Er samt von? Reynir Böðvarsson skrifar 8. ágúst 2024 08:00 Í framhaldi á ferðalagi mínu um norður Þýskaland og Pólland tók ég ferju frá Gdansk til Nynäshamn sem er rétt sunnan við Stockholm. Ég minntist svolítið á það í síðasta pistli hvað ungt fólk á þessum slóðum virðist sjá framtíðina frekar vonlausum augum, ekkert væri í augsýn sem gerði þeim kleyft að sjá sér og hugsanlegri fjölskyldu farborða, foreldrakynslóðin ætti fullt í fangi með að framfleyta sér sjálfum og hefði ekkert til aflögu. Enga von sáu þau í stjórnmálunum heldur, þar væri bara fólk sem væri fyrst og fremst þar í eigin þágu og alls ekki fyrir þau, stjórnmálastéttin var þar fyrst og fremst að vinna að í því að viðhalda sínum forréttindum. Fólkið í stjórnmálum er samkvæmt þessum viðhorfum hluti af yfirstéttinni og alls ekki á nokkurn hátt þeirra fulltrúar, eða eins og einn viðmælandi minn sagði “ekki fulltrúar okkar sem ung eru og sem mundu vilja mynda fjölskyldu í fjölskylduvænu samfélagi”. Það er frekar dapurt að upplifa þegar unga kynslóðin er ekki full bjartsýni og framtíðarþrá eins og allar ungar kynslóðir ættu að hafa rétt á að hafa. Það eru við sem eldri eru sem bera fulla ábyrgð þar á, ekki þau. Það eru við sem eldri erum sem höfum skapað þetta fáránlega samfélag þar sem allir eru ekki velkomnir heldur bara sumir, margir ná einfaldlega aldrei striki á vinnumarkaði sem einkennist í síauknum mæli af samkeppni og gróðafíkn fjármagnseigenda. Fyrir utan það að halda launum í lágmarki þá er það í vinnuumhverfinu sem þeir finna hagræðingarmöguleikana og það bitnar fremst á þeim sem eru lægst á metorðastiganum, þeirra sem vinna sjálfa vinnuna og hafa sjálfir ekki mannaforráð. Það voru margir stórir fluttningabílar sem keyrðu um borð ásamt fjölda annara farartækja, bílar af öllum stærðum og mótorhjól. Augljóslega voru margir þarna á ferð í vinnu þótt margir ferðamenn væru þarna líka innanum. Mér virtist það vera nokkuð auðvelt að sjá hverjir voru þarna á eigin vegum að ferðast og hverjir voru þarna vegna vinnu. Þeir sem voru í vinnuferð voru til dæmis ekki með börn með sér, klæðaburðurinn öðruvísi en ferðamanna og augljóslega ekkert þarna á ferð til að skemmta sér, frekar að leita sér að möguleika að ná hvíld. Þannig vildi til að bókuð káeta sem ég hafði tryggt mér við bókun á ferjunni var breytt í “flugstól”, stól sem hægt er að halla aftur eins og er í flugvélum en enganvegin hægt að líkja við rúm í káetu. Ég var ekki einn um að fá bara einfalda tilkynningu um þessa breytingu, fleiri ferðamenn urðu fyrir þessu en sumum tókst að verða sér úti um rúm í káetu og hurfu því af svæðinu þar sem flugstólarnir voru. Ég undraðist svolítið á því að margir þeirra sem augljóslega voru þarna í vinnuferð fóru strax á stjá og settust þar sem þeir sem þeir sem náðu í káetupláss höfðu setið. Rýmra var um mig vegna þessa um stund þar sem einn í okkar þriggja sæta röð hafði fært sig. Túristarnir í sætunum í kring fóru að ná sér í bjór og horfðu á Ólympíuleikana í sjónvarpi. Síðan fóru þeir að tínast í burtu inn á veitingastaði til þess að fá sér kvöldverð. Þeir sem augljóslega voru í vinnuferð sátu hinsvegar í stólum sínum og byrjuðu að taka upp matarpakka að heiman, vatnið eða bjórinn sem drukkin var með matnum kom líka að heiman. Líklega eyddu þessir menn, jú þetta voru allt karlmenn, ekki einni einustu krónu í búllur um borð. Spilavíti og barir voru þarna fyrir ferðamenn, ekki þá. Ekki heldur þægileg rúm í káetum heldur flugstólar sem nær ómögulegt er að ná svefni í. Það kom líka í ljós að nokkrir þeirra lögðu sig á gólfin milli stóla til þess að hafa einhvern möguleika á að ná hvíld, sem ætti að vera eðlileg krafa þegar keyra á upp til 74 tonna farartæki á vegunum daginn eftir. Þetta er náttúrulega bara nútíma þrælahald og ekkert annað. Hvernig búið er að fólki sem vinnur þau störf sem halda samfélaginu gangandi er náttúrulega fyrir neðan allar hellur. Það eru ekki bara bílstjórar sem á lágum launum halda þjóðfélaginu gangandi, ræstingafólk, umönnunaraðilar og nánast allar stéttir á lægstu laununum eru lífsnerf þjóðfélagsins eins og það er skipulagt í dag. Það sem þessar stéttir hafa sameiginlegt eru lág laun og það að þau eru óumberanleg, við sáum það í Covid. Það ætti öllum að vera ljóst að þetta er ekki það samfélag sem réttlætismeðvitund okkar samþykkir, við verðum að fara að átta okkur á því að það dugir ekki lengur að bara horfa eitthvað annað og þykjast ekki sjá þetta óréttlæti sem lýðst, við verðum að gangast við því sem manneskjur að við erum hér saman og að allir í okkar nútíma þjóðfélagi eigi að geta borið höfuðið hátt. Nýfrjálshyggjan er að sundra okkur og er að eyðileggja lífsgæði komandi kynslóða, það verður að koma til nýr samfélagssáttmáli þar sem við erum í þessu saman. Lýðræðislegur róttækur sósíalismi með sterkri óspilltri verkalýðshreyfingu er vonin. Höfundur er jarðskjálftafræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reynir Böðvarsson Mest lesið Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson Skoðun Skoðun Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey skrifar Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Sjá meira
Í framhaldi á ferðalagi mínu um norður Þýskaland og Pólland tók ég ferju frá Gdansk til Nynäshamn sem er rétt sunnan við Stockholm. Ég minntist svolítið á það í síðasta pistli hvað ungt fólk á þessum slóðum virðist sjá framtíðina frekar vonlausum augum, ekkert væri í augsýn sem gerði þeim kleyft að sjá sér og hugsanlegri fjölskyldu farborða, foreldrakynslóðin ætti fullt í fangi með að framfleyta sér sjálfum og hefði ekkert til aflögu. Enga von sáu þau í stjórnmálunum heldur, þar væri bara fólk sem væri fyrst og fremst þar í eigin þágu og alls ekki fyrir þau, stjórnmálastéttin var þar fyrst og fremst að vinna að í því að viðhalda sínum forréttindum. Fólkið í stjórnmálum er samkvæmt þessum viðhorfum hluti af yfirstéttinni og alls ekki á nokkurn hátt þeirra fulltrúar, eða eins og einn viðmælandi minn sagði “ekki fulltrúar okkar sem ung eru og sem mundu vilja mynda fjölskyldu í fjölskylduvænu samfélagi”. Það er frekar dapurt að upplifa þegar unga kynslóðin er ekki full bjartsýni og framtíðarþrá eins og allar ungar kynslóðir ættu að hafa rétt á að hafa. Það eru við sem eldri eru sem bera fulla ábyrgð þar á, ekki þau. Það eru við sem eldri erum sem höfum skapað þetta fáránlega samfélag þar sem allir eru ekki velkomnir heldur bara sumir, margir ná einfaldlega aldrei striki á vinnumarkaði sem einkennist í síauknum mæli af samkeppni og gróðafíkn fjármagnseigenda. Fyrir utan það að halda launum í lágmarki þá er það í vinnuumhverfinu sem þeir finna hagræðingarmöguleikana og það bitnar fremst á þeim sem eru lægst á metorðastiganum, þeirra sem vinna sjálfa vinnuna og hafa sjálfir ekki mannaforráð. Það voru margir stórir fluttningabílar sem keyrðu um borð ásamt fjölda annara farartækja, bílar af öllum stærðum og mótorhjól. Augljóslega voru margir þarna á ferð í vinnu þótt margir ferðamenn væru þarna líka innanum. Mér virtist það vera nokkuð auðvelt að sjá hverjir voru þarna á eigin vegum að ferðast og hverjir voru þarna vegna vinnu. Þeir sem voru í vinnuferð voru til dæmis ekki með börn með sér, klæðaburðurinn öðruvísi en ferðamanna og augljóslega ekkert þarna á ferð til að skemmta sér, frekar að leita sér að möguleika að ná hvíld. Þannig vildi til að bókuð káeta sem ég hafði tryggt mér við bókun á ferjunni var breytt í “flugstól”, stól sem hægt er að halla aftur eins og er í flugvélum en enganvegin hægt að líkja við rúm í káetu. Ég var ekki einn um að fá bara einfalda tilkynningu um þessa breytingu, fleiri ferðamenn urðu fyrir þessu en sumum tókst að verða sér úti um rúm í káetu og hurfu því af svæðinu þar sem flugstólarnir voru. Ég undraðist svolítið á því að margir þeirra sem augljóslega voru þarna í vinnuferð fóru strax á stjá og settust þar sem þeir sem þeir sem náðu í káetupláss höfðu setið. Rýmra var um mig vegna þessa um stund þar sem einn í okkar þriggja sæta röð hafði fært sig. Túristarnir í sætunum í kring fóru að ná sér í bjór og horfðu á Ólympíuleikana í sjónvarpi. Síðan fóru þeir að tínast í burtu inn á veitingastaði til þess að fá sér kvöldverð. Þeir sem augljóslega voru í vinnuferð sátu hinsvegar í stólum sínum og byrjuðu að taka upp matarpakka að heiman, vatnið eða bjórinn sem drukkin var með matnum kom líka að heiman. Líklega eyddu þessir menn, jú þetta voru allt karlmenn, ekki einni einustu krónu í búllur um borð. Spilavíti og barir voru þarna fyrir ferðamenn, ekki þá. Ekki heldur þægileg rúm í káetum heldur flugstólar sem nær ómögulegt er að ná svefni í. Það kom líka í ljós að nokkrir þeirra lögðu sig á gólfin milli stóla til þess að hafa einhvern möguleika á að ná hvíld, sem ætti að vera eðlileg krafa þegar keyra á upp til 74 tonna farartæki á vegunum daginn eftir. Þetta er náttúrulega bara nútíma þrælahald og ekkert annað. Hvernig búið er að fólki sem vinnur þau störf sem halda samfélaginu gangandi er náttúrulega fyrir neðan allar hellur. Það eru ekki bara bílstjórar sem á lágum launum halda þjóðfélaginu gangandi, ræstingafólk, umönnunaraðilar og nánast allar stéttir á lægstu laununum eru lífsnerf þjóðfélagsins eins og það er skipulagt í dag. Það sem þessar stéttir hafa sameiginlegt eru lág laun og það að þau eru óumberanleg, við sáum það í Covid. Það ætti öllum að vera ljóst að þetta er ekki það samfélag sem réttlætismeðvitund okkar samþykkir, við verðum að fara að átta okkur á því að það dugir ekki lengur að bara horfa eitthvað annað og þykjast ekki sjá þetta óréttlæti sem lýðst, við verðum að gangast við því sem manneskjur að við erum hér saman og að allir í okkar nútíma þjóðfélagi eigi að geta borið höfuðið hátt. Nýfrjálshyggjan er að sundra okkur og er að eyðileggja lífsgæði komandi kynslóða, það verður að koma til nýr samfélagssáttmáli þar sem við erum í þessu saman. Lýðræðislegur róttækur sósíalismi með sterkri óspilltri verkalýðshreyfingu er vonin. Höfundur er jarðskjálftafræðingur.
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun