Feilskot Kristjáns Loftssonar Henry Alexander Henrysson skrifar 26. júní 2023 08:00 Undarleg umræða fór fram á síðum Morgunblaðsins síðastliðinn laugardag. Kristján Loftsson hélt þar áfram á þeirri furðulegu vegferð sinni að gera mig og mín störf að aðalatriði varðandi það álit fagráðs um velferð dýra að ekki sé hægt að tryggja mannúðlega aflífun stórhvela. Höfundur Staksteina endurómaði svo staðhæfingar Kristjáns á þann vanstillta og kjánalega máta sem einkennir sumt ritstjórnarefni blaðsins. Fyrr í vikunni hafði ég nú mest hlegið að þessum tilraunum til að halda því fram að ég hafi verið vanhæfur til að taka þátt í starfi fagráðsins. Samkvæmt Kristjáni mátti ég ekki sitja í ráðgefandi ráði sérfræðinga sem átti að fjalla um veiðar á stórhvelum þar sem ég hafði fjallað um hvalveiðar áður(!). Það er óneitanlega nokkuð fyndið að það herráð sem Kristján Loftsson hafði kallað saman gat ekki komið fram með áhugaverðari svör við ákvörðun Matvælaráðherra um að fresta hvalveiðum. En núna um helgina fóru að renna á mig tvær grímur. Málflutningur Kristjáns er dæmi um kúgunartilburði sem er ekki hægt að láta ósvarað. Í viðtali í Morgunblaðinu með fyrirsögninni „Siðfræðingur fór á límingunum“ bregst Kristján við þeim svörum sem ég hafði gefið í fjölmiðlum um ásakanir hans um vanhæfi mitt. Nú skil ég í fyrsta lagi lítið í því hvers vegna Kristján lætur eins og ég hafi farið af límingum vegna þess að ég ráðlagði honum að nýta tíma sinn og ráðgjafa frekar í að fjalla um rök fagráðsins. Ólafur blaðamaður á Morgunblaðinu getur svo væntanlega vitnað um hvort ég eða Kristján hafi verið í betra jafnvægi í viðtölum við hann. En við skulum aðeins skoða hver rök Kristjáns eru fyrir vanhæfi mínu. Eftir að hafa étið ofan í sig ásakanir um virkni mína á samfélagsmiðlum, vitnar Kristján í þrjár blaðagreinar sem ég hef skrifað um hvalveiðar og segir að þar með sé ljóst að ég hafi „gert upp hug minn“. Í greinum hafi ég sagt hluti eins og að „spurningin sem umræðan [um réttmæti hvalveiða] leitar alltaf að lokum í er hvort skotveiðar á þessum sjávarspendýrum séu siðferðilega réttlætanlegar“. Þá hafi ég einnig skrifað: „Persónulega tel ég að tími sé kominn til að leyfa umræðinni um mögulegar hvalveiðar Íslendinga að færast nær siðferðilegri hlið spurningarinnar“. Hvers vegna Kristján dregur fram þessar tvær tilvitnanir til marks um meint vanhæfi mitt er mér hulin ráðgáta. Skiljanlegri er mögulega önnur tilvitnun í viðtalinu við Kristján þar sem hann vitnar í grein sem ég skrifaði upp úr erindi sem ég hélt á málþingi í apríl um hvalveiðar. Þar komst ég að þeirri niðurstöðu að samkvæmt þeim gögnum sem ég hafði kynnt mér væri ekki hægt að standa mannúðlega að veiðum á hvölum. Kristján segir að á sama tíma hafi fagráðið verið að fjalla um veiðar Hvals, en það er ekki rétt. Ráðið fékk ekki beiðni um að fjalla um þær fyrr en um miðjan maí, eftir að eftirlitsskýrsla MAST um vertíðina 2022 hafði komið út. Hér erum við komin að kjarna málsins. Fagráðinu var falið að fjalla um þau nýju gögn sem komu fram í ítarlegri eftirlitsskýrslu MAST ásamt ágætum og upplýsandi andmælum Hvals. Átti að skipa nýtt fagráð með fólki sem hafði enga þekkingu á efni skýrslunnar? Það er eiginlega alltaf þannig með sérfræðinganefndir sem eru stjórnvöldum