Er best að gera ekki neitt þegar börn búa ekki við jöfn tækifæri? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar 24. október 2024 14:31 Grein mín um móttökuskóla vakti mikla athygli. Mestan stuðning við hugmyndina fékk ég frá kennurum og skólastjórnendum úr fjölda sveitarfélaga sem hafa með mikilli útsjónarsemi og góðum vilja reynt að styðja við fjölbreyttan hóp nemenda með mismunandi þarfir og móðurmál. Þeir telja að sérhæfðari úrræði þurfi fyrir þennan hóp þar sem stór hluti tíma þeirra í kennslustofunni fari í móttöku og stuðning við börn sem eru að taka fyrstu skrefin í íslensku samfélagi. Gagnrýnin er stóryrt, hún snýst öðru fremur um að ég tali fyrir auknum aðskilnaði hérlendis, hugmyndirnar séu hættulegar og ýti undir ójöfnuð. Ég tel að ef rétt er haldið á spilum sé lausnin þvert á móti liður í að börn fóti sig betur betur í íslensku samfélagi og eigi möguleika á jöfnum tækifærum. Ójöfnuðurinn er til staðar og helst ef við gerum ekki neitt og tryggjum ekki jöfn tækifæri. Það sjáum við skýrt þegar við skoðum árangur barna af erlendum uppruna í núverandi kerfi. Staðan er sú að grunnskólunum tekst ekki veita stórum hluta skólabarna nauðsynlega grunnmenntun og við því verður að bregðast. Við þurfum ekki að líta langt út fyrir landsteinana til að sjá afleiðingar þess þegar illa gengur fyrir innflytjendur að fóta sig í samfélaginu. Við þurfum að læra af mistökum nágrannaríkja okkar og reyna að tryggja börnum sem flytja hingað til landsins bestu mögulegu menntun sem völ er á. Þannig verður best tryggt að þau upplifi sig sem Íslendinga og nái árangri, sjálfum sér og samfélaginu til hagsbóta. Móttökuskólar mega akki vera of stórir, þurfa ekki að vera sjálfstæðir heldur geta verið til hliðar við grunnskóla eins og í Reykjanesbæ. Ávallt væru nemendur tímabundið í móttökuskóla, mislengi eftir þörfum. Á landsbyggðinni eru tækifæri til að hafa móttökudeildir til undirbúnings eins og nú þegar hefur reynst vel í ýmsum skólum. Við höfum dæmi um móttökuskóla sem hefur reynst vel. Í Háaleitisskóla í Reykjanesbæ er starfræktur móttökuskóli sem ber nafnið Friðheimar. Hann hefur verið starfandi í eitt ár og þar er lögð áhersla á að hjálpa börnum við að fóta sig í íslensku skólakerfi þannig að skólaganga þeirra verði sem farsælust. Þar er meðal annars lögð sérstök áhersla á íslensku, stærðfræði, list- og verkgreinar ásamt sundi. Foreldrar nemendanna eru aðstoðaðir við að setja sig inn í og skilja íslenskt skólakerfi og menningu. Þannig að lausnin styður um leið við foreldra þessara barna. Þetta hefur gefist gríðarlega vel, börn og foreldrar upplifa öruggt umhverfi þar sem þeim er mætt betur á sama tíma og meiri sátt er og viðráðanlegra verður að taka vel á móti þeim þegar þau byrja í hefðbundnu skólastarfi með smá orðaforða og getu til að skilja eitthvað af því sem fram fer í skólastofunni. Það gera þau þegar þau eru komin með ákveðna færni í samráði við barnið sjálft og foreldra. Það er algengt að hrökkva í vörn þegar rætt er um breytingar á kerfum líkt og menntamálaráðherra og fyrrverandi borgarstjóri og frambjóðandi Viðreisnar gera sem telja kannski að þeir beri að hluta ábyrgð á núverandi stöðu. Jóhanna Pálsdóttir kennari ritar á vegg Jóns Gnarr undir færslu hans þar sem hann gagnrýnir tillögu mína um móttökuskóla. Jóhanna segist hafa sem staðið á gólfinu sem kennari í 23 ár og telur galið að ,,henda mállausum” börnum inn í almenna grunnskóla án nokkurs undirbúnings. Börnin séu óörugg, ein á báti og kennarar verkfæralausir. Staðan sé sú að börnin fái 4 kennslustundir á viku í ISAT kennslu (íslenska sem annað tungumál) - sem sé alltof lítið. Hún tekur undir mikilvægi móttökuskóla eða deildar þar sem börn fengju aðstoð og betri undirstöðu til að fara svo inn í almenna bekki og aðlagast íslensku skólakerfi - þannig myndu þau ná betri árangri og meiri vellíðan. Þessi skrif ríma við viðbrögðin sem ég hef fengið síðustu daga og samtöl sem ég hef átt síðustu vikur. Skólastjórnandi í framhaldsskóla fékk hóp nemanda til sín beint inn á námsbrautir sem þau réðu illa við og brottfallið eftir því en 70% af hópnum lauk ekki námi. Er það betra? Við verðum sem samfélag að hafa kjarkinn til að taka umræðuna. Ræða kerfi sem virka ekki og finna leiðir til að bæta þau. Þessi umræða er náskyld umræðunni um mikilvægi öflugra námsgagna og að kennarar hafi fleiri og betri gögn við kennslu. Við einfaldlega skuldum börnunum okkar að gera betur - hvort sem þau tala íslensku sem móðurmál eða eitthvað allt annað. Höfundur er háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skóla- og menntamál Grunnskólar Sjálfstæðisflokkurinn Ríkisstjórn Bjarna Benediktssonar Innflytjendamál Mest lesið Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson Skoðun Pabbar, mömmur, afar, ömmur Jón Pétur Zimsen Skoðun Íslenska þjóð, þú ert núna að gleyma Sighvatur Björgvinsson Skoðun Opið bréf til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra Bogi Ragnarsson Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir Skoðun Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Tölum íslensku um bíðandi börn: Uppgjöf, svarthol og lögbrot Vigdís Gunnarsdóttir Skoðun Vellíðan í vinnu Ingrid Kuhlman Skoðun Afnám tilfærslu milli skattþrepa Breki Pálsson Skoðun Hefur vanfjármögnun sveitarfélaga áhrif á byggingarkostnað? Jón Ingi Hákonarson Skoðun Skoðun Skoðun Sótt að réttindum kvenna — núna Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Afnám tilfærslu milli skattþrepa Breki Pálsson skrifar Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Íslenska þjóð, þú ert núna að gleyma Sighvatur Björgvinsson skrifar Skoðun Tölum íslensku um bíðandi börn: Uppgjöf, svarthol og lögbrot Vigdís Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Fjórði hver vinnur í verslun og þjónustu Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar Skoðun Pabbar, mömmur, afar, ömmur Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Vellíðan í vinnu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Hefur vanfjármögnun sveitarfélaga áhrif á byggingarkostnað? Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego skrifar Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Sjá meira
Grein mín um móttökuskóla vakti mikla athygli. Mestan stuðning við hugmyndina fékk ég frá kennurum og skólastjórnendum úr fjölda sveitarfélaga sem hafa með mikilli útsjónarsemi og góðum vilja reynt að styðja við fjölbreyttan hóp nemenda með mismunandi þarfir og móðurmál. Þeir telja að sérhæfðari úrræði þurfi fyrir þennan hóp þar sem stór hluti tíma þeirra í kennslustofunni fari í móttöku og stuðning við börn sem eru að taka fyrstu skrefin í íslensku samfélagi. Gagnrýnin er stóryrt, hún snýst öðru fremur um að ég tali fyrir auknum aðskilnaði hérlendis, hugmyndirnar séu hættulegar og ýti undir ójöfnuð. Ég tel að ef rétt er haldið á spilum sé lausnin þvert á móti liður í að börn fóti sig betur betur í íslensku samfélagi og eigi möguleika á jöfnum tækifærum. Ójöfnuðurinn er til staðar og helst ef við gerum ekki neitt og tryggjum ekki jöfn tækifæri. Það sjáum við skýrt þegar við skoðum árangur barna af erlendum uppruna í núverandi kerfi. Staðan er sú að grunnskólunum tekst ekki veita stórum hluta skólabarna nauðsynlega grunnmenntun og við því verður að bregðast. Við þurfum ekki að líta langt út fyrir landsteinana til að sjá afleiðingar þess þegar illa gengur fyrir innflytjendur að fóta sig í samfélaginu. Við þurfum að læra af mistökum nágrannaríkja okkar og reyna að tryggja börnum sem flytja hingað til landsins bestu mögulegu menntun sem völ er á. Þannig verður best tryggt að þau upplifi sig sem Íslendinga og nái árangri, sjálfum sér og samfélaginu til hagsbóta. Móttökuskólar mega akki vera of stórir, þurfa ekki að vera sjálfstæðir heldur geta verið til hliðar við grunnskóla eins og í Reykjanesbæ. Ávallt væru nemendur tímabundið í móttökuskóla, mislengi eftir þörfum. Á landsbyggðinni eru tækifæri til að hafa móttökudeildir til undirbúnings eins og nú þegar hefur reynst vel í ýmsum skólum. Við höfum dæmi um móttökuskóla sem hefur reynst vel. Í Háaleitisskóla í Reykjanesbæ er starfræktur móttökuskóli sem ber nafnið Friðheimar. Hann hefur verið starfandi í eitt ár og þar er lögð áhersla á að hjálpa börnum við að fóta sig í íslensku skólakerfi þannig að skólaganga þeirra verði sem farsælust. Þar er meðal annars lögð sérstök áhersla á íslensku, stærðfræði, list- og verkgreinar ásamt sundi. Foreldrar nemendanna eru aðstoðaðir við að setja sig inn í og skilja íslenskt skólakerfi og menningu. Þannig að lausnin styður um leið við foreldra þessara barna. Þetta hefur gefist gríðarlega vel, börn og foreldrar upplifa öruggt umhverfi þar sem þeim er mætt betur á sama tíma og meiri sátt er og viðráðanlegra verður að taka vel á móti þeim þegar þau byrja í hefðbundnu skólastarfi með smá orðaforða og getu til að skilja eitthvað af því sem fram fer í skólastofunni. Það gera þau þegar þau eru komin með ákveðna færni í samráði við barnið sjálft og foreldra. Það er algengt að hrökkva í vörn þegar rætt er um breytingar á kerfum líkt og menntamálaráðherra og fyrrverandi borgarstjóri og frambjóðandi Viðreisnar gera sem telja kannski að þeir beri að hluta ábyrgð á núverandi stöðu. Jóhanna Pálsdóttir kennari ritar á vegg Jóns Gnarr undir færslu hans þar sem hann gagnrýnir tillögu mína um móttökuskóla. Jóhanna segist hafa sem staðið á gólfinu sem kennari í 23 ár og telur galið að ,,henda mállausum” börnum inn í almenna grunnskóla án nokkurs undirbúnings. Börnin séu óörugg, ein á báti og kennarar verkfæralausir. Staðan sé sú að börnin fái 4 kennslustundir á viku í ISAT kennslu (íslenska sem annað tungumál) - sem sé alltof lítið. Hún tekur undir mikilvægi móttökuskóla eða deildar þar sem börn fengju aðstoð og betri undirstöðu til að fara svo inn í almenna bekki og aðlagast íslensku skólakerfi - þannig myndu þau ná betri árangri og meiri vellíðan. Þessi skrif ríma við viðbrögðin sem ég hef fengið síðustu daga og samtöl sem ég hef átt síðustu vikur. Skólastjórnandi í framhaldsskóla fékk hóp nemanda til sín beint inn á námsbrautir sem þau réðu illa við og brottfallið eftir því en 70% af hópnum lauk ekki námi. Er það betra? Við verðum sem samfélag að hafa kjarkinn til að taka umræðuna. Ræða kerfi sem virka ekki og finna leiðir til að bæta þau. Þessi umræða er náskyld umræðunni um mikilvægi öflugra námsgagna og að kennarar hafi fleiri og betri gögn við kennslu. Við einfaldlega skuldum börnunum okkar að gera betur - hvort sem þau tala íslensku sem móðurmál eða eitthvað allt annað. Höfundur er háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra.
Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar
Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar
Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar
Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar
Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir Skoðun