Hverjir verja almannahagsmuni? Reynir Böðvarsson skrifar 29. nóvember 2024 12:11 Almannahagsmuni þykjast allir flokkar hafa fyrir augum en við þekkjum það vel að hægri flokkarnir eru fyrst og fremst í sérhagsmunagæslu, Sjálfstæðisflokkurinn, Miðflokkurinn og Viðreisn eru augljóslega flokkar sérhagsmuna þeirra sem betur meiga sín í samfélaginu og þá sérstaklega fjármagnseigenda. Framsóknarflokkurinn, sem þykist reyndar alltaf vera miðjuflokkur, er sögulega flokkur landsbyggðarinnar en virðist nú helst standa vörð um efnahagssvæði Skagafjarðar. Flokkur fólksins hefur byggt sinn málflutning á því að standa vörð um hagsmuni almennings, sérstaklega þeirra sem eiga í fjárhagslegum erfiðleikum eða tilheyra viðkvæmum hópum samfélagsins. Flokkurinn hefur í orði lagt áherslu á mál eins og lækkun skatta á tekjulága, hækkun bóta og aukna velferðarþjónustu. Þessi áhersla hefur að hluta náð eyrum kjósenda, enda höfðar hún til þeirra sem telja sig hafa orðið útundan í hagvaxtarþróun eða njóta ekki ávinnings af kerfinu. Þrátt fyrir góðan tilgang skortir verulega á trúverðugleika, sérstaklega þegar kemur að fjármögnun. Það er augljóst hverjum sem er að tillögur flokksins um aukin útgjöld til velferðarmála og skattalækkanir eru illa útfærðar eða svo óljósar að það er ekkert mark takandi á þeim. Stundum eru settar fram hugmyndir um að spara í ríkisrekstri eða endurskipuleggja forgangsröðun, en útfærslan er alltaf mjög óljós. Það er augljóst að án skýrra útreikninga og framkvæmanlegra áætlana er hætta á að loforðin verði einfaldlega orðin tóm, sem ég held að sé staðreynd málsins. Flokkurinn leggur áherslu á málefni sem höfða til tilfinninga frekar en að leggja fram heildstæðar lausnir sem hægt er að greina. Augljóst er að málflutningur flokksins byggist á einföldunum og vinsældastefnu fremur en á djúpstæðri greiningu eða ábyrgum tillögum. Þetta grefur undan trúverðugleika hans í augum okkar sem vilja sjá raunhæfar lausnir sem standast skoðun. Þeir sem aðhyllast áherslur flokksins ættu frekar að líta til vinstri ef árangurs á að vænta. Vinstri flokkar leggja almennt mikla áherslu á almannahagsmuni og jafnaðarmál, með það að markmiði að tryggja félagslegt réttlæti og draga úr ójöfnuði. Þeir ganga út frá þeirri grundvallarhugmynd að samfélagið eigi að byggjast á samstöðu og sanngirni þar sem allir fá jafnan aðgang að grunnþjónustu, svo sem heilbrigðis- og menntakerfi, óháð efnahag. Þetta kemur fram í áherslu vinstri flokka á öflugt velferðarkerfi, hátekjuskatt, sanngjarna dreifingu auðs og stuðning við veikburða hópa, til að mæta þörfum samfélagsins í heild fremur en að hygla sérhagsmunahópum. Sósíalistaflokkur Íslands hefur tekið þessar áherslur enn lengra með róttækum tillögum sem beinast að því að uppræta kerfislægan ójöfnuð og valdaójafnvægi í samfélaginu. Flokkurinn hafnar hugmyndafræði markaðshyggju sem hann telur hafa leitt til aukins ójafnaðar og misskiptingar, bæði í efnahagslegu og samfélagslegu samhengi. Í stefnu flokksins má sjá skýra áherslu á almannahagsmuni í baráttu fyrir eignarhaldi almennings á auðlindum og innviðum, svo sem orkukerfi, húsnæðismarkaði og heilbrigðisþjónustu. Eitt af lykilmálum Sósíalistaflokksins er húsnæðismál, þar sem hann krefst þess að húsnæði sé tryggt sem mannréttindi fremur en markaðsvara. Hann leggur til stórátak í uppbyggingu félagslegs húsnæðis til að draga úr áhrifum gróðaafla á markaðnum, sem hefur leitt til verðbólgu og skorts á viðráðanlegu húsnæði. Þá vinnur flokkurinn einnig að því að lækka framfærslukostnað, meðal annars með því að tryggja ókeypis heilbrigðisþjónustu, lækka leigu og draga úr verðtryggingu lána. Flokkurinn beinir spjótum sínum sérstaklega að sérhagsmunum stórfyrirtækja og fjármálafyrirtækja, sem hann telur hafa of mikil áhrif á stefnumótun stjórnvalda. Hann vill að auðlindir landsins, eins og orka og sjávarútvegur, skili meiri arði til almennings í stað þess að nýtast fáum útvöldum. Þessi stefna undirstrikar kjarnaviðhorf Sósíalistaflokksins: að samfélagið eigi að þjóna fólkinu í landinu en ekki einkahagsmunum. Áherslur flokksins endurspegla djúpa trú á því að jafna beri leikvöllinn í samfélaginu og að ójöfnuður sé ekki aðeins óréttlátur heldur einnig hindrun fyrir raunverulegt lýðræði. Með þessari róttæku nálgun skapar Sósíalistaflokkurinn andsvar við valdaójafnvægi sem hann telur ríkjandi í samfélaginu og býður kjósendum sem deila þessum sýn valkost sem leggur almannahagsmuni í öndvegi. Þetta er ekki flókið, kjósum Sósíalistaflokk Íslands í þessum kosningum. Höfundur er sósíalisti. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reynir Böðvarsson Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Mest lesið Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson Skoðun Skoðun Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey skrifar Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Sjá meira
Almannahagsmuni þykjast allir flokkar hafa fyrir augum en við þekkjum það vel að hægri flokkarnir eru fyrst og fremst í sérhagsmunagæslu, Sjálfstæðisflokkurinn, Miðflokkurinn og Viðreisn eru augljóslega flokkar sérhagsmuna þeirra sem betur meiga sín í samfélaginu og þá sérstaklega fjármagnseigenda. Framsóknarflokkurinn, sem þykist reyndar alltaf vera miðjuflokkur, er sögulega flokkur landsbyggðarinnar en virðist nú helst standa vörð um efnahagssvæði Skagafjarðar. Flokkur fólksins hefur byggt sinn málflutning á því að standa vörð um hagsmuni almennings, sérstaklega þeirra sem eiga í fjárhagslegum erfiðleikum eða tilheyra viðkvæmum hópum samfélagsins. Flokkurinn hefur í orði lagt áherslu á mál eins og lækkun skatta á tekjulága, hækkun bóta og aukna velferðarþjónustu. Þessi áhersla hefur að hluta náð eyrum kjósenda, enda höfðar hún til þeirra sem telja sig hafa orðið útundan í hagvaxtarþróun eða njóta ekki ávinnings af kerfinu. Þrátt fyrir góðan tilgang skortir verulega á trúverðugleika, sérstaklega þegar kemur að fjármögnun. Það er augljóst hverjum sem er að tillögur flokksins um aukin útgjöld til velferðarmála og skattalækkanir eru illa útfærðar eða svo óljósar að það er ekkert mark takandi á þeim. Stundum eru settar fram hugmyndir um að spara í ríkisrekstri eða endurskipuleggja forgangsröðun, en útfærslan er alltaf mjög óljós. Það er augljóst að án skýrra útreikninga og framkvæmanlegra áætlana er hætta á að loforðin verði einfaldlega orðin tóm, sem ég held að sé staðreynd málsins. Flokkurinn leggur áherslu á málefni sem höfða til tilfinninga frekar en að leggja fram heildstæðar lausnir sem hægt er að greina. Augljóst er að málflutningur flokksins byggist á einföldunum og vinsældastefnu fremur en á djúpstæðri greiningu eða ábyrgum tillögum. Þetta grefur undan trúverðugleika hans í augum okkar sem vilja sjá raunhæfar lausnir sem standast skoðun. Þeir sem aðhyllast áherslur flokksins ættu frekar að líta til vinstri ef árangurs á að vænta. Vinstri flokkar leggja almennt mikla áherslu á almannahagsmuni og jafnaðarmál, með það að markmiði að tryggja félagslegt réttlæti og draga úr ójöfnuði. Þeir ganga út frá þeirri grundvallarhugmynd að samfélagið eigi að byggjast á samstöðu og sanngirni þar sem allir fá jafnan aðgang að grunnþjónustu, svo sem heilbrigðis- og menntakerfi, óháð efnahag. Þetta kemur fram í áherslu vinstri flokka á öflugt velferðarkerfi, hátekjuskatt, sanngjarna dreifingu auðs og stuðning við veikburða hópa, til að mæta þörfum samfélagsins í heild fremur en að hygla sérhagsmunahópum. Sósíalistaflokkur Íslands hefur tekið þessar áherslur enn lengra með róttækum tillögum sem beinast að því að uppræta kerfislægan ójöfnuð og valdaójafnvægi í samfélaginu. Flokkurinn hafnar hugmyndafræði markaðshyggju sem hann telur hafa leitt til aukins ójafnaðar og misskiptingar, bæði í efnahagslegu og samfélagslegu samhengi. Í stefnu flokksins má sjá skýra áherslu á almannahagsmuni í baráttu fyrir eignarhaldi almennings á auðlindum og innviðum, svo sem orkukerfi, húsnæðismarkaði og heilbrigðisþjónustu. Eitt af lykilmálum Sósíalistaflokksins er húsnæðismál, þar sem hann krefst þess að húsnæði sé tryggt sem mannréttindi fremur en markaðsvara. Hann leggur til stórátak í uppbyggingu félagslegs húsnæðis til að draga úr áhrifum gróðaafla á markaðnum, sem hefur leitt til verðbólgu og skorts á viðráðanlegu húsnæði. Þá vinnur flokkurinn einnig að því að lækka framfærslukostnað, meðal annars með því að tryggja ókeypis heilbrigðisþjónustu, lækka leigu og draga úr verðtryggingu lána. Flokkurinn beinir spjótum sínum sérstaklega að sérhagsmunum stórfyrirtækja og fjármálafyrirtækja, sem hann telur hafa of mikil áhrif á stefnumótun stjórnvalda. Hann vill að auðlindir landsins, eins og orka og sjávarútvegur, skili meiri arði til almennings í stað þess að nýtast fáum útvöldum. Þessi stefna undirstrikar kjarnaviðhorf Sósíalistaflokksins: að samfélagið eigi að þjóna fólkinu í landinu en ekki einkahagsmunum. Áherslur flokksins endurspegla djúpa trú á því að jafna beri leikvöllinn í samfélaginu og að ójöfnuður sé ekki aðeins óréttlátur heldur einnig hindrun fyrir raunverulegt lýðræði. Með þessari róttæku nálgun skapar Sósíalistaflokkurinn andsvar við valdaójafnvægi sem hann telur ríkjandi í samfélaginu og býður kjósendum sem deila þessum sýn valkost sem leggur almannahagsmuni í öndvegi. Þetta er ekki flókið, kjósum Sósíalistaflokk Íslands í þessum kosningum. Höfundur er sósíalisti.
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun