Vilja að ný ríkisstjórn lýsi yfir neyðarástandi í loftslagsmálum Fanndís Birna Logadóttir skrifar 4. október 2021 12:33 Samtökin krefjast þess að loftslagsmál verði í kjarna ríkisstjórnarsamstarfsins. Landvernd, Náttúruverndarsamtök Íslands og Ungir umhverfissinnar krefjast þess að loftslagsmál verði í kjarna nýs ríkisstjórnarsamstarfs og að þau komi sér strax að verki. Segja þau að síðastliðin fjögur ár hafi loftslagsstefna stjórnvalda verið „ófullnægjandi og einkennst af hálfkáki.“ Í yfirlýsingu samtakanna eru ellefu kröfur lagðar fram. Þess er meðal annars krafist að ný ríkisstjórn muni þegar í stað lýsa yfir neyðarástandi vegna loftslagsbreytinga svo hægt sé að tryggja að allar ákvarðanir miði að því að draga úr losun.„Ekkert bendir til þess að Ísland muni standa við skuldbindingar sínar gagnvart Parísarsamningnum,“ segir í yfirlýsingu samtakanna og er þar bent á að miðað við núverandi aðgerðir til að draga úr losun muni ekki duga til í ár eða næstu árin.Að öllu óbreyttu myndi samdráttur í losun fram til ársins 2030 vera 23 prósent í stað 29 prósent, rúm 700 þúsund tonn koltvísýringsígilda í stað tæp 1200 þúsund tonn.Kröfur samtakanna snúa meðal annars að því að uppfæra aðgerðaráætlun í loftslagsmálum, fasa út notkun jarðefnaeldsneytis, banna bruna og flutning svartolíu innan tólf mílna landhelgi Íslands, moka ofan í skurði á öllum jörðum í ríkiseigu og leggja kolefnisgjald á alla losun.Þá eigi að leggja af framleiðslutengda styrki til landbúnaðar og veiti þess í stað styrki til atvinnustarfssemi og búsetu á landsbyggðinni, einkum í þágu bættrar landnotkunar og náttúruverndar. Einnig þurfi að auka verulega rannsóknir, gagnaöflun og aðgengi að upplýsingum um loftslagsmál til að upplýsa ákvarðanatöku og almenning betur um stöðu losunar og aðgerða á Íslandi Kröfur samtakanna í heild sinni má finna hér fyrir neðan. 1. Lýsi þegar í stað yfir neyðarástandi vegna loftslagsbreytinga til að sjá til þess að allar ákvarðanir ríkisstjórnarinnar miðist við að draga úr losun. 2. Styðji við markmið Parísarsáttmálans um að takmarka hlýnun Jarðar við 1.5°C frá iðnbyltingu á borði en ekki einungis í orði með því að setja sér sjálfstætt markmið um a.m.k. 55% samdrátt fyrir 2030 m.v. 2005 í stað markmiðs sem er á bilinu 29–55% í samfloti með Evrópusambandinu og Noregi, líkt og ráðamenn hafa iðulega komist að orði. 3. Uppfæri aðgerðaráætlun í loftslagsmálum í samræmi við uppfært markmið, sjái til þess að aðgerðirnar séu fullfjármagnaðar og að ráðist verði í þær eins fljótt og mögulegt er. 4. Fasi út notkun jarðefnaeldsneytis í fyrir árið 2035, enda sýnir eldsneytisspá orkustofnunar að það er vænlegasta leiðin til að draga hratt úr notkun jarðefnaeldsneytis og þar af leiðandi losun gróðurhúsalofttegunda. 5. Banni bruna og flutning svartolíu innan 12 mílna landhelgi Íslands. Ávinningur af svartolíubanni á Norðurslóðum myndi strax koma fram. Ísland hefur vissulega unnið að slíku banni á alþjóðavettvangi en best er að byrja heima. 6. Uppfylli ákvæði Parísarsamningsins og heimsmarkmiðs 13.a um að „[e]fnd verði fyrirheit hátekjuríkja um 100 milljarða dala framlag [árlega], bæði frá hinu opinbera og einkaaðilum, í því skyni að aðstoða þróunarlönd við að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda og stuðla að gagnsæjum aðgerðum. Jafnframt verði unnið sem fyrst að fjármögnun Græna loftslagssjóðsins svo að hann geti starfað af fullum krafti.“ Og þarf þetta að vera í formi styrkja en ekki lána. 7. Leggi kolefnisgjald á alla losun með það að leiðarljósi að viðkvæmir hópar beri ekki þyngri byrðar. Hingað til hafa stjórnvöld fyrst og fremst veitt fjárhagslegar ívilnanir til þeirra sem hafa efni á að kaupa sér rafmagnsbíla en ekki hækkað gjald losunar sem neinu nemur. Hækka þarf vörugjöld á nýjar vélar og tæki sem brenna jarðefnaeldsneyti. 8. Leggi af framleiðslutengda styrki til landbúnaðar og veiti þess í stað styrki til atvinnustarfssemi og búsetu á landsbyggðinni, einkum í þágu bættrar landnotkunar og náttúruverndar, þ.m.t. skógræktar, landgræðslu og endurheimtar votlendis. 9. Moki ofan í skurði á öllum jörðum í ríkiseigu sem eru ekki í notkun fyrir 2025. 10. Auki verulega rannsóknir, gagnaöflun og aðgengi að upplýsingum um loftslagsmál til að upplýsa ákvarðanatöku og almenning betur um stöðu losunar og aðgerða á Íslandi. 11. Breyti lögum um loftslagsmál svo loftslagsráð geti sinnt því mikilvæga hlutverki að veita stjórnvöld nauðsynlegt aðhald. Einnig þarf að stórbæta stjórnsýslu loftslagsmála. Loftslagsmál Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Tengdar fréttir Óbreyttur hraði orkuskipta dugar ekki til Jarðefnaeldsneytisnotkun Íslendinga verður ennþá yfir þeim mörkum sem þurfa að nást til að Ísland geti staðið við núverandi skuldbindingar sínar um samdrátt í losun gróðurhúsalofttegunda árið 2030. Orkumálastjóri segir að skipuleggja verði orkuskipti núna strax til að markmiðin náist á tilskildum tíma. 1. október 2021 08:01 Mest lesið „Hann stal henni“ Erlent Ísland og Palestína gera samkomulag um samstarf Innlent Ísland ekki í fararbroddi heldur fylgi öðrum í humátt á eftir Erlent Lauma sér inn í útfarir og senda kirkjuvörðum fingurinn Innlent Arabaríki og lönd ESB kalla eftir tveggja ríkja lausn og afvopnun Hamas Erlent Engin framlög til jarðganga en óljós áform um innviðafélag Innlent Hvað á að gera um Verslunarmannahelgina? Innlent Fundu týnda brú við Suðurlandsbraut Innlent Meintur þjófur leitaði til lögreglu vegna framkvæmdastjórans Innlent Vonast til að spáin rætist ekki: Rigning og 22 metrar á sekúndu Innlent Fleiri fréttir Ísland og Palestína gera samkomulag um samstarf Fundu týnda brú við Suðurlandsbraut Engin framlög til jarðganga en óljós áform um innviðafélag Hvað á að gera um Verslunarmannahelgina? Þyrlan kölluð út vegna fjórhjólaslyss Ökumaður stöðvaður og kærður fyrir fjölmörg umferðalagabrot Lauma sér inn í útfarir og senda kirkjuvörðum fingurinn Versta sviðsmyndin, galið greiðslumat og óvæntur fundur Fimm prósent fallið fyrir ástarsvikum Halla og Björn ætla til Nýja Íslands Engin fjármögnun gereyðingarvopna á Íslandi Enn varað við svikapóstum: „Við hlökkum til að fá jákvæða svörun frá þér“ Samstarfið við Íra og Frakka tímafrekt Hefja gjaldtöku við höfnina í Stykkishólmi Ágengir ferðamenn hafi sært syrgjandi Mýrdælinga Neyðarástand á Gasa og ágengir túristar angra kirkjugesti Dóttirin í Súlunesi ákærð Vonast til að spáin rætist ekki: Rigning og 22 metrar á sekúndu Rannsaka áhrif samfélagsmiðla á heilastarfsemi barna Meintur þjófur leitaði til lögreglu vegna framkvæmdastjórans Gat ekki sannað að verkstæðið tjónaði vélina Mögulegur fyrirboði um goslok Fundaði með Guterres: Tveggja ríkja lausnin sé eina lausnin Ungir menn staðnir að því að skjóta gelkúlum á vegfarendur Enn gýs úr einum megingíg og virknin nokkuð stöðug Langtímarannsóknir skorti á áhrifum kreatíns „Þetta er auðvitað stórhættulegt“ Styttist í háþróuð gervigreindarsvindl á íslensku Setja þurfi meiri þunga í hagsmunagæslu gagnvart ESB Neyðast til að endurbyggja grunnskólann vegna myglu Sjá meira
