„Hvert á ég að ráð­stafa séreigninni?“

Það er gott að þú spyrjir út í þetta, en það getur einmitt skipt miklu máli hvert við ráðstöfum viðbótarfjárhæðum eins og mánaðarlegri greiðslu viðbótarlífeyrissparnaðar.

Forsendur

Ég hef ekki aðrar upplýsingar um lánin þín en fjárhæðir þeirra og að annað sé verðtryggt og hitt fyrstu kaupa lán. Þar sem þú leggur áherslu á lægstu mögulegu greiðslubyrði ætla ég að gefa mér eftirfarandi:

• Verðtryggða lánið sé greitt með jöfnum greiðslum til 30 ára og breytilegum 4,75% vöxtum
• Óverðtryggða fyrstu kaupa lánið sé með jöfnum greiðslum til 10 ára og breytilegum 10,25% vöxtum
• Verðbólga út lánstímann verði 3,5% á ári

Skv. þessu væri greiðslubyrði verðtryggða lánsins um 167.000 kr. á mánuði og þess óverðtryggða um 94.000 kr., eða samtals um 261.000 kr. á mánuði.

Það er engin leið að vita hver útkoman verður á samanburði verðtryggðra og óverðtryggðra lána til langs tíma þar sem við vitum ekki hvernig verðbólga og vextir munu þróast. Það þýðir þó ekki að við þurfum að gefast upp og kasta peningi til að finna svarið. Ég get ekki ráðlagt þér eina augljósa leið en það er þó áhugavert að velta upp mögulegum áhrifum þess að þú greiðir viðbótarlífeyrissparnaðinn aukalega inn á óverðtryggða viðbótarlánið.

Lagt inn á óverðtryggða lánið

Einstaklingur getur að hámarki látið greiða 500.000 kr. iðgjald í viðbótarlífeyrissparnað skattfrjálst inn á íbúðalánið sitt á ári. Það eru 41.667 kr. á mánuði og nú skulum við miða við að þú gangir frá slíku á Leiðréttingarvef Skattsins. Á einu ári (að gefnum forsendum lánsins sem ég nefndi að ofan) væri fjárhæð lánsins komið niður í um 6,2 m.kr. í stað 6,6 m.kr. ef þú hefðir ekki gengið frá þeirri ráðstöfun. Greiðslubyrði lánsins væri þó einnig búin að lækka og væri um 87.000 kr. á mánuði í stað 94.000 kr. Það ætti vonandi að hjálpa þér aðeins, samhliða því að þú sérð lánið lækka.

Áframhaldið – ári síðar

Á þessu eina ári hefur þú þó ekki greitt aukalega inn á verðtryggða lánið, sem hefur að nafnvirði vaxið um 650.000 kr. og greiðslubyrðin þyngst í 173.000 kr. á mánuði. En nú hefur þú vonandi meira svigrúm í að þoka lánunum í rétta átt.

Nú skulum við gefa okkur að þú haldir áfram að veita viðbótarlífeyrissparnaðinum þínum inn á óverðtryggða lánið, en hækkir þar að auki greiðslubyrði þess aftur upp í 94.000 kr. á mánuði og bætir enn frekar við 20.000 kr. mánaðarlegri greiðslu vegna aukins fjárhagslegs svigrúms. Þú ákveður því að í heildina fari 156.000 kr. á mánuði inn á óverðtryggða lánið og hvað gerist þá?

Ef þú heldur þeim heildargreiðslum föstum þar til óverðtryggða lánið er að fullu upp gert verður það farið 4 árum síðar. Þú hafðir greitt lánið upp á 5 árum í heildina í stað 10 ára.

Áframhaldið – 5 árum síðar

Verðtryggða lánið stendur nú í 34,8 m.kr. og greiðslubyrði þess í 198.000 kr. á mánuði. En nú ert þú laus við viðbótarlánið. Ef þú bætir nú greiðslum óverðtryggða lánsins við greiðslur þess verðtryggða sjáum við nokkuð áhugaverða breytingu.

Í stað þess að þú verðir að fullu skuldlaus 25 árum síðar hefur þú stytt biðina í tæp 12 ár. 39 milljóna króna skuld, sem stefndi í að tæki 30 ár að gera upp er frágengin á 17 árum.

Athugaðu að hér hef ég aðeins gefið mér að greiðslugeta þín aukist um 51.000 kr. að nafnvirði allan þennan tíma (20.000 kr. + 31.000 kr. hækkun greiðslubyrði verðtryggða lánsins fyrstu 5 árin) auk þess sem ég gef mér mjög háa vexti og verðbólgu 1% yfir markmiði Seðlabankans.

Mun þetta ganga upp?

Ef þú leggur í þessa vegferð verða tölurnar eflaust allt aðrar en í dæminu að ofan, þar sem verðbólga, vextir og greiðslur þínar verða tæplega stöðugar allan tímann. En áhrifin verða vonandi álíka jákvæð eða betri. Galdurinn er nefnilega að láta sig hafa það annað slagið að skipuleggja sig, reikna og hamast á lánunum.

Hugsaðu þér hvað það verður gaman að vera skuldlaus 45 ára í stað 58 ára. Kannski getur þú endurfjármagnað lánin þín á betri kjörum og sennilega verður greiðslugeta þín mun meiri. Þá tekur þetta enga stund og þér verða allir vegir færir.