Hefjum störf breytir lífi fólks: Þakkir og hvatning til Vinnumálastofnunnar Sveinn Waage skrifar 8. mars 2022 07:01 Merkilegt hvernig mismunandi hlutir sitja eftir úr skólagöngunni. Á meðan ótrúlega lítið situr eftir af algebrunni urðu önnur atriði naglföst í langtímaminninu. Eitt af því sem sat eftir úr framhaldsskólanum á síðustu öld var eldfim umræða í sálfræði 203 um hvaða atburðir í lífi fólks hefði mestu áhrif andlega á það til langframa. Að missa elskandi maka var efst á listanum og gátu flestir tengt við það. En svo kom að atriði nr.2 og þá vandaðist málið. „Langtíma atvinnuleysi“ var næst á listanum. Ha!? Hvernig gat það verið framar í röðinni en allar hugsanlegar hörmungar og sorg, sem á fólk er lagt í daglegu lífi? Ekki séns. Fyrir 18 ára peyja úr Eyjum sem upplifði að vinna væri næg fyrir alla, alltaf, var þetta of stór fullyrðing til að meðtaka. En þegar heimurinn stækkaði og árin færðust yfir fór þessi furðulega ályktun úr sálfræðibókinni, að útskýrast betur og betur. Heilu kynslóðirnar erlendis brennimerktar í vítahring atvinnuleysis og hér heima sá maður betur með aldrinum hvaða eyðileggjandi áhrif það hafði á fólk að vera án vinnu í lengri tíma. Hver svo sem ástæðan var. Svo var það líklega ekki fyrr en í svokölluðu hruni og seinna í covid sem miðaldra Sveinn fyllilega náði að meðtaka sjálfur að líklega var eitthvað að marka þessa kennslubók í sálfræði 203. En ég er heppinn. Ég á góða að, vini, fjölskyldu og tengslanet. Og málin hafa þróast þannig að ég hef fengið að vinna við fjölbreytt verkefni samhliða öðrum störfum sem hafa svo gripið mig þegar aðstæður breytast. Nóg um það. Talandi um heppni. Ég fékk tækifæri í haust að taka að mér ráðgjafaverkefni sem hefur verið ótrúleg reynsla sem vert er að deila áfram og vekja athygli á. Það hefur a.m.k. ekki mikið borið á vitnisburði og fréttum af fólkinu sjálfu sem hefur hreinlega LIFNAÐ VIÐ í átakinu „Hefjum störf“ hjá Vinnumálastofnun. Hér skal sú saga sögð. Spennandi og þörf hugmynd kviknaði hjá Góðgerðarfélaginu Gleipni í haust að leggja af stað og þróa hugbúnað og tölvuleik með því markmiði að leikjavæða lærdóm með áherslu á íslenskt mál og menningu. Viðtöl og vinna með kennurum í grunnskólum út um allt land átti eftir að sýna enn betur fram á brýna þörfina á að viðhalda móðurmálinu okkar. Mikill áhugi og vilji til samstarfs, var auðsýndur, samstarf sem þegar er byrjað, þegar þetta er skrifað. Stefnt er að því að hugbúnaðurinn verði öllum aðgengilegur að kostnaðarlausu. Það sem kannski var og er óvenjulegt við þetta verkefni er að fengið var, í samvinnu með Vinnumálastofnun, tugir manns til að vinna að verkefninu í það minnsta í sex mánuði undir átakinu „Hefjum störf“. Starfsfólkið sem hefur unnið að þessu undanfarna mánuði var allt búið að vera án fastrar atvinnu í ár eða lengur. Hér eftir verður það mikil áskorun að missa sig ekki í lýsingarorðum á því sem gerst hefur síðan við byrjuðum, en byrjum á að henda í eitt gott útlenskt ó-mæ-god! Til að byrja með eru orðið fjarstæðukennt kannski besta orðið til að lýsa ráðningarferlinu. Fjöldinn af hæfu vel menntuðu fólki á skrá hjá VMST er sláandi. Við þurftum forritara, hönnuði, markaðsfólk, mannauðs- og skrifstofufólk. Í draumaheimi fyndum við svo líka hæft fólk sem hefði reynslu og þekkingu á að sækja styrki og samstarfsaðila fyrir slíkt verkefni. Allt þetta tókst og gott betur. Við gátum valið úr hæfu fólki. Að sjá síðan kraftinn, gleðina og afköstin sem þetta verkefni hefur leyst úr læðingi er lygilegt. Að sjá fólk sem mætti með hettuna á hausnum og þorði ekki augnsambandi, skara fram úr í forritun, hugmyndavinnu og samskiptum við hagaðila er hreinlega magnað. Þetta verkefni er að gefa svo hæfu fólki aftur trú á sjálft sig og maður á erfitt með að trúa því að þessi öflugi mannauður hafi staðið ónýttur í allan þennan tíma. Þvílík sóun. Við áttum svo von á því fljótlega að þessi kraftur leystur úr læðingi myndi kasta fólki í önnur föst langtímastörf og það er raunin. Að sjá þau fara í önnur störf er bæði gefandi og dásamlegt þrátt fyrir að missinn úr teyminu okkar. Hvað sem verður, hversu langt sem við náum, verður alltaf hægt að líta til baka og þakka fyrir allt þetta fólk sem fór á flug með okkur í Gleipni. Markmiðið með þessum orðum er að veita innsýn í hvernig átak eins og „Hefjum störf“ virkar í raun og veru. Við viljum fyrst þakka Vinnumálastofnun kærlega fyrir traustið og samstarfið en jafnframt skora á VMST og stjórnvöld að endurskoða ákvörðun um að leggja átakið til hliðar. Við erum til vitnis og umræðu um virknina og hvernig þetta átak hreinlega breytir lífi fólks. Ekkert minna. Ég sá svo sjálfur í vikunni að 170 manns sóttu um eitt 50% starf á næturvaktir á hóteli. Langflest með mikla menntun og reynslu. Ónýttur mannauður. Ónýtt tækifæri í verðmætasköpun fyrir samfélagið allt. Nánar um verkefnið Lækjavæðum Lærdóm á www.gleipnir.org Höfundur er ráðgjafi og leiðbeinandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Vinnumarkaður Sveinn Waage Mest lesið Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson Skoðun Skoðun Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Sjá meira
Merkilegt hvernig mismunandi hlutir sitja eftir úr skólagöngunni. Á meðan ótrúlega lítið situr eftir af algebrunni urðu önnur atriði naglföst í langtímaminninu. Eitt af því sem sat eftir úr framhaldsskólanum á síðustu öld var eldfim umræða í sálfræði 203 um hvaða atburðir í lífi fólks hefði mestu áhrif andlega á það til langframa. Að missa elskandi maka var efst á listanum og gátu flestir tengt við það. En svo kom að atriði nr.2 og þá vandaðist málið. „Langtíma atvinnuleysi“ var næst á listanum. Ha!? Hvernig gat það verið framar í röðinni en allar hugsanlegar hörmungar og sorg, sem á fólk er lagt í daglegu lífi? Ekki séns. Fyrir 18 ára peyja úr Eyjum sem upplifði að vinna væri næg fyrir alla, alltaf, var þetta of stór fullyrðing til að meðtaka. En þegar heimurinn stækkaði og árin færðust yfir fór þessi furðulega ályktun úr sálfræðibókinni, að útskýrast betur og betur. Heilu kynslóðirnar erlendis brennimerktar í vítahring atvinnuleysis og hér heima sá maður betur með aldrinum hvaða eyðileggjandi áhrif það hafði á fólk að vera án vinnu í lengri tíma. Hver svo sem ástæðan var. Svo var það líklega ekki fyrr en í svokölluðu hruni og seinna í covid sem miðaldra Sveinn fyllilega náði að meðtaka sjálfur að líklega var eitthvað að marka þessa kennslubók í sálfræði 203. En ég er heppinn. Ég á góða að, vini, fjölskyldu og tengslanet. Og málin hafa þróast þannig að ég hef fengið að vinna við fjölbreytt verkefni samhliða öðrum störfum sem hafa svo gripið mig þegar aðstæður breytast. Nóg um það. Talandi um heppni. Ég fékk tækifæri í haust að taka að mér ráðgjafaverkefni sem hefur verið ótrúleg reynsla sem vert er að deila áfram og vekja athygli á. Það hefur a.m.k. ekki mikið borið á vitnisburði og fréttum af fólkinu sjálfu sem hefur hreinlega LIFNAÐ VIÐ í átakinu „Hefjum störf“ hjá Vinnumálastofnun. Hér skal sú saga sögð. Spennandi og þörf hugmynd kviknaði hjá Góðgerðarfélaginu Gleipni í haust að leggja af stað og þróa hugbúnað og tölvuleik með því markmiði að leikjavæða lærdóm með áherslu á íslenskt mál og menningu. Viðtöl og vinna með kennurum í grunnskólum út um allt land átti eftir að sýna enn betur fram á brýna þörfina á að viðhalda móðurmálinu okkar. Mikill áhugi og vilji til samstarfs, var auðsýndur, samstarf sem þegar er byrjað, þegar þetta er skrifað. Stefnt er að því að hugbúnaðurinn verði öllum aðgengilegur að kostnaðarlausu. Það sem kannski var og er óvenjulegt við þetta verkefni er að fengið var, í samvinnu með Vinnumálastofnun, tugir manns til að vinna að verkefninu í það minnsta í sex mánuði undir átakinu „Hefjum störf“. Starfsfólkið sem hefur unnið að þessu undanfarna mánuði var allt búið að vera án fastrar atvinnu í ár eða lengur. Hér eftir verður það mikil áskorun að missa sig ekki í lýsingarorðum á því sem gerst hefur síðan við byrjuðum, en byrjum á að henda í eitt gott útlenskt ó-mæ-god! Til að byrja með eru orðið fjarstæðukennt kannski besta orðið til að lýsa ráðningarferlinu. Fjöldinn af hæfu vel menntuðu fólki á skrá hjá VMST er sláandi. Við þurftum forritara, hönnuði, markaðsfólk, mannauðs- og skrifstofufólk. Í draumaheimi fyndum við svo líka hæft fólk sem hefði reynslu og þekkingu á að sækja styrki og samstarfsaðila fyrir slíkt verkefni. Allt þetta tókst og gott betur. Við gátum valið úr hæfu fólki. Að sjá síðan kraftinn, gleðina og afköstin sem þetta verkefni hefur leyst úr læðingi er lygilegt. Að sjá fólk sem mætti með hettuna á hausnum og þorði ekki augnsambandi, skara fram úr í forritun, hugmyndavinnu og samskiptum við hagaðila er hreinlega magnað. Þetta verkefni er að gefa svo hæfu fólki aftur trú á sjálft sig og maður á erfitt með að trúa því að þessi öflugi mannauður hafi staðið ónýttur í allan þennan tíma. Þvílík sóun. Við áttum svo von á því fljótlega að þessi kraftur leystur úr læðingi myndi kasta fólki í önnur föst langtímastörf og það er raunin. Að sjá þau fara í önnur störf er bæði gefandi og dásamlegt þrátt fyrir að missinn úr teyminu okkar. Hvað sem verður, hversu langt sem við náum, verður alltaf hægt að líta til baka og þakka fyrir allt þetta fólk sem fór á flug með okkur í Gleipni. Markmiðið með þessum orðum er að veita innsýn í hvernig átak eins og „Hefjum störf“ virkar í raun og veru. Við viljum fyrst þakka Vinnumálastofnun kærlega fyrir traustið og samstarfið en jafnframt skora á VMST og stjórnvöld að endurskoða ákvörðun um að leggja átakið til hliðar. Við erum til vitnis og umræðu um virknina og hvernig þetta átak hreinlega breytir lífi fólks. Ekkert minna. Ég sá svo sjálfur í vikunni að 170 manns sóttu um eitt 50% starf á næturvaktir á hóteli. Langflest með mikla menntun og reynslu. Ónýttur mannauður. Ónýtt tækifæri í verðmætasköpun fyrir samfélagið allt. Nánar um verkefnið Lækjavæðum Lærdóm á www.gleipnir.org Höfundur er ráðgjafi og leiðbeinandi.
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun