Kvennaárið 2025 Drífa Snædal skrifar 4. desember 2024 09:02 Hinn 24. október á næsta ári eru 50 ár frá því Ísland skráði sig á spjöld sögunnar og varð frægt fyrir jafnréttisbaráttu. Enn ríkir misrétti og kominn tími til að taka næstu stóru skrefin í baráttunni. Þrjátíu og fimm samtök hafa forgangsraðað kröfum til að útrýma kynbundnum launamun og kynbundnu ofbeldi og voru þær kröfur kynntar forkólfum stjórnmálasamtaka 24. október síðastliðinn og gefið eitt ár til að verða við þeim þannig að á fimmtíu ára afmæli Kvennafrídagsins verðum við búin að taka risa skref í átt að jafnrétti. Þrátt fyrir þrotlausa baráttu í hálfa öld búa konur enn við misrétti og ofbeldi. Kvennaár 2025 sem á fjórða tug samtaka femínista, kvenna, launafólks, fatlaðs fólks og hinsegin fólks standa að, er haldið til þess að krefjast endaloka kynbundins misréttis og ofbeldis og til að fagna m.a. 50 ára afmæli kvennafrídagsis. Allar kröfurnar má lesa á www.kvennaar.is. Um 40% kvenna hafa orðið fyrir ofbeldi á lífsleiðinni, en trans fólk, þ.m.t. kvár og annað kynsegin fólk, fatlaðar konur og konur af erlendum uppruna eru líklegri til að verða fyrir ofbeldi en önnur. Þá er heimilisofbeldi einn helsti fyrirboði um heimilisleysi kvenna. Rannsóknir sýna að 15% stúlkna í 10. bekk og 6% stráka hafa orðið fyrir kynferðislegu ofbeldi af hendi annars unglings. Ofbeldi í netheimum getur verið jafn alvarlegt og ofbeldi í raunheimum, en 58% stúlkna og 35% drengja hafa orðið fyrir stafrænu kynferðisofbeldi. Þau sem sinna ungum brotaþolum kynferðisofbeldis sjá í vaxandi mæli sterk tengsl á milli kláms og lýsinga þolenda á ofbeldinu. Neysla kláms meðal barna og unglinga er orðin svo almenn að sú upplýsingagjöf er margföld á við raunverulega kynfræðslu. Fólk sem vinnur með börnum og unglingum sér áþreifanleg áhrif kláms á samskipti þeirra – markaleysi, virðingarleysi, óvelkomnar snertingar og gróft klámtal. Auk þess þarf að bregðast við hatursorðræðu og fordómum gagnvart hinsegin ungmennum með viðeigandi fræðslu í skólum. Stjórnvöld þurfa að: Tryggja brotaþolum fullnægjandi þjónustu, s.s. túlkaþjónustu og aðgengi í samskiptum við opinberar stofnanir. Í þessu felst að færniuppbygging, sérstaklega í tengslum við stöðu jaðarsettra hópa, sé gerð skyldubundin. Þetta á við um dómara, ákærendur, lögregluna og aðra sem koma að málum er varða kynbundið ofbeldi. Endurskoða lög um nauðganir og önnur kynferðisbrot og annað kynbundið ofbeldi, til að fanga meðal annars brot í netheimum og á samskiptamiðlum. Hefta aðgengi ungmenna að klámi með aðgangsstýringu. Færa kynjafræði, hinseginfræði og menntun um birtingarmyndir kynbundins ofbeldis og samskiptafærni inn í námskrá grunn- og framhaldsskóla. Tryggja aðgengi ungs fólks að nafnlausri ráðgjöf og spjalli við ráðgjafa. Töluvert vantar uppá að nálgunarbann hafi tilætluð áhrif þar sem brot gegn því hefur ekki afleiðingar umsvifalaust, nær væri að brot varðaði sektum sem lagðar væru á þegar brot er framið. Algengt er, að þegar konur og kvár afhjúpa ofbeldið sem þau verða fyrir og krefjast þess að gerendur verði gerðir ábyrgir með einhverjum hætti, er slegið harkalega til baka, m.a. með meiðyrðarmáli sem stefnir fjárhagslegri framtíð í hættu ekki síður en andlegri líðan uppljóstrara. Hatursorðræða á grundvelli kyns og kynferðis er orðin áberandi og útbreidd. Í nýjustu skýrslu alþjóðlegrar eftirlitsnefndar um afnám mismununar gagnvart konum er talið brýnt að á Íslandi sé þörf á löggjöf sem geri hatursorðræðu þessa refsiverða. Við krefjumst þess að: Brot á nálgunarbanni hafi afleiðingar þannig að bannið hafi áhrif og lögreglan fái rýmri heimildir til að beita nálgunarbanni. Sett verið lög um vernd uppljóstrara í kynferðisbrotamálum sem nái til brotaþola sem greina frá ofbeldi. Hatursorðræða á grundvelli kynjamisréttis, kvenhaturs og aðrar tegundir hatursorðræðu á grundvelli kyns, verði gerð refsiverð. Ástæður þess að fólk, aðallega konur og kvár, leiðist út í vændi eru að stærstum hluta vegna fjárskorts og því er efnahagslegt sjálfstæði ekki síður en yfirráð yfir eigin líkama lykilþáttur í að koma í veg fyrir þetta ofbeldi. Hvernig svo sem fólk skilgreinir vændi þá telja flest það mikilvægt að vera með útgönguleið á félagslegum forsendum. Stjórnvöld þurfa að: Tryggja afkomu, húsnæði og vernd til að auðvelda fólki að komast úr vændi og/eða mansali. Aflið, Alþýðusamband Íslands, Bandalag kvenna í Reykjavík, BHM – Bandalag háskólamanna, BSRB, Druslugangan, Femínistafélag NFVÍ, Femínísk fjármál, Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga, FKA // Félag kvenna í atvinnulífinu, Félag kvenna í nýsköpun, Félag kynjafræðikennara, Félag um Fjöruverðlaunin, bókmenntaverðlaun kvenna á Íslandi, Hagsmunasamtök brotaþola, Hagsmunasamtök knattspyrnukvenna, Icefemin, Íslandsdeild Norrænna kvenna í sáttamiðlun, Kennarasamband Íslands, Kítón - konur í tónlist, KÍO // Konur í orkumálum, Knúz.is, Konur í lögmennsku, Konur í orkumálum, Kvenfélagasamband Íslands, Kvennaráðgjöfin, Kvennasögusafn Íslands, Kvenréttindafélag Íslands, Líf án ofbeldis, Kynjafræði við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands, Læti! tónlist // Stelpur rokka!, Menningar- og friðarsamtök íslenskra kvenna, Q – félag hinsegin stúdenta, RIKK, Rótin félagasamtök, Samtök starfsmanna fjármálafyrirtækja -SSF, Samtök um Kvennaathvarf, Samtökin ’78, Skvís - samtök kvenna í vísindum, Soroptimistasamband Íslands, Stígamót, Trans Ísland, UAK // Ungar athafnakonur, UN Women, WIFT – Félag kvenna í kvikmyndum og sjónvarpi á Íslandi, W.O.M.E.N. in Iceland, WomenTechIceland, ÖBÍ, Öfgar Greinin er birt í tengslum við alþjóðlegt 16 daga átak gegn kynbundnu ofbeldi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein 16 daga átak gegn kynbundnu ofbeldi Kynferðisofbeldi Jafnréttismál Drífa Snædal Mest lesið Þátttökuverðlaun Þórdísar Ragnar Þór Pétursson Skoðun Er ég ömurlegt foreldri ef ég segi nei við barnið mitt? Stefán Þorri Helgason Skoðun Ákall til ESB-sinna: Hvar eru undanþágurnar? Einar Jóhannes Guðnason Skoðun Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun Fjármálaráðherra búinn að segja A Ögmundur Jónasson Skoðun Vindorkuvæðing í skjóli nætur Kristín Helga Gunnarsdóttir Skoðun Ótryggt aðgengi á Veðurstofureit Friðjón R. Friðjónsson Skoðun Hagfræði-tilgáta ómeðtekin Karl Guðlaugsson Skoðun Stattu vörð um launin þín Davíð Aron Routley Skoðun Byggjum fyrir eldra fólk, ekki ungt Ólafur Margeirsson Skoðun Skoðun Skoðun Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson skrifar Skoðun Stjórnvöld sem fjárfestatenglar Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Ákall til ESB-sinna: Hvar eru undanþágurnar? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Er ég ömurlegt foreldri ef ég segi nei við barnið mitt? Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun Vindorkuvæðing í skjóli nætur Kristín Helga Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Þátttökuverðlaun Þórdísar Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Fjármálaráðherra búinn að segja A Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Hagfræði-tilgáta ómeðtekin Karl Guðlaugsson skrifar Skoðun Ótryggt aðgengi á Veðurstofureit Friðjón R. Friðjónsson skrifar Skoðun Stattu vörð um launin þín Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Byggjum fyrir eldra fólk, ekki ungt Ólafur Margeirsson skrifar Skoðun Hlustum í eitt skipti á foreldra Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Hugleiðingar um ástandið fyrir botni Miðjarðarhafs Örn Sigurðsson skrifar Skoðun Heildstætt heilbrigðiskerfi – hagur okkar allra Alma D. Möller skrifar Skoðun Vanþekking eða vísvitandi blekkingar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi félagasamtaka og magnað maraþon Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Allt sem ég þarf að gera Dagbjartur Kristjánsson skrifar Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson skrifar Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Þjóðarmorð, fálmandi mjálm eða aðgerðir? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Vin í eyðimörkinni – almenningsbókasöfn borgarinnar Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson skrifar Skoðun Tíu staðreyndir um alvarlegustu kvenréttindakrísu heims Stella Samúelsdóttir skrifar Sjá meira
Hinn 24. október á næsta ári eru 50 ár frá því Ísland skráði sig á spjöld sögunnar og varð frægt fyrir jafnréttisbaráttu. Enn ríkir misrétti og kominn tími til að taka næstu stóru skrefin í baráttunni. Þrjátíu og fimm samtök hafa forgangsraðað kröfum til að útrýma kynbundnum launamun og kynbundnu ofbeldi og voru þær kröfur kynntar forkólfum stjórnmálasamtaka 24. október síðastliðinn og gefið eitt ár til að verða við þeim þannig að á fimmtíu ára afmæli Kvennafrídagsins verðum við búin að taka risa skref í átt að jafnrétti. Þrátt fyrir þrotlausa baráttu í hálfa öld búa konur enn við misrétti og ofbeldi. Kvennaár 2025 sem á fjórða tug samtaka femínista, kvenna, launafólks, fatlaðs fólks og hinsegin fólks standa að, er haldið til þess að krefjast endaloka kynbundins misréttis og ofbeldis og til að fagna m.a. 50 ára afmæli kvennafrídagsis. Allar kröfurnar má lesa á www.kvennaar.is. Um 40% kvenna hafa orðið fyrir ofbeldi á lífsleiðinni, en trans fólk, þ.m.t. kvár og annað kynsegin fólk, fatlaðar konur og konur af erlendum uppruna eru líklegri til að verða fyrir ofbeldi en önnur. Þá er heimilisofbeldi einn helsti fyrirboði um heimilisleysi kvenna. Rannsóknir sýna að 15% stúlkna í 10. bekk og 6% stráka hafa orðið fyrir kynferðislegu ofbeldi af hendi annars unglings. Ofbeldi í netheimum getur verið jafn alvarlegt og ofbeldi í raunheimum, en 58% stúlkna og 35% drengja hafa orðið fyrir stafrænu kynferðisofbeldi. Þau sem sinna ungum brotaþolum kynferðisofbeldis sjá í vaxandi mæli sterk tengsl á milli kláms og lýsinga þolenda á ofbeldinu. Neysla kláms meðal barna og unglinga er orðin svo almenn að sú upplýsingagjöf er margföld á við raunverulega kynfræðslu. Fólk sem vinnur með börnum og unglingum sér áþreifanleg áhrif kláms á samskipti þeirra – markaleysi, virðingarleysi, óvelkomnar snertingar og gróft klámtal. Auk þess þarf að bregðast við hatursorðræðu og fordómum gagnvart hinsegin ungmennum með viðeigandi fræðslu í skólum. Stjórnvöld þurfa að: Tryggja brotaþolum fullnægjandi þjónustu, s.s. túlkaþjónustu og aðgengi í samskiptum við opinberar stofnanir. Í þessu felst að færniuppbygging, sérstaklega í tengslum við stöðu jaðarsettra hópa, sé gerð skyldubundin. Þetta á við um dómara, ákærendur, lögregluna og aðra sem koma að málum er varða kynbundið ofbeldi. Endurskoða lög um nauðganir og önnur kynferðisbrot og annað kynbundið ofbeldi, til að fanga meðal annars brot í netheimum og á samskiptamiðlum. Hefta aðgengi ungmenna að klámi með aðgangsstýringu. Færa kynjafræði, hinseginfræði og menntun um birtingarmyndir kynbundins ofbeldis og samskiptafærni inn í námskrá grunn- og framhaldsskóla. Tryggja aðgengi ungs fólks að nafnlausri ráðgjöf og spjalli við ráðgjafa. Töluvert vantar uppá að nálgunarbann hafi tilætluð áhrif þar sem brot gegn því hefur ekki afleiðingar umsvifalaust, nær væri að brot varðaði sektum sem lagðar væru á þegar brot er framið. Algengt er, að þegar konur og kvár afhjúpa ofbeldið sem þau verða fyrir og krefjast þess að gerendur verði gerðir ábyrgir með einhverjum hætti, er slegið harkalega til baka, m.a. með meiðyrðarmáli sem stefnir fjárhagslegri framtíð í hættu ekki síður en andlegri líðan uppljóstrara. Hatursorðræða á grundvelli kyns og kynferðis er orðin áberandi og útbreidd. Í nýjustu skýrslu alþjóðlegrar eftirlitsnefndar um afnám mismununar gagnvart konum er talið brýnt að á Íslandi sé þörf á löggjöf sem geri hatursorðræðu þessa refsiverða. Við krefjumst þess að: Brot á nálgunarbanni hafi afleiðingar þannig að bannið hafi áhrif og lögreglan fái rýmri heimildir til að beita nálgunarbanni. Sett verið lög um vernd uppljóstrara í kynferðisbrotamálum sem nái til brotaþola sem greina frá ofbeldi. Hatursorðræða á grundvelli kynjamisréttis, kvenhaturs og aðrar tegundir hatursorðræðu á grundvelli kyns, verði gerð refsiverð. Ástæður þess að fólk, aðallega konur og kvár, leiðist út í vændi eru að stærstum hluta vegna fjárskorts og því er efnahagslegt sjálfstæði ekki síður en yfirráð yfir eigin líkama lykilþáttur í að koma í veg fyrir þetta ofbeldi. Hvernig svo sem fólk skilgreinir vændi þá telja flest það mikilvægt að vera með útgönguleið á félagslegum forsendum. Stjórnvöld þurfa að: Tryggja afkomu, húsnæði og vernd til að auðvelda fólki að komast úr vændi og/eða mansali. Aflið, Alþýðusamband Íslands, Bandalag kvenna í Reykjavík, BHM – Bandalag háskólamanna, BSRB, Druslugangan, Femínistafélag NFVÍ, Femínísk fjármál, Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga, FKA // Félag kvenna í atvinnulífinu, Félag kvenna í nýsköpun, Félag kynjafræðikennara, Félag um Fjöruverðlaunin, bókmenntaverðlaun kvenna á Íslandi, Hagsmunasamtök brotaþola, Hagsmunasamtök knattspyrnukvenna, Icefemin, Íslandsdeild Norrænna kvenna í sáttamiðlun, Kennarasamband Íslands, Kítón - konur í tónlist, KÍO // Konur í orkumálum, Knúz.is, Konur í lögmennsku, Konur í orkumálum, Kvenfélagasamband Íslands, Kvennaráðgjöfin, Kvennasögusafn Íslands, Kvenréttindafélag Íslands, Líf án ofbeldis, Kynjafræði við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands, Læti! tónlist // Stelpur rokka!, Menningar- og friðarsamtök íslenskra kvenna, Q – félag hinsegin stúdenta, RIKK, Rótin félagasamtök, Samtök starfsmanna fjármálafyrirtækja -SSF, Samtök um Kvennaathvarf, Samtökin ’78, Skvís - samtök kvenna í vísindum, Soroptimistasamband Íslands, Stígamót, Trans Ísland, UAK // Ungar athafnakonur, UN Women, WIFT – Félag kvenna í kvikmyndum og sjónvarpi á Íslandi, W.O.M.E.N. in Iceland, WomenTechIceland, ÖBÍ, Öfgar Greinin er birt í tengslum við alþjóðlegt 16 daga átak gegn kynbundnu ofbeldi.
Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun
Skoðun Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson skrifar
Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar
Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun