Ekki heima hjá okkur Ólafur Þ. Stephensen skrifar 9. febrúar 2011 09:33 Myndin af afleiðingum mengunarhneykslisins á Ísafirði verður dapurlegri eftir því sem meiri upplýsingar koma fram. Nú liggur fyrir að eiturefnið díoxín er yfir mörkum í sýnum sem tekin hafa verið úr fóðri, mjólk og kjöti í nágrenni sorpbrennslunnar Funa. Bóndinn í Efri-Engidal og frístundabændur í nágrenninu munu þurfa að lóga allt að 400 skepnum vegna mengunarinnar. Fyrir liggur að eitthvað af kjöti frá bænum hefur farið á markað. Ábúendur í Efri-Engidal segjast ekki sjá annan kost en að bregða búi. Áhrif á heilsu fólks í nágrenni sorpstöðvarinnar liggja ekki fyrir, enda hafa enn sem komið er ekki verið tekin sýni úr fólki. Svo miklar og vondar upplýsingar liggja hins vegar nú þegar fyrir vestra að það verður að teljast með ólíkindum að yfirvöld í Skaftárhreppi haldi áfram að brenna sorp í úreltri brennslustöð, sem er sambyggð grunnskólanum á Kirkjubæjarklaustri. Eins og Fréttablaðið hefur fjallað ýtarlega um fékk Ísland á sínum tíma undanþágu frá Evrópureglum um mengun frá sorpbrennslum. Upplýst hefur verið að undanþágan fékkst fyrst og fremst vegna þrýstings frá sveitarfélögum, sem óx í augum kostnaðurinn við að koma sorpbrennslum sínum í það horf að mengun frá þeim yrði innan leyfilegra marka. Þarna virðast menn hafa horft afar þröngt á málið; fyrst og fremst litið á reglurnar sem óþægilegan kostnaðarauka í stað þess að velta fyrir sér til hvers þær væru settar, þ.e. að vernda heilsu og umhverfi íbúanna. Þá virðist það heldur ekki hafa skipt miklu að evrópsku reglurnar voru meðal annars til komnar vegna baráttu Íslendinga fyrir því að mengun hafsins vegna þrávirkra efna frá landstöðvum yrði takmörkuð, en slíkt er auðvitað mikið hagsmunamál fyrir íslenzkan sjávarútveg. Hagur umhverfisins, íbúanna og efnahagslífsins virðist þannig hafa vikið fyrir þröngri sýn á hag nokkurra sveitarfélaga með úreltar sorpbrennslur. Kannski var það vegna þessarar þröngsýni sem enginn taldi í sínum verkahring að upplýsa almenning um hugsanlega hættu vegna sorpbrennslustöðvanna. Bæjaryfirvöld á Ísafirði hafa beðizt afsökunar á sínum þætti í málinu og þar með viðurkennt ábyrgð sína. Hlutur eftirlitsstofnana skýrist vonandi þegar fyrir liggur niðurstaða stjórnsýsluúttektar, sem Svandís Svavarsdóttir umhverfisráðherra hefur beðið Ríkisendurskoðun að gera. Í úttekt sem Ólína Þorvarðardóttir alþingismaður gerði á löggjöf um mengun vegna Funamálsins er lagt til að herða á frumkvæðis- og viðbragðsskyldu stjórnsýslustofnana í málum af þessu tagi og tryggja betur rétt almennings til verndar heilsu og lífsgæða. Lykilatriði í úttekt Ólínu er að ekki sé heldur hægt að horfa framhjá "skorti á fagmennsku, lélegu gagnalæsi og jafnvel vanrækslu". Það virðist nefnilega fremur hafa verið hugarfarið en löggjöfin sem var ábótavant í Funamálinu. Viðhorfið að mengun hljóti að vera vandamál annars staðar en heima hjá manni sjálfum virðist hafa verið ein undirrót Funahneykslisins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Mest lesið Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson Skoðun
Myndin af afleiðingum mengunarhneykslisins á Ísafirði verður dapurlegri eftir því sem meiri upplýsingar koma fram. Nú liggur fyrir að eiturefnið díoxín er yfir mörkum í sýnum sem tekin hafa verið úr fóðri, mjólk og kjöti í nágrenni sorpbrennslunnar Funa. Bóndinn í Efri-Engidal og frístundabændur í nágrenninu munu þurfa að lóga allt að 400 skepnum vegna mengunarinnar. Fyrir liggur að eitthvað af kjöti frá bænum hefur farið á markað. Ábúendur í Efri-Engidal segjast ekki sjá annan kost en að bregða búi. Áhrif á heilsu fólks í nágrenni sorpstöðvarinnar liggja ekki fyrir, enda hafa enn sem komið er ekki verið tekin sýni úr fólki. Svo miklar og vondar upplýsingar liggja hins vegar nú þegar fyrir vestra að það verður að teljast með ólíkindum að yfirvöld í Skaftárhreppi haldi áfram að brenna sorp í úreltri brennslustöð, sem er sambyggð grunnskólanum á Kirkjubæjarklaustri. Eins og Fréttablaðið hefur fjallað ýtarlega um fékk Ísland á sínum tíma undanþágu frá Evrópureglum um mengun frá sorpbrennslum. Upplýst hefur verið að undanþágan fékkst fyrst og fremst vegna þrýstings frá sveitarfélögum, sem óx í augum kostnaðurinn við að koma sorpbrennslum sínum í það horf að mengun frá þeim yrði innan leyfilegra marka. Þarna virðast menn hafa horft afar þröngt á málið; fyrst og fremst litið á reglurnar sem óþægilegan kostnaðarauka í stað þess að velta fyrir sér til hvers þær væru settar, þ.e. að vernda heilsu og umhverfi íbúanna. Þá virðist það heldur ekki hafa skipt miklu að evrópsku reglurnar voru meðal annars til komnar vegna baráttu Íslendinga fyrir því að mengun hafsins vegna þrávirkra efna frá landstöðvum yrði takmörkuð, en slíkt er auðvitað mikið hagsmunamál fyrir íslenzkan sjávarútveg. Hagur umhverfisins, íbúanna og efnahagslífsins virðist þannig hafa vikið fyrir þröngri sýn á hag nokkurra sveitarfélaga með úreltar sorpbrennslur. Kannski var það vegna þessarar þröngsýni sem enginn taldi í sínum verkahring að upplýsa almenning um hugsanlega hættu vegna sorpbrennslustöðvanna. Bæjaryfirvöld á Ísafirði hafa beðizt afsökunar á sínum þætti í málinu og þar með viðurkennt ábyrgð sína. Hlutur eftirlitsstofnana skýrist vonandi þegar fyrir liggur niðurstaða stjórnsýsluúttektar, sem Svandís Svavarsdóttir umhverfisráðherra hefur beðið Ríkisendurskoðun að gera. Í úttekt sem Ólína Þorvarðardóttir alþingismaður gerði á löggjöf um mengun vegna Funamálsins er lagt til að herða á frumkvæðis- og viðbragðsskyldu stjórnsýslustofnana í málum af þessu tagi og tryggja betur rétt almennings til verndar heilsu og lífsgæða. Lykilatriði í úttekt Ólínu er að ekki sé heldur hægt að horfa framhjá "skorti á fagmennsku, lélegu gagnalæsi og jafnvel vanrækslu". Það virðist nefnilega fremur hafa verið hugarfarið en löggjöfin sem var ábótavant í Funamálinu. Viðhorfið að mengun hljóti að vera vandamál annars staðar en heima hjá manni sjálfum virðist hafa verið ein undirrót Funahneykslisins.
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun