Af metnaðarfullum áætlunum Reykjavíkurborgar Óskar J. Sandholt skrifar 25. október 2021 08:01 Nú er rétt ár liðið síðan Reykjavík kynnti fyrst áform sín um að setja aukinn kraft í stafræna umbreytingu á þjónustu og innviðum borgarinnar. Þessi áform voru sett fram og kynnt með Græna planinu sem var lagt fram í fyrra sem viðspyrna vegna fyrirsjáanlegs efnahagssamdráttar. Óháð því er planið metnaðarfull stefna sem setur fram spennandi framtíðarsýn fyrir Reykjavíkinga og í raun landsmenn alla. Í fjárfestingaráætlun borgarinnar var fyrir ári tekið frá fjármagn upp á samtals rúmlega 10 milljarða króna fyrir árin 2021-2023 í stafræna umbreytingu. Það risastóra verkefni hófst í byrjun þessa árs og hafa verið skiptar skoðanir um umfangið og framkvæmdina. Spurningar vöknuðu um það hvort borgin væri að útiloka hugbúnaðar- og tæknifyrirtækin í landinu með því að ráða til sín fjölda fólks sem nauðsynlegur er til að framkvæma svo umfangsmikið verkefni. Það eru eðlilegar áhyggjur þegar um verkefni af þessu tagi er að ræða og af þessari stærðargráðu. Gagnrýnin sem við fengum sneri meðal annars að umfanginu og samtök hugbúnaðarfyrirtækja létu t.d. duglega í sér heyra. Kjörnir fulltrúar höfðu líka spurningar um hvað væri á bakvið þessar háu fjárhæðir og metnaðarfullu áætlanir um umbyltingu á þjónustu og innri starfsemi Reykjavíkurborgar. Væri einhver leið betri og hagkvæmari – fyrir íbúana og aðra notendur þjónustu borgarinnar? Eftir á að hyggja var gott að fá þessa gagnrýni fram svona snemma. Verra hefði verið ef hún hefði mallað undir niðri og valdið kergju á meðal fólks, kollega okkar og bandamanna á þeirri vegferð að nota tækni til að bæta líf fólks og umbreyta mörgu í innri starfsemi okkar. Þess vegna er gott að fá tækifæri til að svara. Svarið við meginspurningunni, um hvort borgin ætli í samkeppni við hugbúnaðarfyrirtækin, er einfaldlega nei. Áætlað er að um fimmtungur fjárhæðarinnar mun fara í launakostnað á árabilinu sem um ræðir. Afgangurinn fer í aðra hluti, meðal annars kaup á ráðgjöf, búnaði, tækni og þjónustu einkaaðila. Við leggjum mikla áherslu á að sem flest fyrirtæki og aðilar á markaði hafi tækifæri til að bjóða í þau innkaup sem framundan eru í þessu verkefni, líka sprotar og lítil og meðalstór fyrirtæki. Af þeim sökum höfum við til dæmis lagt umtalsverða vinnu í að beita nýsköpun í innkaupum og styðjumst við nýjung á því sviði sem gengur undir nafninu DPS. Það dregur úr flækjustigi og gefur fleiri einkaaðilum tækifæri til að taka þátt í þessari spennandi vegferð með okkur. Við höfum aukinheldur úthýst ýmsum stórum rekstrarverkefnum í upplýsingatækni undanfarin misseri til að skerpa fókusinn og reyna að draga úr starfsmannafjölda á móti. Þá er hin spurningin. Er þetta hagkvæm fjárfesting fyrir þau sem greiða útsvar í Reykjavík? Við erum sannfærð um að svo sé. Verkefnið, stafræn umbreyting borgarinnar, snýst um að mæta eðlilegum kröfum borgarbúa og annarra. Fólk hefur ekki lengur þolinmæði fyrir því að þurfa að fylla út prentuð eyðublöð eða vera sent á milli staða með ólíkum opnunartíma til að sækja þjónustu, leyfi eða gögn til borginnar. Það er í raun líka umhverfismál. Tilkoma bankaþjónustu í appi, heilsufarsupplýsinga í gegnum Heilsuveru, einfaldari skattskila og tímapantana á netinu, svo eitthvað sé nefnt hefur gert okkur öll miklu kröfuharðari að þessu leyti. Við viljum sjálf geta sinnt málum eins og innritun í skóla, umsóknum um leyfi til framkvæmda og pöntunum á þjónustu fyrir aðstandendur okkar, þegar okkur hentar. Við viljum ekki vera sett á bið og við viljum vita hvar málin okkar eru stödd í kerfinu hverju sinni. Það er eðlileg krafa. Fyrir mörg þúsund manna vinnustað, þar sem eiginlega allir eiga beinan snertiflöt við borgarbúa á hverjum einasta degi, þá er þetta hins vegar stór áskorun. Við starfsfólk borgarinnar þurfum, rétt eins og ríkið og flest öll fyrirtæki, að breyta því hvernig við vinnum. Við þurfum að taka upp nýja tækni og við þurfum að bæta aðgengi fólks að upplýsingum. Tæknin er samt ekki aðalatriðið hér, heldur er hún tól sem við notum til að ná markmiðum okkar. Aðalatriðið eru þær tugþúsundir notenda sem nýta sér gríðarlega umfangsmikla þjónustu borgarinnar á hverjum degi og upplifun þeirra af þjónustunni. Við köllum þetta áskorun en þetta er líka tækifæri. Ekki bara í að veita Reykvíkingum betri þjónustu og gera líf þeirra léttara á svo ótal marga vegu, heldur líka í að breyta okkar störfum, minnka handavinnu og búa til svigrúm til að nýta þekkingu borgarstarfsmanna í eitthvað verðmætara en að stimpla skjöl og senda tölvupósta. Það er nefnilega þannig að stafræn umbreyting snýst ekki um forritun, tæki eða tól þó allt komi það við sögu. Stafræn umbreyting snýst um bætta þjónustu, aukna hagkvæmni og betri störf. Þetta kostar vissulega sitt en það er lítið í samanburði við hvað breytingarnar munu skila í formi bættra samskipta, þjónustu og ávinnings þeirra sem auðvitað greiða reikninginn á endanum; íbúa borgarinnar. Höfundur er sviðsstjóri Þjónustu- og nýsköpunarsviðs Reykjavíkurborgar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reykjavík Stafræn þróun Mest lesið Halldór 12.07.25 Halldór Tjaldið fellt í leikhúsi fáránleikans Vésteinn Ólason Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Málþófs klúður Sægreifa-flokkanna Jón Þór Ólafsson Skoðun Sóvésk sápuópera Franklín Ernir Kristjánsson Skoðun Græna vöruhúsið setur svartan blett á íslenskt samfélag Davíð Aron Routley Skoðun Heilbrigðisreglugerð WHO: Hagsmunir eða heimska? Júlíus Valsson Skoðun Dæmt um efni, Hörður Árni Finnsson,Elvar Örn Friðriksson,Snæbjörn Guðmundsson Skoðun Flugnám - Annar hluti: Menntasjóður námsmanna og ECTS einingar Matthías Arngrímsson Skoðun Að koma út í lífið með verri forgjöf, hvernig tilfinning er það? Davíð Bergmann Skoðun Skoðun Skoðun Hvaða einkunn fékkst þú á bílprófinu? Grétar Birgisson skrifar Skoðun Að koma út í lífið með verri forgjöf, hvernig tilfinning er það? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Tjaldið fellt í leikhúsi fáránleikans Vésteinn Ólason skrifar Skoðun Heilbrigðisreglugerð WHO: Hagsmunir eða heimska? Júlíus Valsson skrifar Skoðun Málþófs klúður Sægreifa-flokkanna Jón Þór Ólafsson skrifar Skoðun Græna vöruhúsið setur svartan blett á íslenskt samfélag Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Dæmt um efni, Hörður Árni Finnsson,Elvar Örn Friðriksson,Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Flugnám - Annar hluti: Menntasjóður námsmanna og ECTS einingar Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Sóvésk sápuópera Franklín Ernir Kristjánsson skrifar Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Dæmir sig sjálft Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Mega blaðamenn ljúga? Páll Steingrímsson skrifar Skoðun Ákall um nægjusemi í heimi neyslubrjálæðis Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir skrifar Skoðun Samstarf er lykill að framtíðinni Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæði? Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Hver erum við? Hvert stefnum við? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir skrifar Skoðun Fjármálalæsi í fríinu – fjárfesting sem endist lengur en sólbrúnkan! Íris Björk Hreinsdóttir skrifar Skoðun Hugtakið valdarán gengisfellt Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ábyrgðin er þeirra Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Dæmt um form, ekki efni Hörður Arnarson skrifar Skoðun Að þröngva lífsskoðun upp á annað fólk Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Um fundarstjórn forseta Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hjálpartæki – fyrir hverja? Júlíana Magnúsdóttir skrifar Skoðun Flugnám - Fyrsti hluti: Menntasjóður námsmanna og ECTS einingar Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland skrifar Skoðun Í 1.129 daga hefur Alþingi hunsað jaðarsettasta hóp samfélagsins Grímur Atlason skrifar Skoðun Tekur ný ríkisstjórn af skarið? Árni Einarsson skrifar Skoðun Strandveiðar í gíslingu – Alþingi sveltir sjávarbyggðir Árni Björn Kristbjörnsson skrifar Sjá meira
Nú er rétt ár liðið síðan Reykjavík kynnti fyrst áform sín um að setja aukinn kraft í stafræna umbreytingu á þjónustu og innviðum borgarinnar. Þessi áform voru sett fram og kynnt með Græna planinu sem var lagt fram í fyrra sem viðspyrna vegna fyrirsjáanlegs efnahagssamdráttar. Óháð því er planið metnaðarfull stefna sem setur fram spennandi framtíðarsýn fyrir Reykjavíkinga og í raun landsmenn alla. Í fjárfestingaráætlun borgarinnar var fyrir ári tekið frá fjármagn upp á samtals rúmlega 10 milljarða króna fyrir árin 2021-2023 í stafræna umbreytingu. Það risastóra verkefni hófst í byrjun þessa árs og hafa verið skiptar skoðanir um umfangið og framkvæmdina. Spurningar vöknuðu um það hvort borgin væri að útiloka hugbúnaðar- og tæknifyrirtækin í landinu með því að ráða til sín fjölda fólks sem nauðsynlegur er til að framkvæma svo umfangsmikið verkefni. Það eru eðlilegar áhyggjur þegar um verkefni af þessu tagi er að ræða og af þessari stærðargráðu. Gagnrýnin sem við fengum sneri meðal annars að umfanginu og samtök hugbúnaðarfyrirtækja létu t.d. duglega í sér heyra. Kjörnir fulltrúar höfðu líka spurningar um hvað væri á bakvið þessar háu fjárhæðir og metnaðarfullu áætlanir um umbyltingu á þjónustu og innri starfsemi Reykjavíkurborgar. Væri einhver leið betri og hagkvæmari – fyrir íbúana og aðra notendur þjónustu borgarinnar? Eftir á að hyggja var gott að fá þessa gagnrýni fram svona snemma. Verra hefði verið ef hún hefði mallað undir niðri og valdið kergju á meðal fólks, kollega okkar og bandamanna á þeirri vegferð að nota tækni til að bæta líf fólks og umbreyta mörgu í innri starfsemi okkar. Þess vegna er gott að fá tækifæri til að svara. Svarið við meginspurningunni, um hvort borgin ætli í samkeppni við hugbúnaðarfyrirtækin, er einfaldlega nei. Áætlað er að um fimmtungur fjárhæðarinnar mun fara í launakostnað á árabilinu sem um ræðir. Afgangurinn fer í aðra hluti, meðal annars kaup á ráðgjöf, búnaði, tækni og þjónustu einkaaðila. Við leggjum mikla áherslu á að sem flest fyrirtæki og aðilar á markaði hafi tækifæri til að bjóða í þau innkaup sem framundan eru í þessu verkefni, líka sprotar og lítil og meðalstór fyrirtæki. Af þeim sökum höfum við til dæmis lagt umtalsverða vinnu í að beita nýsköpun í innkaupum og styðjumst við nýjung á því sviði sem gengur undir nafninu DPS. Það dregur úr flækjustigi og gefur fleiri einkaaðilum tækifæri til að taka þátt í þessari spennandi vegferð með okkur. Við höfum aukinheldur úthýst ýmsum stórum rekstrarverkefnum í upplýsingatækni undanfarin misseri til að skerpa fókusinn og reyna að draga úr starfsmannafjölda á móti. Þá er hin spurningin. Er þetta hagkvæm fjárfesting fyrir þau sem greiða útsvar í Reykjavík? Við erum sannfærð um að svo sé. Verkefnið, stafræn umbreyting borgarinnar, snýst um að mæta eðlilegum kröfum borgarbúa og annarra. Fólk hefur ekki lengur þolinmæði fyrir því að þurfa að fylla út prentuð eyðublöð eða vera sent á milli staða með ólíkum opnunartíma til að sækja þjónustu, leyfi eða gögn til borginnar. Það er í raun líka umhverfismál. Tilkoma bankaþjónustu í appi, heilsufarsupplýsinga í gegnum Heilsuveru, einfaldari skattskila og tímapantana á netinu, svo eitthvað sé nefnt hefur gert okkur öll miklu kröfuharðari að þessu leyti. Við viljum sjálf geta sinnt málum eins og innritun í skóla, umsóknum um leyfi til framkvæmda og pöntunum á þjónustu fyrir aðstandendur okkar, þegar okkur hentar. Við viljum ekki vera sett á bið og við viljum vita hvar málin okkar eru stödd í kerfinu hverju sinni. Það er eðlileg krafa. Fyrir mörg þúsund manna vinnustað, þar sem eiginlega allir eiga beinan snertiflöt við borgarbúa á hverjum einasta degi, þá er þetta hins vegar stór áskorun. Við starfsfólk borgarinnar þurfum, rétt eins og ríkið og flest öll fyrirtæki, að breyta því hvernig við vinnum. Við þurfum að taka upp nýja tækni og við þurfum að bæta aðgengi fólks að upplýsingum. Tæknin er samt ekki aðalatriðið hér, heldur er hún tól sem við notum til að ná markmiðum okkar. Aðalatriðið eru þær tugþúsundir notenda sem nýta sér gríðarlega umfangsmikla þjónustu borgarinnar á hverjum degi og upplifun þeirra af þjónustunni. Við köllum þetta áskorun en þetta er líka tækifæri. Ekki bara í að veita Reykvíkingum betri þjónustu og gera líf þeirra léttara á svo ótal marga vegu, heldur líka í að breyta okkar störfum, minnka handavinnu og búa til svigrúm til að nýta þekkingu borgarstarfsmanna í eitthvað verðmætara en að stimpla skjöl og senda tölvupósta. Það er nefnilega þannig að stafræn umbreyting snýst ekki um forritun, tæki eða tól þó allt komi það við sögu. Stafræn umbreyting snýst um bætta þjónustu, aukna hagkvæmni og betri störf. Þetta kostar vissulega sitt en það er lítið í samanburði við hvað breytingarnar munu skila í formi bættra samskipta, þjónustu og ávinnings þeirra sem auðvitað greiða reikninginn á endanum; íbúa borgarinnar. Höfundur er sviðsstjóri Þjónustu- og nýsköpunarsviðs Reykjavíkurborgar.
Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson skrifar
Skoðun Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir skrifar
Skoðun Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir skrifar
Skoðun Fjármálalæsi í fríinu – fjárfesting sem endist lengur en sólbrúnkan! Íris Björk Hreinsdóttir skrifar
Skoðun Flugnám - Fyrsti hluti: Menntasjóður námsmanna og ECTS einingar Matthías Arngrímsson skrifar