Hverjir verja almannahagsmuni? Reynir Böðvarsson skrifar 29. nóvember 2024 12:11 Almannahagsmuni þykjast allir flokkar hafa fyrir augum en við þekkjum það vel að hægri flokkarnir eru fyrst og fremst í sérhagsmunagæslu, Sjálfstæðisflokkurinn, Miðflokkurinn og Viðreisn eru augljóslega flokkar sérhagsmuna þeirra sem betur meiga sín í samfélaginu og þá sérstaklega fjármagnseigenda. Framsóknarflokkurinn, sem þykist reyndar alltaf vera miðjuflokkur, er sögulega flokkur landsbyggðarinnar en virðist nú helst standa vörð um efnahagssvæði Skagafjarðar. Flokkur fólksins hefur byggt sinn málflutning á því að standa vörð um hagsmuni almennings, sérstaklega þeirra sem eiga í fjárhagslegum erfiðleikum eða tilheyra viðkvæmum hópum samfélagsins. Flokkurinn hefur í orði lagt áherslu á mál eins og lækkun skatta á tekjulága, hækkun bóta og aukna velferðarþjónustu. Þessi áhersla hefur að hluta náð eyrum kjósenda, enda höfðar hún til þeirra sem telja sig hafa orðið útundan í hagvaxtarþróun eða njóta ekki ávinnings af kerfinu. Þrátt fyrir góðan tilgang skortir verulega á trúverðugleika, sérstaklega þegar kemur að fjármögnun. Það er augljóst hverjum sem er að tillögur flokksins um aukin útgjöld til velferðarmála og skattalækkanir eru illa útfærðar eða svo óljósar að það er ekkert mark takandi á þeim. Stundum eru settar fram hugmyndir um að spara í ríkisrekstri eða endurskipuleggja forgangsröðun, en útfærslan er alltaf mjög óljós. Það er augljóst að án skýrra útreikninga og framkvæmanlegra áætlana er hætta á að loforðin verði einfaldlega orðin tóm, sem ég held að sé staðreynd málsins. Flokkurinn leggur áherslu á málefni sem höfða til tilfinninga frekar en að leggja fram heildstæðar lausnir sem hægt er að greina. Augljóst er að málflutningur flokksins byggist á einföldunum og vinsældastefnu fremur en á djúpstæðri greiningu eða ábyrgum tillögum. Þetta grefur undan trúverðugleika hans í augum okkar sem vilja sjá raunhæfar lausnir sem standast skoðun. Þeir sem aðhyllast áherslur flokksins ættu frekar að líta til vinstri ef árangurs á að vænta. Vinstri flokkar leggja almennt mikla áherslu á almannahagsmuni og jafnaðarmál, með það að markmiði að tryggja félagslegt réttlæti og draga úr ójöfnuði. Þeir ganga út frá þeirri grundvallarhugmynd að samfélagið eigi að byggjast á samstöðu og sanngirni þar sem allir fá jafnan aðgang að grunnþjónustu, svo sem heilbrigðis- og menntakerfi, óháð efnahag. Þetta kemur fram í áherslu vinstri flokka á öflugt velferðarkerfi, hátekjuskatt, sanngjarna dreifingu auðs og stuðning við veikburða hópa, til að mæta þörfum samfélagsins í heild fremur en að hygla sérhagsmunahópum. Sósíalistaflokkur Íslands hefur tekið þessar áherslur enn lengra með róttækum tillögum sem beinast að því að uppræta kerfislægan ójöfnuð og valdaójafnvægi í samfélaginu. Flokkurinn hafnar hugmyndafræði markaðshyggju sem hann telur hafa leitt til aukins ójafnaðar og misskiptingar, bæði í efnahagslegu og samfélagslegu samhengi. Í stefnu flokksins má sjá skýra áherslu á almannahagsmuni í baráttu fyrir eignarhaldi almennings á auðlindum og innviðum, svo sem orkukerfi, húsnæðismarkaði og heilbrigðisþjónustu. Eitt af lykilmálum Sósíalistaflokksins er húsnæðismál, þar sem hann krefst þess að húsnæði sé tryggt sem mannréttindi fremur en markaðsvara. Hann leggur til stórátak í uppbyggingu félagslegs húsnæðis til að draga úr áhrifum gróðaafla á markaðnum, sem hefur leitt til verðbólgu og skorts á viðráðanlegu húsnæði. Þá vinnur flokkurinn einnig að því að lækka framfærslukostnað, meðal annars með því að tryggja ókeypis heilbrigðisþjónustu, lækka leigu og draga úr verðtryggingu lána. Flokkurinn beinir spjótum sínum sérstaklega að sérhagsmunum stórfyrirtækja og fjármálafyrirtækja, sem hann telur hafa of mikil áhrif á stefnumótun stjórnvalda. Hann vill að auðlindir landsins, eins og orka og sjávarútvegur, skili meiri arði til almennings í stað þess að nýtast fáum útvöldum. Þessi stefna undirstrikar kjarnaviðhorf Sósíalistaflokksins: að samfélagið eigi að þjóna fólkinu í landinu en ekki einkahagsmunum. Áherslur flokksins endurspegla djúpa trú á því að jafna beri leikvöllinn í samfélaginu og að ójöfnuður sé ekki aðeins óréttlátur heldur einnig hindrun fyrir raunverulegt lýðræði. Með þessari róttæku nálgun skapar Sósíalistaflokkurinn andsvar við valdaójafnvægi sem hann telur ríkjandi í samfélaginu og býður kjósendum sem deila þessum sýn valkost sem leggur almannahagsmuni í öndvegi. Þetta er ekki flókið, kjósum Sósíalistaflokk Íslands í þessum kosningum. Höfundur er sósíalisti. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reynir Böðvarsson Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Mest lesið Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson Skoðun Af hverju er Framsóknarfólk hamingjusamast? Árelía Eydís Guðmundsdóttir Skoðun Lausnin liggur fyrir – Landspítali þarf að stíga skrefið Sandra B. Franks Skoðun Skjárinn og börnin Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal Skoðun „Er stjúpmamma þín vond eins og í Öskubusku?“ Hafdís Bára Ólafsdóttir Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann Skoðun Skoðun Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson skrifar Skoðun Lausnin liggur fyrir – Landspítali þarf að stíga skrefið Sandra B. Franks skrifar Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson skrifar Skoðun Skjárinn og börnin Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun „Er stjúpmamma þín vond eins og í Öskubusku?“ Hafdís Bára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Af hverju er Framsóknarfólk hamingjusamast? Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Valdið og samvinnuhugsjónin Kjartan Helgi Ólafsson skrifar Skoðun NPA breytti lífinu mínu Sveinbjörn Eggertsson skrifar Skoðun Hefur þú tilkynnt um ofbeldi gegn barni? Alfa Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Gildi kærleika og mannúðar Toshiki Toma skrifar Skoðun Hvernig tryggjum við samkeppnishæfni þjóðar? Jón Skafti Gestsson skrifar Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Flottu kjötauglýsingarnar í blöðunum... Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Grafarvogsgremjan Þorlákur Axel Jónsson skrifar Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Fjármögnuðu stríðsvél Rússlands Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugleiðingar á páskum Ámundi Loftsson skrifar Skoðun Gremjan í Grafarvogi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar Skoðun Móttaka skemmtiferðaskipa - hlustað á íbúa Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Námsfærni nemenda í íslenskum skólum: Eigum við að lækka rána? Sigríður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Snorri byggir skoðun á skólakerfinu á reynslusögum annarra en Guðrún vitnar í ritrýndar heimildir Davíð Routley skrifar Skoðun Þegar mannshjörtun mætast Jóna Hrönn Bolladóttir,Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Horft til einkunna og annarra þátta við innritun í framhaldsskóla Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Kristján á Sprengisandi lendir í ágjöf Björn Ólafsson skrifar Sjá meira
Almannahagsmuni þykjast allir flokkar hafa fyrir augum en við þekkjum það vel að hægri flokkarnir eru fyrst og fremst í sérhagsmunagæslu, Sjálfstæðisflokkurinn, Miðflokkurinn og Viðreisn eru augljóslega flokkar sérhagsmuna þeirra sem betur meiga sín í samfélaginu og þá sérstaklega fjármagnseigenda. Framsóknarflokkurinn, sem þykist reyndar alltaf vera miðjuflokkur, er sögulega flokkur landsbyggðarinnar en virðist nú helst standa vörð um efnahagssvæði Skagafjarðar. Flokkur fólksins hefur byggt sinn málflutning á því að standa vörð um hagsmuni almennings, sérstaklega þeirra sem eiga í fjárhagslegum erfiðleikum eða tilheyra viðkvæmum hópum samfélagsins. Flokkurinn hefur í orði lagt áherslu á mál eins og lækkun skatta á tekjulága, hækkun bóta og aukna velferðarþjónustu. Þessi áhersla hefur að hluta náð eyrum kjósenda, enda höfðar hún til þeirra sem telja sig hafa orðið útundan í hagvaxtarþróun eða njóta ekki ávinnings af kerfinu. Þrátt fyrir góðan tilgang skortir verulega á trúverðugleika, sérstaklega þegar kemur að fjármögnun. Það er augljóst hverjum sem er að tillögur flokksins um aukin útgjöld til velferðarmála og skattalækkanir eru illa útfærðar eða svo óljósar að það er ekkert mark takandi á þeim. Stundum eru settar fram hugmyndir um að spara í ríkisrekstri eða endurskipuleggja forgangsröðun, en útfærslan er alltaf mjög óljós. Það er augljóst að án skýrra útreikninga og framkvæmanlegra áætlana er hætta á að loforðin verði einfaldlega orðin tóm, sem ég held að sé staðreynd málsins. Flokkurinn leggur áherslu á málefni sem höfða til tilfinninga frekar en að leggja fram heildstæðar lausnir sem hægt er að greina. Augljóst er að málflutningur flokksins byggist á einföldunum og vinsældastefnu fremur en á djúpstæðri greiningu eða ábyrgum tillögum. Þetta grefur undan trúverðugleika hans í augum okkar sem vilja sjá raunhæfar lausnir sem standast skoðun. Þeir sem aðhyllast áherslur flokksins ættu frekar að líta til vinstri ef árangurs á að vænta. Vinstri flokkar leggja almennt mikla áherslu á almannahagsmuni og jafnaðarmál, með það að markmiði að tryggja félagslegt réttlæti og draga úr ójöfnuði. Þeir ganga út frá þeirri grundvallarhugmynd að samfélagið eigi að byggjast á samstöðu og sanngirni þar sem allir fá jafnan aðgang að grunnþjónustu, svo sem heilbrigðis- og menntakerfi, óháð efnahag. Þetta kemur fram í áherslu vinstri flokka á öflugt velferðarkerfi, hátekjuskatt, sanngjarna dreifingu auðs og stuðning við veikburða hópa, til að mæta þörfum samfélagsins í heild fremur en að hygla sérhagsmunahópum. Sósíalistaflokkur Íslands hefur tekið þessar áherslur enn lengra með róttækum tillögum sem beinast að því að uppræta kerfislægan ójöfnuð og valdaójafnvægi í samfélaginu. Flokkurinn hafnar hugmyndafræði markaðshyggju sem hann telur hafa leitt til aukins ójafnaðar og misskiptingar, bæði í efnahagslegu og samfélagslegu samhengi. Í stefnu flokksins má sjá skýra áherslu á almannahagsmuni í baráttu fyrir eignarhaldi almennings á auðlindum og innviðum, svo sem orkukerfi, húsnæðismarkaði og heilbrigðisþjónustu. Eitt af lykilmálum Sósíalistaflokksins er húsnæðismál, þar sem hann krefst þess að húsnæði sé tryggt sem mannréttindi fremur en markaðsvara. Hann leggur til stórátak í uppbyggingu félagslegs húsnæðis til að draga úr áhrifum gróðaafla á markaðnum, sem hefur leitt til verðbólgu og skorts á viðráðanlegu húsnæði. Þá vinnur flokkurinn einnig að því að lækka framfærslukostnað, meðal annars með því að tryggja ókeypis heilbrigðisþjónustu, lækka leigu og draga úr verðtryggingu lána. Flokkurinn beinir spjótum sínum sérstaklega að sérhagsmunum stórfyrirtækja og fjármálafyrirtækja, sem hann telur hafa of mikil áhrif á stefnumótun stjórnvalda. Hann vill að auðlindir landsins, eins og orka og sjávarútvegur, skili meiri arði til almennings í stað þess að nýtast fáum útvöldum. Þessi stefna undirstrikar kjarnaviðhorf Sósíalistaflokksins: að samfélagið eigi að þjóna fólkinu í landinu en ekki einkahagsmunum. Áherslur flokksins endurspegla djúpa trú á því að jafna beri leikvöllinn í samfélaginu og að ójöfnuður sé ekki aðeins óréttlátur heldur einnig hindrun fyrir raunverulegt lýðræði. Með þessari róttæku nálgun skapar Sósíalistaflokkurinn andsvar við valdaójafnvægi sem hann telur ríkjandi í samfélaginu og býður kjósendum sem deila þessum sýn valkost sem leggur almannahagsmuni í öndvegi. Þetta er ekki flókið, kjósum Sósíalistaflokk Íslands í þessum kosningum. Höfundur er sósíalisti.
Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar
Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar
Skoðun Námsfærni nemenda í íslenskum skólum: Eigum við að lækka rána? Sigríður Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Snorri byggir skoðun á skólakerfinu á reynslusögum annarra en Guðrún vitnar í ritrýndar heimildir Davíð Routley skrifar
Skoðun Horft til einkunna og annarra þátta við innritun í framhaldsskóla Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar