Foreldrar eigi að byrja á því að setja sjálfum sér skjátíma Lovísa Arnardóttir skrifar 29. apríl 2025 08:25 Kristín María Thoroddsen, formaður fræðsluráðs Hafnarfjarðar og Unnur Arna Jónsdóttir, eigandi Hugarfrelsis. Bylgjan Unnur Arna Jónsdóttir, eigandi Hugarfrelsis og Kristín María Thoroddsen, formaður fræðsluráðs Hafnarfjarðar, segja mikilvægt að foreldrar setji börnum mörk um skjátíma. Mikilvægt sé þó að byrja á sjálfum sér. „Þetta snýr ekki bara að börnunum okkar, heldur okkur sjálfum,“ segir Unnur en þær Kristín ræddu skjátíma barna í Bítinu á Bylgjunni í morgun. Hún segir rannsóknir sýna að átta til tíu ára gömul börn verji um sex klukkustundum á dag fyrir framan skjá og þá sé ekki tekið með nám, sé litið til 11 til 14 ára barna séu það að meðaltali um níu klukkustundir. „Þetta er gríðarlegur tími. Þau eru að fá 237 tilkynningar á hverjum degi í símann sinn. Þetta er á sirka fjögurra mínútna fresti, stöðugt áreiti.“ Hún segir þessa stöðugu mötun mikið vandamál, ekki bara á Íslandi, heldur heimsvísu. Fólk hafi minni tíma til að vera og leiðast. Þá sé líklegra til að finna fyrir eirðarleysi þegar fólk er ekki með símann í hendinni. Sem dæmi sýni rannsóknir frá Bandaríkjunum að fullorðnir eyði um fimm tímum á dag í símanum. Það eru tveir og hálfur mánuðir á ári. „Svo erum við að tala um tímaskort.“ Hafi áhrif á tengslamyndun og málþroska Kristín segir foreldra eiga erfitt með að setja börnum sínum mörk, og það sama gildi um þau sjálf. Rannsóknir sveitarfélagsins bendi til þess að tengslamyndum og málþroski sé að dala. „Við sjáum það beint inn í leikskólunum. Hvernig börnin haga sér öðruvísi en áður fyrr. Það heldur svo áfram inn í grunnskóla. Það er félagsfælni og aðstæður sem börnin eiga erfiðara með að tækla.“ Kristín María segir bæjaryfirvöld meðvituð um þetta og skoði leiðir til að takast á við það. Sem dæmi hafi í fyrra verið haldinn símalaus aprílmánuður sem hafi gengið vel. „Við vorum með skákborð og spil og annað og það var skemmtilegt. Börnin fóru frekar út að leika,“ segir hún og að börnin hafi verið ánægðari. Hún segir skólana nú á þeirri vegferð að úthýsa símunum. Þeir séu mislangt komnir og það gangi misvel. Það sé ekki endilega leiðin að það komi regla að ofan um símalausa skóla. Það sé betra að það komi innan frá og frá foreldrum líka. „Menningin er mismunandi [innan skólanna] en það er auðvitað þannig að við þurfum bara að breyta menningu heimilanna,“ segir Kristín. Finnur fyrir vitundarvakningu meðal foreldra Unnur segir það sem geri hana bjartsýna að hún hafi síðustu mánuði hitt foreldra og finni fyrir vitundarvakningu. Þetta sé fólk sem hafi alist upp með þróun símans en henni finnist fólk vera meðvitaðra. „Þegar snjalltækjavæðingin fór af stað fyrir um fimmtán árum síðan þá vissum við ekki betur. Við vorum dugleg að ota tækninni að börnunum okkar, bæði í skólasamfélaginu og heima. Vegna þess að við vildum gera þau samkeppnishæf, tæknin var það sem myndi ráða ríkjum og þau þyrftu að vera hæf,“ segir Unnur. Á sama tíma hafi fólk ekki gert sér grein fyrir afleiðingunum. Rannsóknir sýni afleiðingarnar og það sé mikilvægt að bregðast við. „Það er aldrei of seint.“ Unnur segir Internetið og snjalltæknina ekki það fyrsta sem hefur áhrif á börn. Þegar sjónvarpið kom hafi fólk haft áhyggjur af því en munurinn sé mögulega að afleiðingarnar séu svo afdrifaríkar hvað varðar snjalltækin og samfélagsmiðlana til dæmis. „Það var erfitt að fara út með túbusjónvarpið. Það var auðveldara að stjórna því. Nú eru börnin okkar með tæki í vasanum allan sólarhringinn þar sem þau geta hvað sem þeim langar til.“ Unnur segir mikilvægt fyrir foreldra að setja mörk en að þeir byrji á sjálfum sér. Það séu sett tímamörk og fólk tali saman. Unnur segir flesta háða tækjunum sínum en Z-kynslóðin, sem hafi farið í gegnum sitt uppeldi með þessum tækjum, sé meðvitaðri og tilbúnari til að setja mörk en þau sem eldri eru. „Ég bind miklar vonir við unga foreldra, að þau fari að snúa þessari þróun við,“ segir Unnur. Kristín segir mikilvægt að horfast í augu við þessar áskoranir. Fjallað verður um þetta á fyrirlestri á vegum bæjarins í Bæjarbíó klukkan 17 í dag. Fundurinn er hluti af fundaröð sem hófst í október og fjallar um tengslamyndun og hvernig er hægt að bæta líðan og öryggi ungs fólks. Nánar hér. Foreldrarnir vandamálið frekar en börnin Kristín telur börnin sjálf ekki vandamál þegar kemur að mörkum. Það séu foreldrarnir sjálfir. „Það er orðin ákveðin ómenning, inn á heimilum og inni á þeim stöðum þar sem við komum saman,“ segir hún og að alls staðar séu allir í símanum. „Við erum ekki lengur að horfast í augu. Við þurfum að staldra við, horfast í augu við hvort annað, horfast í augu við vandamálið og taka þetta áfram á jákvæðum nótum.“ Börn og uppeldi Hafnarfjörður Tækni Réttindi barna Símanotkun barna Tengdar fréttir Adolescence: Börn ekki lengur örugg ein inni í herbergi Börn eru ekki lengur örugg þar sem þau sitja ein inni í herberginu á heimili sínu. Þau lifa við allt annan veruleika en börn hafa lifað við hingað til. Sum geta eytt meiri tíma með karakterum á borð við Andrew Tate á netinu heldur en með eigin foreldrum í rauntíma. Þetta er meðal þess sem lesa má úr skilaboðum leiknu Netflix þáttaraðarinnar Adolescence sem slegið hefur í gegn. 30. mars 2025 07:03 Lélegur árangur í PISA vegna símanotkunar og einkunnaverðbólgu Yfirmaður menntamála hjá OECD og höfundur Pisa-könnunar segir íslenska menntakerfið mega vera metnaðarfyllra í garð nemenda. Akademísk frammistaða íslenskra barna verði sífellt lakari þó þau standi sig betur á sumum sviðum. 26. mars 2025 20:02 Mest lesið Kerecis bjargaði lífi skallaarnar í tæka tíð fyrir fjórða júlí Innlent Vilja að nemendur borgi allt að 180 þúsund til að skrá sig Innlent Sex fluttir á sjúkrahús eftir umferðarslys í Hörgársveit Innlent Búið að boða til nýs fundar Innlent Tuttugu þingmenn mættu ekki á þingfund Innlent Tuttugu og fimm stúlkna saknað úr sumarbúðum vegna flóða Erlent Lítill munur á bitum bitmýs og lúsmýs Innlent Lögregla hleypti manni inn sem hafði læst sig úti Innlent Sósíalistum bolað úr Bolholti Innlent Minnst þrettán látnir og tuttugu barna saknað eftir flóð í Texas Erlent Fleiri fréttir Björguðu göngukonu í sjálfheldu við Hrafntinnusker Mótorhjólakappi fluttur á sjúkrahús eftir að hafa fipast við akstur Tuttugu þingmenn mættu ekki á þingfund Vilja að nemendur borgi allt að 180 þúsund til að skrá sig Búið að boða til nýs fundar Kerecis bjargaði lífi skallaarnar í tæka tíð fyrir fjórða júlí Lögregla hleypti manni inn sem hafði læst sig úti Lítill munur á bitum bitmýs og lúsmýs Sex fluttir á sjúkrahús eftir umferðarslys í Hörgársveit Inga mundaði skófluna við Sóltún „Þá fylgir það börnum í gegnum skólakerfið og út í samfélagið“ Nýtt bankaráð Seðlabankans skipað Sósíalistum bolað úr Bolholti Sýknaður af kæru Samtakanna 78 um hatursorðræðu Lokametrar, bútasaumur og Starbucks Veiðigjaldið aftur í nefnd og viðræður komnar á lokametra Lára snýr sér að kynningarstörfum fyrir HR Bætti þúsund tonnum í strandveiðipottinn Skellt upp úr í þingsal þegar ráðherra reyndi að mynda hjarta Rúv vildi Ísraelsmenn burt en þeir sluppu með skrekkinn í bili Lögðu hald á mikið magn fíkniefna og fleiri milljónir Eiríkur, Eyvindur og Þorbjörg sækjast eftir dómaraskikkjunni Samfylking tekur aftur fram úr Sjálfstæðisflokki Skoða málið en hafa ekki tekið endanlega ákvörðun um aðgerðir Stór ferðahelgi framundan og bæjarhátíðir víða um land Skjálfti að stærð 3,6 í Bárðarbungu Þingmenn upplitsdjarfir Öðrum þeirra handteknu sleppt úr haldi Þokast í samkomulagsátt á þingi Sakfelldur en ekki gerð refsing fyrir að bana móður sinni Sjá meira
„Þetta snýr ekki bara að börnunum okkar, heldur okkur sjálfum,“ segir Unnur en þær Kristín ræddu skjátíma barna í Bítinu á Bylgjunni í morgun. Hún segir rannsóknir sýna að átta til tíu ára gömul börn verji um sex klukkustundum á dag fyrir framan skjá og þá sé ekki tekið með nám, sé litið til 11 til 14 ára barna séu það að meðaltali um níu klukkustundir. „Þetta er gríðarlegur tími. Þau eru að fá 237 tilkynningar á hverjum degi í símann sinn. Þetta er á sirka fjögurra mínútna fresti, stöðugt áreiti.“ Hún segir þessa stöðugu mötun mikið vandamál, ekki bara á Íslandi, heldur heimsvísu. Fólk hafi minni tíma til að vera og leiðast. Þá sé líklegra til að finna fyrir eirðarleysi þegar fólk er ekki með símann í hendinni. Sem dæmi sýni rannsóknir frá Bandaríkjunum að fullorðnir eyði um fimm tímum á dag í símanum. Það eru tveir og hálfur mánuðir á ári. „Svo erum við að tala um tímaskort.“ Hafi áhrif á tengslamyndun og málþroska Kristín segir foreldra eiga erfitt með að setja börnum sínum mörk, og það sama gildi um þau sjálf. Rannsóknir sveitarfélagsins bendi til þess að tengslamyndum og málþroski sé að dala. „Við sjáum það beint inn í leikskólunum. Hvernig börnin haga sér öðruvísi en áður fyrr. Það heldur svo áfram inn í grunnskóla. Það er félagsfælni og aðstæður sem börnin eiga erfiðara með að tækla.“ Kristín María segir bæjaryfirvöld meðvituð um þetta og skoði leiðir til að takast á við það. Sem dæmi hafi í fyrra verið haldinn símalaus aprílmánuður sem hafi gengið vel. „Við vorum með skákborð og spil og annað og það var skemmtilegt. Börnin fóru frekar út að leika,“ segir hún og að börnin hafi verið ánægðari. Hún segir skólana nú á þeirri vegferð að úthýsa símunum. Þeir séu mislangt komnir og það gangi misvel. Það sé ekki endilega leiðin að það komi regla að ofan um símalausa skóla. Það sé betra að það komi innan frá og frá foreldrum líka. „Menningin er mismunandi [innan skólanna] en það er auðvitað þannig að við þurfum bara að breyta menningu heimilanna,“ segir Kristín. Finnur fyrir vitundarvakningu meðal foreldra Unnur segir það sem geri hana bjartsýna að hún hafi síðustu mánuði hitt foreldra og finni fyrir vitundarvakningu. Þetta sé fólk sem hafi alist upp með þróun símans en henni finnist fólk vera meðvitaðra. „Þegar snjalltækjavæðingin fór af stað fyrir um fimmtán árum síðan þá vissum við ekki betur. Við vorum dugleg að ota tækninni að börnunum okkar, bæði í skólasamfélaginu og heima. Vegna þess að við vildum gera þau samkeppnishæf, tæknin var það sem myndi ráða ríkjum og þau þyrftu að vera hæf,“ segir Unnur. Á sama tíma hafi fólk ekki gert sér grein fyrir afleiðingunum. Rannsóknir sýni afleiðingarnar og það sé mikilvægt að bregðast við. „Það er aldrei of seint.“ Unnur segir Internetið og snjalltæknina ekki það fyrsta sem hefur áhrif á börn. Þegar sjónvarpið kom hafi fólk haft áhyggjur af því en munurinn sé mögulega að afleiðingarnar séu svo afdrifaríkar hvað varðar snjalltækin og samfélagsmiðlana til dæmis. „Það var erfitt að fara út með túbusjónvarpið. Það var auðveldara að stjórna því. Nú eru börnin okkar með tæki í vasanum allan sólarhringinn þar sem þau geta hvað sem þeim langar til.“ Unnur segir mikilvægt fyrir foreldra að setja mörk en að þeir byrji á sjálfum sér. Það séu sett tímamörk og fólk tali saman. Unnur segir flesta háða tækjunum sínum en Z-kynslóðin, sem hafi farið í gegnum sitt uppeldi með þessum tækjum, sé meðvitaðri og tilbúnari til að setja mörk en þau sem eldri eru. „Ég bind miklar vonir við unga foreldra, að þau fari að snúa þessari þróun við,“ segir Unnur. Kristín segir mikilvægt að horfast í augu við þessar áskoranir. Fjallað verður um þetta á fyrirlestri á vegum bæjarins í Bæjarbíó klukkan 17 í dag. Fundurinn er hluti af fundaröð sem hófst í október og fjallar um tengslamyndun og hvernig er hægt að bæta líðan og öryggi ungs fólks. Nánar hér. Foreldrarnir vandamálið frekar en börnin Kristín telur börnin sjálf ekki vandamál þegar kemur að mörkum. Það séu foreldrarnir sjálfir. „Það er orðin ákveðin ómenning, inn á heimilum og inni á þeim stöðum þar sem við komum saman,“ segir hún og að alls staðar séu allir í símanum. „Við erum ekki lengur að horfast í augu. Við þurfum að staldra við, horfast í augu við hvort annað, horfast í augu við vandamálið og taka þetta áfram á jákvæðum nótum.“
Börn og uppeldi Hafnarfjörður Tækni Réttindi barna Símanotkun barna Tengdar fréttir Adolescence: Börn ekki lengur örugg ein inni í herbergi Börn eru ekki lengur örugg þar sem þau sitja ein inni í herberginu á heimili sínu. Þau lifa við allt annan veruleika en börn hafa lifað við hingað til. Sum geta eytt meiri tíma með karakterum á borð við Andrew Tate á netinu heldur en með eigin foreldrum í rauntíma. Þetta er meðal þess sem lesa má úr skilaboðum leiknu Netflix þáttaraðarinnar Adolescence sem slegið hefur í gegn. 30. mars 2025 07:03 Lélegur árangur í PISA vegna símanotkunar og einkunnaverðbólgu Yfirmaður menntamála hjá OECD og höfundur Pisa-könnunar segir íslenska menntakerfið mega vera metnaðarfyllra í garð nemenda. Akademísk frammistaða íslenskra barna verði sífellt lakari þó þau standi sig betur á sumum sviðum. 26. mars 2025 20:02 Mest lesið Kerecis bjargaði lífi skallaarnar í tæka tíð fyrir fjórða júlí Innlent Vilja að nemendur borgi allt að 180 þúsund til að skrá sig Innlent Sex fluttir á sjúkrahús eftir umferðarslys í Hörgársveit Innlent Búið að boða til nýs fundar Innlent Tuttugu þingmenn mættu ekki á þingfund Innlent Tuttugu og fimm stúlkna saknað úr sumarbúðum vegna flóða Erlent Lítill munur á bitum bitmýs og lúsmýs Innlent Lögregla hleypti manni inn sem hafði læst sig úti Innlent Sósíalistum bolað úr Bolholti Innlent Minnst þrettán látnir og tuttugu barna saknað eftir flóð í Texas Erlent Fleiri fréttir Björguðu göngukonu í sjálfheldu við Hrafntinnusker Mótorhjólakappi fluttur á sjúkrahús eftir að hafa fipast við akstur Tuttugu þingmenn mættu ekki á þingfund Vilja að nemendur borgi allt að 180 þúsund til að skrá sig Búið að boða til nýs fundar Kerecis bjargaði lífi skallaarnar í tæka tíð fyrir fjórða júlí Lögregla hleypti manni inn sem hafði læst sig úti Lítill munur á bitum bitmýs og lúsmýs Sex fluttir á sjúkrahús eftir umferðarslys í Hörgársveit Inga mundaði skófluna við Sóltún „Þá fylgir það börnum í gegnum skólakerfið og út í samfélagið“ Nýtt bankaráð Seðlabankans skipað Sósíalistum bolað úr Bolholti Sýknaður af kæru Samtakanna 78 um hatursorðræðu Lokametrar, bútasaumur og Starbucks Veiðigjaldið aftur í nefnd og viðræður komnar á lokametra Lára snýr sér að kynningarstörfum fyrir HR Bætti þúsund tonnum í strandveiðipottinn Skellt upp úr í þingsal þegar ráðherra reyndi að mynda hjarta Rúv vildi Ísraelsmenn burt en þeir sluppu með skrekkinn í bili Lögðu hald á mikið magn fíkniefna og fleiri milljónir Eiríkur, Eyvindur og Þorbjörg sækjast eftir dómaraskikkjunni Samfylking tekur aftur fram úr Sjálfstæðisflokki Skoða málið en hafa ekki tekið endanlega ákvörðun um aðgerðir Stór ferðahelgi framundan og bæjarhátíðir víða um land Skjálfti að stærð 3,6 í Bárðarbungu Þingmenn upplitsdjarfir Öðrum þeirra handteknu sleppt úr haldi Þokast í samkomulagsátt á þingi Sakfelldur en ekki gerð refsing fyrir að bana móður sinni Sjá meira
Adolescence: Börn ekki lengur örugg ein inni í herbergi Börn eru ekki lengur örugg þar sem þau sitja ein inni í herberginu á heimili sínu. Þau lifa við allt annan veruleika en börn hafa lifað við hingað til. Sum geta eytt meiri tíma með karakterum á borð við Andrew Tate á netinu heldur en með eigin foreldrum í rauntíma. Þetta er meðal þess sem lesa má úr skilaboðum leiknu Netflix þáttaraðarinnar Adolescence sem slegið hefur í gegn. 30. mars 2025 07:03
Lélegur árangur í PISA vegna símanotkunar og einkunnaverðbólgu Yfirmaður menntamála hjá OECD og höfundur Pisa-könnunar segir íslenska menntakerfið mega vera metnaðarfyllra í garð nemenda. Akademísk frammistaða íslenskra barna verði sífellt lakari þó þau standi sig betur á sumum sviðum. 26. mars 2025 20:02