Hærra kolefnisgjald og minna til nýja Land­spítalans vegna frestunar kílómetragjalds

Meirihluti efnahags- og viðskiptanefndar hefur lagt til að áfram verði heimilt að nota séreignarsparnaðinn til að greiða inn á lán en það átti að afnema um áramótin. Þá hefur hann einnig lagt til frestun kílómetragjalds og að önnur gjöld verði hækkuð um 2,5 prósent í staðin. Frestun kílómetragjalds leiðir til nettólækkunar tekna ríkissjóðs um tæpa sjö milljarða, sem fjárlaganefnd þurfti að bregðast við.

„Við leggjum þá til að farin sé hálf leið miðað við það sem ætlunin var með kílómetragjaldið varðandi kolefnisgjaldið, þar komi inn um fjórir milljarðar. Fjármagn til Landspítalans verður aðeins minnkað en það á alveg að duga til að standa við allar þær skuldbiningar sem hafa verið gerðar varðandi næsta ár,“ segir Njáll Trausti Friðbertsson, formaður fjárlaganefndar.

Standa við allar skuldbindingar á nýja Landspítalanum

Hann segir að með upptöku kílómetragjalds sé markmiðið að leiðrétta stöðu sem hefur myndast á síðustu árum.

„Það sem ríkið hefur haft til ráðstöfunar til vegamálanna, það hlutfall af landsframleiðslu hefur minnkað mjög á undanförnum árum. Það hlutfall hefur farið niður 1,3 prósent af landsframleiðslu en var 1,7-2 fyrir nokkrum árum. Kílómetragjaldið er hugsað til að fylla í þetta bil, svo við komumst á skrið með að laga vegina okkar.“

Það hefur lengi verið kvartað undan bágri fjárhagsstöðu spítalans og þörf á nýju húsnæði. Megum við alveg við þessu?

„Þarna kemur 2,5 milljarður minna inn í þessa framkvæmd í gegn um fjárlög. Fjármagnið sem er til staðar nú þegar upp safnað og það fjármagn sem kemur í gegn um fjárlög á næsta ári duga fyrir því að takast á við allar þær skuldbindingar sem hafa verið gerðar vegna framkvæmdanna á næsta ári. Það er bara verið að stilla af kerfin.“

Halda áfram með verkefni síðustu framkvæmdaáætlunar

Meirihluti fjárlaganefndar skilaði inn nefndaráliti í gærkvöldi, þar sem hann leggur til að tvö verkefni á Vestfjörðum, á Dynjandisheiði og í Gufudalsssveit, verði meðal veigamestu verkefna í vegagerð á næsta ári. Auk þessa liggur fyrir breytingartillaga frá ríkisstjórninni sem ætlað er að gera Vegagerðinni kleift að semja um smíði Ölfusárbrúar. Óvissa hefur ríkt um samgönguáætlun allt þetta ár.

„Við náðum ekki að klára samgönguáætlun og erum að bregðast við því, þannig að við gefum þau skilaboð frá okkur að það sé hægt að byggja á þeirri framkvæmdaáætlun sem var áætlunin 2020-2024, að halda áfram með þau verkefni sem hafa verið í gangi,“ segir Njáll Trausti og nefnir til viðbótar breikkun Reyjanesbrautar og Hornarfjarðarfljót. 

„Þá skapast í framhaldinu möguleikar á að fara í önnur verkefni þessar framkvæmdir fara frá.“

Hugmyndin með Ölfusárbrú sé að grípa til svokallaðra skuggagjalda til að fjármagna brúna, en það er aðferð sem hefur verið notuð í Færeyjum. 

„Það minnkar fjárhagslega áhættu þeirra sem eru að fjármagna svona samvinnuverkefni. Það er flókið að fara í gegn um í stuttu samtali en í fjárhagsáætlun er ákveðið eitthvað umferðarmagn og ef það næst ekki þá munu skuggagjöldin bæta upp í þá umferð sem reiknað er með. Þá ertu að fá lægri vexti inn í framkvæmdina.“