Er landinu svona illa stjórnað? Björn B. Björnsson skrifar 25. nóvember 2010 04:45 Það gefur ekki góða tilfinningu fyrir stjórn landsins að verða vitni að því að yfirvöld taki vondar og vitlausar ákvarðanir í málaflokki þar sem maður þekkir til. Þannig er um þá tillögu menntamálaráðuneytis fyrir næsta ár, að halda áfram 25% niðurskurði kvikmyndasjóða sem farið var út í á síðasta ári. Allir geta gert sér í hugarlund hvílíkt reiðarslag niðurskurður af þessari stærðargráðu væri nokkurri atvinnugrein, framtíðarmöguleikum hennar og fólkinu sem í greininni starfar. En látum það allt vera ef hægt væri að taka þá peninga sem sparast og nota t.d. í heilsugæslu. En það er ekki hægt. Ástæðan er sú að 250 milljóna niðurskurður til kvikmyndasjóða minnkar umsvifin í kvikmyndaiðnaðinum um einn milljarð króna og tekjur ríkisins af þessari atvinnustarfsemi minnka um meira en 250 milljónir. Sparnaðurinn er með öðrum orðum enginn! Þvert á móti tapar ríkið peningum á þessari ráðstöfun, peningum sem t.d. mætti nota í heilsugæsluna. Á síðasta hausti þegar þessi áform voru uppi hvöttu kvikmyndagerðarmenn til þess að ráðuneytið eða fjárlaganefnd skoðuðu málið betur og bentu á fordæmi Íra sem einnig eiga í miklum hremmingum en féllu frá áformum um verulegan niðurskurð til kvikmyndasjóða eftir að þingnefnd skoðaði málið og komst að því að slíkur niðurskurður borgaði sig alls ekki. Hér á Íslandi var málið ekki skoðað heldur var ákvörðunin tekin án þess að aflað væri upplýsinga um afleiðingarnar. Eftir þá niðurstöðu gengust samtök kvikmyndagerðarmanna fyrir umfangsmikilli könnun þar sem fjármál kvikmyndaiðnaðarins síðastliðin fjögur ár voru kortlögð. Yfir 80% allra kvikmyndaverka sem framleidd voru á Íslandi á þessum árum voru sett inn í gagnagrunninn sem þýðir að upplýsingarnar eru tölfræðilega afar áreiðanlegar. Niðurstaðan birtist í „Rauðu skýrslunni" svonefndu sem sýnir með óyggjandi hætti að þessi skertu framlög til kvikmyndasjóða leiða til þess að tekjutap ríkisins verður meira en þeir fjármunir sem sparast. Niðurskurður kvikmyndasjóða skaðar sem sagt fjárhag ríkisins og sparar ekki neitt. Menntamálaráðuneytinu og fjárlaganefnd til afsökunar má segja að þessar upplýsingar lágu ekki fyrir á síðasta ári þegar niðurskurðurinn var ákveðinn - en þeirri afsökun er ekki til að dreifa nú. Þessi niðurskurður kemur vissulega fram sem lækkun á útgjöldum menntamálaráðuneytis en tekjur fjármálaráðuneytis minnka enn meira. Hér er því á ferðinni vitleysisgangur sem skilar samfélaginu engum ávinningi - en veldur verulegum skaða. Skaðinn er m.a. sá að við missum 200 störf í nýsköpunariðnaði sem ungt fólk sækist eftir að vinna í. Iðnaði sem vinnur með íslenskt hugvit og hæfileika við að skapa menningarafurðir sem eiga markað um allan heim. Menningarlegi skaðinn til skamms tíma er sá að við fáum aldrei að sjá fjórar leiknar sjónvarpsþáttaraðir, fjórar kvikmyndir, og yfir tuttugu heimildarmyndir. Langtímaáhrifin eru að kyrkja vöxt og viðgang þeirrar íslensku listgreinar sem talar tungumál myndarinnar sem allir jarðarbúar horfa á í margar klukkustundir á dag. Efnahagslegi skaðinn er einnig verulegur því kvikmyndaiðnaður á Íslandi getur veitt þúsundum manna atvinnu og aflað mikilla gjaldeyristekna - fyrir utan að efla og styrkja ferðaþjónustuna. Það er því ekki nokkur leið að sjá hvernig sú ráðstöfun að skera kvikmyndagerðina niður, langt umfram allar aðrar listgreinar, geti þjónað hagsmunum Íslands þegar sparnaðurinn er enginn en skaðinn verulegur. Ríkisstjórnin segist hafa þá stefnu að efla mannaflsfrekar framkvæmdir þar sem stór hluti kostnaðar sé launagreiðslur. Rauða skýrslan sýnir að 2,7 milljarða fjárfesting ríkisins í kvikmyndum, á fjögurra ára tímabili, skilaði sér öll til baka á mjög skömmum tíma. En auk þess laðaði þessi fjárfesting að sér innlent og erlent fjármagn svo hér var framleitt kvikmyndaefni fyrir 12 milljarða króna, og yfir 70% þess fjár fóru í launagreiðslur. Þeir peningar runnu til fólks um allt land sem vinnur störf sem þjóna kvikmyndaframleiðslunni á margvíslegan hátt. Ef landinu er nú stjórnað, á öðrum sviðum, af sama skeytingarleysi um staðreyndir máls og landsins hag, eins og hér er verið að gera, er óhætt að biðja guði allra trúarbragða að blessa Ísland - og mun ekki duga til. Það er nú í höndum Alþingis hvort málið fái þá meðferð að verða skoðað áður en ákvörðun er tekin (eins og írska þingið gerði) eða hvort sömu vitleysunni verði haldið áfram að óathuguðu máli til verulegs tjóns fyrir menningu okkar og efnahag. P.S.: Kvikmyndaiðnaðurinn á Írlandi er eini iðnaðurinn sem gengur vel í kreppunni þar og er talinn munu velta um 24 milljörðum á þessu ári samanborið við 8 milljarða í fyrra. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Björn B. Björnsson Mest lesið Halldór 26.04.2025 Halldór Friður - í framsöguhætti eða viðtengingarhætti? Bryndís Schram Skoðun SFS, Exit og norska leiðin þeirra Jón Kaldal Skoðun Íslenskar pyndingar Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Að hata einhvern sem þú þarft á að halda? Katrín Pétursdóttir Skoðun Löngu þarft samtal um hóp sem gleymist! Katarzyna Kubiś Skoðun Næringarfræði er lykillinn að betri heilsu, viltu vera með? Guðrún Nanna Egilsdóttir Skoðun Mega bara íslenskir karlmenn nauðga konum á Íslandi? Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Að sækja gullið (okkar) Þröstur Friðfinnsson Skoðun Menntun fyrir öll – nema okkur Haukur Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Að hata einhvern sem þú þarft á að halda? Katrín Pétursdóttir skrifar Skoðun Íslenskar pyndingar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun SFS, Exit og norska leiðin þeirra Jón Kaldal skrifar Skoðun Friður - í framsöguhætti eða viðtengingarhætti? Bryndís Schram skrifar Skoðun Næringarfræði er lykillinn að betri heilsu, viltu vera með? Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Löngu þarft samtal um hóp sem gleymist! Katarzyna Kubiś skrifar Skoðun Menntun fyrir öll – nema okkur Haukur Guðmundsson skrifar Skoðun Það er ekki hægt að loka augunum fyrir þessum veruleika Davíð Bergmann skrifar Skoðun Kirkjugarðsballið: Eiga Íslendingar að mæta þar? Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Að sækja gullið (okkar) Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Til hamingju blaðamenn! Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Stormur í Þjóðleikhúsinu Bubbi Morthens skrifar Skoðun Börn í skugga stríðs Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Opið bréf til mennta- og barnamálaráðherra Gunnar Örn Vopnfjörð Þorsteinsson skrifar Skoðun Hvernig gerum við Grundarhverfi enn betra? Ævar Harðarson skrifar Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson skrifar Skoðun Lausnin liggur fyrir – Landspítali þarf að stíga skrefið Sandra B. Franks skrifar Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson skrifar Skoðun Skjárinn og börnin Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun „Er stjúpmamma þín vond eins og í Öskubusku?“ Hafdís Bára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Af hverju er Framsóknarfólk hamingjusamast? Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Valdið og samvinnuhugsjónin Kjartan Helgi Ólafsson skrifar Skoðun NPA breytti lífinu mínu Sveinbjörn Eggertsson skrifar Skoðun Hefur þú tilkynnt um ofbeldi gegn barni? Alfa Jóhannsdóttir skrifar Sjá meira
Það gefur ekki góða tilfinningu fyrir stjórn landsins að verða vitni að því að yfirvöld taki vondar og vitlausar ákvarðanir í málaflokki þar sem maður þekkir til. Þannig er um þá tillögu menntamálaráðuneytis fyrir næsta ár, að halda áfram 25% niðurskurði kvikmyndasjóða sem farið var út í á síðasta ári. Allir geta gert sér í hugarlund hvílíkt reiðarslag niðurskurður af þessari stærðargráðu væri nokkurri atvinnugrein, framtíðarmöguleikum hennar og fólkinu sem í greininni starfar. En látum það allt vera ef hægt væri að taka þá peninga sem sparast og nota t.d. í heilsugæslu. En það er ekki hægt. Ástæðan er sú að 250 milljóna niðurskurður til kvikmyndasjóða minnkar umsvifin í kvikmyndaiðnaðinum um einn milljarð króna og tekjur ríkisins af þessari atvinnustarfsemi minnka um meira en 250 milljónir. Sparnaðurinn er með öðrum orðum enginn! Þvert á móti tapar ríkið peningum á þessari ráðstöfun, peningum sem t.d. mætti nota í heilsugæsluna. Á síðasta hausti þegar þessi áform voru uppi hvöttu kvikmyndagerðarmenn til þess að ráðuneytið eða fjárlaganefnd skoðuðu málið betur og bentu á fordæmi Íra sem einnig eiga í miklum hremmingum en féllu frá áformum um verulegan niðurskurð til kvikmyndasjóða eftir að þingnefnd skoðaði málið og komst að því að slíkur niðurskurður borgaði sig alls ekki. Hér á Íslandi var málið ekki skoðað heldur var ákvörðunin tekin án þess að aflað væri upplýsinga um afleiðingarnar. Eftir þá niðurstöðu gengust samtök kvikmyndagerðarmanna fyrir umfangsmikilli könnun þar sem fjármál kvikmyndaiðnaðarins síðastliðin fjögur ár voru kortlögð. Yfir 80% allra kvikmyndaverka sem framleidd voru á Íslandi á þessum árum voru sett inn í gagnagrunninn sem þýðir að upplýsingarnar eru tölfræðilega afar áreiðanlegar. Niðurstaðan birtist í „Rauðu skýrslunni" svonefndu sem sýnir með óyggjandi hætti að þessi skertu framlög til kvikmyndasjóða leiða til þess að tekjutap ríkisins verður meira en þeir fjármunir sem sparast. Niðurskurður kvikmyndasjóða skaðar sem sagt fjárhag ríkisins og sparar ekki neitt. Menntamálaráðuneytinu og fjárlaganefnd til afsökunar má segja að þessar upplýsingar lágu ekki fyrir á síðasta ári þegar niðurskurðurinn var ákveðinn - en þeirri afsökun er ekki til að dreifa nú. Þessi niðurskurður kemur vissulega fram sem lækkun á útgjöldum menntamálaráðuneytis en tekjur fjármálaráðuneytis minnka enn meira. Hér er því á ferðinni vitleysisgangur sem skilar samfélaginu engum ávinningi - en veldur verulegum skaða. Skaðinn er m.a. sá að við missum 200 störf í nýsköpunariðnaði sem ungt fólk sækist eftir að vinna í. Iðnaði sem vinnur með íslenskt hugvit og hæfileika við að skapa menningarafurðir sem eiga markað um allan heim. Menningarlegi skaðinn til skamms tíma er sá að við fáum aldrei að sjá fjórar leiknar sjónvarpsþáttaraðir, fjórar kvikmyndir, og yfir tuttugu heimildarmyndir. Langtímaáhrifin eru að kyrkja vöxt og viðgang þeirrar íslensku listgreinar sem talar tungumál myndarinnar sem allir jarðarbúar horfa á í margar klukkustundir á dag. Efnahagslegi skaðinn er einnig verulegur því kvikmyndaiðnaður á Íslandi getur veitt þúsundum manna atvinnu og aflað mikilla gjaldeyristekna - fyrir utan að efla og styrkja ferðaþjónustuna. Það er því ekki nokkur leið að sjá hvernig sú ráðstöfun að skera kvikmyndagerðina niður, langt umfram allar aðrar listgreinar, geti þjónað hagsmunum Íslands þegar sparnaðurinn er enginn en skaðinn verulegur. Ríkisstjórnin segist hafa þá stefnu að efla mannaflsfrekar framkvæmdir þar sem stór hluti kostnaðar sé launagreiðslur. Rauða skýrslan sýnir að 2,7 milljarða fjárfesting ríkisins í kvikmyndum, á fjögurra ára tímabili, skilaði sér öll til baka á mjög skömmum tíma. En auk þess laðaði þessi fjárfesting að sér innlent og erlent fjármagn svo hér var framleitt kvikmyndaefni fyrir 12 milljarða króna, og yfir 70% þess fjár fóru í launagreiðslur. Þeir peningar runnu til fólks um allt land sem vinnur störf sem þjóna kvikmyndaframleiðslunni á margvíslegan hátt. Ef landinu er nú stjórnað, á öðrum sviðum, af sama skeytingarleysi um staðreyndir máls og landsins hag, eins og hér er verið að gera, er óhætt að biðja guði allra trúarbragða að blessa Ísland - og mun ekki duga til. Það er nú í höndum Alþingis hvort málið fái þá meðferð að verða skoðað áður en ákvörðun er tekin (eins og írska þingið gerði) eða hvort sömu vitleysunni verði haldið áfram að óathuguðu máli til verulegs tjóns fyrir menningu okkar og efnahag. P.S.: Kvikmyndaiðnaðurinn á Írlandi er eini iðnaðurinn sem gengur vel í kreppunni þar og er talinn munu velta um 24 milljörðum á þessu ári samanborið við 8 milljarða í fyrra.
Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar
Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar