Sundabraut - pólitískur ómöguleiki? Tómas Ellert Tómasson skrifar 6. september 2021 17:31 Þrátt fyrir mikla efnahagslega niðursveiflu nýtur íslenska ríkið nú betri kjara en áður. Það er afleiðing þeirra róttæku efnahagsaðgerða sem ráðist var í á árunum 2013-16 undir forsæti Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar, nú formanns Miðflokksins. Þessa stöðu á að nýta til að byggja upp innviði landsins, ekki hvað síst í samgöngum. En þá skiptir öllu máli að forgangsraða rétt og ráðast í hagkvæmar framkvæmdir þar sem þörfin er mest. Sagan stutt, um Sundabraut Miklar væntingar hafa verið meðal landsmanna um lagningu Sundabrautar og að framkvæmdir við hana hefjist fyrr en síðar eftir að hafa verið á hinu pólitíska teikniborði í áratugi. Því miður virðast stjórnvöld hvorki hafa sýn né stefnu um það hvernig verkinu verður hrint í framkvæmd og hún virðist vera pólitískur ómöguleiki eins og staðan er núna. Upphafið að Sundabraut má rekja allt til endurskoðunar á aðalskipulagi borgarinnar árið 1972. Þremur árum síðar, árið 1975 kom hún fram sem hugmynd í tillögu að aðalskipulagi en var aldrei staðfest. Það var svo ekki fyrr en tæpum tíu árum seinna, eða 1984 sem Sundabrautin kemur inn á staðfest skipulag. Hinsvegar hófst ekki undirbúningur að þessu mikla verki fyrr en í ársbyrjun 1996. Vegagerðin og Reykjavíkurborg hafa allt frá þeim tíma, lagt mikla vinnu í að rannsaka mögulega kosti á legu hennar. Í aðalskipulagi borgarinnar til ársins 2016, kemur fram að Sundabrautin muni bæta samgöngur milli Borgarholts og Grafarvogar og margra borgarhluta í norðurhluta Reykjavíkur. Hagfræðingar og umferðaverkfræðingar hafa verið sammála um ágæti verksins og er skemmst að minnast þess að Ásgeir Jónsson seðlabankastjóri sagði á opnum fjarfundi efnahags- og viðskiptanefndar fyrir ári síðan að honum þætti „alveg stórundarlegt og ámælisvert að Sundabraut hafi ekki verið byggð miðað við þá umferð sem er í bænum.“ Fleiri eru sama sinnis. „Hvað með þjóðhagslegan sparnað af styttingu leiða og öll sóknarfærin sem skapast þegar til verður verðmætt byggingarland við brúarsporðinn, álag minnkar af Vesturlandsvegi og ný tækifæri opnast til uppbyggingar milli Reykjavíkur og Mosfellsbæjar og allt upp á Kjalarnes? Hvernig væri að taka höndum saman og horfa til framtíðar,” skrifaði Helgi Þór Ingason, prófessor og verkfræðingur fyrir nokkrum árum um tækifærin sem felast í Sundabraut. Skortur á pólitískri forystu En þó að Sundabraut hafi verið á áætlun svona lengi skortir augljóslega pólitíska forystu til að hrinda verkinu í framkvæmd. Árið 2000 sagði Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, þáverandi borgarstjóri, um Sundabraut á hverfafundi í Grafarvogi: „…og fljótlega í haust verður tekin ákvörðun um eina lausn og ef allt gengur að óskum ættu framkvæmdir að geta hafist á næsta ári“. Svona hafa yfirlýsingar vinstri manna verið í Reykjavík í gegnum tíðina en á sama tíma hafa sumir þeirra beinlínis unnið gegn lagningu brautarinnar. Engum dylst að meirihlutinn í Reykjavík telur sig hafa hag af því að skapa óvissu um framtíð Sundabrautar og núverandi ríkisstjórn virðist eiga í vandræðum með að fastsetja verkefnið. Það er óþolandi staða fyrir landsmenn, en fáar framkvæmdir eru mikilvægari. Fyrir því eru margar ástæður eins og við Miðflokksmenn höfum verið að reyna að vekja athygli á um langt skeið. Það er því miður ástæða til að óttast að hönnunarvinna dragist á langinn og verkefnið tefjist von úr viti. Ráðumst strax í verkið Ekki er langt síðan samgönguráðherra og borgarstjóri Reykjavíkur boðuðu til blaðamannafundar sem átti að ramma inn framkvæmdaáætlun Sundabrautar. Þegar grannt var skoðað reyndist þar um sýndarmennsku að ræða. Engin ákvörðun liggur fyrir um fyrirkomulag verksins eins og það lykilatriði hvort byggð verði brú eða grafin göng. Tímasetningar eru þar að auki í algeri óvissu og engin leið að sjá fyrir sér hvenær ráðist verður í verkefnið. Svo virðist sem meirihlutinn í Reykjavík hafi komið að borðinu með allskonar fyrirvara sem virðist vera ætlað að koma í veg fyrir að Sundabraut verði að veruleika. Samgönguráðherra kaus að taka þátt í leikritinu nú skömmu fyrir kosningar, væntanlega til að slá ryki í augu kjósenda. Næsta kjörtímabil virðist þannig aðeins eiga að nota í að skoða málið áfram og gera „félagshagfræðilega greiningu á þverun Kleppsvíkur“. Blekið var ekki þornað á pappírnum þegar ljóst var að undirritunin breytti engu um áform um Sundabraut, því borgarstjóri afneitaði framkvæmdinni tíu sinnum í einu og sama viðtalinu við Morgunblaðið, fáum mínútum eftir undirritunina. Ég hyggst berjast fyrir því að ráðist verði í lagningu Sundabrautar sem fyrst og að lögð verði áhersla á að flýta undirbúningi og framkvæmdum. Erlendis hafa verkefni af þessu tagi verið hugsuð heildstætt þannig að samgöngubótin haldist í hendur við byggðauppbyggingu sem nýtist bæði atvinnulífi og einstaklingum. Hagkvæmni verkefnisins og arðsemi þess ætti að réttlæta slíka flýtingu framkvæmda. Sundabraut er ekki pólitískur ómöguleiki komist Miðflokkurinn til valda, því við gerum það sem við segjumst ætla að gera - „Sundabraut strax!“ Höfundur er byggingarverkfræðingur og skipar 2. sæti á lista Miðflokksins í Reykjavíkurkjördæmi Norður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Tómas Ellert Tómasson Skoðun: Kosningar 2021 Miðflokkurinn Samgöngur Sundabraut Alþingiskosningar 2021 Mest lesið Þriggja stiga þögn Bjarni Karlsson Skoðun Skýr stefna um málfrelsi Róbert H. Haraldsson Skoðun Hvers vegna sífellt fleiri sækjast eftir einveru Ingrid Kuhlman Skoðun Nú þarf að gyrða sig í brók Gunnlaugur Stefánsson Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei Skoðun „Stóra fallega frumvarpið“ hans Trump Gunnar Alexander Ólafsson Skoðun Verndun vatns og stjórn vatnamála Ólafur Arnar Jónsson,Sigurður Guðjónsson Skoðun Gegn hernaði hvers konar Gunnar Björgvinsson Skoðun Sjallar og lyklaborðið Sigfús Ómar Höskuldsson Skoðun Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Sporin þín Valtýr Soffía Sigurðardóttir skrifar Skoðun Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptráðs. Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjallar og lyklaborðið Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar Skoðun „Stóra fallega frumvarpið“ hans Trump Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Verndun vatns og stjórn vatnamála Ólafur Arnar Jónsson,Sigurður Guðjónsson skrifar Skoðun Gegn hernaði hvers konar Gunnar Björgvinsson skrifar Skoðun Hvers vegna sífellt fleiri sækjast eftir einveru Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Þriggja stiga þögn Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Nú þarf að gyrða sig í brók Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Lesblindir og stuðningur í skólum Snævar Ívarsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun Rýnt í stöðu kvenna með örorkulífeyri Huld Magnúsdóttir skrifar Skoðun Brot sem fyrnast í höndum lögreglu – hversu mörg í viðbót? Þórhildur Gyða Arnarsdóttir skrifar Skoðun Olíuleit á Drekasvæði - tilvistarleit Halldór Reynisson skrifar Skoðun Kosningar í september Guðveig Lind Eyglóardóttir skrifar Skoðun Þegar orkuöflun er sett á ís - dæmið frá Suður-Afríku Hallgrímur Óskarsson skrifar Skoðun Framtíð nemenda í Kópavogi í fyrsta sæti Halla Björg Evans skrifar Skoðun Skýr stefna um málfrelsi Róbert H. Haraldsson skrifar Skoðun Heilsufarsmat á vinnustöðum: Góð fjárfesting í heilbrigði og vellíðan starfsfólks Gígja Valgerður Harðardóttir skrifar Skoðun Munar þig um 5-7 milljónir árlega? Jón Pétur Zimzen skrifar Skoðun Keldnaland – fjölmenn hverfi í mótun Þorsteinn R. Hermannsson skrifar Skoðun Eflum traustið Helgi Áss Grétarsson,Marta Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Börn í gámaskólum á meðan bæjarskrifstofur stækka – hvar er forgangsröðin? Ásgeir Elvar Garðarsson skrifar Skoðun Hver er kjarninn í samfélagi sem selur hjarta sitt? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Seljum börnum nikótín! Hugi Halldórsson skrifar Skoðun Sundrung á vinstri væng Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Þegar samfélagið missir vinnuna Hrafn Splidt Þorvaldsson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og ókurteisi Kolbeinn H. Stefánsson skrifar Sjá meira
Þrátt fyrir mikla efnahagslega niðursveiflu nýtur íslenska ríkið nú betri kjara en áður. Það er afleiðing þeirra róttæku efnahagsaðgerða sem ráðist var í á árunum 2013-16 undir forsæti Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar, nú formanns Miðflokksins. Þessa stöðu á að nýta til að byggja upp innviði landsins, ekki hvað síst í samgöngum. En þá skiptir öllu máli að forgangsraða rétt og ráðast í hagkvæmar framkvæmdir þar sem þörfin er mest. Sagan stutt, um Sundabraut Miklar væntingar hafa verið meðal landsmanna um lagningu Sundabrautar og að framkvæmdir við hana hefjist fyrr en síðar eftir að hafa verið á hinu pólitíska teikniborði í áratugi. Því miður virðast stjórnvöld hvorki hafa sýn né stefnu um það hvernig verkinu verður hrint í framkvæmd og hún virðist vera pólitískur ómöguleiki eins og staðan er núna. Upphafið að Sundabraut má rekja allt til endurskoðunar á aðalskipulagi borgarinnar árið 1972. Þremur árum síðar, árið 1975 kom hún fram sem hugmynd í tillögu að aðalskipulagi en var aldrei staðfest. Það var svo ekki fyrr en tæpum tíu árum seinna, eða 1984 sem Sundabrautin kemur inn á staðfest skipulag. Hinsvegar hófst ekki undirbúningur að þessu mikla verki fyrr en í ársbyrjun 1996. Vegagerðin og Reykjavíkurborg hafa allt frá þeim tíma, lagt mikla vinnu í að rannsaka mögulega kosti á legu hennar. Í aðalskipulagi borgarinnar til ársins 2016, kemur fram að Sundabrautin muni bæta samgöngur milli Borgarholts og Grafarvogar og margra borgarhluta í norðurhluta Reykjavíkur. Hagfræðingar og umferðaverkfræðingar hafa verið sammála um ágæti verksins og er skemmst að minnast þess að Ásgeir Jónsson seðlabankastjóri sagði á opnum fjarfundi efnahags- og viðskiptanefndar fyrir ári síðan að honum þætti „alveg stórundarlegt og ámælisvert að Sundabraut hafi ekki verið byggð miðað við þá umferð sem er í bænum.“ Fleiri eru sama sinnis. „Hvað með þjóðhagslegan sparnað af styttingu leiða og öll sóknarfærin sem skapast þegar til verður verðmætt byggingarland við brúarsporðinn, álag minnkar af Vesturlandsvegi og ný tækifæri opnast til uppbyggingar milli Reykjavíkur og Mosfellsbæjar og allt upp á Kjalarnes? Hvernig væri að taka höndum saman og horfa til framtíðar,” skrifaði Helgi Þór Ingason, prófessor og verkfræðingur fyrir nokkrum árum um tækifærin sem felast í Sundabraut. Skortur á pólitískri forystu En þó að Sundabraut hafi verið á áætlun svona lengi skortir augljóslega pólitíska forystu til að hrinda verkinu í framkvæmd. Árið 2000 sagði Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, þáverandi borgarstjóri, um Sundabraut á hverfafundi í Grafarvogi: „…og fljótlega í haust verður tekin ákvörðun um eina lausn og ef allt gengur að óskum ættu framkvæmdir að geta hafist á næsta ári“. Svona hafa yfirlýsingar vinstri manna verið í Reykjavík í gegnum tíðina en á sama tíma hafa sumir þeirra beinlínis unnið gegn lagningu brautarinnar. Engum dylst að meirihlutinn í Reykjavík telur sig hafa hag af því að skapa óvissu um framtíð Sundabrautar og núverandi ríkisstjórn virðist eiga í vandræðum með að fastsetja verkefnið. Það er óþolandi staða fyrir landsmenn, en fáar framkvæmdir eru mikilvægari. Fyrir því eru margar ástæður eins og við Miðflokksmenn höfum verið að reyna að vekja athygli á um langt skeið. Það er því miður ástæða til að óttast að hönnunarvinna dragist á langinn og verkefnið tefjist von úr viti. Ráðumst strax í verkið Ekki er langt síðan samgönguráðherra og borgarstjóri Reykjavíkur boðuðu til blaðamannafundar sem átti að ramma inn framkvæmdaáætlun Sundabrautar. Þegar grannt var skoðað reyndist þar um sýndarmennsku að ræða. Engin ákvörðun liggur fyrir um fyrirkomulag verksins eins og það lykilatriði hvort byggð verði brú eða grafin göng. Tímasetningar eru þar að auki í algeri óvissu og engin leið að sjá fyrir sér hvenær ráðist verður í verkefnið. Svo virðist sem meirihlutinn í Reykjavík hafi komið að borðinu með allskonar fyrirvara sem virðist vera ætlað að koma í veg fyrir að Sundabraut verði að veruleika. Samgönguráðherra kaus að taka þátt í leikritinu nú skömmu fyrir kosningar, væntanlega til að slá ryki í augu kjósenda. Næsta kjörtímabil virðist þannig aðeins eiga að nota í að skoða málið áfram og gera „félagshagfræðilega greiningu á þverun Kleppsvíkur“. Blekið var ekki þornað á pappírnum þegar ljóst var að undirritunin breytti engu um áform um Sundabraut, því borgarstjóri afneitaði framkvæmdinni tíu sinnum í einu og sama viðtalinu við Morgunblaðið, fáum mínútum eftir undirritunina. Ég hyggst berjast fyrir því að ráðist verði í lagningu Sundabrautar sem fyrst og að lögð verði áhersla á að flýta undirbúningi og framkvæmdum. Erlendis hafa verkefni af þessu tagi verið hugsuð heildstætt þannig að samgöngubótin haldist í hendur við byggðauppbyggingu sem nýtist bæði atvinnulífi og einstaklingum. Hagkvæmni verkefnisins og arðsemi þess ætti að réttlæta slíka flýtingu framkvæmda. Sundabraut er ekki pólitískur ómöguleiki komist Miðflokkurinn til valda, því við gerum það sem við segjumst ætla að gera - „Sundabraut strax!“ Höfundur er byggingarverkfræðingur og skipar 2. sæti á lista Miðflokksins í Reykjavíkurkjördæmi Norður.
Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei Skoðun
Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir Skoðun
Skoðun Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptráðs. Birgir Orri Ásgrímsson skrifar
Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Skoðun Brot sem fyrnast í höndum lögreglu – hversu mörg í viðbót? Þórhildur Gyða Arnarsdóttir skrifar
Skoðun Heilsufarsmat á vinnustöðum: Góð fjárfesting í heilbrigði og vellíðan starfsfólks Gígja Valgerður Harðardóttir skrifar
Skoðun Börn í gámaskólum á meðan bæjarskrifstofur stækka – hvar er forgangsröðin? Ásgeir Elvar Garðarsson skrifar
Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei Skoðun
Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir Skoðun