Í yfirlýsingu samtakanna eru ellefu kröfur lagðar fram. Þess er meðal annars krafist að ný ríkisstjórn muni þegar í stað lýsa yfir neyðarástandi vegna loftslagsbreytinga svo hægt sé að tryggja að allar ákvarðanir miði að því að draga úr losun.„Ekkert bendir til þess að Ísland muni standa við skuldbindingar sínar gagnvart Parísarsamningnum,“ segir í yfirlýsingu samtakanna og er þar bent á að miðað við núverandi aðgerðir til að draga úr losun muni ekki duga til í ár eða næstu árin.Að öllu óbreyttu myndi samdráttur í losun fram til ársins 2030 vera 23 prósent í stað 29 prósent, rúm 700 þúsund tonn koltvísýringsígilda í stað tæp 1200 þúsund tonn.Kröfur samtakanna snúa meðal annars að því að uppfæra aðgerðaráætlun í loftslagsmálum, fasa út notkun jarðefnaeldsneytis, banna bruna og flutning svartolíu innan tólf mílna landhelgi Íslands, moka ofan í skurði á öllum jörðum í ríkiseigu og leggja kolefnisgjald á alla losun.Þá eigi að leggja af framleiðslutengda styrki til landbúnaðar og veiti þess í stað styrki til atvinnustarfssemi og búsetu á landsbyggðinni, einkum í þágu bættrar landnotkunar og náttúruverndar. Einnig þurfi að auka verulega rannsóknir, gagnaöflun og aðgengi að upplýsingum um loftslagsmál til að upplýsa ákvarðanatöku og almenning betur um stöðu losunar og aðgerða á Íslandi Kröfur samtakanna í heild sinni má finna hér fyrir neðan. 1. Lýsi þegar í stað yfir neyðarástandi vegna loftslagsbreytinga til að sjá til þess að allar ákvarðanir ríkisstjórnarinnar miðist við að draga úr losun. 2. Styðji við markmið Parísarsáttmálans um að takmarka hlýnun Jarðar við 1.5°C frá iðnbyltingu á borði en ekki einungis í orði með því að setja sér sjálfstætt markmið um a.m.k. 55% samdrátt fyrir 2030 m.v. 2005 í stað markmiðs sem er á bilinu 29–55% í samfloti með Evrópusambandinu og Noregi, líkt og ráðamenn hafa iðulega komist að orði. 3. Uppfæri aðgerðaráætlun í loftslagsmálum í samræmi við uppfært markmið, sjái til þess að aðgerðirnar séu fullfjármagnaðar og að ráðist verði í þær eins fljótt og mögulegt er. 4. Fasi út notkun jarðefnaeldsneytis í fyrir árið 2035, enda sýnir eldsneytisspá orkustofnunar að það er vænlegasta leiðin til að draga hratt úr notkun jarðefnaeldsneytis og þar af leiðandi losun gróðurhúsalofttegunda. 5. Banni bruna og flutning svartolíu innan 12 mílna landhelgi Íslands. Ávinningur af svartolíubanni á Norðurslóðum myndi strax koma fram. Ísland hefur vissulega unnið að slíku banni á alþjóðavettvangi en best er að byrja heima. 6. Uppfylli ákvæði Parísarsamningsins og heimsmarkmiðs 13.a um að „[e]fnd verði fyrirheit hátekjuríkja um 100 milljarða dala framlag [árlega], bæði frá hinu opinbera og einkaaðilum, í því skyni að aðstoða þróunarlönd við að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda og stuðla að gagnsæjum aðgerðum. Jafnframt verði unnið sem fyrst að fjármögnun Græna loftslagssjóðsins svo að hann geti starfað af fullum krafti.“ Og þarf þetta að vera í formi styrkja en ekki lána. 7. Leggi kolefnisgjald á alla losun með það að leiðarljósi að viðkvæmir hópar beri ekki þyngri byrðar. Hingað til hafa stjórnvöld fyrst og fremst veitt fjárhagslegar ívilnanir til þeirra sem hafa efni á að kaupa sér rafmagnsbíla en ekki hækkað gjald losunar sem neinu nemur. Hækka þarf vörugjöld á nýjar vélar og tæki sem brenna jarðefnaeldsneyti. 8. Leggi af framleiðslutengda styrki til landbúnaðar og veiti þess í stað styrki til atvinnustarfssemi og búsetu á landsbyggðinni, einkum í þágu bættrar landnotkunar og náttúruverndar, þ.m.t. skógræktar, landgræðslu og endurheimtar votlendis. 9. Moki ofan í skurði á öllum jörðum í ríkiseigu sem eru ekki í notkun fyrir 2025. 10. Auki verulega rannsóknir, gagnaöflun og aðgengi að upplýsingum um loftslagsmál til að upplýsa ákvarðanatöku og almenning betur um stöðu losunar og aðgerða á Íslandi. 11. Breyti lögum um loftslagsmál svo loftslagsráð geti sinnt því mikilvæga hlutverki að veita stjórnvöld nauðsynlegt aðhald. Einnig þarf að stórbæta stjórnsýslu loftslagsmála.
Loftslagsmál Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Tengdar fréttir Óbreyttur hraði orkuskipta dugar ekki til Jarðefnaeldsneytisnotkun Íslendinga verður ennþá yfir þeim mörkum sem þurfa að nást til að Ísland geti staðið við núverandi skuldbindingar sínar um samdrátt í losun gróðurhúsalofttegunda árið 2030. Orkumálastjóri segir að skipuleggja verði orkuskipti núna strax til að markmiðin náist á tilskildum tíma. 1. október 2021 08:01 Mest lesið „Hann stal henni“ Erlent Ísland og Palestína gera samkomulag um samstarf Innlent Ísland ekki í fararbroddi heldur fylgi öðrum í humátt á eftir Erlent Lauma sér inn í útfarir og senda kirkjuvörðum fingurinn Innlent Arabaríki og lönd ESB kalla eftir tveggja ríkja lausn og afvopnun Hamas Erlent Engin framlög til jarðganga en óljós áform um innviðafélag Innlent Hvað á að gera um Verslunarmannahelgina? Innlent Fundu týnda brú við Suðurlandsbraut Innlent Meintur þjófur leitaði til lögreglu vegna framkvæmdastjórans Innlent Vonast til að spáin rætist ekki: Rigning og 22 metrar á sekúndu Innlent Fleiri fréttir Ísland og Palestína gera samkomulag um samstarf Fundu týnda brú við Suðurlandsbraut Engin framlög til jarðganga en óljós áform um innviðafélag Hvað á að gera um Verslunarmannahelgina? Þyrlan kölluð út vegna fjórhjólaslyss Ökumaður stöðvaður og kærður fyrir fjölmörg umferðalagabrot Lauma sér inn í útfarir og senda kirkjuvörðum fingurinn Versta sviðsmyndin, galið greiðslumat og óvæntur fundur Fimm prósent fallið fyrir ástarsvikum Halla og Björn ætla til Nýja Íslands Engin fjármögnun gereyðingarvopna á Íslandi Enn varað við svikapóstum: „Við hlökkum til að fá jákvæða svörun frá þér“ Samstarfið við Íra og Frakka tímafrekt Hefja gjaldtöku við höfnina í Stykkishólmi Ágengir ferðamenn hafi sært syrgjandi Mýrdælinga Neyðarástand á Gasa og ágengir túristar angra kirkjugesti Dóttirin í Súlunesi ákærð Vonast til að spáin rætist ekki: Rigning og 22 metrar á sekúndu Rannsaka áhrif samfélagsmiðla á heilastarfsemi barna Meintur þjófur leitaði til lögreglu vegna framkvæmdastjórans Gat ekki sannað að verkstæðið tjónaði vélina Mögulegur fyrirboði um goslok Fundaði með Guterres: Tveggja ríkja lausnin sé eina lausnin Ungir menn staðnir að því að skjóta gelkúlum á vegfarendur Enn gýs úr einum megingíg og virknin nokkuð stöðug Langtímarannsóknir skorti á áhrifum kreatíns „Þetta er auðvitað stórhættulegt“ Styttist í háþróuð gervigreindarsvindl á íslensku Setja þurfi meiri þunga í hagsmunagæslu gagnvart ESB Neyðast til að endurbyggja grunnskólann vegna myglu Sjá meira
Óbreyttur hraði orkuskipta dugar ekki til Jarðefnaeldsneytisnotkun Íslendinga verður ennþá yfir þeim mörkum sem þurfa að nást til að Ísland geti staðið við núverandi skuldbindingar sínar um samdrátt í losun gróðurhúsalofttegunda árið 2030. Orkumálastjóri segir að skipuleggja verði orkuskipti núna strax til að markmiðin náist á tilskildum tíma. 1. október 2021 08:01