Segja lán Hreiðars Más hafa verið með samþykki stjórnar

Fyrrum stjórnarmenn Kaupþings báru vitni um að lán sem eignarhaldsfélag Hreiðars Más Sigurðssonar, þáverandi bankastjóra, fékk í tengslum við hlutabréfakaup í bankanum hafi verið í samræmi við starfskjarastefnu og hafi ekki þurft sérstakt samþykki stjórnar.

Aðalmeðferð í máli gegn bankastjóranum vegna lánveitingarinnar hófst í Héraðsdómi Reykjavíkur í dag.

Héraðssaksóknari sakar Hreiðar Má um umboðssvik með því að hafa látið Kaupþing lána eignarhaldsfélagi sínu rúman hálfan milljarð króna í ágúst árið 2008. Hreiðar Már hafi gefið fyrirmæli um lánið sem hafi verið veitt án samþykkis stjórnar bankans og fullnægjandi trygginga. Með þessu hafi Hreiðar Már stefnt fé bankans í verulega hættu.

Hann er einnig ákærður fyrir innherjasvik þegar hann seldi eignarhaldsfélaginu Heiðari Má Sigurðssyni ehf. hlutabréf í Kaupþingi á markaðsvirði eftir að hann hafði keypt þau persónulega á lægra kaupréttargengi.

Lánið hafi verið hluti af kjörum

Hreiðar Már skýrði frá því í morgun að lánið hafi hann fengið vegna þess að hann nýtti sér kauprétt á hlutabréfum í bankanum í ágúst 2008. Lánið hafi verið tvíþætt en það átti einnig að fjármagna skattkröfur sem höfðu orðið til vegna kaupréttarins. Þetta hafi verið hluti af ráðningarsamningi hans og starfskjörum.

Við meðferð málsins í héraðsdómi í dag var mikið fjallað um starfskjarastefnu sem stjórn Kaupþings samþykktu árið 2005. Samkvæmt henni var ákveðið að bankinn skyldi fjármagna kauprétt æðstu stjórnenda á hlutabréfum í bankanum og jafnframt skattkröfur sem gætu komið til þegar þeir nýttu sér kaupréttinn. Stjórnin heimilaði æðstu stjórnendunum jafnframt að geyma hlutabréfin í sérstökum eignarhaldsfélögum.

Um þetta báru nokkrir stjórnarmenn og stjórnendur bankans á þessum tíma, þar á meðal Sigurður Einarsson, þáverandi stjórnarformaður Kaupþings. Hann nýtti sér sambærilegan kauprétt og Hreiðar Már til að eignast hlutabréf í bankanum.

Ekki þörf á sérstöku samþykki eftir að starfskjaraáætlun var samþykkt

Framburður Sigurðar og Lýðs Guðmundssonar, þáverandi varaformanns stjórnar Kaupþings, gróf undan fullyrðingum saksóknara að lánið til Hreiðars Más hefði verið veitt án samþykkis stjórnar. Báðir báru þeir vitni um að eftir að stjórn bankans samþykkti starfskjarastefnuna árið 2005 hafi hún í kjölfarið ekki þurft að samþykkja lánveitingar vegna kaupréttar æðstu stjórnenda sérstaklega. Innri endurskoðandi bankans hafi hins vegar upplýst stjórnina um slíkar lánveitingar reglulega.

Sigurður sagðist ekki minnast þess að stjórnin hafi nokkru sinni gert athugasemdir við lánveitingar til hans eða Hreiðars Más eða hugmyndir hafi komið upp um að krefja þá um frekari tryggingar eftir að sumir aðrir stjórnendur bankans voru farnir að standa höllum fæti fjárhagslega á árinu 2008.

Lýður sagði að stjórnin hafi vitað af lánveitingunni til Hreiðars Más þegar hún kom saman til fundar síðla septembermánaðar árið 2008 þar sem innri endurskoðandi kynnti upplýsingar um hana.

„Já, eins og held ég að öll stjórnin hafi vitað af því. Ef menn eru að standa sína plikt þá er það augljóst,“ sagði Lýður en tilkynnt hafði verið um kaup Hreiðars Más á hlutabréfunum mánuðinum áður.

Lýsti hann sama skilningi og Sigurður á því að stjórnin hafi ekki þurft að samþykkja lánið til Hreiðars Más fyrir fram þar sem hún hefði fyrir löngu verið búin að samþykkja starfskjarastefnuna þar sem kveðið var á um slíkar lánveitingar.

Engin vafi um samþykki stjórnar

Hörður Felix Harðarson, verjandi Hreiðars Más, spurði Ásgeir Thoroddsen, formann starfskjaranefndarinnar, hvort að stjórnin hefði samþykkt fyrirkomulag lánveitinga vegna kaupréttar æðstu stjórnenda og skattakrafna sem kæmu til vegna hans.

„Alveg klárt. Engin spurning,“ sagði Ásgeir sem skrifaði undir lánasamninginn við eignarhaldsfélag Hreiðars Más. Hann neitaði þó að hafa átt þátt í að ákveða eða hafa afskipti af láninu sem ákært er fyrir.

Helgi Sigurðsson, þáverandi framkvæmdastjóri lögfræðisviðs og ritari stjórnar Kaupþings, sagði að markmið kaupréttar æðstu stjórnenda hefði verið að samtvinna hagsmuni þeirra og bankans. Þegar ákvörðun var tekin um það hafi legið fyrir að það yrði ekki gert nema með því að gefa þeim hlutabréfin eða að lána þeim fyrir þeim.

Hluthafafundur bankans hafi alltaf staðið við þá afstöðu að starfsmönnunum þyrfti að vera tryggt skaðleysi af viðskiptunum. Þá hafi legið fyrir að bankinn þyrfti að fjármagna þær skattakröfur sem gætu skapast af kaupréttinum.

Sagðist Helgi telja að eftir að kaupréttaráætlunin var samþykkt hafi legið fyrir að lánveitingar vegna hennar þyrftu ekki frekari umfjöllun lánanefndar eða stjórnar. Innri endurskoðandi hafi reglulega farið yfir stöðu þessara lána og fyrirkomulagið hafi legið fyrir.

Finnur saksóknari spurði Helga hvers vegna stjórn bankans hefði samþykkt sérstaklega lán til Hreiðars Más og Sigurðar stjórnarformanns fyrir hlutabréfum árið 2006 ef skilningur hans væri að stjórnin hefði ekki þurft að samþykkja sérstaklega fjármögnun kaupréttar þeirra.

Helgi sagðist ekki átta sig á því. Sigurður bar hins vegar síðar vitni um að bæði hann og Hreiðar Már hefðu á þessum tíma tekið þátt í útboði Kaupþings til að auka hlutafé. Stjórnin hafi samþykkt lán til þeirra vegna þeirra kaupa sem hafi ekki verið á grundvelli kaupréttar. Bréfin hafi þeir keypt á markaðsverði.

Tilfærslan ekki eiginleg viðskipti

Verjandi Hreiðars Más spurði Helga einnig í möguleg innherjasvik þegar bankastjórinn seldi eignarhaldsfélagi sínu hlutabréfin sem hann eignaðist með því að nýta sér kauprétt sinn.

Helgi sagði að bankinn hefði rætt við Fjármálaeftirlitið á sínum tíma um fyrirkomulagið. Niðurstaðan hafi verið sú að ekki væri um innherjasvik að ræða í tilfellum eins og Hreiðars Más. Það væru í reynd ekki eiginleg viðskipti þar sem verið færi að færa eignir úr „einum vasa yfir í annan“, báðir aðilar hefðu búið yfir sömu upplýsingum og þá hafi atkvæðaréttur sem fylgdi hlutunum verið áfram í höndum sama aðila.

Sagðist Helgi ekki þekkja þess dæmi tilfærsla á hlutabréfum af þessu tagi hafi leitt til athugasemda eða sekta af hálfu Fjármálaeftirlitsins.