til ráðgjafar að þar kemur saman fólk sem hefur hugsað um efnið sem það er beðið að veita ráðgjöf um. Og sérfræðingum ber að tjá sig opinberlega um þá þekkingu sem þeir búa yfir. Einnig ber þeim að byggja afstöðu sína á þeim gögnum sem liggja fyrir. Ég hef oft skipt um skoðun á málum sem ég hef verið beðinn að taka til skoðunar og var alveg tilbúinn að breyta afstöðu minni frá því í apríl ef einhver gögn hefðu komið fram sem bentu til þess að hægt sé að tryggja mannúðlega aflífun stórhvela með núverandi veiðiaðferð. Satt best að segja skipti ég um skoðun um ýmislegt varðandi hvalveiðar við rannsókn fagráðsins, þótt ráðið hafi að lokum komist að einróma niðurstöðu sem fellur að fyrri afstöðu minni. Við sem samfélag erum stöðugt að bregðast við nýjum áskorunum og aðstæðum. Líklega eru loftlagsmál helsta áskorun samtímans. Ef Kristján Loftsson fengi að ráða myndi enginn fá að veita stjórnvöldum ráðgjöf sem hefur tjáð sig opinberlega um loftlagsmál áður. Önnur svipuð dæmi mætti vafalaust draga fram. Við getum ímyndað okkur hvernig ákvarðanataka stjórnvalda yrði ef sá furðuheimur sem Kristján Loftsson og ráðgjafar hans vilja taka upp raungerist. Mögulega er það markmið þeirra með þessum árásum á mig og kúgunartilburðum. Líklega er auðveldara fyrir hagsmunaaðila að hafa áhrif á stjórnvöld ef utanaðkomandi ráðgjöf er í skötulíki. Og talandi um ráðgjöf og sérfræðinga. Ég hef saknað þess að fjölmiðlar skoðuðu betur álit fagráðsins í síðastliðinni viku í stað þess að eltast við þær ótal tilraunir til að afvegaleiða umræðuna sem við höfum orðið vitni að. Í álitinu vitnar ráðið til dæmis í grein eftir norskan dýralækni og sérfræðing um hvalveiðar, Egil Ole Øen, þar sem hann hafnar hugmyndum um að nota rafmagn við hvalveiðar. Ég verð að viðurkenna að það fóru ónot um mig þegar ég sá fréttir í síðustu viku um að Hvalur hafi ætlað að nota rafmagn við veiðarnar á fyrirhugaðri vertíð. Fjölmiðlar ættu að spyrja Kristján Loftsson hvar hann hafi fengið ráðgjöf um slíka notkun rafmagns. Varla frá Egil Ole sem annars er (og hefur lengi verið) hans helsti ráðgjafi um veiðarnar. Getur mögulega verið að Kristján sé búinn að fá sig svo fullsaddan af fólki sem hefur þekkingu á hlutum, og tjáð sig um þá áður, að hann hafi ætlað að vaða áfram einn og óstuddur með tilraunastarfsemi sem gat mögulega sett hvali og áhafnir í stórhættu? Höfundur er heimspekingur sem fæst stundum við siðfræði. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Henry Alexander Henrysson Hvalveiðar Mest lesið Stórveldi eiga hagsmuni en ekki vini: Deilur tveggja NATO ríkja um Grænland Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Vinnulag í rannsóknaverkefnum er ekki vísbending um stjórnarhætti þess sem borgar Haraldur Ólafsson Skoðun Fersk fyrirheit: máttur nýársheita og skýrra markmiða Árni Sigurðsson Skoðun Er þetta alvöru? Bjarni Karlsson Skoðun Opið bréf til valkyrjanna þriggja Björn Sævar Einarsson Skoðun Hvernig getum við stigið upp úr sorginni? Birna Guðný Björnsdóttir Skoðun „Forðastu múslímana,“ sögðu öfgahægrimenn mér Guðni Freyr Öfjörð Skoðun Alvotech og Arion banki stofna grunnskóla Haraldur Freyr Gíslason Skoðun Opið bréf til forystu Kennarasambands Íslands (KÍ): Endurskoðum aðferðafræði verkfallsins Valgerður Bára Bárðardóttir Skoðun Halldór 22.12.2024 Halldór Baldursson Halldór Skoðun Skoðun Hvernig getum við stigið upp úr sorginni? Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Stórveldi eiga hagsmuni en ekki vini: Deilur tveggja NATO ríkja um Grænland Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Vinnulag í rannsóknaverkefnum er ekki vísbending um stjórnarhætti þess sem borgar Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Fersk fyrirheit: máttur nýársheita og skýrra markmiða Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Skilaboð hátíðarinnar Skúli S. Ólafsson skrifar Skoðun Er þetta alvöru? Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Hugum að loftgæðum, heilsu og sjálfbærni um jólin – eigum loftgæða jól! Heiða Mjöll Stefánsdóttir,Sylgja Dögg Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Raforkunotkun gagnavera minnkað mikið Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Gott knatthús veldur deilum Stefán Már Gunnlaugsson skrifar Skoðun Göngum fyrir friði Guttormur Þorsteinsson skrifar Skoðun Skammtatölvur: Framtíð tölvunarfræði og bylting í útreikningum Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Hamingjan sem leiðarljós menntakerfisins Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Gagnaver auka hagkvæmni í fjarskiptum Íslands við umheiminn Þorvarður Sveinsson skrifar Skoðun Aðildarviðræður Íslands og Evrópusambandsins Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun „Forðastu múslímana,“ sögðu öfgahægrimenn mér Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun 2027 væri hálfkák Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Hvað eru jólin fyrir þér? Hugrún Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Landið helga? Ingólfur Steinsson skrifar Skoðun Að sinna orkuþörf almennings Kristín Linda Árnadóttir skrifar Skoðun Tímamót Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Menntun fyrir Hans Vögg Þuríður Magnúsína Björnsdóttir skrifar Skoðun Þegar Samtök verslunar og þjónustu vita betur Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Dans verkalýðsleiðtoga í kringum gullkálfinn Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Jól í sól versus jóla í dimmu Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi samgöngusáttmála fyrir Vestfirði Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Unnar Hermannsson,Halldór Halldórsson skrifar Skoðun Opið bréf til valkyrjanna þriggja Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Kæri Grímur Grímsson – sakamaður gengur laus? Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Er janúar leiðinlegasti mánuður ársins? Dagbjört Harðardóttir skrifar Skoðun Svar við hótunum Eflingar Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Er aukin fræðsla um kólesteról og mettaða fitu virkilega upplýsingaóreiða? Sigurður Örn Ragnarsson skrifar Sjá meira
Undarleg umræða fór fram á síðum Morgunblaðsins síðastliðinn laugardag. Kristján Loftsson hélt þar áfram á þeirri furðulegu vegferð sinni að gera mig og mín störf að aðalatriði varðandi það álit fagráðs um velferð dýra að ekki sé hægt að tryggja mannúðlega aflífun stórhvela. Höfundur Staksteina endurómaði svo staðhæfingar Kristjáns á þann vanstillta og kjánalega máta sem einkennir sumt ritstjórnarefni blaðsins. Fyrr í vikunni hafði ég nú mest hlegið að þessum tilraunum til að halda því fram að ég hafi verið vanhæfur til að taka þátt í starfi fagráðsins. Samkvæmt Kristjáni mátti ég ekki sitja í ráðgefandi ráði sérfræðinga sem átti að fjalla um veiðar á stórhvelum þar sem ég hafði fjallað um hvalveiðar áður(!). Það er óneitanlega nokkuð fyndið að það herráð sem Kristján Loftsson hafði kallað saman gat ekki komið fram með áhugaverðari svör við ákvörðun Matvælaráðherra um að fresta hvalveiðum. En núna um helgina fóru að renna á mig tvær grímur. Málflutningur Kristjáns er dæmi um kúgunartilburði sem er ekki hægt að láta ósvarað. Í viðtali í Morgunblaðinu með fyrirsögninni „Siðfræðingur fór á límingunum“ bregst Kristján við þeim svörum sem ég hafði gefið í fjölmiðlum um ásakanir hans um vanhæfi mitt. Nú skil ég í fyrsta lagi lítið í því hvers vegna Kristján lætur eins og ég hafi farið af límingum vegna þess að ég ráðlagði honum að nýta tíma sinn og ráðgjafa frekar í að fjalla um rök fagráðsins. Ólafur blaðamaður á Morgunblaðinu getur svo væntanlega vitnað um hvort ég eða Kristján hafi verið í betra jafnvægi í viðtölum við hann. En við skulum aðeins skoða hver rök Kristjáns eru fyrir vanhæfi mínu. Eftir að hafa étið ofan í sig ásakanir um virkni mína á samfélagsmiðlum, vitnar Kristján í þrjár blaðagreinar sem ég hef skrifað um hvalveiðar og segir að þar með sé ljóst að ég hafi „gert upp hug minn“. Í greinum hafi ég sagt hluti eins og að „spurningin sem umræðan [um réttmæti hvalveiða] leitar alltaf að lokum í er hvort skotveiðar á þessum sjávarspendýrum séu siðferðilega réttlætanlegar“. Þá hafi ég einnig skrifað: „Persónulega tel ég að tími sé kominn til að leyfa umræðinni um mögulegar hvalveiðar Íslendinga að færast nær siðferðilegri hlið spurningarinnar“. Hvers vegna Kristján dregur fram þessar tvær tilvitnanir til marks um meint vanhæfi mitt er mér hulin ráðgáta. Skiljanlegri er mögulega önnur tilvitnun í viðtalinu við Kristján þar sem hann vitnar í grein sem ég skrifaði upp úr erindi sem ég hélt á málþingi í apríl um hvalveiðar. Þar komst ég að þeirri niðurstöðu að samkvæmt þeim gögnum sem ég hafði kynnt mér væri ekki hægt að standa mannúðlega að veiðum á hvölum. Kristján segir að á sama tíma hafi fagráðið verið að fjalla um veiðar Hvals, en það er ekki rétt. Ráðið fékk ekki beiðni um að fjalla um þær fyrr en um miðjan maí, eftir að eftirlitsskýrsla MAST um vertíðina 2022 hafði komið út. Hér erum við komin að kjarna málsins. Fagráðinu var falið að fjalla um þau nýju gögn sem komu fram í ítarlegri eftirlitsskýrslu MAST ásamt ágætum og upplýsandi andmælum Hvals. Átti að skipa nýtt fagráð með fólki sem hafði enga þekkingu á efni skýrslunnar? Það er eiginlega alltaf þannig með sérfræðinganefndir sem eru stjórnvöldum til ráðgjafar að þar kemur saman fólk sem hefur hugsað um efnið sem það er beðið að veita ráðgjöf um. Og sérfræðingum ber að tjá sig opinberlega um þá þekkingu sem þeir búa yfir. Einnig ber þeim að byggja afstöðu sína á þeim gögnum sem liggja fyrir. Ég hef oft skipt um skoðun á málum sem ég hef verið beðinn að taka til skoðunar og var alveg tilbúinn að breyta afstöðu minni frá því í apríl ef einhver gögn hefðu komið fram sem bentu til þess að hægt sé að tryggja mannúðlega aflífun stórhvela með núverandi veiðiaðferð. Satt best að segja skipti ég um skoðun um ýmislegt varðandi hvalveiðar við rannsókn fagráðsins, þótt ráðið hafi að lokum komist að einróma niðurstöðu sem fellur að fyrri afstöðu minni. Við sem samfélag erum stöðugt að bregðast við nýjum áskorunum og aðstæðum. Líklega eru loftlagsmál helsta áskorun samtímans. Ef Kristján Loftsson fengi að ráða myndi enginn fá að veita stjórnvöldum ráðgjöf sem hefur tjáð sig opinberlega um loftlagsmál áður. Önnur svipuð dæmi mætti vafalaust draga fram. Við getum ímyndað okkur hvernig ákvarðanataka stjórnvalda yrði ef sá furðuheimur sem Kristján Loftsson og ráðgjafar hans vilja taka upp raungerist. Mögulega er það markmið þeirra með þessum árásum á mig og kúgunartilburðum. Líklega er auðveldara fyrir hagsmunaaðila að hafa áhrif á stjórnvöld ef utanaðkomandi ráðgjöf er í skötulíki. Og talandi um ráðgjöf og sérfræðinga. Ég hef saknað þess að fjölmiðlar skoðuðu betur álit fagráðsins í síðastliðinni viku í stað þess að eltast við þær ótal tilraunir til að afvegaleiða umræðuna sem við höfum orðið vitni að. Í álitinu vitnar ráðið til dæmis í grein eftir norskan dýralækni og sérfræðing um hvalveiðar, Egil Ole Øen, þar sem hann hafnar hugmyndum um að nota rafmagn við hvalveiðar. Ég verð að viðurkenna að það fóru ónot um mig þegar ég sá fréttir í síðustu viku um að Hvalur hafi ætlað að nota rafmagn við veiðarnar á fyrirhugaðri vertíð. Fjölmiðlar ættu að spyrja Kristján Loftsson hvar hann hafi fengið ráðgjöf um slíka notkun rafmagns. Varla frá Egil Ole sem annars er (og hefur lengi verið) hans helsti ráðgjafi um veiðarnar. Getur mögulega verið að Kristján sé búinn að fá sig svo fullsaddan af fólki sem hefur þekkingu á hlutum, og tjáð sig um þá áður, að hann hafi ætlað að vaða áfram einn og óstuddur með tilraunastarfsemi sem gat mögulega sett hvali og áhafnir í stórhættu? Höfundur er heimspekingur sem fæst stundum við siðfræði.
Stórveldi eiga hagsmuni en ekki vini: Deilur tveggja NATO ríkja um Grænland Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun
Vinnulag í rannsóknaverkefnum er ekki vísbending um stjórnarhætti þess sem borgar Haraldur Ólafsson Skoðun
Opið bréf til forystu Kennarasambands Íslands (KÍ): Endurskoðum aðferðafræði verkfallsins Valgerður Bára Bárðardóttir Skoðun
Skoðun Stórveldi eiga hagsmuni en ekki vini: Deilur tveggja NATO ríkja um Grænland Hilmar Þór Hilmarsson skrifar
Skoðun Vinnulag í rannsóknaverkefnum er ekki vísbending um stjórnarhætti þess sem borgar Haraldur Ólafsson skrifar
Skoðun Hugum að loftgæðum, heilsu og sjálfbærni um jólin – eigum loftgæða jól! Heiða Mjöll Stefánsdóttir,Sylgja Dögg Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Mikilvægi samgöngusáttmála fyrir Vestfirði Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Unnar Hermannsson,Halldór Halldórsson skrifar
Skoðun Er aukin fræðsla um kólesteról og mettaða fitu virkilega upplýsingaóreiða? Sigurður Örn Ragnarsson skrifar
Stórveldi eiga hagsmuni en ekki vini: Deilur tveggja NATO ríkja um Grænland Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun
Vinnulag í rannsóknaverkefnum er ekki vísbending um stjórnarhætti þess sem borgar Haraldur Ólafsson Skoðun
Opið bréf til forystu Kennarasambands Íslands (KÍ): Endurskoðum aðferðafræði verkfallsins Valgerður Bára Bárðardóttir Skoðun