Búum til börn - án aukinna útgjalda Hildur Sverrisdóttir skrifar 3. október 2024 07:00 Á síðasta löggjafarþingi lagði ég fram frumvarp til breytinga á lögum um tæknifrjóvgun sem sneri að aukinni greiðsluþátttöku hins opinbera vegna tæknifrjóvgana. Málið snerist í grófum dráttum um aukna greiðsluþátttöku hins opinbera vegna tæknifrjóvgana, en samhliða þeirri breytingu var lagt til að ófrjósemisaðgerðir yrðu ekki lengur gjaldfrjálsar. Sjálfsagður stuðningur við fólk í erfiðri stöðu Að baki frumvarpinu bjó sú hugsun að óeðlilegt sé að niðurgreiða að fullu valkvæðar ófrjósemisaðgerðir, í daglegu tali nefndar herraklippingar, á meðan fólk sem á í erfiðleikum með að eignast barn þarf að bera af því mikinn og oft sligandi kostnað. Í ljósi hækkandi lífaldurs þjóðarinnar samhliða lækkandi fæðingartíðni er eðlilegt að við sem samfélag forgangsröðum fjármunum hins opinbera í að styðja við fólk á vegferð sinni að foreldrahlutverkinu. Á tímum verðbólgu er aftur á móti líka eðlilegt að gerð sé sú krafa að vandinn sem fyrir höndum er sé ekki leystur með auknum ríkisútgjöldum eða aukinni skattheimtu, heldur frekar hagkvæmari nýtingu á fjármunum sem nú þegar eru til staðar. Forgangsröðun opinberra fjármuna í fyrsta sinn í sama frumvarpinu Í frumvarpinu fólst enginn kostnaðarauki fyrir ríkissjóð heldur var lögð til breytt nýting fjármuna sem þegar eru til. Því miður er það sjaldséð á þinginu að frumvörpum fylgi fjármögnunartillögur. Ef slíkar tillögur fylgja snúa þær iðulega að skattahækkunum frekar en hagræðingu eða betri forgangsröðun opinbers fjármagns. Ég vona að fleiri þingmenn sýni slíka ábyrgð í verki þegar þeir koma fram með mál með útgjaldatillögum fyrir ríkissjóð en samkvæmt mínum heimildum er þetta í fyrsta skipti í sögu Alþingis að frumvarp með útgjaldatillögu sé fjármögnuð með hagræðingartillögu í sama frumvarpi. Sanngjarnara fyrirkomulag Það er og verður að sjálfsögðu val hvers og eins að fara í ófrjósemisaðgerðir. Það er þó kannski eðlilegt að þeir sem kjósa að undirgangast slíkar aðgerðir beri að einhverju leyti kostnaðinn sjálfir líkt og við á um aðrar valkvæðar aðgerðir. Kostnaðurinn af slíkum aðgerðum er enda ekki mikill samanborið við kostnað vegna tæknifrjóvgana. Þar fyrir utan segja tölurnar okkur það að yngra fólk fer í meira mæli í tæknifrjóvganir. Eldra fólk, sem er líklegra til að hafa komið fótunum undir sig fjárhagslega, fer í ófrjósemisaðgerðir. Kveð frumvarpið mitt í þágu framgangs málsins Ég var ánægð með þær viðtökur sem frumvarpið fékk á þinginu síðastliðinn vetur. Ég hef aftur á móti ákveðið að falla frá þessu frumvarpi mínu til að koma málinu í nýjan farveg sem ég tel vænlegri til árangurs. Ráðherra líklegri kostur Þannig hefur Willum Þór Þórsson, heilbrigðisráðherra, í svari við fyrirspurn minni á þinginu við fjárlagaumræðu á dögunum gefið mér vilyrði um að endurskoða greiðsluþátttöku vegna tæknifrjóvgana á þennan hátt sem ég lagði upp með í frumvarpinu. Þetta eru mikil gleðitíðindi fyrir fólk sem stendur í tæknifrjóvgun og í reynd samfélagið allt, sem á enda mikið undir því að ungt fólk haldi áfram að eignast börn. Það er gaman þegar stjórnmálin virka sem skyldi og þörf og mikilvæg mál fá framgöngu hjá ráðherrum því það er staðreynd þingheimsins að mál eru vænlegri til árangurs ef þau eru í fangi ráðherra frekar en þingmanna. Ég mun því sleppa tökum mínum af þessu frumvarpi mínu eins vænt og mér þykir um það til að auka líkurnar á því að fókusinn sé á þeim stað sem mun gera mest gagn fyrir fólkið sem þess þarf. Hvatningarkveðja til Willum (með vinsamlegum arnaraugum) Nú er boltinn því hjá ráðherra og ég mun fylgjast spennt en ströng með því hver næstu skref hans á þessari vegferð verða. Ég verð heilbrigðisráðherra eftir sem áður innan handar í þessu verkefni eins og hann kýs og trúi ekki öðru en að samtal okkar um bættan hag fólks sem glímir við ófrjósemi verði áfram gott og gjöfult. Það minnsta sem við í