Reykjavíkurflugvöllur, það er verið (reyna) að plata okkur Björn Leví Gunnarsson skrifar 10. febrúar 2025 13:01 Stór orð falla þessa dagana um öryggi sjúklinga sem þurfa mögulega að lenda á flugbraut sem er verið að loka vegna þess að einhver tré eru núna fyrir aðfluginu. Það er talað um að lögsækja fólk fyrir manndráp af gáleysi og hvaðeina. Áður en ég útskýri hvernig er verið að plata okkur þá er best að taka fram að ég hef fullan skilning á alvarleika málsins. Ég á bara mjög erfitt með ákveðna hræsni í þessu máli - að ýmsir sem hafa haft ákvörðunarvald í þessum málum sjái ekki bjálkann í eigin auga. Mínútur skipta máli Í umræðunni virðist mjög margt hverfast um mínúturnar sem skipta öllu máli til þess að koma sjúklingum undir læknishendur. Sérstaklega mínúturnar eftir að flugvél lendir í Reykjavík. Þar virðast mínúturnar sem sjúklingur þarf að þola til þess að bíða eftir og komast í flugvél skipta minna máli þó þær séu miklu fleiri. Í fyrirspurn til ráðherra um málið kom fram að: “meðalflutningstími frá upphafsstofnun til áfangastofnunar [er] 111 mínútur sem skiptast þannig að meðaltími í sjúkrabíl að flugvelli var 55 mínútur, meðalflugtími 41 mínúta og meðaltími í bíl frá flugvelli að áfangastað 15 mínútur.” Auðvitað skiptir hver mínúta máli, en það er afvegaleiðing að einblína á það hvort þessar 15 mínútur frá Reykjavíkurflugvelli séu 10 eða 20 í heildarsamhenginu. En það er einmitt það sem þetta snýst allt um, afvegleiðingu. Þannig er verið að plata okkur. En af því að við vitum að hver mínúta skiptir máli, þá virkar þessi afvegaleiðing mjög vel. Ef við ætlum að vera alveg heiðarleg í þessu og láta hverja mínútu skipta máli, í alvörunni, þá verðum við að skoða þetta mál í aðeins stærra samhengi. Stóra ákvörðunin Fyrir fáum árum var loksins ákveðið að byggja nýjan spítala við gömlu Hringbraut, eftir áratugarifrildi sem byrjaði á niðurstöðunni að það ætti frekar að byggja í Fossvogi en við Hringbraut, og helst einhversstaðar annarsstaðar. Ástæðan er mjög einföld og ætti að vera öllum jafn augljóst og að hver mínúta getur skipt máli, að aðgengi að Hringbraut er afskaplega lélegt. Svo lélegt að það kostar þó nokkuð margar mínútur í almennum sjúkraflutningum. Ef spítalinn hefði verið byggður nær Vesturlandsvegi, Suðurlandsvegi og Reykjanesbraut þá værum við að spara mjög margar mínútur í sjúkraflutningum frá fjölmennastu svæðum landsins. Jú, flutningstími vegna þeirra 863 sjúkraflugferða árið 2017 hefðu kannski verið um 5 mínútum lengri fyrir vikið. Á móti hefðu sparast mikið fleiri mínútur í þeim 28.166 ferðum sjúkrabíla á sama tíma. Þetta var stóra ákvörðunin sem þurfti að taka til þess að spara þessar mikilvægu mínútur - til þess að bjarga lífi fólks. Og þetta er í raun enn ákvörðun sem þarf að taka, fyrr en síðar. Raunverulega ástæðan? Fólk sem er að berjast fyrir því að Reykjavíkurflugvöllur sé í Vatnsmýrinni er ekki að berjast fyrir því út af öryggi sjúklinga, annars myndu þau berjast fyrir því að flytja spítalann á betri stað (og þá flugvöllinn með ef þær mínútur skipta í alvörunni svona miklu máli). Þau eru ekki að berjast fyrir staðsetningu flugvallarins út af því að flugvallarskilyrðin þar eru svo frábærlega betri en einhversstaðar annarsstaðar, annars myndu nokkrir metrar af trjám ekki muna svona miklu. Þau eru ekki að berjast fyrir staðsetningu flugvallarins af því að það myndi kosta svo mikið að byggja nýjan, annars myndu þau vilja færa hann vegna verðmætanna sem felast í landsvæðinu sem flugvöllurinn er á núna. Hvað þá? Er raunverulega ástæðan kannski bara af því að fólk vill geta lent í miðborg Reykjavíkur, miðborgarmegin við umferðarhnútinn við Lönguhlíð? Ég veit ekki hver alvöru ástæðan er, því allar aðrar ástæður ganga ekki upp við nánari skoðun. Heiðarleg og sanngjörn umræða? Ég held að fólk trúi í alvörunni að hver mínúta skipti máli og þar af leiðandi að flugvöllurinn þurfi að vera þar sem hann er til þess að mögulega bjarga lífi einhverra þeirra sem koma með sjúkraflugi. Ég held að fólk trúi því líka að sömu mínúturnar myndu bjarga lífi þeirra sem þurfa að komast á spítala með sjúkrabíl. Ég held líka að fólk hafi í alvörunni fórnað mínútunum sem myndu sparast fyrir sjúkrabílinn, með því að byggja spítalann þar sem verið er að byggja hann, til þess að geta haldið flugvellinum þar sem hann er - með þeim rökum að mínúturnar sem það tekur að koma fólki úr flugi á spítalann geti bjargað mannslífum. Í alvöru. Ég held að nýja spítalanum hafi verið valinn staður við Hringbraut til þess að hjálpa til við að halda flugvellinum í Vatnsmýri. Ég held að það hafi verið horft fram hjá þeim mínútum sem hefðu sparast í sjúkraflutningum með sjúkrabíl með því að hafa spítalann á betri stað. Ég get ekki komist að annarri niðurstöðu ef rökin um að mínúturnar skipti máli eiga að gilda - en mér þætti afskaplega vænt um ef fólk gæti útskýrt fyrir mér hvaða önnur rök vega meira hérna. Umræðan þarf nefnilega að vera heiðarleg og sanngjörn. Ég upplifi það ekki í umræðunni um Reykjavíkurflugvöll. Það eru einhverjar ástæður sem eru ekki tilteknar sem eru alvöru ástæðurnar fyrir því að halda flugvellinum í Vatnsmýri og ég held að fólk viti að það myndi enginn taka mark á þeim ástæðum ef þær væru sagðar upphátt. Þess vegna þarf að finna aðrar ástæður, eins og að hver mínúta skipti máli. En það er satt að hver mínúta skipti máli! Já. Ég er sammála því. Það þýðir að staðsetning nýja spítalans í mótsögn við að hver mínúta skipti máli - og af hverju erum við ekki brjáluð út af því? Af hverju erum við ekki að heimta að spítalinn verði færður? Allir sem koma með sjúkrabíl frá Vesturlandi, Suðurlandi og Reykjanesi myndu spara rosalega margar lífsbjargandi mínútur. Varla er það kostnaður sem kemur í veg fyrir þær framkvæmdir - því þá værum við að segja að kostnaðurinn skipti meira máli en lífsbjörgin, ekki satt? Hvað á þá að gera? Það á að byggja annan spítala á betri stað. Það er hægt að nota þann sem er verið að byggja núna sem borgarspítala. Það á að færa þennan blessaða flugvöll þannig að hann virki vel með nýjum spítala á nýjum stað. Það á að klippa nokkra sentímetra af þessum blessuðu trjám í Öskjuhlíðinni þannig að flugöryggi sé tryggt á meðan. En fjandinn hafi það, hættið að þrjóskast við að halda flugvellinum í Vatnsmýri, það er að kosta mannslíf að halda honum (og spítalanum) á því svæði. Höfundur er fyrrverandi þingmaður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Björn Leví Gunnarsson Reykjavíkurflugvöllur Reykjavík Mest lesið Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun 1 stk. ísl. ríkisborgararéttur - kr. 1,600 Róbert Björnsson Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun Faglegt mat eða lukka? I: Frá kennslustofu til stafbókar Bogi Ragnarsson Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir Skoðun Hvers vegna ekki bókun 35? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Þéttur eða þríklofinn Sjálfstæðisflokkur Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun Hvað kosta mannréttindi? Anna Lára Steindal Skoðun Skoðun Skoðun Lénsherratímabilið er hafið Einar G Harðarson skrifar Skoðun Þéttur eða þríklofinn Sjálfstæðisflokkur Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Bras og brall við gerð Brákarborgar Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Auðlindarentan heim í hérað Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Héraðsvötn og Kjalölduveitu í nýtingarflokk Jens Garðar Helgason,Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hvað kosta mannréttindi? Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? I: Frá kennslustofu til stafbókar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Hvers vegna ekki bókun 35? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 1 stk. ísl. ríkisborgararéttur - kr. 1,600 Róbert Björnsson skrifar Skoðun Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Setjum kraft í íslenskukennslu fullorðinna Anna Linda Sigurðardóttir skrifar Skoðun Áhrif veiðigjalda ná út fyrir atvinnugreinina Ásgerður Kristín Gylfadóttir skrifar Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar Skoðun RÚV - ljósritunarstofa ríkisins? Birgir Finnsson skrifar Skoðun Að vera hvítur og kristinn Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Heilbrigðisþjónusta í heimabyggð – loksins orðin að veruleika Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Komum heil heim eftir hvítasunnuhelgina Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Leiðin til Parísar (bókstaflega) Ólafur St. Arnarsson skrifar Skoðun Ósnertanlegir eineltisseggir og óhæfir starfsmenn Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Opinber skýring til Sigurjóns Þórðarsonar Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ekkert kerfi lifir af pólitískan geðþótta Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson skrifar Skoðun Hoppað yfir girðingarnar Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Þegar ég fékk séns Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Verður greinilega að vera Ísrael Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Evrópumet! Háskólamenntun minnst metin á Íslandi Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Sjá meira
Stór orð falla þessa dagana um öryggi sjúklinga sem þurfa mögulega að lenda á flugbraut sem er verið að loka vegna þess að einhver tré eru núna fyrir aðfluginu. Það er talað um að lögsækja fólk fyrir manndráp af gáleysi og hvaðeina. Áður en ég útskýri hvernig er verið að plata okkur þá er best að taka fram að ég hef fullan skilning á alvarleika málsins. Ég á bara mjög erfitt með ákveðna hræsni í þessu máli - að ýmsir sem hafa haft ákvörðunarvald í þessum málum sjái ekki bjálkann í eigin auga. Mínútur skipta máli Í umræðunni virðist mjög margt hverfast um mínúturnar sem skipta öllu máli til þess að koma sjúklingum undir læknishendur. Sérstaklega mínúturnar eftir að flugvél lendir í Reykjavík. Þar virðast mínúturnar sem sjúklingur þarf að þola til þess að bíða eftir og komast í flugvél skipta minna máli þó þær séu miklu fleiri. Í fyrirspurn til ráðherra um málið kom fram að: “meðalflutningstími frá upphafsstofnun til áfangastofnunar [er] 111 mínútur sem skiptast þannig að meðaltími í sjúkrabíl að flugvelli var 55 mínútur, meðalflugtími 41 mínúta og meðaltími í bíl frá flugvelli að áfangastað 15 mínútur.” Auðvitað skiptir hver mínúta máli, en það er afvegaleiðing að einblína á það hvort þessar 15 mínútur frá Reykjavíkurflugvelli séu 10 eða 20 í heildarsamhenginu. En það er einmitt það sem þetta snýst allt um, afvegleiðingu. Þannig er verið að plata okkur. En af því að við vitum að hver mínúta skiptir máli, þá virkar þessi afvegaleiðing mjög vel. Ef við ætlum að vera alveg heiðarleg í þessu og láta hverja mínútu skipta máli, í alvörunni, þá verðum við að skoða þetta mál í aðeins stærra samhengi. Stóra ákvörðunin Fyrir fáum árum var loksins ákveðið að byggja nýjan spítala við gömlu Hringbraut, eftir áratugarifrildi sem byrjaði á niðurstöðunni að það ætti frekar að byggja í Fossvogi en við Hringbraut, og helst einhversstaðar annarsstaðar. Ástæðan er mjög einföld og ætti að vera öllum jafn augljóst og að hver mínúta getur skipt máli, að aðgengi að Hringbraut er afskaplega lélegt. Svo lélegt að það kostar þó nokkuð margar mínútur í almennum sjúkraflutningum. Ef spítalinn hefði verið byggður nær Vesturlandsvegi, Suðurlandsvegi og Reykjanesbraut þá værum við að spara mjög margar mínútur í sjúkraflutningum frá fjölmennastu svæðum landsins. Jú, flutningstími vegna þeirra 863 sjúkraflugferða árið 2017 hefðu kannski verið um 5 mínútum lengri fyrir vikið. Á móti hefðu sparast mikið fleiri mínútur í þeim 28.166 ferðum sjúkrabíla á sama tíma. Þetta var stóra ákvörðunin sem þurfti að taka til þess að spara þessar mikilvægu mínútur - til þess að bjarga lífi fólks. Og þetta er í raun enn ákvörðun sem þarf að taka, fyrr en síðar. Raunverulega ástæðan? Fólk sem er að berjast fyrir því að Reykjavíkurflugvöllur sé í Vatnsmýrinni er ekki að berjast fyrir því út af öryggi sjúklinga, annars myndu þau berjast fyrir því að flytja spítalann á betri stað (og þá flugvöllinn með ef þær mínútur skipta í alvörunni svona miklu máli). Þau eru ekki að berjast fyrir staðsetningu flugvallarins út af því að flugvallarskilyrðin þar eru svo frábærlega betri en einhversstaðar annarsstaðar, annars myndu nokkrir metrar af trjám ekki muna svona miklu. Þau eru ekki að berjast fyrir staðsetningu flugvallarins af því að það myndi kosta svo mikið að byggja nýjan, annars myndu þau vilja færa hann vegna verðmætanna sem felast í landsvæðinu sem flugvöllurinn er á núna. Hvað þá? Er raunverulega ástæðan kannski bara af því að fólk vill geta lent í miðborg Reykjavíkur, miðborgarmegin við umferðarhnútinn við Lönguhlíð? Ég veit ekki hver alvöru ástæðan er, því allar aðrar ástæður ganga ekki upp við nánari skoðun. Heiðarleg og sanngjörn umræða? Ég held að fólk trúi í alvörunni að hver mínúta skipti máli og þar af leiðandi að flugvöllurinn þurfi að vera þar sem hann er til þess að mögulega bjarga lífi einhverra þeirra sem koma með sjúkraflugi. Ég held að fólk trúi því líka að sömu mínúturnar myndu bjarga lífi þeirra sem þurfa að komast á spítala með sjúkrabíl. Ég held líka að fólk hafi í alvörunni fórnað mínútunum sem myndu sparast fyrir sjúkrabílinn, með því að byggja spítalann þar sem verið er að byggja hann, til þess að geta haldið flugvellinum þar sem hann er - með þeim rökum að mínúturnar sem það tekur að koma fólki úr flugi á spítalann geti bjargað mannslífum. Í alvöru. Ég held að nýja spítalanum hafi verið valinn staður við Hringbraut til þess að hjálpa til við að halda flugvellinum í Vatnsmýri. Ég held að það hafi verið horft fram hjá þeim mínútum sem hefðu sparast í sjúkraflutningum með sjúkrabíl með því að hafa spítalann á betri stað. Ég get ekki komist að annarri niðurstöðu ef rökin um að mínúturnar skipti máli eiga að gilda - en mér þætti afskaplega vænt um ef fólk gæti útskýrt fyrir mér hvaða önnur rök vega meira hérna. Umræðan þarf nefnilega að vera heiðarleg og sanngjörn. Ég upplifi það ekki í umræðunni um Reykjavíkurflugvöll. Það eru einhverjar ástæður sem eru ekki tilteknar sem eru alvöru ástæðurnar fyrir því að halda flugvellinum í Vatnsmýri og ég held að fólk viti að það myndi enginn taka mark á þeim ástæðum ef þær væru sagðar upphátt. Þess vegna þarf að finna aðrar ástæður, eins og að hver mínúta skipti máli. En það er satt að hver mínúta skipti máli! Já. Ég er sammála því. Það þýðir að staðsetning nýja spítalans í mótsögn við að hver mínúta skipti máli - og af hverju erum við ekki brjáluð út af því? Af hverju erum við ekki að heimta að spítalinn verði færður? Allir sem koma með sjúkrabíl frá Vesturlandi, Suðurlandi og Reykjanesi myndu spara rosalega margar lífsbjargandi mínútur. Varla er það kostnaður sem kemur í veg fyrir þær framkvæmdir - því þá værum við að segja að kostnaðurinn skipti meira máli en lífsbjörgin, ekki satt? Hvað á þá að gera? Það á að byggja annan spítala á betri stað. Það er hægt að nota þann sem er verið að byggja núna sem borgarspítala. Það á að færa þennan blessaða flugvöll þannig að hann virki vel með nýjum spítala á nýjum stað. Það á að klippa nokkra sentímetra af þessum blessuðu trjám í Öskjuhlíðinni þannig að flugöryggi sé tryggt á meðan. En fjandinn hafi það, hættið að þrjóskast við að halda flugvellinum í Vatnsmýri, það er að kosta mannslíf að halda honum (og spítalanum) á því svæði. Höfundur er fyrrverandi þingmaður.
„Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun
Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir Skoðun
Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun
Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar
Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifar
Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar
Skoðun Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar
Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar
Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson skrifar
„Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun
Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir Skoðun
Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun