60.000 auðir fermetrar Dagur B. Eggertsson skrifar 5. september 2025 10:14 Alls 60.000 fermetrar af húsnæði í eigu ríkisins stendur tómt. Þetta kemur fram í svari fjármálaráðherra við fyrirspurn minni á Alþingi. Húsnæðið er um land allt og tilheyrir svo til öllum málaflokkum. Margt bendir til þess að ríkið vanmeti virði þessara eigna stórlega en í svarinu segir að þær séu metnar alls á 10,7 milljarða sem er um 178 þúsund krónur á hvern fermetra. Ef miðað yrði við 450 þúsund krónur væri verðgildið tæpir þrjátíumilljarðar. Raki og mygla skýra fjórðung Í um fjórðungi húsnæðisins hefur fundist raki eða mygla en í allt að 75% húsnæðisins er því ekki til að dreifa. Um helmingur allra ráðuneyta hefur til að mynda þurft að flytja, skv. svarinu, ýmist endanlega eða tímabundið vegna slíkra vandamála. Sérstaklega var spurt að því hvort heildstæð úttekt hafi farið fram á húsnæði ríkis varðandi raka og myglu, líkt og Reykjavíkurborg hefur gert varðandi allt skóla- og frístundahúsnæði. Svo er ekki. Að halda húsum „heitum“ Það er áhugavert að velta því fyrir sér hvernig rétt er að vinna með húsnæði sem stendur tómt. Í mörgum tilvikum getur verið skynsamleg niðurstaða að ríkið selji eignir frá sér. Líklega er þó skynsamlegt að huga að þróun þeirra eigna, t.d. með breyttu skipulagi þar sem kannað yrði með viðkomandi sveitarfélagi hvar mætti byggja meira samhliða endurbótum. Jafnvel má innrétta íbúðir í stað atvinnuhúsnæðis einsog mörg góð dæmi eru um og einkaaðilar stefna á í vaxandi mæli. Reykjavíkurborg hefur jafnframt gert spennandi hluti sem part af þeirri stefnu að láta húsnæði helst aldrei standa autt, því vitað er að autt húsnæði skemmist oft meira eða frekar. Góður leigjandi sem loftar út og verður var við leka og heldur hita á húsum getur verið ómetanlegur til að varðveita verðmæti, jafnvel þótt leigan sé ekki há. Hafnar.haus Frábært dæmi um verkefni af þessu tagi er í Hafnarhúsi við Tryggvagötu. Þar auglýsti borgin þúsundir fermetra sem verða viðbót við Listasafn Reykjavíkur í framtíðinni laus til leigu fyrir aðila sem hefði áhuga á að framleigja rýmin til skapandi fólks og frumkvöðla, til nokkurra næstu ára. Þrír öflugir hópar sóttu um. Fyrir valinu varð verkefnið Hafnar.haus undir forystu Haraldar Þorleifssonar hönnuðar og frumkvöðuls. Verkefnið hefur sannað sig rækilega. Í Hafnarhaus hafa nú um 300 einstaklingar aðstöðu fyrir listsköpun og fjölbreytt verkefni sem gerir húsið að lifandi suðupotti og einum stærsta og eftirsóttasta vinnustað landsins, jafnvel þótt hver og einn sé sjálfstæður og á sínum vegum. Biðlistinn var um 500 manns síðast þegar ég vissi. Hlemmur.haus Í vikunni var svo tilkynnt um að einkaaðili sem festi kaup á gömlu húsnæði ríkisins þar sem Tryggingastofnun var til húsa við Hlemm hefði ákveðið að fara í samstarf við sama hóp undir merkjum Hlemmur.haus og fylla það af skapandi krafti og lífi. Þetta er þvílík lyftistöng fyrir Hlemm-svæðið sem er að ganga í endurnýjun lífdaga og frábærar fréttir fyrir skapandi greinar í Reykjavík. Allt að 250 manns ættu að geta fengið aðstöðu þar. Hvað getur ríkið gert við tómt húsnæði? Í dag eru meira en sex ár síðan Tryggingastofnun flutti frá Hlemmi. Enginn hefur verið í húsnæðinu á meðan það var í söluferli og þessi góðu not urðu ekki að veruleika fyrr en sala var frágengin. Þetta vekur óneitanlega spurningar um það hvort ekki hefði verið skynsamlegra að fara sömu leið og Reykjavíkurborg með Hafnarhús, miklu fyrr, þótt niðurstaðan hefði á endanum verið hin sama: að selja. Í svari fjármálaráðherra kemur fram að þrjár stærstu eignirnar sem standi tómar eigi þróa áfram eða selja. Þetta eru Tollhúsið við Tryggvagötu, Borgartún 5-7 og Grensásvegur 9. Í einhverjum eða öllum þessum tilvikum gæti verið tækifæri til að auglýsa húsnæðið til tímabundinnar leigu, óháð því hver niðurstaðan yrði til framtíðar. Sömu sögu er án efa að segja af ýmsum eignum sem standa tómar víða um land. Dauðafæri víða um land? Hvernig væri að gera tilraunir og kanna áhugan á leigu á áhugaverðum rýmum gegn hóflegu gjaldi víðar um land? Það er sköpunarkraftur í hverju bæjarfélagi, sem stundum er litið fram hjá. Og sorglegt ef skapandi fólk þarf að flytja til Reykjavíkur til að elta skapandi drauma. Það kostar lítið að prófa en það liggur fyrir að húsnæði sem stendur lítið notað eða tómt getur farið mjög illa ef nýtir það. Hér eru sannarlega tækifæri í hagræðingu og góðri meðferð fjármuna, auk þess sem skapa má blómstrandi aðstöðu fyrir skapandi fólk og frumkvöðla. Höfundur er alþingismaður Reykvíkinga. Svar fjármálaráðuneytisins: https://www.althingi.is/altext/156/s/0898.html?utm_source=althingi&utm_medium=vefur&utm_campaign=thingskjol_130 www.hafnar.haus www.hlemmur.haus Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Dagur B. Eggertsson Reykjavík Mest lesið Er þetta virkilega svarið frá Þjóðkirkjunni? – þegar barn þarf að flýja úr helgidóm Hilmar Kristinsson Skoðun Glerbrotin í ryksugupokanum Kristín Kolbrún Waage Kolbeinsdóttir Skoðun Hvernig léttum við daglega lífið þitt? Einar Geir Þorsteinsson Skoðun Stóriðjutíminn á Íslandi er að renna sitt skeið Guðmundur Franklin Jónsson Skoðun Túrverkir og hitakóf – má ræða það í vinnunni? Já endilega! Katrín Björg Ríkarðsdóttir Skoðun Til hamingju Víkingur Heiðar! Halla Hrund Logadóttir Skoðun Kína mun ekki bjarga Vesturlöndum að þessu sinni Sæþór Randalsson Skoðun Draghi-skýrslan og veikleikar Íslands Pawel Bartoszek Skoðun Nokkur orð um sérlausn í flugi Birna Sigrún Hallsdóttir,Hrafnhildur Bragadóttir Skoðun Bakslag í opinberri þróunarsamvinnu Gunnar Salvarsson Skoðun Skoðun Skoðun Til hamingju Víkingur Heiðar! Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Sjálfbærni með í för – Vegagerðin stígur skref í átt að loftslagsvænni framkvæmdum Hólmfríður Bjarnadóttir skrifar Skoðun Þegar krónur skipta meira máli en velferð barna: Ástæður þess að enginn bauð í skólamáltíðir í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Líf eftir afplánun – þegar stuðningur gerir frelsið raunverulegt Steinunn Ósk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Á hvorum endanum viljum við byrja að skera af? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Þegar krónur skipta meira máli en velferð barna Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Bakslag í opinberri þróunarsamvinnu Gunnar Salvarsson skrifar Skoðun Fyrirmyndar forvarnarstefna í Mosfellsbæ Kjartan Helgi Ólafsson skrifar Skoðun Hvernig léttum við daglega lífið þitt? Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Kína mun ekki bjarga Vesturlöndum að þessu sinni Sæþór Randalsson skrifar Skoðun Er þetta virkilega svarið frá Þjóðkirkjunni? – þegar barn þarf að flýja úr helgidóm Hilmar Kristinsson skrifar Skoðun Átta mýtur klesstar inn í raunveruleikann - hvað er satt og hvað er logið um gervigreindina? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Glerbrotin í ryksugupokanum Kristín Kolbrún Waage Kolbeinsdóttir skrifar Skoðun Túrverkir og hitakóf – má ræða það í vinnunni? Já endilega! Katrín Björg Ríkarðsdóttir skrifar Skoðun Draghi-skýrslan og veikleikar Íslands Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Nokkur orð um sérlausn í flugi Birna Sigrún Hallsdóttir,Hrafnhildur Bragadóttir skrifar Skoðun Geta öll dýrin í skóginum verið vinir? Steinar Bragi Sigurjónsson skrifar Skoðun Iðjuþjálfun í verki Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Mannfræðingar á atvinnumarkaði: opið bréf til íslenskra atvinnuveitenda Elísabet Dröfn Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Íbúðalán Landsbankans og fyrstu kaupendur Helgi Teitur Helgason skrifar Skoðun Að læra íslensku sem annað mál: ný brú milli íslensku og ensku Guðrún Nordal skrifar Skoðun Hamona Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Ógn og ofbeldi á vinnustöðum – hvað er til ráða Gísli Níls Einarsson skrifar Skoðun Lesum meira með börnunum okkar Steinn Jóhannsson skrifar Skoðun Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Stóriðjutíminn á Íslandi er að renna sitt skeið Guðmundur Franklin Jónsson skrifar Skoðun Núll mínútur og þrjátíuogeittþúsund Grétar Birgisson skrifar Skoðun Barnvæn borg byggist á traustu leikskólakerfi Stefán Pettersson skrifar Skoðun Kirkjur og kynfræðsla Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Ójöfnuður í fjármögnun nýsköpunarverkefna Elinóra Inga Sigurðardóttir skrifar Sjá meira
Alls 60.000 fermetrar af húsnæði í eigu ríkisins stendur tómt. Þetta kemur fram í svari fjármálaráðherra við fyrirspurn minni á Alþingi. Húsnæðið er um land allt og tilheyrir svo til öllum málaflokkum. Margt bendir til þess að ríkið vanmeti virði þessara eigna stórlega en í svarinu segir að þær séu metnar alls á 10,7 milljarða sem er um 178 þúsund krónur á hvern fermetra. Ef miðað yrði við 450 þúsund krónur væri verðgildið tæpir þrjátíumilljarðar. Raki og mygla skýra fjórðung Í um fjórðungi húsnæðisins hefur fundist raki eða mygla en í allt að 75% húsnæðisins er því ekki til að dreifa. Um helmingur allra ráðuneyta hefur til að mynda þurft að flytja, skv. svarinu, ýmist endanlega eða tímabundið vegna slíkra vandamála. Sérstaklega var spurt að því hvort heildstæð úttekt hafi farið fram á húsnæði ríkis varðandi raka og myglu, líkt og Reykjavíkurborg hefur gert varðandi allt skóla- og frístundahúsnæði. Svo er ekki. Að halda húsum „heitum“ Það er áhugavert að velta því fyrir sér hvernig rétt er að vinna með húsnæði sem stendur tómt. Í mörgum tilvikum getur verið skynsamleg niðurstaða að ríkið selji eignir frá sér. Líklega er þó skynsamlegt að huga að þróun þeirra eigna, t.d. með breyttu skipulagi þar sem kannað yrði með viðkomandi sveitarfélagi hvar mætti byggja meira samhliða endurbótum. Jafnvel má innrétta íbúðir í stað atvinnuhúsnæðis einsog mörg góð dæmi eru um og einkaaðilar stefna á í vaxandi mæli. Reykjavíkurborg hefur jafnframt gert spennandi hluti sem part af þeirri stefnu að láta húsnæði helst aldrei standa autt, því vitað er að autt húsnæði skemmist oft meira eða frekar. Góður leigjandi sem loftar út og verður var við leka og heldur hita á húsum getur verið ómetanlegur til að varðveita verðmæti, jafnvel þótt leigan sé ekki há. Hafnar.haus Frábært dæmi um verkefni af þessu tagi er í Hafnarhúsi við Tryggvagötu. Þar auglýsti borgin þúsundir fermetra sem verða viðbót við Listasafn Reykjavíkur í framtíðinni laus til leigu fyrir aðila sem hefði áhuga á að framleigja rýmin til skapandi fólks og frumkvöðla, til nokkurra næstu ára. Þrír öflugir hópar sóttu um. Fyrir valinu varð verkefnið Hafnar.haus undir forystu Haraldar Þorleifssonar hönnuðar og frumkvöðuls. Verkefnið hefur sannað sig rækilega. Í Hafnarhaus hafa nú um 300 einstaklingar aðstöðu fyrir listsköpun og fjölbreytt verkefni sem gerir húsið að lifandi suðupotti og einum stærsta og eftirsóttasta vinnustað landsins, jafnvel þótt hver og einn sé sjálfstæður og á sínum vegum. Biðlistinn var um 500 manns síðast þegar ég vissi. Hlemmur.haus Í vikunni var svo tilkynnt um að einkaaðili sem festi kaup á gömlu húsnæði ríkisins þar sem Tryggingastofnun var til húsa við Hlemm hefði ákveðið að fara í samstarf við sama hóp undir merkjum Hlemmur.haus og fylla það af skapandi krafti og lífi. Þetta er þvílík lyftistöng fyrir Hlemm-svæðið sem er að ganga í endurnýjun lífdaga og frábærar fréttir fyrir skapandi greinar í Reykjavík. Allt að 250 manns ættu að geta fengið aðstöðu þar. Hvað getur ríkið gert við tómt húsnæði? Í dag eru meira en sex ár síðan Tryggingastofnun flutti frá Hlemmi. Enginn hefur verið í húsnæðinu á meðan það var í söluferli og þessi góðu not urðu ekki að veruleika fyrr en sala var frágengin. Þetta vekur óneitanlega spurningar um það hvort ekki hefði verið skynsamlegra að fara sömu leið og Reykjavíkurborg með Hafnarhús, miklu fyrr, þótt niðurstaðan hefði á endanum verið hin sama: að selja. Í svari fjármálaráðherra kemur fram að þrjár stærstu eignirnar sem standi tómar eigi þróa áfram eða selja. Þetta eru Tollhúsið við Tryggvagötu, Borgartún 5-7 og Grensásvegur 9. Í einhverjum eða öllum þessum tilvikum gæti verið tækifæri til að auglýsa húsnæðið til tímabundinnar leigu, óháð því hver niðurstaðan yrði til framtíðar. Sömu sögu er án efa að segja af ýmsum eignum sem standa tómar víða um land. Dauðafæri víða um land? Hvernig væri að gera tilraunir og kanna áhugan á leigu á áhugaverðum rýmum gegn hóflegu gjaldi víðar um land? Það er sköpunarkraftur í hverju bæjarfélagi, sem stundum er litið fram hjá. Og sorglegt ef skapandi fólk þarf að flytja til Reykjavíkur til að elta skapandi drauma. Það kostar lítið að prófa en það liggur fyrir að húsnæði sem stendur lítið notað eða tómt getur farið mjög illa ef nýtir það. Hér eru sannarlega tækifæri í hagræðingu og góðri meðferð fjármuna, auk þess sem skapa má blómstrandi aðstöðu fyrir skapandi fólk og frumkvöðla. Höfundur er alþingismaður Reykvíkinga. Svar fjármálaráðuneytisins: https://www.althingi.is/altext/156/s/0898.html?utm_source=althingi&utm_medium=vefur&utm_campaign=thingskjol_130 www.hafnar.haus www.hlemmur.haus
Er þetta virkilega svarið frá Þjóðkirkjunni? – þegar barn þarf að flýja úr helgidóm Hilmar Kristinsson Skoðun
Skoðun Sjálfbærni með í för – Vegagerðin stígur skref í átt að loftslagsvænni framkvæmdum Hólmfríður Bjarnadóttir skrifar
Skoðun Þegar krónur skipta meira máli en velferð barna: Ástæður þess að enginn bauð í skólamáltíðir í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Líf eftir afplánun – þegar stuðningur gerir frelsið raunverulegt Steinunn Ósk Óskarsdóttir skrifar
Skoðun Er þetta virkilega svarið frá Þjóðkirkjunni? – þegar barn þarf að flýja úr helgidóm Hilmar Kristinsson skrifar
Skoðun Átta mýtur klesstar inn í raunveruleikann - hvað er satt og hvað er logið um gervigreindina? Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Túrverkir og hitakóf – má ræða það í vinnunni? Já endilega! Katrín Björg Ríkarðsdóttir skrifar
Skoðun Mannfræðingar á atvinnumarkaði: opið bréf til íslenskra atvinnuveitenda Elísabet Dröfn Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Er þetta virkilega svarið frá Þjóðkirkjunni? – þegar barn þarf að flýja úr helgidóm Hilmar Kristinsson Skoðun