Staðreyndir um kjaramál Árni Páll Árnason skrifar 30. apríl 2015 06:30 Þingflokkur Samfylkingarinnar sendi frá sér ályktun um kjaramál í síðustu viku. Viðskiptaráð sendi af því tilefni frá sér yfirlýsingu þar sem ályktunin var sögð innihalda „fjölmargar rangfærslur“ og vera „til þess fallin að afvegaleiða umræðu um kjaramál“. Sú gagnrýni stenst ekki. Um jöfnuð og dreifingu auðs og tekna – Ríkustu 5% landsmanna eiga nærri helming af öllum auði Jöfnuður á Íslandi jókst í tíð ríkisstjórnar jafnaðarmanna og er góður í alþjóðlegu samhengi eins og Viðskiptaráð bendir á. Ráðið vísar í Gini-stuðulinn máli sínu til stuðnings og sá stuðull var vissulega lægri árið 2013 en árið 2009. Það er ekki umdeilt. Aðgerðir sitjandi ríkisstjórnar gefa hins vegar fullt tilefni til þess að ætla að ójöfnuður fari vaxandi. Lækkun veiðigjalda, tekjuskattsbreytingar, hækkun matarskatts, aukin kostnaðarþátttaka í heilbrigðisþjónustu og afnám auðlegðarskatts eru allt aðgerðir sem auka á ójöfnuð og valda þeirri samfélagsólgu sem nú er uppi. Við þessu er launafólk að bregðast með kröfum sínum. Það verður ekki sátt um aukinn ójöfnuð. Framsetning Viðskiptaráðs segir í besta falli hálfa söguna. Misskipting fór hratt vaxandi frá aldamótum og fram að hruni, hvort sem horft er til launa eða auðs. Misskiptingin í dag er því meiri en áður þekktist á Íslandi, þótt staðan hafi batnað nokkuð í stjórnartíð jafnaðarmanna eftir hrun. Þetta er skýrt í svari við fyrirspurn minni um skiptingu auðs og tekna í landinu á vef Alþingis. Ríkustu 5 prósent landsmanna eiga nú nærri helming af öllum auði landsmanna, en slíkar tölur sáust fyrst á árunum fyrir hrun.Meiri tekjur af auðlindum þjóðarinnar Viðskiptaráð segir launahlutfall vera hátt hér á landi í alþjóðlegum samanburði. Það er rétt og um það er ekki deilt. Í ályktun þingflokksins er augljóslega ekki verið að vísa í neitt launahlutfall heldur vannýtt tækifæri til að afla meiri tekna af sameiginlegum auðlindum okkar til að auka hagsæld allra. Reglulega heyrum við fréttir af því hversu miklar tekjur hægt væri að hafa af auðlindum þjóðarinnar með skynsamlegu skipulagi, en sitjandi ríkisstjórn kýs að nýta ekki þau tækifæri. Ástæðan er varðstaða um hagsmuni þeirra sem hagnast á óbreyttu ástandi. Samfylkingin hefur lagt til gjaldtöku af allri auðlindanýtingu, gjald á úthlutun nýrra fisktegunda eins og makríls, fyrningarleið í sjávarútvegi, hagkvæmari landbúnaðarstefnu og könnun á hagkvæmni sæstrengs með raforku, svo nokkur dæmi séu nefnd. Tillögur Samfylkingarinnar hafa samhljóm með tillögum færustu sérfræðinga, svo sem skýrsluhöfunda McKinsey-skýrslunnar og oft hefur gætt samhljóms milli tillögugerðar okkar og Viðskiptaráðs. Viðskiptaráð á hrós skilið fyrir það og við hvetjum ráðið til dáða í baráttunni gegn þeirri deyðandi hendi hagsmunavörslu fyrir útvaldar atvinnugreinar sem ríkisstjórnin heldur nú yfir viðskiptalífinu. Bitnar hækkun lægstu launa á tekjulágum barnafjölskyldum? Viðskiptaráð heldur því fram að ef gengið yrði að kröfum um 300 þúsund króna lágmarkslaun á næstu þremur árum myndi það leiða til tugprósenta verðbólgu. Forsendur þeirrar ályktunar hljóta að vera eftirfarandi: Að sambærilegar launahækkanir muni ganga upp allan launastigann og verðlag hækki í sama hlutfalli og laun. Þetta er raunveruleg hætta. Við stöndum frammi fyrir henni vegna þess að ríkisstjórnin og forystumenn atvinnulífsins hafa ekki getað sýnt launafólki fram á að hófsamar kröfur geti skapað fullnægjandi ávinning. Framlag ríkisstjórnarinnar hefur verið einhliða skerðing kjarasamningsbundinna réttinda launafólks eins og réttar til atvinnuleysisbóta, lækkun veiðigjalda, hækkun matarskatts, aukin kostnaðarþátttaka almennings í heilbrigðisþjónustu, afnám auðlegðarskatts og tekjuskattslækkun sem skilaði fólki með tekjur yfir 840 þúsund krónum 3.500 krónum í skattalækkun á mánuði og fólki með undir 250 þúsund krónum engu. Hvernig á almennt launafólk að sætta sig við hógværar launahækkanir ef þetta er framlag ríkisstjórnarinnar til samfélagssáttarinnar? Þar fyrir utan hefur ríkisstjórnin sjálf samið við aðra hópa um allt aðrar og hærri tölur en fólust í hinni almennu launastefnu. Framlag forystu atvinnulífsins hefur svo verið hækkanir til millistjórnenda og yfirstjórna langt umfram almenn viðmið um hófsama kjarasamninga. Þegar vinnubrögðin eru svona er friður rofinn á vinnumarkaði. Almennt launafólk getur ekki borið eitt ábyrgð á stöðugleika sem stjórn HB Granda og aðrar topphúfur atvinnulífsins telja sig ekki þurfa að leggja neitt af mörkum til að tryggja. Þótt forysta atvinnulífsins hafi oft haft skynsamleg áform, sýpur hún nú seyðið af gírugheitum einstakra forystumanna í atvinnulífinu og af skaðlegri ríkisstjórn.Samstarf besta leiðin Besta leiðin til að tryggja sanngjarna dreifingu launahækkana, raunverulegan ávinning þeirra sem mest þurfa á að halda og raunverulegan stöðugleika er með virku samstarfi á vinnumarkaði, milli launafólks, atvinnurekenda og stjórnvalda. Það er sú leið sem jafnaðarmenn á Norðurlöndum hafa valið með góðum árangri. Það er sú leið sem við í Samfylkingunni völdum á landsfundi okkar og skuldbindum okkur til að fara þegar við komum aftur að landsstjórninni. Því miður hefur núverandi ríkisstjórn ekki horft eftir fyrirmyndum úr þeirri átt eða til heildarmyndarinnar heldur kosið að ganga eigin veg í þröngri hagsmunagæslu fyrir fámennar fákeppnisklíkur. Það ætti að vera stærsta áhyggjuefni Viðskiptaráðs Íslands og allra sem vilja vinna að almannaheill. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Alþingi Árni Páll Árnason Mest lesið Hin dásamlega sturlun: Umræðan á Íslandi Davíð Bergmann Skoðun Við getum öll bjargað lífi Kristófer Kristófersson Skoðun Opið bréf til innviðaráðherra Eyjólfur Þorkelsson Skoðun Fyrir hvern erum við að byggja? Jóhanna Dýrunn Jónsdóttir Skoðun Það er heldur betur vitlaust gefið á Íslandi Jónas Yngvi Ásgrímsson Skoðun Finnst ykkur þetta í lagi? Opinn pistill til heilbrigðisráðherra, landlæknis og forystu heilbrigðiskerfisins Steindór Þórarinsson Skoðun „Hristir í stoðum“ RÚV? Hermann Stefánsson Skoðun Að bera harm sinn í hljóði Gunnhildur Ólafsdóttir Skoðun Tímamót í velferðarmálum: Nýtt örorkulífeyriskerfi tekur gildi Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun Hugleiðing um rauð epli og skynjun veruleikans Gauti Páll Jónsson Skoðun Skoðun Skoðun 90 milljarða vannýtt útflutningstækifæri Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Tvær sögur Egill Þ. Einarsson skrifar Skoðun Stærsta kjarabót öryrkja í áratugi Ingjibjörg Isaksen skrifar Skoðun Að bjarga þjóð Jón Baldvin Hannibalsson skrifar Skoðun Háskóli Íslands. Opinn og alþjóðlegur? Styrmir Hallsson,Abdullah Arif skrifar Skoðun Nýtt örorkulífeyriskerfi Inga Sæland skrifar Skoðun Það er heldur betur vitlaust gefið á Íslandi Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Að bera harm sinn í hljóði Gunnhildur Ólafsdóttir skrifar Skoðun Velferð sem virkar Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Gleðileg ný fiskveiðiáramót …von eða ótti? Arnar Laxdal skrifar Skoðun „Hristir í stoðum“ RÚV? Hermann Stefánsson skrifar Skoðun Opið bréf til innviðaráðherra Eyjólfur Þorkelsson skrifar Skoðun Hin dásamlega sturlun: Umræðan á Íslandi Davíð Bergmann skrifar Skoðun Áhrif, evran, innviðir, öryggi Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Hugleiðing um rauð epli og skynjun veruleikans Gauti Páll Jónsson skrifar Skoðun Tumi þumall og blaðurmaðurinn Kristján Logason skrifar Skoðun Tímamót í velferðarmálum: Nýtt örorkulífeyriskerfi tekur gildi Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Stefnum á að veita 1000 börnum innblástur fyrir framtíðina Dr. Bryony Mathew skrifar Skoðun Samgönguáætlun – skuldbinding, ekki kosningaloforð skrifar Skoðun Menntun til framtíðar Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Við getum öll bjargað lífi Kristófer Kristófersson skrifar Skoðun Finnst ykkur þetta í lagi? Opinn pistill til heilbrigðisráðherra, landlæknis og forystu heilbrigðiskerfisins Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Menntastefna stjórnvalda – ferð án fyrirheits? Sigvaldi Egill Lárusson skrifar Skoðun Fyrir hvern erum við að byggja? Jóhanna Dýrunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Beint og milliliðalaust Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Áfengissala: Þrýstingur úr tveimur áttum Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Hver vill heyra um eitthvað jákvætt sem er gert í skólunum? Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Enn af ferðum Angelu Müller. Eru erlendir ferðamenn afætur? BJarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Ég er íslensk – en samt séð sem eitthvað annað Sóley Lóa Smáradóttir skrifar Skoðun Hin yndislega aðlögun Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Sjá meira
Þingflokkur Samfylkingarinnar sendi frá sér ályktun um kjaramál í síðustu viku. Viðskiptaráð sendi af því tilefni frá sér yfirlýsingu þar sem ályktunin var sögð innihalda „fjölmargar rangfærslur“ og vera „til þess fallin að afvegaleiða umræðu um kjaramál“. Sú gagnrýni stenst ekki. Um jöfnuð og dreifingu auðs og tekna – Ríkustu 5% landsmanna eiga nærri helming af öllum auði Jöfnuður á Íslandi jókst í tíð ríkisstjórnar jafnaðarmanna og er góður í alþjóðlegu samhengi eins og Viðskiptaráð bendir á. Ráðið vísar í Gini-stuðulinn máli sínu til stuðnings og sá stuðull var vissulega lægri árið 2013 en árið 2009. Það er ekki umdeilt. Aðgerðir sitjandi ríkisstjórnar gefa hins vegar fullt tilefni til þess að ætla að ójöfnuður fari vaxandi. Lækkun veiðigjalda, tekjuskattsbreytingar, hækkun matarskatts, aukin kostnaðarþátttaka í heilbrigðisþjónustu og afnám auðlegðarskatts eru allt aðgerðir sem auka á ójöfnuð og valda þeirri samfélagsólgu sem nú er uppi. Við þessu er launafólk að bregðast með kröfum sínum. Það verður ekki sátt um aukinn ójöfnuð. Framsetning Viðskiptaráðs segir í besta falli hálfa söguna. Misskipting fór hratt vaxandi frá aldamótum og fram að hruni, hvort sem horft er til launa eða auðs. Misskiptingin í dag er því meiri en áður þekktist á Íslandi, þótt staðan hafi batnað nokkuð í stjórnartíð jafnaðarmanna eftir hrun. Þetta er skýrt í svari við fyrirspurn minni um skiptingu auðs og tekna í landinu á vef Alþingis. Ríkustu 5 prósent landsmanna eiga nú nærri helming af öllum auði landsmanna, en slíkar tölur sáust fyrst á árunum fyrir hrun.Meiri tekjur af auðlindum þjóðarinnar Viðskiptaráð segir launahlutfall vera hátt hér á landi í alþjóðlegum samanburði. Það er rétt og um það er ekki deilt. Í ályktun þingflokksins er augljóslega ekki verið að vísa í neitt launahlutfall heldur vannýtt tækifæri til að afla meiri tekna af sameiginlegum auðlindum okkar til að auka hagsæld allra. Reglulega heyrum við fréttir af því hversu miklar tekjur hægt væri að hafa af auðlindum þjóðarinnar með skynsamlegu skipulagi, en sitjandi ríkisstjórn kýs að nýta ekki þau tækifæri. Ástæðan er varðstaða um hagsmuni þeirra sem hagnast á óbreyttu ástandi. Samfylkingin hefur lagt til gjaldtöku af allri auðlindanýtingu, gjald á úthlutun nýrra fisktegunda eins og makríls, fyrningarleið í sjávarútvegi, hagkvæmari landbúnaðarstefnu og könnun á hagkvæmni sæstrengs með raforku, svo nokkur dæmi séu nefnd. Tillögur Samfylkingarinnar hafa samhljóm með tillögum færustu sérfræðinga, svo sem skýrsluhöfunda McKinsey-skýrslunnar og oft hefur gætt samhljóms milli tillögugerðar okkar og Viðskiptaráðs. Viðskiptaráð á hrós skilið fyrir það og við hvetjum ráðið til dáða í baráttunni gegn þeirri deyðandi hendi hagsmunavörslu fyrir útvaldar atvinnugreinar sem ríkisstjórnin heldur nú yfir viðskiptalífinu. Bitnar hækkun lægstu launa á tekjulágum barnafjölskyldum? Viðskiptaráð heldur því fram að ef gengið yrði að kröfum um 300 þúsund króna lágmarkslaun á næstu þremur árum myndi það leiða til tugprósenta verðbólgu. Forsendur þeirrar ályktunar hljóta að vera eftirfarandi: Að sambærilegar launahækkanir muni ganga upp allan launastigann og verðlag hækki í sama hlutfalli og laun. Þetta er raunveruleg hætta. Við stöndum frammi fyrir henni vegna þess að ríkisstjórnin og forystumenn atvinnulífsins hafa ekki getað sýnt launafólki fram á að hófsamar kröfur geti skapað fullnægjandi ávinning. Framlag ríkisstjórnarinnar hefur verið einhliða skerðing kjarasamningsbundinna réttinda launafólks eins og réttar til atvinnuleysisbóta, lækkun veiðigjalda, hækkun matarskatts, aukin kostnaðarþátttaka almennings í heilbrigðisþjónustu, afnám auðlegðarskatts og tekjuskattslækkun sem skilaði fólki með tekjur yfir 840 þúsund krónum 3.500 krónum í skattalækkun á mánuði og fólki með undir 250 þúsund krónum engu. Hvernig á almennt launafólk að sætta sig við hógværar launahækkanir ef þetta er framlag ríkisstjórnarinnar til samfélagssáttarinnar? Þar fyrir utan hefur ríkisstjórnin sjálf samið við aðra hópa um allt aðrar og hærri tölur en fólust í hinni almennu launastefnu. Framlag forystu atvinnulífsins hefur svo verið hækkanir til millistjórnenda og yfirstjórna langt umfram almenn viðmið um hófsama kjarasamninga. Þegar vinnubrögðin eru svona er friður rofinn á vinnumarkaði. Almennt launafólk getur ekki borið eitt ábyrgð á stöðugleika sem stjórn HB Granda og aðrar topphúfur atvinnulífsins telja sig ekki þurfa að leggja neitt af mörkum til að tryggja. Þótt forysta atvinnulífsins hafi oft haft skynsamleg áform, sýpur hún nú seyðið af gírugheitum einstakra forystumanna í atvinnulífinu og af skaðlegri ríkisstjórn.Samstarf besta leiðin Besta leiðin til að tryggja sanngjarna dreifingu launahækkana, raunverulegan ávinning þeirra sem mest þurfa á að halda og raunverulegan stöðugleika er með virku samstarfi á vinnumarkaði, milli launafólks, atvinnurekenda og stjórnvalda. Það er sú leið sem jafnaðarmenn á Norðurlöndum hafa valið með góðum árangri. Það er sú leið sem við í Samfylkingunni völdum á landsfundi okkar og skuldbindum okkur til að fara þegar við komum aftur að landsstjórninni. Því miður hefur núverandi ríkisstjórn ekki horft eftir fyrirmyndum úr þeirri átt eða til heildarmyndarinnar heldur kosið að ganga eigin veg í þröngri hagsmunagæslu fyrir fámennar fákeppnisklíkur. Það ætti að vera stærsta áhyggjuefni Viðskiptaráðs Íslands og allra sem vilja vinna að almannaheill.
Finnst ykkur þetta í lagi? Opinn pistill til heilbrigðisráðherra, landlæknis og forystu heilbrigðiskerfisins Steindór Þórarinsson Skoðun
Tímamót í velferðarmálum: Nýtt örorkulífeyriskerfi tekur gildi Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun
Skoðun Tímamót í velferðarmálum: Nýtt örorkulífeyriskerfi tekur gildi Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar
Skoðun Finnst ykkur þetta í lagi? Opinn pistill til heilbrigðisráðherra, landlæknis og forystu heilbrigðiskerfisins Steindór Þórarinsson skrifar
Skoðun Hver vill heyra um eitthvað jákvætt sem er gert í skólunum? Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Enn af ferðum Angelu Müller. Eru erlendir ferðamenn afætur? BJarnheiður Hallsdóttir skrifar
Finnst ykkur þetta í lagi? Opinn pistill til heilbrigðisráðherra, landlæknis og forystu heilbrigðiskerfisins Steindór Þórarinsson Skoðun
Tímamót í velferðarmálum: Nýtt örorkulífeyriskerfi tekur gildi Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun