Beitir þú ofbeldi? Arnrún María Magnúsdóttir skrifar 23. desember 2022 11:01 Fyrir mörgum árum ég eyddi kvöldstundum í spjalli með einstakling sem ég trúði að væri sammála mér, spjallið fór oft út í þá sálma hvað fólk sem beitti ofbeldi væri hræðilegt, þessi einstaklingur hafði stór orð um það hvað þau ættu skilið svartholið. Líklega átti það ekki við hann þegar „stóri dómurinn“ féll og Litla Hraun varð vistarveran í nokkur ár eftir hrottalegt og gróft ofbeldi á fjölskyldumeðlim. Jólin, hátíð barnanna er á morgun, með mikilli eftirvæntingu bíða þau, hver klukkustund er lengi að líða, spenna og kvíði einkennir líðan þeirra. Því miður eru það börn sem hugsa með sér hvernig skyldu jólin verða í ár, skyldi einhver brjóta húsgögn, meiða mig eða verða svo drukkin og allt verði brjálað. Við fullorðna fólkið skiptum miklu máli ekki síst á þessum stundum, okkar viðmót, viðhorf og skilningur að leggja til hliðar eigið egó og setja sig í spor barnanna á heimilinu. Streita fullorðinna að hafa allt fínt og flott á jólunum, samkvæmt hefðinni, útlitinu út á við, skömmin að eiga ekki „nógu flott“ vera eftirtektarverð á samfélagsmiðlum, fá sem flestu LIKE og deilingar. Streitan fer í taugakerfið og við missum stjórn á eigin orðum og gjörðum, gagnvart þeim sem síst skildu, börnunum! Öskrum, rífumst, kennum þeim um að hafa gert eitthvað sem orsakar að við stóðumst ekki samkeppnina, að við stóðumst ekki væntingar annarra, með öðrum orðum þá bitnar streitan á börnunum. Álag sem við mörg hver setjum á okkur sjálf, með vinnu, ræktinni, verslun, skapar þreytu og fjárhagsáhyggjur, allir gera kröfu um eitthvað fallegt, ekki bara kerti og spil, við sprengjum okkur í þenslunni, glímum síðan við stóran kvíðahnút að ná endum saman. Mig langar að biðja þig um að hugleiða hvað skiptir máli. Hugsaðu um það í enda dagsins er það brotin jólakúla, mjólkurpollur á gólfinu, óhreinn þvottur, ruslið enn í forstofunni ástæða þess að verða reið, ill og skammast. Er það þess virði að missa stjórn á skapi sínu, láta það bitna á börnum, með því að leggja hendur á heimilisfólk, öskra, láta orð sem særa inn í hjartað og grær seint, jafnvel orsakar að þau flýja heimilið á aðfangadagskvöld? Er þetta þess virði að vera stjórnlaus, vegna þess að þannig hefur það alltaf verið, þannig var það heima hjá þér þegar þú varst yngri, þau eiga þetta svo skilið, það ert bara þú sem átt bágt! Höfum það hugfast að sum börn geta ekki flúið þessar aðstæður og búa jafnvel við þær í mörg ár. Enginn gerir neitt, þó svo það heyrist milli veggja. Mig langar að biðja þig að leiða hugann að því að börn sem búa við ofbeldi sama af hvaða meiði það er og þau hljóta alvarlegan skaða fyrir lífstíð. Því fyrr sem við grípum inn í aðstæður þeirra og styrkjum þau í þessari flóknu og ósanngjörnu stöðu því bærilegra getum við gert líf þeirra. Hér á Íslandi eru það fjölmörg börn sem búa ekki við öryggi heima hjá sér og það á jólunum sjálfum. Þessi börn eru jafnvel nágrannar þínir, í vinahópnum eða í fjölskyldunni. Þau þurfa að flýja heimilið til að hljóta ekki meiri skaða en nú er orðin. Börn sem búa við ofbeldi verða alltaf fyrir því sama hvernig á það er litið. Þau heyra, þau sjá, þau skynja og eru fljót að verða meðvirk, einnig þeim sem beita ofbeldi. Sú staðreynd er að börnum þykir vænt um gerendur þar sem þau eru nátengd þeim og telja sig skyldug að haga sér „svona“ og „hinsegin“ til að allt gangi best á heimilinu. Bara til þess eins að gerandinn verði ekki reiður, missi stjórn á skapi sínu og allt verði vont aftur! Augnablikið þar sem allt er í lagi heima og það lítur út fyrir að allir séu bestu vinir getur breyst við eitt hóst eða orð. Síðan skellur þetta á aftur og aftur og aftur… Gleymum því ekki að afleiðingar eftir ofbeldi sést sjaldan og ofbeldi er ekki bara líkamleg högg, marblettir og sár, ofbeldi er einnig dulið það andlega, fjárhagslega, geta sært svo alvarlega að líf liggur við. Á Íslandi eru lög, þar sem almenningi er skylt að tilkynna hafi þeir ástæðu til að ætla að barn búi við óviðunandi uppeldisaðstæður, verði fyrir ofbeldi, annarri vanvirðandi háttsemi ofl. Ég vil að lokum minna á heimasíðu 112.is þar sem hægt er að leita frekari upplýsinga og fræðast um ofbeldi. Úlfur í sauðagæru leynist víða, ef þú beitir ofbeldi, þá hvet ég þig til að leita þér aðstoðar! Börn bera aldrei ábyrgð á ofbeldi og það er aldrei þeim að kenna! Ég trúi á börn, vil gera allt sem ég get gert fyrir þau að bæta lífið þeirra, ég trúi börnum! Höfundur er kennari í leikskóla og frumkvöðull í forvörnum og fræðslu til barna frá leikskólaaldri. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Leikskólar Börn og uppeldi Mest lesið 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson Skoðun Hallgrímur, málið snýst því miður ekki bara um kebab Snorri Másson Skoðun Verum öll tengd Sólrún Kristjánsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skapandi leiðir í skóla- og frístundastarfi Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Verum öll tengd Sólrún Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Samræðulist í heimi gervigreindar Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson skrifar Skoðun Tími til kominn að styðja öll framúrskarandi ungmenni Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar Skoðun Árangur hefst hér. Með þér. Guðrún Högnadóttir skrifar Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Verjum frelsið og mannréttindin Sigurjón Njarðarson skrifar Skoðun Spilavíti er og verður spilavíti Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Skortur á metnaði í loftslagsmálum Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar Skoðun Orðræða mótar menningu – og menningin mótar okkur öll Jóhanna Bárðardóttir skrifar Skoðun Eitt spilakort, betri spilamenning – er skaðaminnkandi Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason skrifar Skoðun Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjölbreytileiki er styrkleiki Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir skrifar Sjá meira
Fyrir mörgum árum ég eyddi kvöldstundum í spjalli með einstakling sem ég trúði að væri sammála mér, spjallið fór oft út í þá sálma hvað fólk sem beitti ofbeldi væri hræðilegt, þessi einstaklingur hafði stór orð um það hvað þau ættu skilið svartholið. Líklega átti það ekki við hann þegar „stóri dómurinn“ féll og Litla Hraun varð vistarveran í nokkur ár eftir hrottalegt og gróft ofbeldi á fjölskyldumeðlim. Jólin, hátíð barnanna er á morgun, með mikilli eftirvæntingu bíða þau, hver klukkustund er lengi að líða, spenna og kvíði einkennir líðan þeirra. Því miður eru það börn sem hugsa með sér hvernig skyldu jólin verða í ár, skyldi einhver brjóta húsgögn, meiða mig eða verða svo drukkin og allt verði brjálað. Við fullorðna fólkið skiptum miklu máli ekki síst á þessum stundum, okkar viðmót, viðhorf og skilningur að leggja til hliðar eigið egó og setja sig í spor barnanna á heimilinu. Streita fullorðinna að hafa allt fínt og flott á jólunum, samkvæmt hefðinni, útlitinu út á við, skömmin að eiga ekki „nógu flott“ vera eftirtektarverð á samfélagsmiðlum, fá sem flestu LIKE og deilingar. Streitan fer í taugakerfið og við missum stjórn á eigin orðum og gjörðum, gagnvart þeim sem síst skildu, börnunum! Öskrum, rífumst, kennum þeim um að hafa gert eitthvað sem orsakar að við stóðumst ekki samkeppnina, að við stóðumst ekki væntingar annarra, með öðrum orðum þá bitnar streitan á börnunum. Álag sem við mörg hver setjum á okkur sjálf, með vinnu, ræktinni, verslun, skapar þreytu og fjárhagsáhyggjur, allir gera kröfu um eitthvað fallegt, ekki bara kerti og spil, við sprengjum okkur í þenslunni, glímum síðan við stóran kvíðahnút að ná endum saman. Mig langar að biðja þig um að hugleiða hvað skiptir máli. Hugsaðu um það í enda dagsins er það brotin jólakúla, mjólkurpollur á gólfinu, óhreinn þvottur, ruslið enn í forstofunni ástæða þess að verða reið, ill og skammast. Er það þess virði að missa stjórn á skapi sínu, láta það bitna á börnum, með því að leggja hendur á heimilisfólk, öskra, láta orð sem særa inn í hjartað og grær seint, jafnvel orsakar að þau flýja heimilið á aðfangadagskvöld? Er þetta þess virði að vera stjórnlaus, vegna þess að þannig hefur það alltaf verið, þannig var það heima hjá þér þegar þú varst yngri, þau eiga þetta svo skilið, það ert bara þú sem átt bágt! Höfum það hugfast að sum börn geta ekki flúið þessar aðstæður og búa jafnvel við þær í mörg ár. Enginn gerir neitt, þó svo það heyrist milli veggja. Mig langar að biðja þig að leiða hugann að því að börn sem búa við ofbeldi sama af hvaða meiði það er og þau hljóta alvarlegan skaða fyrir lífstíð. Því fyrr sem við grípum inn í aðstæður þeirra og styrkjum þau í þessari flóknu og ósanngjörnu stöðu því bærilegra getum við gert líf þeirra. Hér á Íslandi eru það fjölmörg börn sem búa ekki við öryggi heima hjá sér og það á jólunum sjálfum. Þessi börn eru jafnvel nágrannar þínir, í vinahópnum eða í fjölskyldunni. Þau þurfa að flýja heimilið til að hljóta ekki meiri skaða en nú er orðin. Börn sem búa við ofbeldi verða alltaf fyrir því sama hvernig á það er litið. Þau heyra, þau sjá, þau skynja og eru fljót að verða meðvirk, einnig þeim sem beita ofbeldi. Sú staðreynd er að börnum þykir vænt um gerendur þar sem þau eru nátengd þeim og telja sig skyldug að haga sér „svona“ og „hinsegin“ til að allt gangi best á heimilinu. Bara til þess eins að gerandinn verði ekki reiður, missi stjórn á skapi sínu og allt verði vont aftur! Augnablikið þar sem allt er í lagi heima og það lítur út fyrir að allir séu bestu vinir getur breyst við eitt hóst eða orð. Síðan skellur þetta á aftur og aftur og aftur… Gleymum því ekki að afleiðingar eftir ofbeldi sést sjaldan og ofbeldi er ekki bara líkamleg högg, marblettir og sár, ofbeldi er einnig dulið það andlega, fjárhagslega, geta sært svo alvarlega að líf liggur við. Á Íslandi eru lög, þar sem almenningi er skylt að tilkynna hafi þeir ástæðu til að ætla að barn búi við óviðunandi uppeldisaðstæður, verði fyrir ofbeldi, annarri vanvirðandi háttsemi ofl. Ég vil að lokum minna á heimasíðu 112.is þar sem hægt er að leita frekari upplýsinga og fræðast um ofbeldi. Úlfur í sauðagæru leynist víða, ef þú beitir ofbeldi, þá hvet ég þig til að leita þér aðstoðar! Börn bera aldrei ábyrgð á ofbeldi og það er aldrei þeim að kenna! Ég trúi á börn, vil gera allt sem ég get gert fyrir þau að bæta lífið þeirra, ég trúi börnum! Höfundur er kennari í leikskóla og frumkvöðull í forvörnum og fræðslu til barna frá leikskólaaldri.
Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar
Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar
Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar