Sigurganga Guðrúnar frá Lundi 13. júní 2004 00:01 Andlegt líf - Guðbergur Bergsson Um þessar mundir er drjúg hreyfingin kringum Guðrúnu frá Lundi. Ungar skáldkonur eru svo æstar yfir hvernig var farið með hana að ef hún væri á lífi myndu þær kasta tölvunum sínum í tunnuna og fara norður í land á reiðhjóli af einskærri fórnarlund til að skúra, elda og hella upp á könnuna svo hún gæti helgað sig ritstörfum og indælu molakaffi. Sumar vilja hafa manninn með og hann gæti þá smurt ofan í hana tíukorna heilsubrauðið. Ekki eru ungir menntamenn síðri. Og jafnvel eldri, viðurkenndir og gráhærðir ólátabelgir síns tíma, játa núna að þeir hafi bara verið róttækir á pappírnum en innilega hrifnir af Guðrúnu, sem þeir telja að hafi verið píslarvott stalínstímans á Íslandi, eins og þeir líka sem urðu að liggja í Dalalífi í felum niðri í kjallara. Því ef komist hefði upp um þá hefði kommaafinn rotað þá með Kiljani. Maður gæti haldið að öld væri liðin frá dauða Guðrúnar og bókmenntasinna með sektarkenndarsár langi að græða þau og má út syndir feðranna með hátíð sem hreinsar bókmenntasöguna af svívirðu. Varla hittir maður karl eða konu af menntaðri millistétt, kjósendur Vinstri grænna eða Samfylkingarinnar, án þess að Guðrúnu beri ekki á góma eftir tvær mínútur. Því er óhætt að segja að ef allir vildu Lilju kveðið hafa eftir kaþólskan sið á Íslandi, vildu nú allir hafa borið Guðrúnu á höndum sér eftir andlát Kiljans. Hrifningin er mest hjá ættmönnum úr gæðingaflokki sósíalista, sem áttu rauða afa af prestaættum og sovétsinnaða pabba kringum Kristinn E. Andrésson, versta kommúnista í sögunni. Sumir ganga með Dalalíf á sér í vasabroti, prentað hjá sameiningarútgáfu sósíalista og sjálfstæðismanna, Eddunni. Ástin á Guðrúnu fer einkennilega en eðlilega saman við áhuga þannig sambandssinna á glæpasögum og reyfurum, sem mátti ekki minnast á þegar maðurinn sem kæfði Kristmann réð öllu í bókmenntum með dólgslegum orðum, stofnaði Mál og menningu, hamaðist gegn Ellery Queen og hefði langað að brenna bók hans Double, Double. En þá bregður svo við á mótsagnakenndum vængjum samfélags okkar, að hið gagnstæða gerist. Afkomendur hins sauðsvarta almennings, sem las á sínum tíma ekkert nema bækur Guðrúnar, vita varla hver hún var eða að hún sé framúrstefnu-feministakerling fyrir háskólafólk. Sem er á vissan hátt rétt í ljósi smekks þess tíma sem við lifum á. Svipað gerist hjá afkomendum kanasinnaðra kvenna og karla sem var "gott í enskunni" og áttu svo troðfull herbergi af amerískum glæpasögum að varla var hægt að komast inn, en tækist það kafnaði maður næstum í dauni af kiljupappír. Þetta íhaldspakk, mömmudrengir, kerlingasubbur eða dægurlagafólk, lá alla daga í reyfurunum meðan aðrir lásu róttæka höfunda. Nú hefur allt snúist við. Annað hvort lesa afkomendur almennings eða kanaleppa ekkert eða bækur innan stefnu sem heitir lyklastraumurinn: DaVincilyklinn, Dantelyklinn, Stúlkuna með perlueyrnalokkana, þótt þeir hafi ekki hugmynd um hver Leonardo da Vinci var, enn síður Dante og alls ekki Vermeer. Að þeirra viti eru þetta bara bækur sem eru mikið "teknar". Allir hóparnir eiga eitt sameiginlegt: Uppstrílaðan áhuga sem einkennist af þykjastþekkingu á stjórnmálum og menningarsögu. Í lesefni þeirra er nóg af henni og þeir ræða um reyfara, fléttur, lykla og Guðrúnu yfir hvítvíni kringum ostabakka og spyrja með R-listalegum lausnasvip hvort ekki væri spennandi að púsla sama kertafleytingu og flöskuskeytum á næstu listahátíð í Reykjavík. Enginn greinarmunur er gerður á athafnasemi og listsköpun. Svo bráðum skrifar einhver Snorralykilinn með kvikmynd í huga. Á síðustu síðunum leysist fléttan í göngunum í Reykholti þar sem saman fer dularfullt völundarhús í anda Snorra Sturlusonar og þéttriðið net þeirra sem vilja hann feigan. Í lokin er honum drekkt í lauginni og hann flýtur þar uppbelgdur þegar börn koma til að baða á sér tærnar. Myndrænt séð er réttara að drekkja Snorra en láta höggva hann. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Geymsla Mest lesið Vita bændur ekki hvað bændum er fyrir bestu? Trausti Hjálmarsson Skoðun Ein stærð passar ekki fyrir öll Sigrún Birgisdóttir ,Þóra Leósdóttir Skoðun Peningar, vald og hvítþvottur þjóðarmorðs: Velkomin í nýja heimsmynd Trumps Helen Ólafsdóttir Skoðun Að henda bókum í börn Hildur Ýr Ísberg Skoðun Ísland fyrst svo…hvað? Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir Skoðun Stöndum saman um félagshyggju og frið Hópur félagshyggjufólks Skoðun Frá lögreglunni yfir á geðdeildina Sigurður Árni Reynisson Skoðun Hinsegin ungmenni í Hafnarfirði mæta afgangi Óskar Steinn Ómarsson Skoðun Íslenskur Pútínismi Diana Burkot,Nadya Tolokonnikova Skoðun Hræðilegar aðstæður geta breytt manni til hins betra! Kristján Hafþórsson Skoðun Skoðun Skoðun Lífsbjörg okkar er í veði Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Að henda bókum í börn Hildur Ýr Ísberg skrifar Skoðun Vita bændur ekki hvað bændum er fyrir bestu? Trausti Hjálmarsson skrifar Skoðun Ein stærð passar ekki fyrir öll Sigrún Birgisdóttir ,Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Ömmur án landamæra Signý Jóhannesdóttir skrifar Skoðun Peningar, vald og hvítþvottur þjóðarmorðs: Velkomin í nýja heimsmynd Trumps Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Ísland fyrst svo…hvað? Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hræðilegar aðstæður geta breytt manni til hins betra! Kristján Hafþórsson skrifar Skoðun Hinsegin ungmenni í Hafnarfirði mæta afgangi Óskar Steinn Ómarsson skrifar Skoðun Framtíð Framsóknar byrjar í grasrótinni Jónína Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Stöndum saman um félagshyggju og frið Hópur félagshyggjufólks skrifar Skoðun Af hverju eru Íslendingar svona feitir? Einar Baldvin Árnason skrifar Skoðun Íslenskur Pútínismi Diana Burkot,Nadya Tolokonnikova skrifar Skoðun Félagsráðgjafar lykilaðilar í stuðningi við geðheilbrigði Steinunn Bergmann skrifar Skoðun Skemmtilegri borg Skúli Helgason skrifar Skoðun Drögum úr svifryksmengun frá umferð heilsunnar vegna Þröstur Þorsteinsson skrifar Skoðun Að fara í stríð við sjálfan sig Rakel Hinriksdóttir skrifar Skoðun Þú hengir ekki bakara fyrir smið Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvaða menntakerfi kæri þingmaður? Hermann Austmar skrifar Skoðun Friðarfundur utanríkisráðherra Íslands og Palestínu og leiðtogablæti Júlíus Valsson skrifar Skoðun Nýtt Reykjavíkurmódel í leikskólamálum Andri Reyr Haraldsson,Óskar Hafnfjörð Gunnarsson skrifar Skoðun Móðurást, skömm og verkjalyf Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Framsókn sem þjónar fólki, ekki kerfum Einar Freyr Elínarson skrifar Skoðun Af hverju ætti Gylfi Þór Sigurðsson að fá aftur tækifæri í landsliðinu? Sölvi Breiðfjörð skrifar Skoðun Samfélagsmiðlar og ósýnilegu börnin Ásdís Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Ég þori að veðja Jóhann Karl Ásgeirsson Gígja skrifar Skoðun Munum eftir baráttu kvenna alltaf og alls staðar Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Verkfærið sem vantar í fjármálastjórnun sveitarfélaga Marín Rós Eyjólfsdóttir skrifar Skoðun Að klúðra með stæl í tilefni alþjóðlega Mistakadagsins Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kvartað yfir erlendum aðilum? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Sjá meira
Andlegt líf - Guðbergur Bergsson Um þessar mundir er drjúg hreyfingin kringum Guðrúnu frá Lundi. Ungar skáldkonur eru svo æstar yfir hvernig var farið með hana að ef hún væri á lífi myndu þær kasta tölvunum sínum í tunnuna og fara norður í land á reiðhjóli af einskærri fórnarlund til að skúra, elda og hella upp á könnuna svo hún gæti helgað sig ritstörfum og indælu molakaffi. Sumar vilja hafa manninn með og hann gæti þá smurt ofan í hana tíukorna heilsubrauðið. Ekki eru ungir menntamenn síðri. Og jafnvel eldri, viðurkenndir og gráhærðir ólátabelgir síns tíma, játa núna að þeir hafi bara verið róttækir á pappírnum en innilega hrifnir af Guðrúnu, sem þeir telja að hafi verið píslarvott stalínstímans á Íslandi, eins og þeir líka sem urðu að liggja í Dalalífi í felum niðri í kjallara. Því ef komist hefði upp um þá hefði kommaafinn rotað þá með Kiljani. Maður gæti haldið að öld væri liðin frá dauða Guðrúnar og bókmenntasinna með sektarkenndarsár langi að græða þau og má út syndir feðranna með hátíð sem hreinsar bókmenntasöguna af svívirðu. Varla hittir maður karl eða konu af menntaðri millistétt, kjósendur Vinstri grænna eða Samfylkingarinnar, án þess að Guðrúnu beri ekki á góma eftir tvær mínútur. Því er óhætt að segja að ef allir vildu Lilju kveðið hafa eftir kaþólskan sið á Íslandi, vildu nú allir hafa borið Guðrúnu á höndum sér eftir andlát Kiljans. Hrifningin er mest hjá ættmönnum úr gæðingaflokki sósíalista, sem áttu rauða afa af prestaættum og sovétsinnaða pabba kringum Kristinn E. Andrésson, versta kommúnista í sögunni. Sumir ganga með Dalalíf á sér í vasabroti, prentað hjá sameiningarútgáfu sósíalista og sjálfstæðismanna, Eddunni. Ástin á Guðrúnu fer einkennilega en eðlilega saman við áhuga þannig sambandssinna á glæpasögum og reyfurum, sem mátti ekki minnast á þegar maðurinn sem kæfði Kristmann réð öllu í bókmenntum með dólgslegum orðum, stofnaði Mál og menningu, hamaðist gegn Ellery Queen og hefði langað að brenna bók hans Double, Double. En þá bregður svo við á mótsagnakenndum vængjum samfélags okkar, að hið gagnstæða gerist. Afkomendur hins sauðsvarta almennings, sem las á sínum tíma ekkert nema bækur Guðrúnar, vita varla hver hún var eða að hún sé framúrstefnu-feministakerling fyrir háskólafólk. Sem er á vissan hátt rétt í ljósi smekks þess tíma sem við lifum á. Svipað gerist hjá afkomendum kanasinnaðra kvenna og karla sem var "gott í enskunni" og áttu svo troðfull herbergi af amerískum glæpasögum að varla var hægt að komast inn, en tækist það kafnaði maður næstum í dauni af kiljupappír. Þetta íhaldspakk, mömmudrengir, kerlingasubbur eða dægurlagafólk, lá alla daga í reyfurunum meðan aðrir lásu róttæka höfunda. Nú hefur allt snúist við. Annað hvort lesa afkomendur almennings eða kanaleppa ekkert eða bækur innan stefnu sem heitir lyklastraumurinn: DaVincilyklinn, Dantelyklinn, Stúlkuna með perlueyrnalokkana, þótt þeir hafi ekki hugmynd um hver Leonardo da Vinci var, enn síður Dante og alls ekki Vermeer. Að þeirra viti eru þetta bara bækur sem eru mikið "teknar". Allir hóparnir eiga eitt sameiginlegt: Uppstrílaðan áhuga sem einkennist af þykjastþekkingu á stjórnmálum og menningarsögu. Í lesefni þeirra er nóg af henni og þeir ræða um reyfara, fléttur, lykla og Guðrúnu yfir hvítvíni kringum ostabakka og spyrja með R-listalegum lausnasvip hvort ekki væri spennandi að púsla sama kertafleytingu og flöskuskeytum á næstu listahátíð í Reykjavík. Enginn greinarmunur er gerður á athafnasemi og listsköpun. Svo bráðum skrifar einhver Snorralykilinn með kvikmynd í huga. Á síðustu síðunum leysist fléttan í göngunum í Reykholti þar sem saman fer dularfullt völundarhús í anda Snorra Sturlusonar og þéttriðið net þeirra sem vilja hann feigan. Í lokin er honum drekkt í lauginni og hann flýtur þar uppbelgdur þegar börn koma til að baða á sér tærnar. Myndrænt séð er réttara að drekkja Snorra en láta höggva hann.
Peningar, vald og hvítþvottur þjóðarmorðs: Velkomin í nýja heimsmynd Trumps Helen Ólafsdóttir Skoðun
Skoðun Peningar, vald og hvítþvottur þjóðarmorðs: Velkomin í nýja heimsmynd Trumps Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Friðarfundur utanríkisráðherra Íslands og Palestínu og leiðtogablæti Júlíus Valsson skrifar
Skoðun Nýtt Reykjavíkurmódel í leikskólamálum Andri Reyr Haraldsson,Óskar Hafnfjörð Gunnarsson skrifar
Skoðun Af hverju ætti Gylfi Þór Sigurðsson að fá aftur tækifæri í landsliðinu? Sölvi Breiðfjörð skrifar
Peningar, vald og hvítþvottur þjóðarmorðs: Velkomin í nýja heimsmynd Trumps Helen Ólafsdóttir Skoðun