. Superbowl) í Bandaríkjunum, sem er líklega sambærilegastur þeim auglýsingatíma sem er fyrir áramótaskaup RÚV. Hugsanlega búa flugvellir víða um heim til kynningarefni og birta á heimasíðum sínum eða á samfélagsmiðlum, en engin dæmi veit ég þess að flugvellir fari í rándýra og risastóra auglýsingaherferð og birti allt að tveggja mínútna auglýsingu í dýrustu auglýsingatímum sjónvarpsstöðva í sínum löndum. Spurningum enn ósvarað Það er nokkuð augljóst að stjórnendur Isavia hafa í þessu tilviki varið fjármagni sem þeir eiga ekki sjálfir til að bæta eigin ímynd og reyna að telja okkur trú um að allt sé í himnalagi á flugvellinum, sem er auðvitað alls ekki staðan og blasir við ferðalöngum ár eftir ár. Betur færi á því að skipuleggja betur uppbyggingu á flugvellinum og sinna viðeigandi viðhaldi þannig að upplifun þeirra sem um völlinn fara verði betri. Ég hvet Isavia til að upplýsa um heildarkostnað við yfirstandandi auglýsingaherferð sem hófst á gamlárskvöld og kallast: „KEF, þar sem sögur fara á flug.“ Á ég þar við annars vegar heildarframleiðslukostnað og hins vegar heildarbirtingarkostnað. Ég er sannfærður um að Isavia mun góðfúslega verða við því, enda varla nein ástæða til að pukrast með þær upplýsingar. Þá væri viðeigandi að upplýst verði um tilgang herferðarinnar. Ég hvet forstjóra Isavia til að svara sjálfur ofangreindum spurningum sem almenningur vill fá svör við en senda ekki undirmann sinn til svara. Forstjórinn er ekkert of góður til þess að svara sjálfsögðum spurningum varðandi rekstur félags sem hann ber ábyrgð á og er í eigu almennings. Ef forstjórinn telur sig ekki getað svarað, þá treysti ég því að Kristján Þór Júlíusson, stjórnarformaður Isavia, svari þessum spurningum enda hlýtur þessi tugmilljóna auglýsingaherferð að hafa komið á borð stjórnar Isavia og hlotið þar samþykki. Höfundur er hluthafi í Isavia líkt og allir Íslendingar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skúli Gunnar Sigfússon Keflavíkurflugvöllur Mest lesið Fylgið fór vegna fullveldismáls Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Flokkurinn hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson Skoðun Er Ísrael ennþá útvalin þjóð Guðs? Ómar Torfason Skoðun Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson Skoðun Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu? Helen Ólafsdóttir Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson Skoðun Skoðun Skoðun Fylgið fór vegna fullveldismáls Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Er Ísrael ennþá útvalin þjóð Guðs? Ómar Torfason skrifar Skoðun Flokkurinn hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Raforkuverð: Stórnotendur og almenningur Ingvar Júlíus Baldursson skrifar Skoðun Hætt við að hækka ekki skatta á almenning Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Skattafíkn í skjóli réttlætis: Tímavélin stillt á 2012 Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson skrifar Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir skrifar Skoðun Þjónusta sem gleður – skilar sér beint í kassann Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Miðflokkurinn – Rödd skynseminnar í borginni Ómar Már Jónsson skrifar Skoðun Virði barna og ungmenna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Sættir þú þig við þetta? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Alþingi gleymir aftur fötluðum börnum Lúðvík Júlíusson skrifar Skoðun Lægri gjöld, fleiri tækifæri Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Tölum um stóra valdaframsalsmálið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar Skoðun Öflugar varnir krefjast stöndugra fréttamiðla Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Gott frumvarp, en hvað með verklagið? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson skrifar Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Lífeyrissjóðirnir og Íslandsbanki, hluthafafundur á mánudag Bolli Héðinsson skrifar Skoðun „Þegar arkitektinn fer á flug“ - opinber umræða á villigötum Eyrún Arnarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið þarf stjórnvöld með bein í nefinu Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Börn eru hvorki veiðigjöld né öryggis- og varnarmál Grímur Atlason skrifar Skoðun Í vörn gegn sjálfum sér? Ólafur Stephensen skrifar Sjá meira
Isavia, sem er opinbert fyrirtæki í eigu almennings, birti sem kunnugt er langa og rándýra auglýsingu fyrir áramótaskaup Ríkissjónvarpsins á gamlárskvöld. Eins og fram kom í grein minni fyrir nýliðna helgi er um að ræða dýrasta auglýsingatíma sem til er á Íslandi, en birting þessarar einu auglýsingar kostaði ríflega þrjár milljónir króna. Auglýsingin hefur verið sýnd á ljósvakamiðlunum nokkrum sinnum eftir það og nú síðast í gærkvöld í fullri lengd. Því er ljóst að kostnaður við birtingar auglýsingarinnar er margfalt hærri en ég taldi áður. Þá er ótalinn kostnaðurinn við framleiðslu hennar. KEF er ekki Kringlan eða Smáralind Jón Clean, deildarstjóri hjá Isavia sem sér um markaðsmál og upplifun, svaraði grein minn í fjölmiðlum og benti á að auglýsingin væri ekki fjármögnuð með opinberum fjármunum, heldur úr „sameiginlegum markaðssjóði sem allir rekstraraðilar á vellinum leggja til“ eins og hann komst að orði. Þetta yfirklór er ekki til þess fallið að bæta trúverðugleika Isavia. Það er vissulega algengt að rekstraraðilar í verslunarmiðstöðvum, t.d. í Smáralind og Kringlunni, greiði hluta af veltu sinni í markaðssjóð – en það er ekki hægt að halda því fram að Keflavíkurflugvöllur sé rekinn með sambærilegum hætti, enda skyldi maður ætla að hann væri ekki í samkeppni við aðrar verslunarmiðstöðvar. Slík samkeppni væri í besta falli ósanngjörn og í versta falli ólögleg, enda ríkisfyrirtækið Isavia að nota almannafé til að reyna að beina viðskiptum frá íslenskum verslunum og veitingastöðum – sem þurfa að standa skil á öllum tollum og sköttum til ríkisins – til toll- og skattfrjáls verslunarsvæðis á Keflavíkurflugvelli. Verslunarmiðstöðvar hafa hag af því að fá sem flesta viðskiptavini og þeir viðskiptavinir hafa val um að fara annað. Það er því eðlilegt að verslunarmiðstöðvar keppist um að laða að sér viðskiptavini og verji fjármagni í auglýsingaherferðir. Keflavíkurflugvöllur er nær eina leiðin til að ferðast til og frá landinu, auk þess sem farþegar eru leiddir í gegnum verslunar- og veitingasvæði hvort sem þeim líkar betur eða verr. Það segir sig sjálft að ríkisapparat sem rekur slíkt frísvæði á ekki að eyða tugum milljóna króna af almannafé í ímyndarauglýsingar til að upphefja sjálft sig. Markaðsgjald tíðkast ekki almennt á flugvöllum Ég ræddi um helgina við nokkra leyfishafa veitingastaða á flugvöllum beggja megin Atlantshafsins. Enginn þeirra kannaðist við það að greiða sérstakt markaðsgjald til flugvallanna og hvað þá að flugvellirnir sjálfir væru að auglýsa sig sérstaklega. Kannski tíðkast það einhvers staðar í heiminum en ég sé ekki tilganginn með því á Keflavíkurflugvelli. Ef rekstraraðilar á Keflavíkurflugvelli greiða hlutfall af veltu í markaðssjóð, þá ætti það fjármagn auðvitað frekar að fara til ríkisfyrirtækisins sem húsaleiga og féð nýtt til að byggja upp annars arfaslakan flugvöll. Að því sögðu, þá þekkist það varla að flugvellir auglýsi sjálfa sig með sambærilegum hætti. Maður myndi til að mynda ekki sjá flugvöll auglýsa sjálfan sig fyrir Ofurskálina (e. Superbowl) í Bandaríkjunum, sem er líklega sambærilegastur þeim auglýsingatíma sem er fyrir áramótaskaup RÚV. Hugsanlega búa flugvellir víða um heim til kynningarefni og birta á heimasíðum sínum eða á samfélagsmiðlum, en engin dæmi veit ég þess að flugvellir fari í rándýra og risastóra auglýsingaherferð og birti allt að tveggja mínútna auglýsingu í dýrustu auglýsingatímum sjónvarpsstöðva í sínum löndum. Spurningum enn ósvarað Það er nokkuð augljóst að stjórnendur Isavia hafa í þessu tilviki varið fjármagni sem þeir eiga ekki sjálfir til að bæta eigin ímynd og reyna að telja okkur trú um að allt sé í himnalagi á flugvellinum, sem er auðvitað alls ekki staðan og blasir við ferðalöngum ár eftir ár. Betur færi á því að skipuleggja betur uppbyggingu á flugvellinum og sinna viðeigandi viðhaldi þannig að upplifun þeirra sem um völlinn fara verði betri. Ég hvet Isavia til að upplýsa um heildarkostnað við yfirstandandi auglýsingaherferð sem hófst á gamlárskvöld og kallast: „KEF, þar sem sögur fara á flug.“ Á ég þar við annars vegar heildarframleiðslukostnað og hins vegar heildarbirtingarkostnað. Ég er sannfærður um að Isavia mun góðfúslega verða við því, enda varla nein ástæða til að pukrast með þær upplýsingar. Þá væri viðeigandi að upplýst verði um tilgang herferðarinnar. Ég hvet forstjóra Isavia til að svara sjálfur ofangreindum spurningum sem almenningur vill fá svör við en senda ekki undirmann sinn til svara. Forstjórinn er ekkert of góður til þess að svara sjálfsögðum spurningum varðandi rekstur félags sem hann ber ábyrgð á og er í eigu almennings. Ef forstjórinn telur sig ekki getað svarað, þá treysti ég því að Kristján Þór Júlíusson, stjórnarformaður Isavia, svari þessum spurningum enda hlýtur þessi tugmilljóna auglýsingaherferð að hafa komið á borð stjórnar Isavia og hlotið þar samþykki. Höfundur er hluthafi í Isavia líkt og allir Íslendingar.
Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar
Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar
Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar