Opið bréf til atvinnuvegaráðherra: 48 daga, nei takk Gísli Gunnar Marteinsson skrifar 27. mars 2025 13:02 Kæra Hanna Katrín, í guðanna bænum ekki bæta við dögum í strandveiðikerfið. Stokkaðu kerfið heldur upp þannig að það skili meiri tekjum og betri umgengni um bæði auðlindina og umhverfið. Ef þetta snýst bara um að viðhalda og bæta í þennan skrípaleik og öllum er sama um afkomu og umhverfi þá er vissulega auðvelt að tryggja 48 daga til strandveiða með því að minnka leyfilegan afla per dag í t.d. 400 kg og t.d. að banna bátum að ferðast á meira en 8sm. hraða. Þetta hljómar eins og hver annar brandari en þá er málið leyst og vitleysan aukin enn frekar og búið að uppfylla stjórnarsáttmálann að þessu leyti. LS og Flokkur Fólksins geta þá barið sér á brjóst með að hafa náð þessu takmarki. En strandveiðikerfið óbreytt er líka og hefur alltaf verið brandari. Samt var viðbót við brandarann inná ,,200 Mílum Morgunblaðisins“ að það væru hugmyndir um að stytta tímann sem hver bátur hefði daglega fyrir hvern róður. Það er líka fyndið. En hver eru hugsanleg rök fyrir tilveru strandveiða: 1. Svokallaður Valdimarsdómur sem sagði aðgang að fiskimiðunum eiga að vera opinn að einhverju leyti. Þannig styður þetta opna kerfi við aflamarkskerfið í heild sinni sem er jákvætt. 2. Það verður til framboð af fiski yfir sumartímann sem annars væri lítið þegar margir stærri bátar hafa klárað sínar heimildir og geta ekki byrjað aftur fyrr en 1.sept. Fleiri eru rökin ekki. Áróðurinn og þau rök sem fram hafa verið færð, fyrir þessu fyrirkomulagi, eru í flestum tilfellum afar hæpin. „Umhverfisvænar“ geta veiðarnar ekki talist með þessari gríðarlegu olíueyðslu per. kg. af fiski. Það er líka hæpin fullyrðing að þetta geri eitthvað fyrir brothættar byggðir, nema flotinn verði þá skyldaður til að landa í slíkum byggðum og að útgerðaraðilar eigi þar lögheimili. Stendur það til? Byggðastofnun hefur, árlega, úthlutað sértækum byggðakvóta til þessara byggða. Og svo þessi frasi ,,líf í höfnum“, fyrir hverja er það? Það er löng löndunarbið í þeim höfnum sem taka við mestu af þessum flota. Hvað er til ráða? Þetta hefur oft verið messað við ótrúlega litlar undirtektir. En stundum er sagt að góð vísa sé aldrei of oft kveðin. Það sem sjálfkrafa mun skila bestum árangri fyrir útgerðina, ríkissjóð og umhverfið er, að deila strandveiðipottinum niður á þá báta sem sækja um. Þeir sem ekki treysta sér til að veiða fullan skammt sækja þá um lægra hlutfall því það yrði hófleg refsing við því að skila sínum skammti ekki á land. Við viljum að sjálfssögðu fá allt í hús. Með þessu fyrirkomulagi eru allar þær vitlausu reglur, sem nú eru við líði, óþarfar. Það sem kemur að landi verður mun verðmeiri fiskur og, eins og áður segir, mun lægri kostnaður þegar kapphlaupinu lýkur. Það verður ekki róið í verðlítinn fisk bara til að „ná degi og skammti“ í kapphlaupinu. Litlir bátar munu heldur ekki þurfa að róa í veðrum sem þeir ráða ekki við. Sumarið yrði allt eitt tímabil. Þannig hefur viðkomandi veiðimaður meiri möguleika á að fá besta fiskinn. Því eins og þegar hefur verið í umræðunni þá hafa veiðimenn í vissum landshlutum kvartað sáran yfir því að veiðar stöðvist áður en besti fiskurinn fer að veiðast á þeirra svæði. Þetta vandamál væri þá leyst. Aflinn mun því dreifast betur yfir sumarið sem þýðir enn hærra verð. Núna hefur það valdið lækkunum á verði þegar ræstir eru út 700 bátar til að fara allir sama daginn á sjó og veiða sömu tegund. Þessi leið er gallalaus. Yrði hún farin mun umsækjendum hugsanlega fjölga sem er að margra mati, t.d. LS, kostur og ,,afar gleðilegt“. En þá þyrfti meiri heimildir inní pottinn og ber þá vel í veiði að Flokkur Fólksins telur þetta kerfi ,,koma brothættum byggðum til aðstoðar“. Það eru, eins og áður segir, einmitt til aflaheimildir ætlaðar þeim sem hæglega mætti setja inní strandveiðipottinn. Þetta myndi létta álaginu af Byggðastofnun sem hefur haft útdeilingu, þessara gæða, með höndum. Það er fyndið að það skuli hafa verið ,,grænn“ flokkur sem fann upp vitleysuna. Núverandi fyrirkomulag bíður upp á taumlausa olíueyðslu. Með ofangreindum breytingum má minnka olíueyðslu um a.m.k. 60 % (sjá fyrri greinar um sama vandamál). Þetta strandveiðikerfi er því afar vandræðalegt. En samt er ekki útilokað að það geti versnað. Elsku besta, Hanna Katrín, ,,gakktu af villu þíns vegar“ áður en það er orðið of seint. Á þjóðin ekki skilið, af ykkur, að þið farið betur með gæðin? Höfundur er sjómaður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sjávarútvegur Strandveiðar Mest lesið Svargrein: Ísland á víst að íhuga aðild að ESB Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Verkafólk kaupir aðgang að íslenskum auðlindum af Norðmönnum Arndís Kristjánsdóttir Skoðun Einmanaleiki: Skortir þig tengsl við þig eða aðra? Sigrún Þóra Sveinsdóttir Skoðun „Er allt í lagi?“ Olga Björt Þórðardóttir Skoðun Úr skotgröfum í netkerfin: Netárásir á innviði Vesturlanda Ýmir Vigfússon Skoðun Sumarfríinu aflýst Sigurður Helgi Pálmason Skoðun Ævinlega þakkláti flóttamaðurinn Zeljka Kristín Klobucar Skoðun Fordómar gagnvart hinsegin fólki – Reynslusaga Geir Gunnar Markússon Skoðun Um mýkt, menntun og von Sigurður Árni Reynisson Skoðun Gerir háskólanám þig að grunnskólakennara? Davíð Már Sigurðsson Skoðun Skoðun Skoðun Þegar fjölbreytileikinn verður ógn: Afneitun, andstaða og ótti við hið mannlega Haukur Logi Jóhannsson skrifar Skoðun Einmanaleiki: Skortir þig tengsl við þig eða aðra? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Skoðun Svargrein: Ísland á víst að íhuga aðild að ESB Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Fjölbreytni í endurhæfingu skiptir máli Hólmfríður Einarsdóttir skrifar Skoðun Sumarfríinu aflýst Sigurður Helgi Pálmason skrifar Skoðun Úr skotgröfum í netkerfin: Netárásir á innviði Vesturlanda Ýmir Vigfússon skrifar Skoðun Fordómar gagnvart hinsegin fólki – Reynslusaga Geir Gunnar Markússon skrifar Skoðun „Er allt í lagi?“ Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Göngum í Haag hópinn Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Skoðun Kirkjuklukkur hringja Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Gerir háskólanám þig að grunnskólakennara? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Stríð skapar ekki frið Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Íslenska stóðhryssan og Evrópa Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar Skoðun Hvammsvirkjun – Skyldur ráðherra og réttur samfélagsins Eggert Valur Guðmundsson skrifar Skoðun Norska leiðin er fasismi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Um mýkt, menntun og von Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Höfum alla burði til þess Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Tímabær rannsókn dómsmálaráðuneytisins Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Umsókn krefst ákvörðunar – ekki ákalls Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Hjálp, barnið mitt spilar Roblox! Kristín Magnúsdóttir skrifar Skoðun Líkindi með guðstrú og djöflatrú Gunnar Björgvinsson skrifar Skoðun Ævinlega þakkláti flóttamaðurinn Zeljka Kristín Klobucar skrifar Skoðun Vér vesalingar Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Leikrit Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Við þurfum ekki að loka landinu – við þurfum að opna augun Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Svona eða hinsegin, hvert okkar verður næst? Unnar Geir Unnarsson skrifar Skoðun Reynisfjara og mannréttindasáttmáli Evrópu Róbert R. Spanó skrifar Skoðun Að hlúa að foreldrum: Forvörn sem skiptir máli Áróra Huld Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ákall til íslenskra stjórnmálamanna Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Þurfum við virkilega „leyniþjónustu”? Helen Ólafsdóttir skrifar Sjá meira
Kæra Hanna Katrín, í guðanna bænum ekki bæta við dögum í strandveiðikerfið. Stokkaðu kerfið heldur upp þannig að það skili meiri tekjum og betri umgengni um bæði auðlindina og umhverfið. Ef þetta snýst bara um að viðhalda og bæta í þennan skrípaleik og öllum er sama um afkomu og umhverfi þá er vissulega auðvelt að tryggja 48 daga til strandveiða með því að minnka leyfilegan afla per dag í t.d. 400 kg og t.d. að banna bátum að ferðast á meira en 8sm. hraða. Þetta hljómar eins og hver annar brandari en þá er málið leyst og vitleysan aukin enn frekar og búið að uppfylla stjórnarsáttmálann að þessu leyti. LS og Flokkur Fólksins geta þá barið sér á brjóst með að hafa náð þessu takmarki. En strandveiðikerfið óbreytt er líka og hefur alltaf verið brandari. Samt var viðbót við brandarann inná ,,200 Mílum Morgunblaðisins“ að það væru hugmyndir um að stytta tímann sem hver bátur hefði daglega fyrir hvern róður. Það er líka fyndið. En hver eru hugsanleg rök fyrir tilveru strandveiða: 1. Svokallaður Valdimarsdómur sem sagði aðgang að fiskimiðunum eiga að vera opinn að einhverju leyti. Þannig styður þetta opna kerfi við aflamarkskerfið í heild sinni sem er jákvætt. 2. Það verður til framboð af fiski yfir sumartímann sem annars væri lítið þegar margir stærri bátar hafa klárað sínar heimildir og geta ekki byrjað aftur fyrr en 1.sept. Fleiri eru rökin ekki. Áróðurinn og þau rök sem fram hafa verið færð, fyrir þessu fyrirkomulagi, eru í flestum tilfellum afar hæpin. „Umhverfisvænar“ geta veiðarnar ekki talist með þessari gríðarlegu olíueyðslu per. kg. af fiski. Það er líka hæpin fullyrðing að þetta geri eitthvað fyrir brothættar byggðir, nema flotinn verði þá skyldaður til að landa í slíkum byggðum og að útgerðaraðilar eigi þar lögheimili. Stendur það til? Byggðastofnun hefur, árlega, úthlutað sértækum byggðakvóta til þessara byggða. Og svo þessi frasi ,,líf í höfnum“, fyrir hverja er það? Það er löng löndunarbið í þeim höfnum sem taka við mestu af þessum flota. Hvað er til ráða? Þetta hefur oft verið messað við ótrúlega litlar undirtektir. En stundum er sagt að góð vísa sé aldrei of oft kveðin. Það sem sjálfkrafa mun skila bestum árangri fyrir útgerðina, ríkissjóð og umhverfið er, að deila strandveiðipottinum niður á þá báta sem sækja um. Þeir sem ekki treysta sér til að veiða fullan skammt sækja þá um lægra hlutfall því það yrði hófleg refsing við því að skila sínum skammti ekki á land. Við viljum að sjálfssögðu fá allt í hús. Með þessu fyrirkomulagi eru allar þær vitlausu reglur, sem nú eru við líði, óþarfar. Það sem kemur að landi verður mun verðmeiri fiskur og, eins og áður segir, mun lægri kostnaður þegar kapphlaupinu lýkur. Það verður ekki róið í verðlítinn fisk bara til að „ná degi og skammti“ í kapphlaupinu. Litlir bátar munu heldur ekki þurfa að róa í veðrum sem þeir ráða ekki við. Sumarið yrði allt eitt tímabil. Þannig hefur viðkomandi veiðimaður meiri möguleika á að fá besta fiskinn. Því eins og þegar hefur verið í umræðunni þá hafa veiðimenn í vissum landshlutum kvartað sáran yfir því að veiðar stöðvist áður en besti fiskurinn fer að veiðast á þeirra svæði. Þetta vandamál væri þá leyst. Aflinn mun því dreifast betur yfir sumarið sem þýðir enn hærra verð. Núna hefur það valdið lækkunum á verði þegar ræstir eru út 700 bátar til að fara allir sama daginn á sjó og veiða sömu tegund. Þessi leið er gallalaus. Yrði hún farin mun umsækjendum hugsanlega fjölga sem er að margra mati, t.d. LS, kostur og ,,afar gleðilegt“. En þá þyrfti meiri heimildir inní pottinn og ber þá vel í veiði að Flokkur Fólksins telur þetta kerfi ,,koma brothættum byggðum til aðstoðar“. Það eru, eins og áður segir, einmitt til aflaheimildir ætlaðar þeim sem hæglega mætti setja inní strandveiðipottinn. Þetta myndi létta álaginu af Byggðastofnun sem hefur haft útdeilingu, þessara gæða, með höndum. Það er fyndið að það skuli hafa verið ,,grænn“ flokkur sem fann upp vitleysuna. Núverandi fyrirkomulag bíður upp á taumlausa olíueyðslu. Með ofangreindum breytingum má minnka olíueyðslu um a.m.k. 60 % (sjá fyrri greinar um sama vandamál). Þetta strandveiðikerfi er því afar vandræðalegt. En samt er ekki útilokað að það geti versnað. Elsku besta, Hanna Katrín, ,,gakktu af villu þíns vegar“ áður en það er orðið of seint. Á þjóðin ekki skilið, af ykkur, að þið farið betur með gæðin? Höfundur er sjómaður.
Skoðun Þegar fjölbreytileikinn verður ógn: Afneitun, andstaða og ótti við hið mannlega Haukur Logi Jóhannsson skrifar
Skoðun Við þurfum ekki að loka landinu – við þurfum að opna augun Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar