Gatnamál á villigötum 14. apríl 2005 00:01 Auglýsingar Umferðarstofu hafa svo sannarlega vakið athygli og núna sitja margir foreldrar í umferðinni og skammast sín fyrir hvernig þeir tala og skammast út í aðra á meðan þeir eru að keyra. Þetta er stór auglýsingaherferð og maður hlýtur að spyrja sig hvort það sé svona algengt að foreldrar og aðrir skammist í umferðinni. Sennilega er það þó markmið Umferðarstofu að fá foreldrar til að vellta því fyrir sér hvernig ökumenn þeir eru allment, en ekki bara að huga að orðbragðinu. En orðbragðið varð fyrir valinu, og það hittir í mark vegna þess að langflestir kannast við að haga sér svona.Hvað er það sem ergir okkur svona í umferðinni? Af hverju erum við sífellt að skammast út í það að Íslendingar séu hrikalegir bílstjórar og kunni ekki að fara eftir umferðarreglunum og enginn virðist hugsa um að láta umferðina ganga, heldur bara að komast sjálfur leiðar sinnar, skítt með hina! Ekki virðist gatnakerfið létta undir með fólki að keyra almennilega því ef eitthvað er þá er það stútfullt af furðulegum beygjum, krókum og hringtorgum sem eru ekkert nema óskiljanleg, rugla ökumenn í rýminu og pirra þá. Nú rísa mislæg gatnamót út um allan bæ og maður hefði ætlað að þau væru til þess fallinn að létta á umferðinni svo hún geti gengið greiðlega. En allt annað virðist vaka yfir gatnamála yfirvöldum, því ef eitthvað er þá flækir hún umferðina til muna. Fólk er að stoppa á ljósum upp á brú og taka stórar beygjur þvert yfir þar sem erfitt er að átta sig á hvert beygjan liggur. Allt er þetta til þess fallið að auka slysahættu til muna þegar markmiðið er víst það að draga úr hraða. Það sem gerist hinsvegar að aksturstefna bílanna er sífellt að mætast og ekki er alltaf hægt að treysta á það að ljósin stoppi menn. Væri ekki mun gáfulegra að setja gatnamótin þannig upp að hægt sé að keyra greiðlega án þess að þurfa sífellt að stoppa til að hleypa í gegn bílum sem eru að koma úr annari átt? Það mætti halda að gatnamálayfirvöld hafi aldrei séð eða heyrt um slík gatnamót en þau eru til víða í hinum vestræna heimi og virka bara mjög vel. Hjá Útvarpi Umferðarráði kom það eitt sinn fram að allt gatnakerfið miðaði við að hægja á umferðinni því hraðinn væri okkar helsti óvinur. Furðulegt viðhorf á tímum þegar hraði skiptir öllu, en skiljanlegt þó þegar litið er til þess að flest alvarleg umferðarslys koma til vegna hraðaksturs. En slysin verða einnig þegar bílar mætast úr ólíkri átt. Aftur á móti er það spurning hvort þetta sé rétta leiðin til þess að draga úr hræðilegum umferðaslysum. Því miður verður sennilega aldrei hægt að koma alveg í veg fyrir þau en það er skylda yfirvalda og þeirra sem skipuleggja göturnar að minnka hættuna eins og hægt er. Væri því ekki betra að láta umferðina flæða og reyna að draga úr því að bílar séu að mætast og keyra í veg fyrir hvern annan? Mislæg gatnamót ættu að virka alveg eins og þau gera annarstaðar í hinum siðmenntaða heimi þar sem fólk fer upp á brú og keyrir svo af henni og niður á hraðbrautina án þess að þurfa að stoppa. Allt stopp og öll ljós hægja vissulega á umferðinni en þau hægja ef til vill einum of á henni, og þar af leiðandi eru aftanákeyrslur daglegt brauð. Í íbúahverfum eru allir sammála um að það þurfa að draga úr hraða og gæta þess að menn keyri varlega, en þegar kemur að stofnbrautum sem liggja í gegnum borgina og flestir keyra daglega, ætti að vera að minnsta kosti ein braut ljóslaus endanna á milli með mislægum gatnamótum þannig að bílar sem koma að henni geti farið inn á hana og af án þess að þurfa að stoppa. Líklega myndi meðalhraði aukast en menn væru minna að keyra aftan á, í veg fyrir hvorn annan og kæmust hratt og örugglega leiðar sinnar. Mjög líklega myndi umferðaslysum fækka við þetta en ekki fjölga. Annað vandamál sem til kemur með öllum þessum ljósum, sem virðast spretta upp eins og sveppir um alla borg, er að bílarnir menga meira. Við það að stöðva bílinn og taka af stað í sífellu eykst eldsneytisneysla til muna sem þýðir meiri mengun. Fólk er lengur að keyra á milli staða og hver bíll er lengur í umferðinni en ef hann gæti keyrt greiðlega og því er hann lengur í gangi og mengar meira. Umhverfissjónarmið er þáttur sem mjög nauðsynlegt er að hugsa um þegar umferðin er skipulögð því bílamengun er mjög alvarlegt mál. Augljóst er að ekki er hægt að skipuleggja allt gatnakerfið í kringum það eitt að það verði að draga úr hraða því það þarf alltaf að líta á heildarmyndina. Engum líður vel að þurfa alltaf að vera stopp í umferðinni. Skynsemi verður að ráða ferðinni, en það virðist hún ekki hafa gert til þessa. Það sem er mikilvægast er að umferðin flæði vel og fólk komist leiðar sinnar án vandkvæða því þetta er samgöngukerfi þar sem skiptir máli að komast hratt á milli staða, án þess þó að aka hættulega hratt. Fólki er treyst fyrir því að aka bíl, því verður að vera treyst fyrir því að aka skynsamlega en til þess þarf a bjóða upp á skynsamlegt gatnakerfi til að keyra eftir. Víkjum aftur að fyrstu spurningunni um það af hverju við teljum okkur keyra svona illa. Svarið við því er að spyrja á móti: Keyrum við svona illa eða er kerfið sem við keyrum eftir einfaldlega slæmt? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Í brennidepli Kristín Eva Þórhallsdóttir Mest lesið Vorstjarnan hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson Skoðun Ofurgróði sjávarútvegs? – Hættið að afvegaleiða! Elliði Vignisson Skoðun „Fáum við einkunn fyrir þetta?“ Hulda Dögg Proppé Skoðun Rafbíllinn er ekki bara umhverfisvænn – hann er líka hagkvæmari Óskar Páll Þorgilsson Skoðun Hrossakjöt, hroki og hleypidómar Kristján Logason Skoðun „Þú verður aldrei nóg“ - Ástæður þess að kerfið bregst innflytjendum Ian McDonald Skoðun Laun kvenna og karla í aðildarfélögum ASÍ og BSRB árið 2024 Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Að byggja upp á Bakka Hjálmar Bogi Hafliðason Skoðun Sjávarútvegur er undirstöðuatvinnuvegur – ekki einangruð tekjulind Kristinn Karl Brynjarsson Skoðun Fiskeldi og samfélagsábyrgð Eyjólfur Ármannsson Skoðun Skoðun Skoðun Sakar aðra um það sem hún gerir sjálf Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun „Þú verður aldrei nóg“ - Ástæður þess að kerfið bregst innflytjendum Ian McDonald skrifar Skoðun Rafbíllinn er ekki bara umhverfisvænn – hann er líka hagkvæmari Óskar Páll Þorgilsson skrifar Skoðun Ofurgróði sjávarútvegs? – Hættið að afvegaleiða! Elliði Vignisson skrifar Skoðun Laun kvenna og karla í aðildarfélögum ASÍ og BSRB árið 2024 Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun „Fáum við einkunn fyrir þetta?“ Hulda Dögg Proppé skrifar Skoðun Hrossakjöt, hroki og hleypidómar Kristján Logason skrifar Skoðun Sjávarútvegur er undirstöðuatvinnuvegur – ekki einangruð tekjulind Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Að byggja upp á Bakka Hjálmar Bogi Hafliðason skrifar Skoðun Fiskeldi og samfélagsábyrgð Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Pólitískt raunsæi og utanríkisstefna Íslands Ragnar Anthony Antonsson Gambrell skrifar Skoðun Vorstjarnan hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Fylgið fór vegna fullveldismáls Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Er Ísrael ennþá útvalin þjóð Guðs? Ómar Torfason skrifar Skoðun Flokkurinn hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Raforkuverð: Stórnotendur og almenningur Ingvar Júlíus Baldursson skrifar Skoðun Hætt við að hækka ekki skatta á almenning Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Skattafíkn í skjóli réttlætis: Tímavélin stillt á 2012 Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson skrifar Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir skrifar Skoðun Þjónusta sem gleður – skilar sér beint í kassann Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Miðflokkurinn – Rödd skynseminnar í borginni Ómar Már Jónsson skrifar Skoðun Virði barna og ungmenna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Sættir þú þig við þetta? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Alþingi gleymir aftur fötluðum börnum Lúðvík Júlíusson skrifar Skoðun Lægri gjöld, fleiri tækifæri Bragi Bjarnason skrifar Sjá meira
Auglýsingar Umferðarstofu hafa svo sannarlega vakið athygli og núna sitja margir foreldrar í umferðinni og skammast sín fyrir hvernig þeir tala og skammast út í aðra á meðan þeir eru að keyra. Þetta er stór auglýsingaherferð og maður hlýtur að spyrja sig hvort það sé svona algengt að foreldrar og aðrir skammist í umferðinni. Sennilega er það þó markmið Umferðarstofu að fá foreldrar til að vellta því fyrir sér hvernig ökumenn þeir eru allment, en ekki bara að huga að orðbragðinu. En orðbragðið varð fyrir valinu, og það hittir í mark vegna þess að langflestir kannast við að haga sér svona.Hvað er það sem ergir okkur svona í umferðinni? Af hverju erum við sífellt að skammast út í það að Íslendingar séu hrikalegir bílstjórar og kunni ekki að fara eftir umferðarreglunum og enginn virðist hugsa um að láta umferðina ganga, heldur bara að komast sjálfur leiðar sinnar, skítt með hina! Ekki virðist gatnakerfið létta undir með fólki að keyra almennilega því ef eitthvað er þá er það stútfullt af furðulegum beygjum, krókum og hringtorgum sem eru ekkert nema óskiljanleg, rugla ökumenn í rýminu og pirra þá. Nú rísa mislæg gatnamót út um allan bæ og maður hefði ætlað að þau væru til þess fallinn að létta á umferðinni svo hún geti gengið greiðlega. En allt annað virðist vaka yfir gatnamála yfirvöldum, því ef eitthvað er þá flækir hún umferðina til muna. Fólk er að stoppa á ljósum upp á brú og taka stórar beygjur þvert yfir þar sem erfitt er að átta sig á hvert beygjan liggur. Allt er þetta til þess fallið að auka slysahættu til muna þegar markmiðið er víst það að draga úr hraða. Það sem gerist hinsvegar að aksturstefna bílanna er sífellt að mætast og ekki er alltaf hægt að treysta á það að ljósin stoppi menn. Væri ekki mun gáfulegra að setja gatnamótin þannig upp að hægt sé að keyra greiðlega án þess að þurfa sífellt að stoppa til að hleypa í gegn bílum sem eru að koma úr annari átt? Það mætti halda að gatnamálayfirvöld hafi aldrei séð eða heyrt um slík gatnamót en þau eru til víða í hinum vestræna heimi og virka bara mjög vel. Hjá Útvarpi Umferðarráði kom það eitt sinn fram að allt gatnakerfið miðaði við að hægja á umferðinni því hraðinn væri okkar helsti óvinur. Furðulegt viðhorf á tímum þegar hraði skiptir öllu, en skiljanlegt þó þegar litið er til þess að flest alvarleg umferðarslys koma til vegna hraðaksturs. En slysin verða einnig þegar bílar mætast úr ólíkri átt. Aftur á móti er það spurning hvort þetta sé rétta leiðin til þess að draga úr hræðilegum umferðaslysum. Því miður verður sennilega aldrei hægt að koma alveg í veg fyrir þau en það er skylda yfirvalda og þeirra sem skipuleggja göturnar að minnka hættuna eins og hægt er. Væri því ekki betra að láta umferðina flæða og reyna að draga úr því að bílar séu að mætast og keyra í veg fyrir hvern annan? Mislæg gatnamót ættu að virka alveg eins og þau gera annarstaðar í hinum siðmenntaða heimi þar sem fólk fer upp á brú og keyrir svo af henni og niður á hraðbrautina án þess að þurfa að stoppa. Allt stopp og öll ljós hægja vissulega á umferðinni en þau hægja ef til vill einum of á henni, og þar af leiðandi eru aftanákeyrslur daglegt brauð. Í íbúahverfum eru allir sammála um að það þurfa að draga úr hraða og gæta þess að menn keyri varlega, en þegar kemur að stofnbrautum sem liggja í gegnum borgina og flestir keyra daglega, ætti að vera að minnsta kosti ein braut ljóslaus endanna á milli með mislægum gatnamótum þannig að bílar sem koma að henni geti farið inn á hana og af án þess að þurfa að stoppa. Líklega myndi meðalhraði aukast en menn væru minna að keyra aftan á, í veg fyrir hvorn annan og kæmust hratt og örugglega leiðar sinnar. Mjög líklega myndi umferðaslysum fækka við þetta en ekki fjölga. Annað vandamál sem til kemur með öllum þessum ljósum, sem virðast spretta upp eins og sveppir um alla borg, er að bílarnir menga meira. Við það að stöðva bílinn og taka af stað í sífellu eykst eldsneytisneysla til muna sem þýðir meiri mengun. Fólk er lengur að keyra á milli staða og hver bíll er lengur í umferðinni en ef hann gæti keyrt greiðlega og því er hann lengur í gangi og mengar meira. Umhverfissjónarmið er þáttur sem mjög nauðsynlegt er að hugsa um þegar umferðin er skipulögð því bílamengun er mjög alvarlegt mál. Augljóst er að ekki er hægt að skipuleggja allt gatnakerfið í kringum það eitt að það verði að draga úr hraða því það þarf alltaf að líta á heildarmyndina. Engum líður vel að þurfa alltaf að vera stopp í umferðinni. Skynsemi verður að ráða ferðinni, en það virðist hún ekki hafa gert til þessa. Það sem er mikilvægast er að umferðin flæði vel og fólk komist leiðar sinnar án vandkvæða því þetta er samgöngukerfi þar sem skiptir máli að komast hratt á milli staða, án þess þó að aka hættulega hratt. Fólki er treyst fyrir því að aka bíl, því verður að vera treyst fyrir því að aka skynsamlega en til þess þarf a bjóða upp á skynsamlegt gatnakerfi til að keyra eftir. Víkjum aftur að fyrstu spurningunni um það af hverju við teljum okkur keyra svona illa. Svarið við því er að spyrja á móti: Keyrum við svona illa eða er kerfið sem við keyrum eftir einfaldlega slæmt?
Laun kvenna og karla í aðildarfélögum ASÍ og BSRB árið 2024 Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun
Sjávarútvegur er undirstöðuatvinnuvegur – ekki einangruð tekjulind Kristinn Karl Brynjarsson Skoðun
Skoðun Rafbíllinn er ekki bara umhverfisvænn – hann er líka hagkvæmari Óskar Páll Þorgilsson skrifar
Skoðun Laun kvenna og karla í aðildarfélögum ASÍ og BSRB árið 2024 Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Sjávarútvegur er undirstöðuatvinnuvegur – ekki einangruð tekjulind Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar
Laun kvenna og karla í aðildarfélögum ASÍ og BSRB árið 2024 Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun
Sjávarútvegur er undirstöðuatvinnuvegur – ekki einangruð tekjulind Kristinn Karl Brynjarsson Skoðun