Seljum börnum nikótín! Hugi Halldórsson skrifar 25. ágúst 2025 15:32 Auðvitað segir þetta enginn með fullu viti. Ég er bara að ná athygli þinni með fyrirsögninni. Heilbrigðisráðherra virðis ætla að setja alla sem selja nikótínvörur undir þann hatt að vilja selja börnu nikótín. Það á að banna bragðefni, netsölu – og helst að hafa allt ljótt í brúnum umbúðum sem enginn vill sjá. Af hverju? Vegna þess að börn gætu hugsanlega orðið fyrir áhrifum. Hver er raunverulega markmiðið og hver er tilganurinn – jú að samræma lög um nikótín og tóbak. Það er gott og vel, ég sé ekkert að því enda náskyldir frændur, nema auðvitað annar frændinn er ekki nálagt því jafn skaðlegur og hinn. Annar tilgangur er að börn kaupi ekki vörurnar og markmiðið þá væntnlega að börn neyti ekki tóbaks og nikótíns. En hvernig væri að hugsa í lausnum til að ná markmiðinu og hvernig mælum við árangurinn?Það eru nokkrar leiðir til þess. Það er til einföld lausn við því að börn kaupi nikótín: skyldum allar netverslanir til að auðkenna kaupendur með rafrænum skilríkjum. Verslanir geta auðveldlega komið upp sama formati. Öll kaup á tóbaki og nikótíni verða gerð með rafrænum skilríkjum. Frekar einfallt og málið leyst. Ef við ætlum að banna bragðefni sem "höfða til barna", þá þurfum við að fara í gegnum allskonar aðrar vörur líka. Það er risaeðlu hugsun að halda því fram að embættismenn geti ákveðið hvaða bragð börnum finnst gott.Skvísur, þær eru vinsælar hjá börnum – þannig jarðaber, banani og vanilla fara væntanlega á bannlista. Millimál og jógúrt – oft stútfull af sykri – með karmelu, eplum og perum bætast við listann.Kókómjólk með Klóa fremstan á fernunni er klárlega hönnuð fyrir börn – kakó bragðið beint á listan. Sama með Gotta glaðlega ostakrakkan – ég átta mig reyndar ekki alveg á hlutverkinu hans annað en að borða ost alla daga sem má deila um hversu holt það er.Allavega, ostabrað er out – sorry osta púða lovers. Skoðum aðeins betur skaðlega hluti sem höfða til barna – hvernig væri að banna hamborgara og franskar í girnilegum litríkum barnaboxum sem fylgir með dót á skyndibitastöðum landsins. Það er varla til óhollari máltíð fyrir barn. Eða hvað með að gera alla burgera bragðlausa? Minnka franskarnar í max 5cm og gera kokteilsósu ólöglega – beint á svarta markaðinn með hana, alla vega setja koktelsósu bragð á listan strax!Núna er ég farinn að snúa útúr en tilgangurinn er að lýsa hversu óljóst frumvarpið er orðað og markmiðið mitt að fá sem flesta til að skilja að hugmyndin að banna “barnabrögð” er ekki framkvæmanleg. Af hverju er verið að gera þetta svona snúið? Hver er tilgangurinn? Og hvert er markmiðið kæri heilbrigðisráðherra. Er heilbrigðisráðherra búin að setja sér einhvern mælanlegan árangur? Hver er hann og hvernig næst hann? Að útrýma allri nikótín- og tóbaksnotkun í landinu? Minnka stórlega nikótín notkun barna? Er búið að mæla hver sú notkun er?Ef svo, af hverju í veröldinni að fara hálfa leið með þessu frumvarpi?Hvað er svona flókið við að leggja bara blátt bann við sölu á nikótíni, tóbaki, áfengi, orkudrykkjum og skyndibita. Þetta er allt mis ávanabindandi og gæti skaðað heilsu barna og fullorna.En auðvitað er það ekki raunsætt – og þess vegna þarf að nálgast þetta með skynsemi, ekki bara pólitískum tilfinningum. Við verðum líka að vera heiðarleg. Þetta er bara refsing á eina atvinnugrein sem fólk hefur fordóma fyrir og mögulega réttilega svo. Þetta er óhollt og gæti skaðað heilsuna þína, það stendur stórum stöfum á vörunni. Það þarf að vera skýr lína hjá dómaranum. Reglurnar eiga að gilda jafnt. Það gengur ekki að ein grein sé tekinn fyrir og aðrar látnar sleppa. Ef við ætlum að banna eitthvað „sem höfðar til barna“ – þá tökum við orkudrykki, áfenga drykki, barnabox, og hvaðeina sem fullorðið fólk veit líka að er ekkert sérstaklega hollt og getur verið ávanabindandi. Annars er þetta bara ósanngjarnt. Og svo spyr maður: af hverju ekki að niðurgreiða vítamínpúða eða aðrar heilssamlegri vörur sem eru nikótínlausar í púðaformi? Eða bjóða upp á lausnir fyrir fólk sem vill hætta eða minnka við sig? Þetta snýst ekki um að banna – þetta snýst um að gera hlutina betur og ná markmiðum. Enginn í þessari atvinnugrein vill selja barni nikótín. Það er ekki vandamálið. Vandamálið er að umræðan er keyrð áfram af tortryggni í stað lausna. Finnum lausnir. Ekki selja börnum nikótín! Höfundur er eigandi bagg.is og áhugamaður um tilgang, markmið og mælanlegan árangur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Nikótínpúðar Tóbak Mest lesið Krafan sem kvennahreyfingin gleymdi Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Við erum ekki eign annarra! Anna Lizzy Wichmann Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun Skattaæfingar tengdar landbúnaðarstarfsemi Björn Bjarki Þorsteinsson Skoðun Afglæpavæðing veðmála Gunnar Pétur Haraldsson Skoðun Gleðilegan kvennafrídag og gleðilegt kvennaár Helena Hafþórsdóttir O’Connor Skoðun Sterkara námslánakerfi – raunveruleg framför fyrir námsmenn París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson Skoðun Enn er verk að vinna – upprætum ofbeldi á vinnustöðum Brynhildur Heiðar- og Ómarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hver er að væla? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke skrifar Skoðun Skattaæfingar tengdar landbúnaðarstarfsemi Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Konan - Vinnan - Kjörin í 40 ár Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Skoðun Íslenskur her og íslensk leyniþjónusta Steingrímur Jónsson skrifar Skoðun Er jafnrétti fyrir allar? Anna Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Ættu konur að fara í háskólanám? Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Íris Björk Ágústsdóttir skrifar Skoðun Enn einn dagur í baráttunni Ásta F. Flosadóttir skrifar Skoðun Verðmætasköpunarlaust haust Jón Gunnarsson skrifar Skoðun Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson skrifar Skoðun Krafan sem kvennahreyfingin gleymdi Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Einfaldar lausnir á vaxtamálavanda bankanna Guðmundur Ásgeirsson skrifar Skoðun Sættum okkur ekki við óbreytt ástand - tillögur Sjálfstæðisflokksins um úrbætur Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvað er sköpun í skólastarfi? Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Afglæpavæðing veðmála Gunnar Pétur Haraldsson skrifar Skoðun Gleðilegan kvennafrídag og gleðilegt kvennaár Helena Hafþórsdóttir O’Connor skrifar Skoðun Sterkara námslánakerfi – raunveruleg framför fyrir námsmenn París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Konur Íslands og alþjóðakerfið í takt Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvað er svona merkilegt við það? Hópur starfsfólks Jafnlaunastofu skrifar Skoðun Við erum ekki eign annarra! Anna Lizzy Wichmann skrifar Skoðun Sameinuðu þjóðirnar 80 ára: Framtíðin er okkar Eva Harðardóttir skrifar Skoðun Til hamingju með 24. október Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Enn er verk að vinna – upprætum ofbeldi á vinnustöðum Brynhildur Heiðar- og Ómarsdóttir skrifar Skoðun Samstaða - afl sem breytir samfélaginu Heiða Björg Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Einu sinni enn Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Skuggahliðar á þéttingu byggðar Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar Skoðun Jöfn skipting skulda og eigna í sambúð Sævar Þór Jónsson skrifar Sjá meira
Auðvitað segir þetta enginn með fullu viti. Ég er bara að ná athygli þinni með fyrirsögninni. Heilbrigðisráðherra virðis ætla að setja alla sem selja nikótínvörur undir þann hatt að vilja selja börnu nikótín. Það á að banna bragðefni, netsölu – og helst að hafa allt ljótt í brúnum umbúðum sem enginn vill sjá. Af hverju? Vegna þess að börn gætu hugsanlega orðið fyrir áhrifum. Hver er raunverulega markmiðið og hver er tilganurinn – jú að samræma lög um nikótín og tóbak. Það er gott og vel, ég sé ekkert að því enda náskyldir frændur, nema auðvitað annar frændinn er ekki nálagt því jafn skaðlegur og hinn. Annar tilgangur er að börn kaupi ekki vörurnar og markmiðið þá væntnlega að börn neyti ekki tóbaks og nikótíns. En hvernig væri að hugsa í lausnum til að ná markmiðinu og hvernig mælum við árangurinn?Það eru nokkrar leiðir til þess. Það er til einföld lausn við því að börn kaupi nikótín: skyldum allar netverslanir til að auðkenna kaupendur með rafrænum skilríkjum. Verslanir geta auðveldlega komið upp sama formati. Öll kaup á tóbaki og nikótíni verða gerð með rafrænum skilríkjum. Frekar einfallt og málið leyst. Ef við ætlum að banna bragðefni sem "höfða til barna", þá þurfum við að fara í gegnum allskonar aðrar vörur líka. Það er risaeðlu hugsun að halda því fram að embættismenn geti ákveðið hvaða bragð börnum finnst gott.Skvísur, þær eru vinsælar hjá börnum – þannig jarðaber, banani og vanilla fara væntanlega á bannlista. Millimál og jógúrt – oft stútfull af sykri – með karmelu, eplum og perum bætast við listann.Kókómjólk með Klóa fremstan á fernunni er klárlega hönnuð fyrir börn – kakó bragðið beint á listan. Sama með Gotta glaðlega ostakrakkan – ég átta mig reyndar ekki alveg á hlutverkinu hans annað en að borða ost alla daga sem má deila um hversu holt það er.Allavega, ostabrað er out – sorry osta púða lovers. Skoðum aðeins betur skaðlega hluti sem höfða til barna – hvernig væri að banna hamborgara og franskar í girnilegum litríkum barnaboxum sem fylgir með dót á skyndibitastöðum landsins. Það er varla til óhollari máltíð fyrir barn. Eða hvað með að gera alla burgera bragðlausa? Minnka franskarnar í max 5cm og gera kokteilsósu ólöglega – beint á svarta markaðinn með hana, alla vega setja koktelsósu bragð á listan strax!Núna er ég farinn að snúa útúr en tilgangurinn er að lýsa hversu óljóst frumvarpið er orðað og markmiðið mitt að fá sem flesta til að skilja að hugmyndin að banna “barnabrögð” er ekki framkvæmanleg. Af hverju er verið að gera þetta svona snúið? Hver er tilgangurinn? Og hvert er markmiðið kæri heilbrigðisráðherra. Er heilbrigðisráðherra búin að setja sér einhvern mælanlegan árangur? Hver er hann og hvernig næst hann? Að útrýma allri nikótín- og tóbaksnotkun í landinu? Minnka stórlega nikótín notkun barna? Er búið að mæla hver sú notkun er?Ef svo, af hverju í veröldinni að fara hálfa leið með þessu frumvarpi?Hvað er svona flókið við að leggja bara blátt bann við sölu á nikótíni, tóbaki, áfengi, orkudrykkjum og skyndibita. Þetta er allt mis ávanabindandi og gæti skaðað heilsu barna og fullorna.En auðvitað er það ekki raunsætt – og þess vegna þarf að nálgast þetta með skynsemi, ekki bara pólitískum tilfinningum. Við verðum líka að vera heiðarleg. Þetta er bara refsing á eina atvinnugrein sem fólk hefur fordóma fyrir og mögulega réttilega svo. Þetta er óhollt og gæti skaðað heilsuna þína, það stendur stórum stöfum á vörunni. Það þarf að vera skýr lína hjá dómaranum. Reglurnar eiga að gilda jafnt. Það gengur ekki að ein grein sé tekinn fyrir og aðrar látnar sleppa. Ef við ætlum að banna eitthvað „sem höfðar til barna“ – þá tökum við orkudrykki, áfenga drykki, barnabox, og hvaðeina sem fullorðið fólk veit líka að er ekkert sérstaklega hollt og getur verið ávanabindandi. Annars er þetta bara ósanngjarnt. Og svo spyr maður: af hverju ekki að niðurgreiða vítamínpúða eða aðrar heilssamlegri vörur sem eru nikótínlausar í púðaformi? Eða bjóða upp á lausnir fyrir fólk sem vill hætta eða minnka við sig? Þetta snýst ekki um að banna – þetta snýst um að gera hlutina betur og ná markmiðum. Enginn í þessari atvinnugrein vill selja barni nikótín. Það er ekki vandamálið. Vandamálið er að umræðan er keyrð áfram af tortryggni í stað lausna. Finnum lausnir. Ekki selja börnum nikótín! Höfundur er eigandi bagg.is og áhugamaður um tilgang, markmið og mælanlegan árangur.
Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun
Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun
Sterkara námslánakerfi – raunveruleg framför fyrir námsmenn París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson Skoðun
Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Skoðun Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson skrifar
Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Sættum okkur ekki við óbreytt ástand - tillögur Sjálfstæðisflokksins um úrbætur Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Sterkara námslánakerfi – raunveruleg framför fyrir námsmenn París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar
Skoðun Enn er verk að vinna – upprætum ofbeldi á vinnustöðum Brynhildur Heiðar- og Ómarsdóttir skrifar
Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar
Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun
Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun
Sterkara námslánakerfi – raunveruleg framför fyrir námsmenn París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson Skoðun