Stjórnlaus græðgi bankanna 15. nóvember 2005 22:24 Að mála skrattann á vegg er háttur þeirra sem ávallt sjá hið versta mögulega í öllum aðstæðum og kemur manni orðtak þetta gjarnan í hug þessa dagana þegar einatt er verið að lýsa þeirri ágætu stöðu sem við Íslendingar höfum í efnahagsmálum sem hreinum hörmungum og virðast þá margir tilbúnir að leggjast á árina, e.t.v í þeirri trú að eitthvað gagn megi af því hafa persónulega. Þannig er þingmaðurinn Steingrímur J. Sigfússon sífellt galandi af sínum fjóshaug og með mikum ólíkindum hvað sá maður kemst upp með bullið sitt gagnrýnislaust, þó var þetta ráðherra eitt sinn og þingmaður um árabil og líklega Íslandsmeistari í lýðskrumi alla ævi. Steingrímur hefur haft vanlíðan mikla vegna hærra verðs á fasteignamarkaði höfuðborgarsvæðis undanfarið og ersjálfsagt líka ósáttur við hlut Þórshafnar á Langanesi þar. En nú eru bankarnir að bætast í hóp skrattamálara og ljóst að blásið skal til sóknar og hagnaður bankanna af fasteignalánum talaður upp í stjarnfræðilegar hæðir með vaxtahækkun og er hann þó ekki lítill fyrir. Íslensku bankarnir fjármagna fasteignaútlán sín á alþjóðlegum fjármagnsmörkuðum þar sem um langan tíma hefur ríkt góðæri með miklu framboði fjár á ótrúlega góðum kjörum, sérstaklega það fé sem traustir bankar sækja til að endurlána með fasteignaveðum. Þarna verða íslensku bankarnir sér úti um ævintýralegan hagnað af gengismun og vaxtamun með sínu 4,15 % vaxtaokri ofan á verðtryggingu en þó virðist sem ekki þyki þeim nóg. Þetta er þeim mun leiðinlegra í ljósi þess að undanfarin ár hefur oft verið gaman og spennandi að fylgjast með viðskiptum íslenskra bankamanna á erlendri grundu og stundum jafnvel vottar fyrir einskonar "sko strákana okkar" tilfinningu þegar landanum finnst hann sjá glæsileg tilþrif þeirra á hinum þróuðu og gamalreyndu mörkuðum Evrópu þar sem tækifærin koma varla fyrirhafnarlaust upp, heldur þarf að hafa fyrir þeim í harðvítugri samkeppni við öflugar fjámálastofnanir. Nú væri gaman að þessir sömu bankar færu að sýna einhver merki þess að um samkeppni þeirra í millum sé að ræða hérlendis líka en hingað til hafa slík merki verið nákvæmlega engin. Þvert á móti skirrast þeir ekki við að halda úti með sameiginlegum fjárframlögum sérstökum áróðursmanni sem hefur það hlutverk að berja á þeirra eina samkeppnisaðila, Íbúðalánasjóði, sem þó er bundin í báða skó af fáránlegum og úreltum reglum um framkvæmd skuldabréafaútboða sinna, þannig að bankarnir hafa þar í raun tögl og hagldir og hindra sjóðinn í því að lækka vexti og þar með kostnað almennings. Íbúðalánasjóður getur ekki nýtt sér þau góðu kjör sem í boði eru á alþjóðamarkaði en er skyldaður til skuldabréfaútgáfu í ísl. krónum. Almenningur ætti að standa með Íbúðalánasjóði og gera þingmönnum ljósan þann vilja að sjóðurinn verði efldur og honum gert kleift að sækja sér milliliðalaust aukið fjármagn á erlenda fjármagnsmarkaði. Þá myndum við sjá hér umsvifalaust verulega lækkun á langtíma vaxtakostnaði, ekki hækkun eins og bankar eru að reyna að telja okkur trú um að sé nauðsynleg. Bankarnir munu hinsvegar beita þeirri aðferð að dúndra góðum stafla af bréfum á á markaðinn á krítískum tímapunkti þegar útboð er framundan hjá Íbúðalánasjóði og spenna ávöxtunarkröfuna þannig upp og gera svo sjóðnum eitthvert okurtilboðið í framhaldinu. Mér verður ávallt minnisstætt viðtal við aldraða gyðingakonu sem lifði af vistina í útrýmingarbúðum nasista vegna hæfileika sinna í fiðluleik, kunnátta hennar varð til þess að hún hafði stöðu í hljómsveit skipaðri föngum sem hinir æðri foringjar höfðu til að stytta sér stundir að kvöldlagi. Konunni fannst merkilegt að upplifa viðkvæmni og gleði fantana er þeir hlýddu á hljóðfæraleikinn en höfðu þó staðið blóðugir uppí háls að murka lífið úr bræðrum og systrum hljóðfæraleikaranna sama dag og hafði konan á orði að engu væri líkara en menn þessir hefðu tvö svo aðskilin heilahvel að engin boð færu þar á milli og hefði annað hvelið slíka aðdáun og gleði af tónlist og spilamennsku gyðinga að oft felldu þeir tár við að hlusta en hitt hvelið ekkert nema fullkomið hatur gagnvart þeim. Við viðskiptavinir bankanna hér á eyjunni, verðum að trúa því og treysta að stjórnendur þeirra gangi ekki til leiks með tvö aðskilin heilahvel þar sem annað er siðfágað og vel að sér um allar reglur hins frjálsa samkeppnismarkaðar og haft til utanlandsbrúks en hitt hvelið úr gamaldags olíusamráði og notað hér innanlands. Athafnir og málflutningur bankanna að undanförnu hefur hinsvegar því miður verið með þeim hætti að varla nokkur maður kærir sig um að það aðhald sem Íbúðalánasjóður þó veitir verði frá þeim tekið. Einkavæðing íslenkra banka var löngu tímabær uppstokkun og þeim mun lakara yrði að sjá stjórnendur þeirra falla fyrir stjórnlausri græðgi sem óhjákvæmilega mun kosta þá tryggð og traust viðskiptavina á sama hátt og olíufélögin fengu að reyna um árið.Kristjón Másson Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Silfur Egils Silfur-Bréf Skoðanir Mest lesið Halldór 07.06.2025 Halldór Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Faglegt mat eða lukka? II. Viðurkenning og höfnun Bogi Ragnarsson Skoðun Krabbameinsfélagið í stafni í aðdraganda storms Halla Þorvaldsdóttir Skoðun 1 stk. ísl. ríkisborgararéttur - kr. 1,600 Róbert Björnsson Skoðun Engu slaufað Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun Lénsherratímabilið er hafið Einar G Harðarson Skoðun Faglegt mat eða lukka? I: Frá kennslustofu til stafbókar Bogi Ragnarsson Skoðun Þéttur eða þríklofinn Sjálfstæðisflokkur Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Engu slaufað skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? II. Viðurkenning og höfnun Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Krabbameinsfélagið í stafni í aðdraganda storms Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Lénsherratímabilið er hafið Einar G Harðarson skrifar Skoðun Þéttur eða þríklofinn Sjálfstæðisflokkur Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Bras og brall við gerð Brákarborgar Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Auðlindarentan heim í hérað Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Héraðsvötn og Kjalölduveitu í nýtingarflokk Jens Garðar Helgason,Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hvað kosta mannréttindi? Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? I: Frá kennslustofu til stafbókar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Hvers vegna ekki bókun 35? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 1 stk. ísl. ríkisborgararéttur - kr. 1,600 Róbert Björnsson skrifar Skoðun Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Setjum kraft í íslenskukennslu fullorðinna Anna Linda Sigurðardóttir skrifar Skoðun Áhrif veiðigjalda ná út fyrir atvinnugreinina Ásgerður Kristín Gylfadóttir skrifar Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar Skoðun RÚV - ljósritunarstofa ríkisins? Birgir Finnsson skrifar Skoðun Að vera hvítur og kristinn Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Heilbrigðisþjónusta í heimabyggð – loksins orðin að veruleika Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Komum heil heim eftir hvítasunnuhelgina Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Leiðin til Parísar (bókstaflega) Ólafur St. Arnarsson skrifar Skoðun Ósnertanlegir eineltisseggir og óhæfir starfsmenn Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Opinber skýring til Sigurjóns Þórðarsonar Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ekkert kerfi lifir af pólitískan geðþótta Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson skrifar Skoðun Hoppað yfir girðingarnar Vilhjálmur Árnason skrifar Sjá meira
Að mála skrattann á vegg er háttur þeirra sem ávallt sjá hið versta mögulega í öllum aðstæðum og kemur manni orðtak þetta gjarnan í hug þessa dagana þegar einatt er verið að lýsa þeirri ágætu stöðu sem við Íslendingar höfum í efnahagsmálum sem hreinum hörmungum og virðast þá margir tilbúnir að leggjast á árina, e.t.v í þeirri trú að eitthvað gagn megi af því hafa persónulega. Þannig er þingmaðurinn Steingrímur J. Sigfússon sífellt galandi af sínum fjóshaug og með mikum ólíkindum hvað sá maður kemst upp með bullið sitt gagnrýnislaust, þó var þetta ráðherra eitt sinn og þingmaður um árabil og líklega Íslandsmeistari í lýðskrumi alla ævi. Steingrímur hefur haft vanlíðan mikla vegna hærra verðs á fasteignamarkaði höfuðborgarsvæðis undanfarið og ersjálfsagt líka ósáttur við hlut Þórshafnar á Langanesi þar. En nú eru bankarnir að bætast í hóp skrattamálara og ljóst að blásið skal til sóknar og hagnaður bankanna af fasteignalánum talaður upp í stjarnfræðilegar hæðir með vaxtahækkun og er hann þó ekki lítill fyrir. Íslensku bankarnir fjármagna fasteignaútlán sín á alþjóðlegum fjármagnsmörkuðum þar sem um langan tíma hefur ríkt góðæri með miklu framboði fjár á ótrúlega góðum kjörum, sérstaklega það fé sem traustir bankar sækja til að endurlána með fasteignaveðum. Þarna verða íslensku bankarnir sér úti um ævintýralegan hagnað af gengismun og vaxtamun með sínu 4,15 % vaxtaokri ofan á verðtryggingu en þó virðist sem ekki þyki þeim nóg. Þetta er þeim mun leiðinlegra í ljósi þess að undanfarin ár hefur oft verið gaman og spennandi að fylgjast með viðskiptum íslenskra bankamanna á erlendri grundu og stundum jafnvel vottar fyrir einskonar "sko strákana okkar" tilfinningu þegar landanum finnst hann sjá glæsileg tilþrif þeirra á hinum þróuðu og gamalreyndu mörkuðum Evrópu þar sem tækifærin koma varla fyrirhafnarlaust upp, heldur þarf að hafa fyrir þeim í harðvítugri samkeppni við öflugar fjámálastofnanir. Nú væri gaman að þessir sömu bankar færu að sýna einhver merki þess að um samkeppni þeirra í millum sé að ræða hérlendis líka en hingað til hafa slík merki verið nákvæmlega engin. Þvert á móti skirrast þeir ekki við að halda úti með sameiginlegum fjárframlögum sérstökum áróðursmanni sem hefur það hlutverk að berja á þeirra eina samkeppnisaðila, Íbúðalánasjóði, sem þó er bundin í báða skó af fáránlegum og úreltum reglum um framkvæmd skuldabréafaútboða sinna, þannig að bankarnir hafa þar í raun tögl og hagldir og hindra sjóðinn í því að lækka vexti og þar með kostnað almennings. Íbúðalánasjóður getur ekki nýtt sér þau góðu kjör sem í boði eru á alþjóðamarkaði en er skyldaður til skuldabréfaútgáfu í ísl. krónum. Almenningur ætti að standa með Íbúðalánasjóði og gera þingmönnum ljósan þann vilja að sjóðurinn verði efldur og honum gert kleift að sækja sér milliliðalaust aukið fjármagn á erlenda fjármagnsmarkaði. Þá myndum við sjá hér umsvifalaust verulega lækkun á langtíma vaxtakostnaði, ekki hækkun eins og bankar eru að reyna að telja okkur trú um að sé nauðsynleg. Bankarnir munu hinsvegar beita þeirri aðferð að dúndra góðum stafla af bréfum á á markaðinn á krítískum tímapunkti þegar útboð er framundan hjá Íbúðalánasjóði og spenna ávöxtunarkröfuna þannig upp og gera svo sjóðnum eitthvert okurtilboðið í framhaldinu. Mér verður ávallt minnisstætt viðtal við aldraða gyðingakonu sem lifði af vistina í útrýmingarbúðum nasista vegna hæfileika sinna í fiðluleik, kunnátta hennar varð til þess að hún hafði stöðu í hljómsveit skipaðri föngum sem hinir æðri foringjar höfðu til að stytta sér stundir að kvöldlagi. Konunni fannst merkilegt að upplifa viðkvæmni og gleði fantana er þeir hlýddu á hljóðfæraleikinn en höfðu þó staðið blóðugir uppí háls að murka lífið úr bræðrum og systrum hljóðfæraleikaranna sama dag og hafði konan á orði að engu væri líkara en menn þessir hefðu tvö svo aðskilin heilahvel að engin boð færu þar á milli og hefði annað hvelið slíka aðdáun og gleði af tónlist og spilamennsku gyðinga að oft felldu þeir tár við að hlusta en hitt hvelið ekkert nema fullkomið hatur gagnvart þeim. Við viðskiptavinir bankanna hér á eyjunni, verðum að trúa því og treysta að stjórnendur þeirra gangi ekki til leiks með tvö aðskilin heilahvel þar sem annað er siðfágað og vel að sér um allar reglur hins frjálsa samkeppnismarkaðar og haft til utanlandsbrúks en hitt hvelið úr gamaldags olíusamráði og notað hér innanlands. Athafnir og málflutningur bankanna að undanförnu hefur hinsvegar því miður verið með þeim hætti að varla nokkur maður kærir sig um að það aðhald sem Íbúðalánasjóður þó veitir verði frá þeim tekið. Einkavæðing íslenkra banka var löngu tímabær uppstokkun og þeim mun lakara yrði að sjá stjórnendur þeirra falla fyrir stjórnlausri græðgi sem óhjákvæmilega mun kosta þá tryggð og traust viðskiptavina á sama hátt og olíufélögin fengu að reyna um árið.Kristjón Másson
„Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun
Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar
Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifar
Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar
Skoðun Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar
Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar
Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson skrifar
„Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun