Samfylkingin og jafnaðarstefnan Mörður Árnason skrifar 11. október 2012 00:00 Samfylkingin er hreyfing jafnaðarmanna á Íslandi. Því miður eru ekki allir íslenskir jafnaðarmenn félagar í Samfylkingunni, stuðningsmenn hennar eða kjósendur. En við í Samfylkingunni erum öll jafnaðarmenn, hvert með sínum hætti. Við teljum að jöfnuður í lífskjörum og jöfn tækifæri séu heilladrýgst fyrir einstaklinga og samfélag. Við teljum að hver maður skuli vera frjáls gerða sinna og hugsana svo fremi hann skerðir ekki frelsi annarra og kemur fram af heilindum. Við teljum að mennirnir beri ábyrgð hver á öðrum – játumst undir þá samábyrgð sem Frakkarnir kölluðu bræðralag á 18. öld – en krefjumst þess líka af hverjum og einum að hann taki ábyrgð á sjálfum sér sé hann þess megnugur. Við þökkum frumherjum jafnaðarmanna á Íslandi fyrir að rækta þennan garð – skáldunum sem ortu kjark í alþýðu um aldamótin þar síðustu, fólkinu sem stofnaði verkalýðshreyfingu og alþýðusamtök á fyrstu áratugum 20. aldar. Velferðarþjónustan – NorðurlöndOkkur finnst nánast liggja fyrir af dæmum Norðurlanda að öflug velferðarþjónusta sé burðarás þjóðarheimilis þar sem menn vinna saman jafnt að almannaheill og eigin þroska. Við teljum markaðinn þarfan þjón í atvinnulífi og viðskiptum – en afleitan húsbónda. Við viljum efla menntir og menningu, sem hafa gildi í sjálfu sér í sífelldri hollustu mannsins við hamingju sína, en gæða samfélagið líka innihaldi – og skapa störf! Við þökkum forystumönnum alþýðuflokkanna, félagsskap fólksins og framsýnum fræði- og listamönnum fyrir mikið verk í þessum efnum alla síðustu öld. Þau hafa borið árangur þrátt fyrir óhjákvæmilegar villur og mistök. Græn jafnaðarstefna, kvenfrelsiSígild jafnaðarstefna mótaðist á árunum eftir iðnbyltingu, í karlveldisþjóðfélögum 19. aldar, í andrúmslofti óbilandi tæknihyggju og framfarablætis. Nú eru aðrir tímar – og þeir jafnaðarflokkar í Evrópu hafa dregist aftur úr og trénast upp sem ekki tókst að auðga jafnaðarstefnuna með því að samþætta hana kvenfrelsi og umhverfisstefnu – jafnrétti kynjanna og jöfnuði kynslóðanna. Þetta var sá boðskapur sem Ingibjörg Sólrún Gísladóttir færði jafnaðarflokki okkar öðrum fremur – og við þökkum henni fyrir ásamt öðrum hetjum kvennahreyfingarinnar og mörgum einörðum baráttumönnum fyrir náttúruvernd og umhverfisviðhorfum síðustu fjóra áratugi. SamsafnskenninginÞað er misskilningur sem sumir halda fram, að í Samfylkingunni sé samankomið frekar tilviljunarkennt samsafn hinna og þessara pólitískra klúbba og áhugahópa þar sem sumir séu klassískir og aðrir frjálslyndir, einhverjar kvenfrelsiskellingar innan um græna öfgaliðið sem togast á við virkjunarsinna og byggðajálka. Flokkurinn endurspeglar vissulega fjölbreytileikann í íslensku samfélagi, eftir starfsstéttum, kynslóðum, menntadeildum, héruðum. Sem betur fer. En við eigum okkur öll sameiginlegan grunn – jafnaðarstefnuna. SjálfsmyndÞess vegna er óþarfi að hafa miklar áhyggjur af sjálfsmynd Samfylkingarmanna eða kjölfestunni í pólitík þeirra frá degi til dags. Sjálfsagt er að leiðrétta kúrsinn eftir stórsjó og brim á siglingunni. Við skulum muna að stefna og verk samsteypustjórnar í stjórnarráðinu eða sveitarfélögunum markast að sjálfsögðu af málamiðlunum og forgangsröðun þeirra afla sem að henni standa, og af fjölmörgum fleiri þáttum. Jafnaðarstefnan – og nauðsynleg umræða í hópi jafnaðarmanna – veitir góða yfirsýn og skýra sjálfsmynd. FormannsefniFram undan er formannskjör. Þau sem nú hafa verið nefnd sem hugsanlegir formenn gætu hvert og eitt sinnt því starfi með prýði, og líklega verður ekki mikill málefnalegur munur á formannsefnunum. Fyrir mína parta ætla ég þó að hlusta grannt eftir þessu tvennu: Grænar áherslurÉg vil vita hvar þau standa í umhverfis- og náttúruverndarmálum, og hvert þau vilja stefna í atvinnumálum. Nú eru að verða straumhvörf. Eðlilegt er að segja skilið við fortíðardrauma um stóriðjuuppbyggingu í sovéskum stíl, með öllum sínum umhverfisfórnum, og byggja markvisst upp grænt hagkerfi. Upp úr hruninu erum við að komast með hjálp náttúrugæða af landi og hafi, en því má ekki gleyma að verulegur hluti af verðmætasköpun dagsins sprettur af okkar eigin hyggjuviti. Hugverkageirinn er ört vaxandi hluti atvinnulífsins og forsvarsmenn hans hafa bent stjórnvöldum á að nokkur helstu fyrirtæki hans þurfi tæknimenntað fólk þúsundum saman á næstu árum. SamstarfskostirSamfylkingin, flokkur jafnaðarmanna, er stofnuð til að vera höfuðafl í íslenskum stjórnmálum. Hún er mið-vinstriflokkur, og á að bjóða til samstarfs öðrum flokkum og hreyfingum til vinstri og fyrir miðju, fólki sem leggur áherslu á jöfnuð og frjálslyndi hvað sem líður afstöðu þess í einstökum átakamálum. Stjórn með hægrimönnum er ekki eðlilegur kostur fyrir Samfylkinguna, enda hafa slíkar tilraunir gefist illa. Samstarf við hægriflokka tel ég því aðeins koma til greina að um sé að ræða mikilvæga þjóðarhagsmuni, svo sem inngöngu í Evrópusambandið, eða þá brýnar umbætur innanlands sem ekki yrði komið á með öðrum hætti. Önnur spurningin er um samfélagsstrategíu, hin um pólitíska taktík. Báðar mikilvægar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun Mest lesið Ríkissjóður snuðaður um stórar fjárhæðir Sigurjón Þórðarson Skoðun Lágkúrulegur hversdagsleiki illskunnar Guðný Gústafsdóttir Skoðun Er verið að blekkja almenning og sjómenn? Einar Hannes Harðarson Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson Skoðun Stóra skekkjan í 13 ára aldurstakmarki samfélagsmiðla Skúli Bragi Geirdal Skoðun Við viljum nafn Jón Kaldal Skoðun Fögur fyrirheit sem urðu að engu Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson Skoðun Aðskilnaðurinn hlær Þórdís Hólm Filipsdóttir Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson Skoðun Væntingar á villigötum Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Skoðun Skoðun Enn ríkir áhugaleysi um afdrif fósturbarna Guðlaugur Kristmundsson,Sigurgeir B. Þórisson skrifar Skoðun Við viljum nafn Jón Kaldal skrifar Skoðun Stóra skekkjan í 13 ára aldurstakmarki samfélagsmiðla Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Er verið að blekkja almenning og sjómenn? Einar Hannes Harðarson skrifar Skoðun Væntingar á villigötum Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Aðskilnaðurinn hlær Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Lágkúrulegur hversdagsleiki illskunnar Guðný Gústafsdóttir skrifar Skoðun Glerþakið brotið á alþjóðlega sjónverndardaginn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Fögur fyrirheit sem urðu að engu Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Ríkissjóður snuðaður um stórar fjárhæðir Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Ruben Amorim og sveigjanleiki – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Framtíðarsýn í samgöngumálum er mosavaxin Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Fimmta iðnbyltingin krefst svara – strax Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Hefur þú skoðanir? Jóhannes Óli Sveinsson skrifar Skoðun Er hurð bara hurð? Sölvi Breiðfjörð skrifar Skoðun Reykjavíkurmódel á kvennaári Sóley Tómasdóttir skrifar Skoðun Ekki er allt sem sýnist Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Sýndu þér umhyggju – Komdu í skimun Ágúst Ingi Ágústsson skrifar Skoðun Eru Bændasamtökin á móti valdeflingu bænda? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Er lægsta verðið alltaf hagstæðast? Karen Ósk Nielsen Björnsdóttir skrifar Skoðun Landbúnaðarrúnk Hlédís Sveinsdóttir skrifar Skoðun Jesús who? Atli Þórðarson skrifar Skoðun Opið bréf til Miðflokksmanna Snorri Másson skrifar Skoðun Lesskilningur eða lesblinda??? Jóhannes Jóhannesson skrifar Skoðun Henti Íslandi undir strætisvagninn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Forvarnateymi grunnskóla – góð hugmynd sem má ekki sofna Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Opnum Tröllaskagann Helgi Jóhannsson skrifar Skoðun Ávinningur af endurhæfingu – aukum lífsgæðin Ólafur H. Jóhannsson skrifar Sjá meira
Samfylkingin er hreyfing jafnaðarmanna á Íslandi. Því miður eru ekki allir íslenskir jafnaðarmenn félagar í Samfylkingunni, stuðningsmenn hennar eða kjósendur. En við í Samfylkingunni erum öll jafnaðarmenn, hvert með sínum hætti. Við teljum að jöfnuður í lífskjörum og jöfn tækifæri séu heilladrýgst fyrir einstaklinga og samfélag. Við teljum að hver maður skuli vera frjáls gerða sinna og hugsana svo fremi hann skerðir ekki frelsi annarra og kemur fram af heilindum. Við teljum að mennirnir beri ábyrgð hver á öðrum – játumst undir þá samábyrgð sem Frakkarnir kölluðu bræðralag á 18. öld – en krefjumst þess líka af hverjum og einum að hann taki ábyrgð á sjálfum sér sé hann þess megnugur. Við þökkum frumherjum jafnaðarmanna á Íslandi fyrir að rækta þennan garð – skáldunum sem ortu kjark í alþýðu um aldamótin þar síðustu, fólkinu sem stofnaði verkalýðshreyfingu og alþýðusamtök á fyrstu áratugum 20. aldar. Velferðarþjónustan – NorðurlöndOkkur finnst nánast liggja fyrir af dæmum Norðurlanda að öflug velferðarþjónusta sé burðarás þjóðarheimilis þar sem menn vinna saman jafnt að almannaheill og eigin þroska. Við teljum markaðinn þarfan þjón í atvinnulífi og viðskiptum – en afleitan húsbónda. Við viljum efla menntir og menningu, sem hafa gildi í sjálfu sér í sífelldri hollustu mannsins við hamingju sína, en gæða samfélagið líka innihaldi – og skapa störf! Við þökkum forystumönnum alþýðuflokkanna, félagsskap fólksins og framsýnum fræði- og listamönnum fyrir mikið verk í þessum efnum alla síðustu öld. Þau hafa borið árangur þrátt fyrir óhjákvæmilegar villur og mistök. Græn jafnaðarstefna, kvenfrelsiSígild jafnaðarstefna mótaðist á árunum eftir iðnbyltingu, í karlveldisþjóðfélögum 19. aldar, í andrúmslofti óbilandi tæknihyggju og framfarablætis. Nú eru aðrir tímar – og þeir jafnaðarflokkar í Evrópu hafa dregist aftur úr og trénast upp sem ekki tókst að auðga jafnaðarstefnuna með því að samþætta hana kvenfrelsi og umhverfisstefnu – jafnrétti kynjanna og jöfnuði kynslóðanna. Þetta var sá boðskapur sem Ingibjörg Sólrún Gísladóttir færði jafnaðarflokki okkar öðrum fremur – og við þökkum henni fyrir ásamt öðrum hetjum kvennahreyfingarinnar og mörgum einörðum baráttumönnum fyrir náttúruvernd og umhverfisviðhorfum síðustu fjóra áratugi. SamsafnskenninginÞað er misskilningur sem sumir halda fram, að í Samfylkingunni sé samankomið frekar tilviljunarkennt samsafn hinna og þessara pólitískra klúbba og áhugahópa þar sem sumir séu klassískir og aðrir frjálslyndir, einhverjar kvenfrelsiskellingar innan um græna öfgaliðið sem togast á við virkjunarsinna og byggðajálka. Flokkurinn endurspeglar vissulega fjölbreytileikann í íslensku samfélagi, eftir starfsstéttum, kynslóðum, menntadeildum, héruðum. Sem betur fer. En við eigum okkur öll sameiginlegan grunn – jafnaðarstefnuna. SjálfsmyndÞess vegna er óþarfi að hafa miklar áhyggjur af sjálfsmynd Samfylkingarmanna eða kjölfestunni í pólitík þeirra frá degi til dags. Sjálfsagt er að leiðrétta kúrsinn eftir stórsjó og brim á siglingunni. Við skulum muna að stefna og verk samsteypustjórnar í stjórnarráðinu eða sveitarfélögunum markast að sjálfsögðu af málamiðlunum og forgangsröðun þeirra afla sem að henni standa, og af fjölmörgum fleiri þáttum. Jafnaðarstefnan – og nauðsynleg umræða í hópi jafnaðarmanna – veitir góða yfirsýn og skýra sjálfsmynd. FormannsefniFram undan er formannskjör. Þau sem nú hafa verið nefnd sem hugsanlegir formenn gætu hvert og eitt sinnt því starfi með prýði, og líklega verður ekki mikill málefnalegur munur á formannsefnunum. Fyrir mína parta ætla ég þó að hlusta grannt eftir þessu tvennu: Grænar áherslurÉg vil vita hvar þau standa í umhverfis- og náttúruverndarmálum, og hvert þau vilja stefna í atvinnumálum. Nú eru að verða straumhvörf. Eðlilegt er að segja skilið við fortíðardrauma um stóriðjuuppbyggingu í sovéskum stíl, með öllum sínum umhverfisfórnum, og byggja markvisst upp grænt hagkerfi. Upp úr hruninu erum við að komast með hjálp náttúrugæða af landi og hafi, en því má ekki gleyma að verulegur hluti af verðmætasköpun dagsins sprettur af okkar eigin hyggjuviti. Hugverkageirinn er ört vaxandi hluti atvinnulífsins og forsvarsmenn hans hafa bent stjórnvöldum á að nokkur helstu fyrirtæki hans þurfi tæknimenntað fólk þúsundum saman á næstu árum. SamstarfskostirSamfylkingin, flokkur jafnaðarmanna, er stofnuð til að vera höfuðafl í íslenskum stjórnmálum. Hún er mið-vinstriflokkur, og á að bjóða til samstarfs öðrum flokkum og hreyfingum til vinstri og fyrir miðju, fólki sem leggur áherslu á jöfnuð og frjálslyndi hvað sem líður afstöðu þess í einstökum átakamálum. Stjórn með hægrimönnum er ekki eðlilegur kostur fyrir Samfylkinguna, enda hafa slíkar tilraunir gefist illa. Samstarf við hægriflokka tel ég því aðeins koma til greina að um sé að ræða mikilvæga þjóðarhagsmuni, svo sem inngöngu í Evrópusambandið, eða þá brýnar umbætur innanlands sem ekki yrði komið á með öðrum hætti. Önnur spurningin er um samfélagsstrategíu, hin um pólitíska taktík. Báðar mikilvægar.
Skoðun Enn ríkir áhugaleysi um afdrif fósturbarna Guðlaugur Kristmundsson,Sigurgeir B. Þórisson skrifar
Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson skrifar
Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson skrifar