Brottfararstöð dómsmálaráðherra komin í samráðsgátt Árni Sæberg skrifar 22. júlí 2025 16:49 Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir er dómsmálaráðherra. Vísir/Einar Dómsmálaráðherra hefur kynnt í samráðsgátt stjórnvalda áform um frumvarp til laga um brottfararstöð. Frumvarpið kveður á um heimildir og skilyrði fyrir vistun útlendings á brottfararstöð vegna ákvörðunar um að hann skuli yfirgefa landið og þegar mál sem getur leitt til slíkrar ákvörðunar er til meðferðar. Í tilkynningu þess efnis á vef Stjórnarráðsins er haft eftir Þorbjörgu Sigríði Gunnlaugsdóttur dómsmálaráðherra að unnið sé eftir markvissri en jafnframt ábyrgri stefnu í útlendingamálum og frumvarpið sé mikilvægur liður í þeirri vinnu. „Ísland er í dag eina Schengen-ríkið sem ekki rekur brottfararstöð. Ítrekað hefur verið bent á að ekki sé forsvaranlegt að vista þessa einstaklinga í fangelsum landsins. Með þessu tökum við markvisst skref til að ná betri stjórn á landamærum og tryggjum að málsmeðferð okkar í útlendingamálum sé í samræmi við Norðurlöndin.“ Vistun snerti grundvallarmannréttindi þeirra sem vísa á á brott Þá segir að markmið frumvarpsins sé uppfylla skyldur Íslands samkvæmt Schengen-samstarfinu með því að setja skýrar reglur um hvenær og að hvaða skilyrðum uppfylltum sé heimilt að vista einstaklinga á brottfararstöð. Með frumvarpinu sé stefnt að því að samræma íslenska lagaumgjörð og framkvæmd í útlendingamálum við Norðurlöndin. Vistun einstaklinga á brottfararstöð, í þeim tilgangi að flytja viðkomandi af landi brott, snerti grundvallarmannréttindi þeirra og sé því háð ströngum takmörkunum. Í frumvarpinu séu settar skýrar reglur um skilyrði fyrir slíkri vistun, málsmeðferð fyrir dómstólum, réttindi og skyldur einstaklinga og fleira. Þá sé mælt fyrir um að vistun skuli aðeins koma til greina þegar vægari úrræði duga ekki til. Frumvarpið byggi á langri undirbúningsvinnu en á undanförnum árum hafi eftirlitsaðilar Schengen-samstarfsins bent á að það brjóti gegn alþjóðlegum skuldbindingum Íslands að vista útlendinga í þessari stöðu í fangelsi. Gert sé ráð fyrir að í brottfararstöð verði tryggður viðeigandi aðbúnaður og þjónusta fyrir einstaklinga sem bíða brottvísunar. Innleiða skimunarferli Loks segir að með frumvarpinu sé einnig lagt til að innleidd verði svokölluð skimunarreglugerð. Reglugerðin kveði á um að ríkisborgarar þriðju ríkja sem koma að ytri landamærum Schengen-svæðisins skuli sæta ákveðnu skimunarferli áður en frekari ákvörðun um framhald er tekin. Í því felist meðal annars auðkenning, bakgrunnsathugun, bráðabirgðamat á heilsu og mat á því hvort viðkomandi sé í viðkvæmri stöðu. Slíkar ráðstafanir séu þegar gerðar hér á landi samkvæmt lögum um útlendinga þegar einstaklingur sækir um alþjóðlega vernd. Skimunarreglugerðin kveði þó á um að ferlið eigi einnig að ná til þeirra sem koma ólöglega til landsins án þess að sækja um vernd og þeirra sem dvelja ólöglega í landinu án þess að hafa áður verið skimaðir við komu. Lokað búsetuúrræði orðið að brottfararstöð Áform dómsmálaráðherra eru ekki ný af nálinni enda kynnti forveri hennar í embætti, Guðrún Hafsteinsdóttir, frumvarp af svipuðum meiði. Þá var reyndar talað um lokað búsetuúrræði í stað brottfararstöðvar. Í áformum um lagasetningu sem Þorbjörg Sigríður hefur birt í Samráðsgátt segir með því sé verið að fylgja brottvísunartilskipun Evrópuþingsins, sem innleidd var með breytingum á lögum um útlendinga árið 2016. Í drögunum er specialised detention center þýtt úr ensku sem brottfararstöð. Þá segir að brugðist sé við athugasemdum eftirlitsaðila á vegum Schengen-samstarfsins. Í frumvarpsdrögum Guðrúnar voru helstu ástæður fyrir frumvarpinu tíndar til. Í fyrsta lagi væri ekki talið „forsvaranlegt að úrskurða útlendinga í gæsluvarðhald og vista í fangelsi til þess eins að tryggja framkvæmd ákvörðunar um að viðkomandi skuli yfirgefa landið“ Innleiða þyrfti að fullu „svokallaða brottvísunartilskipun“ Evrópuþingsins og ráðsins um sameiginlega staðla og málsmeðferð í aðildarríkjum varðandi endursendingu ríkisborgara þriðju landa sem dvelja þar ólöglega. Bregðast þyrfti við athugasemdum eftirlitsnefndar með Schengen-samstarfinu við núverandi fyrirkomulag þar sem útlendingar í þessari stöðu séu vistaðir í fangelsi. Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Hælisleitendur Viðreisn Landamæri Mest lesið „Af hverju ertu svona í framan?“ Innlent Tætir í sig leikskólaplan borgarinnar: Segir Reykjavík taka skref aftur á bak Innlent „Algjörlega alveg út í hött“ Innlent Safnaði í bálköst innandyra en kennir stundarbrjálæði um íkveikjuna Innlent Skipar Ísraelum að hætta að sprengja Erlent Umferðin færist inn á íbúðagötur Innlent Göngu- og hjólabrýr yfir Elliðaár opnast Innlent Diddy í fimmtíu mánaða fangelsisvist Erlent Skrítin afstaða BSRB og ASÍ Innlent Loftárásir í kjölfar ákalls Trumps Erlent Fleiri fréttir Boða íbúafundi vegna mögulegrar sameiningar sveitarfélaganna Alelda bíll á Reykjanesbraut Framkvæmdirnar komi eftir ákall frá íbúum Safnaði í bálköst innandyra en kennir stundarbrjálæði um íkveikjuna Skrítin afstaða BSRB og ASÍ Tekist á um leikskólamál og árásir á Gasa Umfangsmikil flugslysaæfing á Reykjavíkurflugvelli Tætir í sig leikskólaplan borgarinnar: Segir Reykjavík taka skref aftur á bak Rannsaka mögulega stunguárás Göngu- og hjólabrýr yfir Elliðaár opnast „Af hverju ertu svona í framan?“ „Algjörlega alveg út í hött“ Umferðin færist inn á íbúðagötur Andar sem eru ekki hér en voru í myndinni þeir sveima og fylgjast með Dugar ekki lengur að dorga og nú þurfi að kasta út neti Vann á öllum deildum leikskólans Segja Rússa heyja stríð við Vesturlönd og síðustu ævidagarnir á Grund „Kópavogsmódelið er ekkert annað en þjónustuskerðing“ Nýsestur á skrifstofunni þegar hann fékk bíl í flasið Starfsmaður á Brákarborg grunaður um kynferðisbrot Fresta framkvæmdum vegna veðurs Sýnist komið að seinni hluta í eldsumbrotum í Sundhnúksgígaröðinni Grunaður um að hafa brotið á fleiri en tíu börnum Varaformannsslagur í Miðflokknum: Öll vinir og „peppuð“ fyrir landsþingi Stöðfirðingum enn ráðlagt að sjóða vatn vegna mengunar Tillögurnar í leikskólamálum séu vonbrigði og uppgjöf Jörð skelfur í Krýsuvík og Þjóðaröryggisráð fundaði í morgun Fólk að bugast þar til hætt var að manna vaktir á föstudögum Snorri etur kappi við Bergþór og Ingibjörgu Hafnaði kæru Sameindar vegna Konukots í Ármúla Sjá meira
Í tilkynningu þess efnis á vef Stjórnarráðsins er haft eftir Þorbjörgu Sigríði Gunnlaugsdóttur dómsmálaráðherra að unnið sé eftir markvissri en jafnframt ábyrgri stefnu í útlendingamálum og frumvarpið sé mikilvægur liður í þeirri vinnu. „Ísland er í dag eina Schengen-ríkið sem ekki rekur brottfararstöð. Ítrekað hefur verið bent á að ekki sé forsvaranlegt að vista þessa einstaklinga í fangelsum landsins. Með þessu tökum við markvisst skref til að ná betri stjórn á landamærum og tryggjum að málsmeðferð okkar í útlendingamálum sé í samræmi við Norðurlöndin.“ Vistun snerti grundvallarmannréttindi þeirra sem vísa á á brott Þá segir að markmið frumvarpsins sé uppfylla skyldur Íslands samkvæmt Schengen-samstarfinu með því að setja skýrar reglur um hvenær og að hvaða skilyrðum uppfylltum sé heimilt að vista einstaklinga á brottfararstöð. Með frumvarpinu sé stefnt að því að samræma íslenska lagaumgjörð og framkvæmd í útlendingamálum við Norðurlöndin. Vistun einstaklinga á brottfararstöð, í þeim tilgangi að flytja viðkomandi af landi brott, snerti grundvallarmannréttindi þeirra og sé því háð ströngum takmörkunum. Í frumvarpinu séu settar skýrar reglur um skilyrði fyrir slíkri vistun, málsmeðferð fyrir dómstólum, réttindi og skyldur einstaklinga og fleira. Þá sé mælt fyrir um að vistun skuli aðeins koma til greina þegar vægari úrræði duga ekki til. Frumvarpið byggi á langri undirbúningsvinnu en á undanförnum árum hafi eftirlitsaðilar Schengen-samstarfsins bent á að það brjóti gegn alþjóðlegum skuldbindingum Íslands að vista útlendinga í þessari stöðu í fangelsi. Gert sé ráð fyrir að í brottfararstöð verði tryggður viðeigandi aðbúnaður og þjónusta fyrir einstaklinga sem bíða brottvísunar. Innleiða skimunarferli Loks segir að með frumvarpinu sé einnig lagt til að innleidd verði svokölluð skimunarreglugerð. Reglugerðin kveði á um að ríkisborgarar þriðju ríkja sem koma að ytri landamærum Schengen-svæðisins skuli sæta ákveðnu skimunarferli áður en frekari ákvörðun um framhald er tekin. Í því felist meðal annars auðkenning, bakgrunnsathugun, bráðabirgðamat á heilsu og mat á því hvort viðkomandi sé í viðkvæmri stöðu. Slíkar ráðstafanir séu þegar gerðar hér á landi samkvæmt lögum um útlendinga þegar einstaklingur sækir um alþjóðlega vernd. Skimunarreglugerðin kveði þó á um að ferlið eigi einnig að ná til þeirra sem koma ólöglega til landsins án þess að sækja um vernd og þeirra sem dvelja ólöglega í landinu án þess að hafa áður verið skimaðir við komu. Lokað búsetuúrræði orðið að brottfararstöð Áform dómsmálaráðherra eru ekki ný af nálinni enda kynnti forveri hennar í embætti, Guðrún Hafsteinsdóttir, frumvarp af svipuðum meiði. Þá var reyndar talað um lokað búsetuúrræði í stað brottfararstöðvar. Í áformum um lagasetningu sem Þorbjörg Sigríður hefur birt í Samráðsgátt segir með því sé verið að fylgja brottvísunartilskipun Evrópuþingsins, sem innleidd var með breytingum á lögum um útlendinga árið 2016. Í drögunum er specialised detention center þýtt úr ensku sem brottfararstöð. Þá segir að brugðist sé við athugasemdum eftirlitsaðila á vegum Schengen-samstarfsins. Í frumvarpsdrögum Guðrúnar voru helstu ástæður fyrir frumvarpinu tíndar til. Í fyrsta lagi væri ekki talið „forsvaranlegt að úrskurða útlendinga í gæsluvarðhald og vista í fangelsi til þess eins að tryggja framkvæmd ákvörðunar um að viðkomandi skuli yfirgefa landið“ Innleiða þyrfti að fullu „svokallaða brottvísunartilskipun“ Evrópuþingsins og ráðsins um sameiginlega staðla og málsmeðferð í aðildarríkjum varðandi endursendingu ríkisborgara þriðju landa sem dvelja þar ólöglega. Bregðast þyrfti við athugasemdum eftirlitsnefndar með Schengen-samstarfinu við núverandi fyrirkomulag þar sem útlendingar í þessari stöðu séu vistaðir í fangelsi.
Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Hælisleitendur Viðreisn Landamæri Mest lesið „Af hverju ertu svona í framan?“ Innlent Tætir í sig leikskólaplan borgarinnar: Segir Reykjavík taka skref aftur á bak Innlent „Algjörlega alveg út í hött“ Innlent Safnaði í bálköst innandyra en kennir stundarbrjálæði um íkveikjuna Innlent Skipar Ísraelum að hætta að sprengja Erlent Umferðin færist inn á íbúðagötur Innlent Göngu- og hjólabrýr yfir Elliðaár opnast Innlent Diddy í fimmtíu mánaða fangelsisvist Erlent Skrítin afstaða BSRB og ASÍ Innlent Loftárásir í kjölfar ákalls Trumps Erlent Fleiri fréttir Boða íbúafundi vegna mögulegrar sameiningar sveitarfélaganna Alelda bíll á Reykjanesbraut Framkvæmdirnar komi eftir ákall frá íbúum Safnaði í bálköst innandyra en kennir stundarbrjálæði um íkveikjuna Skrítin afstaða BSRB og ASÍ Tekist á um leikskólamál og árásir á Gasa Umfangsmikil flugslysaæfing á Reykjavíkurflugvelli Tætir í sig leikskólaplan borgarinnar: Segir Reykjavík taka skref aftur á bak Rannsaka mögulega stunguárás Göngu- og hjólabrýr yfir Elliðaár opnast „Af hverju ertu svona í framan?“ „Algjörlega alveg út í hött“ Umferðin færist inn á íbúðagötur Andar sem eru ekki hér en voru í myndinni þeir sveima og fylgjast með Dugar ekki lengur að dorga og nú þurfi að kasta út neti Vann á öllum deildum leikskólans Segja Rússa heyja stríð við Vesturlönd og síðustu ævidagarnir á Grund „Kópavogsmódelið er ekkert annað en þjónustuskerðing“ Nýsestur á skrifstofunni þegar hann fékk bíl í flasið Starfsmaður á Brákarborg grunaður um kynferðisbrot Fresta framkvæmdum vegna veðurs Sýnist komið að seinni hluta í eldsumbrotum í Sundhnúksgígaröðinni Grunaður um að hafa brotið á fleiri en tíu börnum Varaformannsslagur í Miðflokknum: Öll vinir og „peppuð“ fyrir landsþingi Stöðfirðingum enn ráðlagt að sjóða vatn vegna mengunar Tillögurnar í leikskólamálum séu vonbrigði og uppgjöf Jörð skelfur í Krýsuvík og Þjóðaröryggisráð fundaði í morgun Fólk að bugast þar til hætt var að manna vaktir á föstudögum Snorri etur kappi við Bergþór og Ingibjörgu Hafnaði kæru Sameindar vegna Konukots í Ármúla Sjá meira