Erlent

„Fordæmalaus hita­bylgja“ leikur Skandínava grátt

Magnús Jochum Pálsson skrifar
Íbúi á Svalbarða sólar sig í hitanum. Norður-Evrópa og norðuheimskautsbaugur hefur mátt þola mikla hitabylgjur upp á síðkastið.
Íbúi á Svalbarða sólar sig í hitanum. Norður-Evrópa og norðuheimskautsbaugur hefur mátt þola mikla hitabylgjur upp á síðkastið. Getty

Noregur, Svíþjóð og Finnland hafa fundið fyrir „fordæmalausri“ hitabylgju síðustu vikur. Júlímánuður var sá hlýjasti í Svíþjóð frá upphafi mælinga og norðan við Norðuheimskautsbaug mældist hiti yfir þrjátíu stigum þrettán daga í júlí.

The Guardian fjallar um málið. Finnar hafa mátt þola þrjátíu stiga hita þrjár vikur í röð. Finnskir vísindamenn segja hrinuna vera þá lengstu sem mælst hefur frá 1961 og hún sé helmingi lengri en fyrra met.

„Sannarlega fordæmalaus hitabylgja er enn í fullum gangi með hámarkshita í dag upp á 32 til 33 gráður,“ sagði Mika Rantanen, veðurfræðingur við Finnsku veðurstofuna, í samfélagsmiðlafærslu á fimmtudag.

„Meira að segja Heimskautahéröðin... hafa fengið þrjár vikur yfir 25 gráðum,“ sagði hann.

Tugir hitameta í júlí

Norska veðurstofan segir þrjátíu stiga hita hafa mælst tólf daga í júlí hjá að minnsta kosti einni veðurstöð í nyrstu sýslum landsins. Þrátt fyrir að hlýja veðrið hafi ferðast norður og austur nýverið á veðurstofan norska von á því að hiti fari aftur upp í þrjátíu stig um helgina.

„Það eru hlýir dagar framundan hjá okkur í norður-Noregi,“ segir í tilkynningu frá Veðurstofu Noregs.

Síðastliðinn júlímánuður var sá þriðji heitasti síðan mælingar hófust 1901 í Noregi.

„Óvenjulega hlýtt tímabilið sem við fengum í hluta júlí gerði mánuðinn einn þann hlýjasta sem við höfum skrásett. Aðeins 2018 og 2014 voru hlýrri,“ sagði loftslagsvísindamaðurinn Reidun Gangstø í samtali við NRK.

Norskar veðurstöðvar skráðu alls 27 hitamet í júlímánuði þvert á landið.

Ekki verið eins heitt í heila öld

Svíar glímdu einnig við hitabylgjur alla leið norður í land. Veðurstofan í Haparanda, sem er nálægt landamærunum við Finnland, mældi 25 stig fjórtán daga í röð og í Jokkmokk í Lapplandi entist hitabylgjan í fimmtán daga.

„Til að finna lengri tímabil á þessum stöðvum, þarftu að fara meira en öld aftur í tímann,“ sagði Sverker Hellström, vísindamaður við Veðurstofu Svíþjóðar.

Hitabylgjur riðu yfir norðurhluta Evrópu um miðjan júlí vegna háþrýstings og heits vatns undan norðurströnd Noregs. Hitinn hefur komið fólki á þessu svæði á óvart en vísindamenn segja að hnattræn hlýnun muni hafa hlutfallslega mest áhrif á Bretland, Noreg og Sviss þegar jörðin hlýnar.

Íslendingar fengu hitabylgju í maímánuði sem var sá hlýjasti frá upphafi mælinga. Svo reið aftur smávægileg hitabylgja yfir landið um miðjan júlí.

„Eftir því sem hnattrænni hlýnun vindur fram munu fádæma kröftugar hitabylgja eflast,“ sagði Heikki Tuomenvirta, vísindamaður við Veðurstofu Finnlands. 

„Þær eiga sér stað oftar, eru kraftmeiri og endast lengur.“


Tengdar fréttir

Hitamet slegið á Spáni um helgina

Hitamet var slegið á Spáni í gær þegar hiti mældist 46 gráður í bænum El Granado. Útlit er fyrir að mánuðurinn verði sá heitasti í sögu Spánar samkvæmt veðurstofu landsins. Fjallað er um málið á vef BBC en hitabylgja gengur nú yfir í Evrópu. Víða hafa stjórnvöld gefið út viðvaranir vegna hita.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×