Reykjavíkurflugvöllur, það er verið (reyna) að plata okkur Björn Leví Gunnarsson skrifar 10. febrúar 2025 13:01 Stór orð falla þessa dagana um öryggi sjúklinga sem þurfa mögulega að lenda á flugbraut sem er verið að loka vegna þess að einhver tré eru núna fyrir aðfluginu. Það er talað um að lögsækja fólk fyrir manndráp af gáleysi og hvaðeina. Áður en ég útskýri hvernig er verið að plata okkur þá er best að taka fram að ég hef fullan skilning á alvarleika málsins. Ég á bara mjög erfitt með ákveðna hræsni í þessu máli - að ýmsir sem hafa haft ákvörðunarvald í þessum málum sjái ekki bjálkann í eigin auga. Mínútur skipta máli Í umræðunni virðist mjög margt hverfast um mínúturnar sem skipta öllu máli til þess að koma sjúklingum undir læknishendur. Sérstaklega mínúturnar eftir að flugvél lendir í Reykjavík. Þar virðast mínúturnar sem sjúklingur þarf að þola til þess að bíða eftir og komast í flugvél skipta minna máli þó þær séu miklu fleiri. Í fyrirspurn til ráðherra um málið kom fram að: “meðalflutningstími frá upphafsstofnun til áfangastofnunar [er] 111 mínútur sem skiptast þannig að meðaltími í sjúkrabíl að flugvelli var 55 mínútur, meðalflugtími 41 mínúta og meðaltími í bíl frá flugvelli að áfangastað 15 mínútur.” Auðvitað skiptir hver mínúta máli, en það er afvegaleiðing að einblína á það hvort þessar 15 mínútur frá Reykjavíkurflugvelli séu 10 eða 20 í heildarsamhenginu. En það er einmitt það sem þetta snýst allt um, afvegleiðingu. Þannig er verið að plata okkur. En af því að við vitum að hver mínúta skiptir máli, þá virkar þessi afvegaleiðing mjög vel. Ef við ætlum að vera alveg heiðarleg í þessu og láta hverja mínútu skipta máli, í alvörunni, þá verðum við að skoða þetta mál í aðeins stærra samhengi. Stóra ákvörðunin Fyrir fáum árum var loksins ákveðið að byggja nýjan spítala við gömlu Hringbraut, eftir áratugarifrildi sem byrjaði á niðurstöðunni að það ætti frekar að byggja í Fossvogi en við Hringbraut, og helst einhversstaðar annarsstaðar. Ástæðan er mjög einföld og ætti að vera öllum jafn augljóst og að hver mínúta getur skipt máli, að aðgengi að Hringbraut er afskaplega lélegt. Svo lélegt að það kostar þó nokkuð margar mínútur í almennum sjúkraflutningum. Ef spítalinn hefði verið byggður nær Vesturlandsvegi, Suðurlandsvegi og Reykjanesbraut þá værum við að spara mjög margar mínútur í sjúkraflutningum frá fjölmennastu svæðum landsins. Jú, flutningstími vegna þeirra 863 sjúkraflugferða árið 2017 hefðu kannski verið um 5 mínútum lengri fyrir vikið. Á móti hefðu sparast mikið fleiri mínútur í þeim 28.166 ferðum sjúkrabíla á sama tíma. Þetta var stóra ákvörðunin sem þurfti að taka til þess að spara þessar mikilvægu mínútur - til þess að bjarga lífi fólks. Og þetta er í raun enn ákvörðun sem þarf að taka, fyrr en síðar. Raunverulega ástæðan? Fólk sem er að berjast fyrir því að Reykjavíkurflugvöllur sé í Vatnsmýrinni er ekki að berjast fyrir því út af öryggi sjúklinga, annars myndu þau berjast fyrir því að flytja spítalann á betri stað (og þá flugvöllinn með ef þær mínútur skipta í alvörunni svona miklu máli). Þau eru ekki að berjast fyrir staðsetningu flugvallarins út af því að flugvallarskilyrðin þar eru svo frábærlega betri en einhversstaðar annarsstaðar, annars myndu nokkrir metrar af trjám ekki muna svona miklu. Þau eru ekki að berjast fyrir staðsetningu flugvallarins af því að það myndi kosta svo mikið að byggja nýjan, annars myndu þau vilja færa hann vegna verðmætanna sem felast í landsvæðinu sem flugvöllurinn er á núna. Hvað þá? Er raunverulega ástæðan kannski bara af því að fólk vill geta lent í miðborg Reykjavíkur, miðborgarmegin við umferðarhnútinn við Lönguhlíð? Ég veit ekki hver alvöru ástæðan er, því allar aðrar ástæður ganga ekki upp við nánari skoðun. Heiðarleg og sanngjörn umræða? Ég held að fólk trúi í alvörunni að hver mínúta skipti máli og þar af leiðandi að flugvöllurinn þurfi að vera þar sem hann er til þess að mögulega bjarga lífi einhverra þeirra sem koma með sjúkraflugi. Ég held að fólk trúi því líka að sömu mínúturnar myndu bjarga lífi þeirra sem þurfa að komast á spítala með sjúkrabíl. Ég held líka að fólk hafi í alvörunni fórnað mínútunum sem myndu sparast fyrir sjúkrabílinn, með því að byggja spítalann þar sem verið er að byggja hann, til þess að geta haldið flugvellinum þar sem hann er - með þeim rökum að mínúturnar sem það tekur að koma fólki úr flugi á spítalann geti bjargað mannslífum. Í alvöru. Ég held að nýja spítalanum hafi verið valinn staður við Hringbraut til þess að hjálpa til við að halda flugvellinum í Vatnsmýri. Ég held að það hafi verið horft fram hjá þeim mínútum sem hefðu sparast í sjúkraflutningum með sjúkrabíl með því að hafa spítalann á betri stað. Ég get ekki komist að annarri niðurstöðu ef rökin um að mínúturnar skipti máli eiga að gilda - en mér þætti afskaplega vænt um ef fólk gæti útskýrt fyrir mér hvaða önnur rök vega meira hérna. Umræðan þarf nefnilega að vera heiðarleg og sanngjörn. Ég upplifi það ekki í umræðunni um Reykjavíkurflugvöll. Það eru einhverjar ástæður sem eru ekki tilteknar sem eru alvöru ástæðurnar fyrir því að halda flugvellinum í Vatnsmýri og ég held að fólk viti að það myndi enginn taka mark á þeim ástæðum ef þær væru sagðar upphátt. Þess vegna þarf að finna aðrar ástæður, eins og að hver mínúta skipti máli. En það er satt að hver mínúta skipti máli! Já. Ég er sammála því. Það þýðir að staðsetning nýja spítalans í mótsögn við að hver mínúta skipti máli - og af hverju erum við ekki brjáluð út af því? Af hverju erum við ekki að heimta að spítalinn verði færður? Allir sem koma með sjúkrabíl frá Vesturlandi, Suðurlandi og Reykjanesi myndu spara rosalega margar lífsbjargandi mínútur. Varla er það kostnaður sem kemur í veg fyrir þær framkvæmdir - því þá værum við að segja að kostnaðurinn skipti meira máli en lífsbjörgin, ekki satt? Hvað á þá að gera? Það á að byggja annan spítala á betri stað. Það er hægt að nota þann sem er verið að byggja núna sem borgarspítala. Það á að færa þennan blessaða flugvöll þannig að hann virki vel með nýjum spítala á nýjum stað. Það á að klippa nokkra sentímetra af þessum blessuðu trjám í Öskjuhlíðinni þannig að flugöryggi sé tryggt á meðan. En fjandinn hafi það, hættið að þrjóskast við að halda flugvellinum í Vatnsmýri, það er að kosta mannslíf að halda honum (og spítalanum) á því svæði. Höfundur er fyrrverandi þingmaður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Björn Leví Gunnarsson Reykjavíkurflugvöllur Reykjavík Mest lesið Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir Skoðun Þvílíkt „plan“ fyrir íslensk heimili Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Velkomin til Helvítis Guðný Gústafsdóttir Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson skrifar Skoðun Bless bless jafnlaunavottun Sigríður Margrét Oddsdóttir skrifar Skoðun Miðstýrt skólakerfi eða fjölbreytni með samræmdu gæðamati? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson skrifar Skoðun Allt leikur í umburðarlyndi – eða hvað? Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Lyfjafræðingar - traustur stuðningur í flóknum heimi Sigurbjörg Sæunn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þvílíkt „plan“ fyrir íslensk heimili Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Ísland og móðurplanta með erindi Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háttvirta nýja þingkonan, María Rut Kristinsdóttir Ólafur Grétar Gunnarsson skrifar Skoðun Alþjóðadagur krabbameinsrannsókna – eitthvað sem mig varðar? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Sjá meira
Stór orð falla þessa dagana um öryggi sjúklinga sem þurfa mögulega að lenda á flugbraut sem er verið að loka vegna þess að einhver tré eru núna fyrir aðfluginu. Það er talað um að lögsækja fólk fyrir manndráp af gáleysi og hvaðeina. Áður en ég útskýri hvernig er verið að plata okkur þá er best að taka fram að ég hef fullan skilning á alvarleika málsins. Ég á bara mjög erfitt með ákveðna hræsni í þessu máli - að ýmsir sem hafa haft ákvörðunarvald í þessum málum sjái ekki bjálkann í eigin auga. Mínútur skipta máli Í umræðunni virðist mjög margt hverfast um mínúturnar sem skipta öllu máli til þess að koma sjúklingum undir læknishendur. Sérstaklega mínúturnar eftir að flugvél lendir í Reykjavík. Þar virðast mínúturnar sem sjúklingur þarf að þola til þess að bíða eftir og komast í flugvél skipta minna máli þó þær séu miklu fleiri. Í fyrirspurn til ráðherra um málið kom fram að: “meðalflutningstími frá upphafsstofnun til áfangastofnunar [er] 111 mínútur sem skiptast þannig að meðaltími í sjúkrabíl að flugvelli var 55 mínútur, meðalflugtími 41 mínúta og meðaltími í bíl frá flugvelli að áfangastað 15 mínútur.” Auðvitað skiptir hver mínúta máli, en það er afvegaleiðing að einblína á það hvort þessar 15 mínútur frá Reykjavíkurflugvelli séu 10 eða 20 í heildarsamhenginu. En það er einmitt það sem þetta snýst allt um, afvegleiðingu. Þannig er verið að plata okkur. En af því að við vitum að hver mínúta skiptir máli, þá virkar þessi afvegaleiðing mjög vel. Ef við ætlum að vera alveg heiðarleg í þessu og láta hverja mínútu skipta máli, í alvörunni, þá verðum við að skoða þetta mál í aðeins stærra samhengi. Stóra ákvörðunin Fyrir fáum árum var loksins ákveðið að byggja nýjan spítala við gömlu Hringbraut, eftir áratugarifrildi sem byrjaði á niðurstöðunni að það ætti frekar að byggja í Fossvogi en við Hringbraut, og helst einhversstaðar annarsstaðar. Ástæðan er mjög einföld og ætti að vera öllum jafn augljóst og að hver mínúta getur skipt máli, að aðgengi að Hringbraut er afskaplega lélegt. Svo lélegt að það kostar þó nokkuð margar mínútur í almennum sjúkraflutningum. Ef spítalinn hefði verið byggður nær Vesturlandsvegi, Suðurlandsvegi og Reykjanesbraut þá værum við að spara mjög margar mínútur í sjúkraflutningum frá fjölmennastu svæðum landsins. Jú, flutningstími vegna þeirra 863 sjúkraflugferða árið 2017 hefðu kannski verið um 5 mínútum lengri fyrir vikið. Á móti hefðu sparast mikið fleiri mínútur í þeim 28.166 ferðum sjúkrabíla á sama tíma. Þetta var stóra ákvörðunin sem þurfti að taka til þess að spara þessar mikilvægu mínútur - til þess að bjarga lífi fólks. Og þetta er í raun enn ákvörðun sem þarf að taka, fyrr en síðar. Raunverulega ástæðan? Fólk sem er að berjast fyrir því að Reykjavíkurflugvöllur sé í Vatnsmýrinni er ekki að berjast fyrir því út af öryggi sjúklinga, annars myndu þau berjast fyrir því að flytja spítalann á betri stað (og þá flugvöllinn með ef þær mínútur skipta í alvörunni svona miklu máli). Þau eru ekki að berjast fyrir staðsetningu flugvallarins út af því að flugvallarskilyrðin þar eru svo frábærlega betri en einhversstaðar annarsstaðar, annars myndu nokkrir metrar af trjám ekki muna svona miklu. Þau eru ekki að berjast fyrir staðsetningu flugvallarins af því að það myndi kosta svo mikið að byggja nýjan, annars myndu þau vilja færa hann vegna verðmætanna sem felast í landsvæðinu sem flugvöllurinn er á núna. Hvað þá? Er raunverulega ástæðan kannski bara af því að fólk vill geta lent í miðborg Reykjavíkur, miðborgarmegin við umferðarhnútinn við Lönguhlíð? Ég veit ekki hver alvöru ástæðan er, því allar aðrar ástæður ganga ekki upp við nánari skoðun. Heiðarleg og sanngjörn umræða? Ég held að fólk trúi í alvörunni að hver mínúta skipti máli og þar af leiðandi að flugvöllurinn þurfi að vera þar sem hann er til þess að mögulega bjarga lífi einhverra þeirra sem koma með sjúkraflugi. Ég held að fólk trúi því líka að sömu mínúturnar myndu bjarga lífi þeirra sem þurfa að komast á spítala með sjúkrabíl. Ég held líka að fólk hafi í alvörunni fórnað mínútunum sem myndu sparast fyrir sjúkrabílinn, með því að byggja spítalann þar sem verið er að byggja hann, til þess að geta haldið flugvellinum þar sem hann er - með þeim rökum að mínúturnar sem það tekur að koma fólki úr flugi á spítalann geti bjargað mannslífum. Í alvöru. Ég held að nýja spítalanum hafi verið valinn staður við Hringbraut til þess að hjálpa til við að halda flugvellinum í Vatnsmýri. Ég held að það hafi verið horft fram hjá þeim mínútum sem hefðu sparast í sjúkraflutningum með sjúkrabíl með því að hafa spítalann á betri stað. Ég get ekki komist að annarri niðurstöðu ef rökin um að mínúturnar skipti máli eiga að gilda - en mér þætti afskaplega vænt um ef fólk gæti útskýrt fyrir mér hvaða önnur rök vega meira hérna. Umræðan þarf nefnilega að vera heiðarleg og sanngjörn. Ég upplifi það ekki í umræðunni um Reykjavíkurflugvöll. Það eru einhverjar ástæður sem eru ekki tilteknar sem eru alvöru ástæðurnar fyrir því að halda flugvellinum í Vatnsmýri og ég held að fólk viti að það myndi enginn taka mark á þeim ástæðum ef þær væru sagðar upphátt. Þess vegna þarf að finna aðrar ástæður, eins og að hver mínúta skipti máli. En það er satt að hver mínúta skipti máli! Já. Ég er sammála því. Það þýðir að staðsetning nýja spítalans í mótsögn við að hver mínúta skipti máli - og af hverju erum við ekki brjáluð út af því? Af hverju erum við ekki að heimta að spítalinn verði færður? Allir sem koma með sjúkrabíl frá Vesturlandi, Suðurlandi og Reykjanesi myndu spara rosalega margar lífsbjargandi mínútur. Varla er það kostnaður sem kemur í veg fyrir þær framkvæmdir - því þá værum við að segja að kostnaðurinn skipti meira máli en lífsbjörgin, ekki satt? Hvað á þá að gera? Það á að byggja annan spítala á betri stað. Það er hægt að nota þann sem er verið að byggja núna sem borgarspítala. Það á að færa þennan blessaða flugvöll þannig að hann virki vel með nýjum spítala á nýjum stað. Það á að klippa nokkra sentímetra af þessum blessuðu trjám í Öskjuhlíðinni þannig að flugöryggi sé tryggt á meðan. En fjandinn hafi það, hættið að þrjóskast við að halda flugvellinum í Vatnsmýri, það er að kosta mannslíf að halda honum (og spítalanum) á því svæði. Höfundur er fyrrverandi þingmaður.
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun