Takk mótþróaþrjóskuröskun! Ástþór Ólafsson skrifar 13. mars 2019 15:09 Góðan daginn, Varðandi mál málana í vikunni fannst mér áhugavert að setja þetta í öðruvísi samhengi en á sér stað í fréttum um þessar mundir. Núna samkvæmt fréttum um að dómsmálaráðherra hafi brotið lög við val á dómaraefni við Landsrétt samkvæmt dómi Mannréttindardómstóls Evrópu. Það vakna margar spurningar við þessa frétt en kannski alveg óháð lagaumhverfinu heldur meira hvar mörkin eru þegar varnarlaus og vel verndaður einstaklingur á í stað. En til að þrenga þetta örlítið niður þá kemur sú spurning upp í hugann er varðar börn sem eru greind með mótþróaþrjóskuröskun. Í því sambandi er hægt að skoða þegar börn beita mótþróa í skólaumhverfinu og mikilli þrjósku við að hlusta ekki á kennarann og fylgja hans fyrirmælum, ítrekað. Vegna þess að með þeirri hegðun er komin forsenda til athugunar á mögulegri greiningu fyrir mótþróaþrjóskuröskun. Í þessu samhengi er áhugavert að skoða Sigríði Andersen og hvort hún nái greiningarviðmiðun fyrir mótþróaþrjóskuröskun í hegðun sinni. Samkvæmt greiningarskilyrðum við mótþróaþrjóskuröskun í DSM fimm greiningarkerfinu er svo hljóðandi; ef einstaklingur uppfyllir fjögur atriði í þessari röð á minnsta kosti sex mánaðar tímabili hefur einstaklingur greiningarviðmiðun við mótþróaþrjóskuröskun. Reiði/pirringur 1. Missir oft stjórn á skapi sínu 2. Er viðkvæm(ur) eða pirrast auðveldlega 3. Er oft reið(ur) og gröm/gramur Þrætugjörn/gjarn – örgrandi hegðun 4. Deilir oft við yfirvaldið eða börn og unglinga, við fullorðna. 5. Sýnir svívirðingu eða neitar að fylgja fyrirmælum frá yfirvaldinu eða reglum 6. Oft vísvitandi pirrar aðra. 7. Kennir oft öðrum um mistök sín og sína misgjörðir Hefnigjörn/gjarn 8. Hefur verið illgjörn/gjarn eða hefnigjörn/gjarn að minnsta kosti tvisvar sinnum seinustu sex mánuðina. Ef litið er til fjögra atriða í þrætugjörn/gjarn – ögrandi hegðun flokknum er augljóslega hægt að segja að Sigríður Andersen uppfyllir greiningarviðmiðun við mótþróaþrjóskuröskun. Á sama tíma uppfyllir hún sömuleiðis atriðið í hefnigjörn/gjarn flokknum. Mér finnst óþarfi að einblína á flokkinn varðandi reiði/pirringur enda þarf að þekkja einstaklinginn töluvert meir en það er alveg hægt að rökræða þau atriði, þrátt fyrir. Ef við veltum fyrir okkur þegar börn í grunnskólum landsins sýna af sér hegðun sem samræmir að minnsta kosti fjögur atriði á minnsta kosti sex mánað tímarbili þá er umsvifalaust greint barnið með mótþróaþrjóskuröskun. Í þessu tilfelli hjá dómsmálaráðherra ættu sálfræðingar eða geðlæknar að vera komnir inn í málið til að athuga með hennar forsendur. En í staðinn fyrir fær hún að hegða sér svona til frambúðar ánþess að einhver inngrip eigi sér stað til að fyrirbyggja og reyna að betrumbæta hegðun hennar, að svo stöddu. Samtímis veltir maður þeirri spurningu fyrir sér hvað mikið af börnum fá ekki að upplifa sjálft sig í sinni hvatvísi og sínu framkvæmdar eðli vegna þess að greiningarformið kemur fljót í kjölfarið. En síðan huggar maður sig við það sem veitir manni hugarró og hughreystingu því greiningar á mótþróaþrjóskuröskun hefur aukist töluvert síðastliðnu árin, þannig við sjáum ekki aðra Sigríði Andersen sem er deiligjörn/gjarnur við yfirvaldið, sýnir svívirðingu eða neitar að fylgja fyrirmælum yfirvalda eða þeirra reglum, vísvítandi pirrar aðra og kennir öðrum um sín mistök og misgjörðir. Að lokum hefur verið illgjörn/gjarn eða hefnigjörn/gjarn að minnsta kosti seinustu sex mánuðina. Með þessu getum við sagt að fólk undir slíkum embættistitli eigi eftir að sýna fylgispekt gagnvart yfirvaldinu, sýna því mikla virðingu, hlusta og fara eftir þeirra fyrirmælum. Við þökkum sálfræðingum og geðlæknum fyrir góð og vel unin störf, þegar að því kemur. Eins og staðan er þá erum við hólpinn! Takk mótþróaþrjóskuröskun! Höfundur er ráðgjafi á skóla- og frístundarsviði hjá Reykjavíkurborg. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ástþór Ólafsson Mest lesið Halldór 11.10.2025 Halldór Hvernig vogar þú þér að gera grín að Möggu Stínu? Elliði Vignisson Skoðun Hvað á Selfoss sameiginlegt með Róm, Berlín, Prag og París? Axel Sigurðsson Skoðun Heimsveldið má vera evrópskt Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Laxness, Njáll og Egill við góða heilsu í FÁ! Helgi Sæmundur Helgason Skoðun „Reykjavíkurleiðin“ – skref að sanngjarnara og stöðugra leikskólastarfi Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun Framtíðin samkvæmt Geoffrey Hinton: Gervigreindin er að læra að sjá heiminn eins og við Sigvaldi Einarsson Skoðun Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson Skoðun Kópavogsmódelið Ragnheiður Ósk Jensdóttir Skoðun Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Lukkudagar lífsins er Lóa Björk Ólafsdóttir skrifar Skoðun Framtíðin samkvæmt Geoffrey Hinton: Gervigreindin er að læra að sjá heiminn eins og við Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Heimsveldið má vera evrópskt Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Laxness, Njáll og Egill við góða heilsu í FÁ! Helgi Sæmundur Helgason skrifar Skoðun Hvað á Selfoss sameiginlegt með Róm, Berlín, Prag og París? Axel Sigurðsson skrifar Skoðun „Reykjavíkurleiðin“ – skref að sanngjarnara og stöðugra leikskólastarfi Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Eflum geðheilsu alla daga Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Getur fólk með gigt látið drauma sína rætast? Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Hvernig hinn sterki getur unnið nánast öll dómsmál Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Við sem lifum með POTS höfum verið yfirgefin af kerfinu Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Drifkraftur bata – Alþjóðlegi geðheilbrigðisdagurinn Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar Skoðun Lordinn lýgur! Andrés Pétursson skrifar Skoðun Það er ekki hægt að þykjast með líf barnanna okkar Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Í örugga höfn! Örlygur Hnefill Örlygsson,Bergur Elías Ágústsson skrifar Skoðun Reykjavíkurmódelið er skref í rétta átt – fyrir börnin og starfsfólkið Bozena Raczkowska skrifar Skoðun Varasjóður eða hefðbundið styrkjakerfi? Birgitta Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Geðheilsa á tímum óvissu og áskorana María Heimisdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið Ragnheiður Ósk Jensdóttir skrifar Skoðun Villta vestur ólöglegra veðmálaauglýsinga á Íslandi Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir skrifar Skoðun Ísland þarf engan sérdíl Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Er edrúlífið æðislegt? Jakob Smári Magnússon skrifar Skoðun Rúmfatalagerinn, ekki fyrir alla! Ragnar Gunnarsson skrifar Skoðun Að gera ráð fyrir frelsi Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að þekkja sín takmörk Heiðar Guðjónsson skrifar Skoðun Gervigreind og dómgreind Henry Alexander Henrysson skrifar Skoðun Fjárfesting í réttindum barna bætir fjárhag sveitarfélaga Marín Rós Eyjólfsdóttir skrifar Skoðun Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson skrifar Skoðun Alþjóða geðheilbrigðisdagurinn – réttur til réttrar meðferðar Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Á að takmarka samfélagsmiðlanotkun barna? María Rut Kristinsdóttir skrifar Sjá meira
Góðan daginn, Varðandi mál málana í vikunni fannst mér áhugavert að setja þetta í öðruvísi samhengi en á sér stað í fréttum um þessar mundir. Núna samkvæmt fréttum um að dómsmálaráðherra hafi brotið lög við val á dómaraefni við Landsrétt samkvæmt dómi Mannréttindardómstóls Evrópu. Það vakna margar spurningar við þessa frétt en kannski alveg óháð lagaumhverfinu heldur meira hvar mörkin eru þegar varnarlaus og vel verndaður einstaklingur á í stað. En til að þrenga þetta örlítið niður þá kemur sú spurning upp í hugann er varðar börn sem eru greind með mótþróaþrjóskuröskun. Í því sambandi er hægt að skoða þegar börn beita mótþróa í skólaumhverfinu og mikilli þrjósku við að hlusta ekki á kennarann og fylgja hans fyrirmælum, ítrekað. Vegna þess að með þeirri hegðun er komin forsenda til athugunar á mögulegri greiningu fyrir mótþróaþrjóskuröskun. Í þessu samhengi er áhugavert að skoða Sigríði Andersen og hvort hún nái greiningarviðmiðun fyrir mótþróaþrjóskuröskun í hegðun sinni. Samkvæmt greiningarskilyrðum við mótþróaþrjóskuröskun í DSM fimm greiningarkerfinu er svo hljóðandi; ef einstaklingur uppfyllir fjögur atriði í þessari röð á minnsta kosti sex mánaðar tímabili hefur einstaklingur greiningarviðmiðun við mótþróaþrjóskuröskun. Reiði/pirringur 1. Missir oft stjórn á skapi sínu 2. Er viðkvæm(ur) eða pirrast auðveldlega 3. Er oft reið(ur) og gröm/gramur Þrætugjörn/gjarn – örgrandi hegðun 4. Deilir oft við yfirvaldið eða börn og unglinga, við fullorðna. 5. Sýnir svívirðingu eða neitar að fylgja fyrirmælum frá yfirvaldinu eða reglum 6. Oft vísvitandi pirrar aðra. 7. Kennir oft öðrum um mistök sín og sína misgjörðir Hefnigjörn/gjarn 8. Hefur verið illgjörn/gjarn eða hefnigjörn/gjarn að minnsta kosti tvisvar sinnum seinustu sex mánuðina. Ef litið er til fjögra atriða í þrætugjörn/gjarn – ögrandi hegðun flokknum er augljóslega hægt að segja að Sigríður Andersen uppfyllir greiningarviðmiðun við mótþróaþrjóskuröskun. Á sama tíma uppfyllir hún sömuleiðis atriðið í hefnigjörn/gjarn flokknum. Mér finnst óþarfi að einblína á flokkinn varðandi reiði/pirringur enda þarf að þekkja einstaklinginn töluvert meir en það er alveg hægt að rökræða þau atriði, þrátt fyrir. Ef við veltum fyrir okkur þegar börn í grunnskólum landsins sýna af sér hegðun sem samræmir að minnsta kosti fjögur atriði á minnsta kosti sex mánað tímarbili þá er umsvifalaust greint barnið með mótþróaþrjóskuröskun. Í þessu tilfelli hjá dómsmálaráðherra ættu sálfræðingar eða geðlæknar að vera komnir inn í málið til að athuga með hennar forsendur. En í staðinn fyrir fær hún að hegða sér svona til frambúðar ánþess að einhver inngrip eigi sér stað til að fyrirbyggja og reyna að betrumbæta hegðun hennar, að svo stöddu. Samtímis veltir maður þeirri spurningu fyrir sér hvað mikið af börnum fá ekki að upplifa sjálft sig í sinni hvatvísi og sínu framkvæmdar eðli vegna þess að greiningarformið kemur fljót í kjölfarið. En síðan huggar maður sig við það sem veitir manni hugarró og hughreystingu því greiningar á mótþróaþrjóskuröskun hefur aukist töluvert síðastliðnu árin, þannig við sjáum ekki aðra Sigríði Andersen sem er deiligjörn/gjarnur við yfirvaldið, sýnir svívirðingu eða neitar að fylgja fyrirmælum yfirvalda eða þeirra reglum, vísvítandi pirrar aðra og kennir öðrum um sín mistök og misgjörðir. Að lokum hefur verið illgjörn/gjarn eða hefnigjörn/gjarn að minnsta kosti seinustu sex mánuðina. Með þessu getum við sagt að fólk undir slíkum embættistitli eigi eftir að sýna fylgispekt gagnvart yfirvaldinu, sýna því mikla virðingu, hlusta og fara eftir þeirra fyrirmælum. Við þökkum sálfræðingum og geðlæknum fyrir góð og vel unin störf, þegar að því kemur. Eins og staðan er þá erum við hólpinn! Takk mótþróaþrjóskuröskun! Höfundur er ráðgjafi á skóla- og frístundarsviði hjá Reykjavíkurborg.
„Reykjavíkurleiðin“ – skref að sanngjarnara og stöðugra leikskólastarfi Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun
Framtíðin samkvæmt Geoffrey Hinton: Gervigreindin er að læra að sjá heiminn eins og við Sigvaldi Einarsson Skoðun
Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson Skoðun
Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir Skoðun
Skoðun Framtíðin samkvæmt Geoffrey Hinton: Gervigreindin er að læra að sjá heiminn eins og við Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun „Reykjavíkurleiðin“ – skref að sanngjarnara og stöðugra leikskólastarfi Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Réttlæti hins sterka. Hvernig hinn sterki getur unnið nánast öll dómsmál Jörgen Ingimar Hansson skrifar
Skoðun Við sem lifum með POTS höfum verið yfirgefin af kerfinu Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Reykjavíkurmódelið er skref í rétta átt – fyrir börnin og starfsfólkið Bozena Raczkowska skrifar
Skoðun Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir skrifar
Skoðun Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson skrifar
Skoðun Alþjóða geðheilbrigðisdagurinn – réttur til réttrar meðferðar Pétur Maack Þorsteinsson skrifar
„Reykjavíkurleiðin“ – skref að sanngjarnara og stöðugra leikskólastarfi Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun
Framtíðin samkvæmt Geoffrey Hinton: Gervigreindin er að læra að sjá heiminn eins og við Sigvaldi Einarsson Skoðun
Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson Skoðun
Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir Skoðun