stjórnmálunum getum gert til að aðstoða fólk í því erfiða verkefni sem tæknifrjóvganir eru, er að koma með skynsamlegar lausnir til að hlaupa undir bagga með því fjárhagslega. Ekki skemmir fyrir þegar í slíkum lausnum felst enginn kostnaðarauki fyrir ríkissjóð. Ég treysti á að ráðherra sé mér samhuga um þetta og láti efndir fylgja fljótt og vel góðum orðum sínum þess efnis á þinginu og fel honum því hér með frumvarpið mitt með hugheilum árnaðaróskum. Höfundur er þingmaður Sjálfstæðisflokksins Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hildur Sverrisdóttir Frjósemi Sjálfstæðisflokkurinn Alþingi Börn og uppeldi Mest lesið Púslið sem passar ekki Ingibjörg Isaksen Skoðun Kemur þín háskólagráða úr kornflakes pakka? Davíð Már Sigurðsson Skoðun Ríkisstofnun forherðist við gagnrýni Björn Ólafsson Skoðun Nei, það verður ekki að vera Ísrael, það er Ísrael Einar Ólafsson Skoðun Íslenski fáninn fyrir samstöðu ekki mismunun Ása Berglind Hjálmarsdóttir Skoðun Eru smáþjóðir stikkfríar? Snæbjörn Guðmundsson Skoðun Þér er boðið með, kæri félagi Trausti Breiðfjörð Magnússon Skoðun Á að leyfa eða halda áfram að banna? Sigurður G. Guðjónsson Skoðun Ákall Valdimar Júlíusson Skoðun Hinn óseðjandi Eiríkur Ólafsson Skoðun Skoðun Skoðun Kvótaverð, veiðigjald, fjárfesting og arðsemi í sjávarútvegi Ásgeir Daníelsson skrifar Skoðun Getur Seljaskóli núna orðið símalaus skóli, Jóhanna? Kristín Jónsdóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og traust á raforkumarkaði Einar S Einarsson skrifar Skoðun Ef þetta er rétt – hvað er þá rangt? Anna Berg Samúelsdóttir skrifar Skoðun Hvað er þetta MG? Júlíana Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sjúkraþyrlu sem allra fyrst, kerfi sem veitir lífsbjörg Gunnar Svanur Einarsson skrifar Skoðun Ríkisstofnun forherðist við gagnrýni Björn Ólafsson skrifar Skoðun Bylting, bóla, bölvun - bull? Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Eru smáþjóðir stikkfríar? Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Ákall Valdimar Júlíusson skrifar Skoðun Á að leyfa eða halda áfram að banna? Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Íslenski fáninn fyrir samstöðu ekki mismunun Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Jafnlaunabarnið og baðvatnið Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Þér er boðið með, kæri félagi Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Púslið sem passar ekki Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Nei, það verður ekki að vera Ísrael, það er Ísrael Einar Ólafsson skrifar Skoðun Kemur þín háskólagráða úr kornflakes pakka? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Hinn óseðjandi Eiríkur Ólafsson skrifar Skoðun Þéttari byggð: Hver nýtur ábatans — og hver borgar brúsann? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz skrifar Skoðun Ef þið þurfið að segja upphátt að þið séuð ekki rasistar... Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Hugleiðingar og skoðanaskipti um rasisma og útlendingahatur Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun 56.000 krónur í vasa Kópavogsbúa Ásdís Kristjánsdóttir skrifar Skoðun NordAN: Vegið að norrænni forvarnarstefnu Siv Friðleifsdóttir skrifar Skoðun Af hverju byggjum við innan gróinna hverfa? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Er stríðsglæpamaður í rútunni? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir skrifar Sjá meira
Á síðasta löggjafarþingi lagði ég fram frumvarp til breytinga á lögum um tæknifrjóvgun sem sneri að aukinni greiðsluþátttöku hins opinbera vegna tæknifrjóvgana. Málið snerist í grófum dráttum um aukna greiðsluþátttöku hins opinbera vegna tæknifrjóvgana, en samhliða þeirri breytingu var lagt til að ófrjósemisaðgerðir yrðu ekki lengur gjaldfrjálsar. Sjálfsagður stuðningur við fólk í erfiðri stöðu Að baki frumvarpinu bjó sú hugsun að óeðlilegt sé að niðurgreiða að fullu valkvæðar ófrjósemisaðgerðir, í daglegu tali nefndar herraklippingar, á meðan fólk sem á í erfiðleikum með að eignast barn þarf að bera af því mikinn og oft sligandi kostnað. Í ljósi hækkandi lífaldurs þjóðarinnar samhliða lækkandi fæðingartíðni er eðlilegt að við sem samfélag forgangsröðum fjármunum hins opinbera í að styðja við fólk á vegferð sinni að foreldrahlutverkinu. Á tímum verðbólgu er aftur á móti líka eðlilegt að gerð sé sú krafa að vandinn sem fyrir höndum er sé ekki leystur með auknum ríkisútgjöldum eða aukinni skattheimtu, heldur frekar hagkvæmari nýtingu á fjármunum sem nú þegar eru til staðar. Forgangsröðun opinberra fjármuna í fyrsta sinn í sama frumvarpinu Í frumvarpinu fólst enginn kostnaðarauki fyrir ríkissjóð heldur var lögð til breytt nýting fjármuna sem þegar eru til. Því miður er það sjaldséð á þinginu að frumvörpum fylgi fjármögnunartillögur. Ef slíkar tillögur fylgja snúa þær iðulega að skattahækkunum frekar en hagræðingu eða betri forgangsröðun opinbers fjármagns. Ég vona að fleiri þingmenn sýni slíka ábyrgð í verki þegar þeir koma fram með mál með útgjaldatillögum fyrir ríkissjóð en samkvæmt mínum heimildum er þetta í fyrsta skipti í sögu Alþingis að frumvarp með útgjaldatillögu sé fjármögnuð með hagræðingartillögu í sama frumvarpi. Sanngjarnara fyrirkomulag Það er og verður að sjálfsögðu val hvers og eins að fara í ófrjósemisaðgerðir. Það er þó kannski eðlilegt að þeir sem kjósa að undirgangast slíkar aðgerðir beri að einhverju leyti kostnaðinn sjálfir líkt og við á um aðrar valkvæðar aðgerðir. Kostnaðurinn af slíkum aðgerðum er enda ekki mikill samanborið við kostnað vegna tæknifrjóvgana. Þar fyrir utan segja tölurnar okkur það að yngra fólk fer í meira mæli í tæknifrjóvganir. Eldra fólk, sem er líklegra til að hafa komið fótunum undir sig fjárhagslega, fer í ófrjósemisaðgerðir. Kveð frumvarpið mitt í þágu framgangs málsins Ég var ánægð með þær viðtökur sem frumvarpið fékk á þinginu síðastliðinn vetur. Ég hef aftur á móti ákveðið að falla frá þessu frumvarpi mínu til að koma málinu í nýjan farveg sem ég tel vænlegri til árangurs. Ráðherra líklegri kostur Þannig hefur Willum Þór Þórsson, heilbrigðisráðherra, í svari við fyrirspurn minni á þinginu við fjárlagaumræðu á dögunum gefið mér vilyrði um að endurskoða greiðsluþátttöku vegna tæknifrjóvgana á þennan hátt sem ég lagði upp með í frumvarpinu. Þetta eru mikil gleðitíðindi fyrir fólk sem stendur í tæknifrjóvgun og í reynd samfélagið allt, sem á enda mikið undir því að ungt fólk haldi áfram að eignast börn. Það er gaman þegar stjórnmálin virka sem skyldi og þörf og mikilvæg mál fá framgöngu hjá ráðherrum því það er staðreynd þingheimsins að mál eru vænlegri til árangurs ef þau eru í fangi ráðherra frekar en þingmanna. Ég mun því sleppa tökum mínum af þessu frumvarpi mínu eins vænt og mér þykir um það til að auka líkurnar á því að fókusinn sé á þeim stað sem mun gera mest gagn fyrir fólkið sem þess þarf. Hvatningarkveðja til Willum (með vinsamlegum arnaraugum) Nú er boltinn því hjá ráðherra og ég mun fylgjast spennt en ströng með því hver næstu skref hans á þessari vegferð verða. Ég verð heilbrigðisráðherra eftir sem áður innan handar í þessu verkefni eins og hann kýs og trúi ekki öðru en að samtal okkar um bættan hag fólks sem glímir við ófrjósemi verði áfram gott og gjöfult. Það minnsta sem við í stjórnmálunum getum gert til að aðstoða fólk í því erfiða verkefni sem tæknifrjóvganir eru, er að koma með skynsamlegar lausnir til að hlaupa undir bagga með því fjárhagslega. Ekki skemmir fyrir þegar í slíkum lausnum felst enginn kostnaðarauki fyrir ríkissjóð. Ég treysti á að ráðherra sé mér samhuga um þetta og láti efndir fylgja fljótt og vel góðum orðum sínum þess efnis á þinginu og fel honum því hér með frumvarpið mitt með hugheilum árnaðaróskum. Höfundur er þingmaður Sjálfstæðisflokksins
Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz skrifar
Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar