Sprengjurnar víkja fyrir söguþræði 11. júlí 2005 00:01 Fyrir okkur sem finnst gaman að fara í bíó eru sumarkvikmyndirnar áhættusamur iðnaður. Þar er Hollywood í gírnum og framleiðir kvikmyndir með mikið af áhættuatriðum, svölum náunga og einni fallegri konu. Ef marka má þær myndir sem við höfum fengið að sjá í ár virðist þó sem Hollywood sé að veðja á einhvern annan hest. Upphaf þessara svokölluðu "summerblockbusters" má ef til vill rekja til Jaws, þótt sú mynd sé langt frá því að vera "hefðbundin" sumarmynd. Hún var frumsýnd í Bandaríkjunum 20. júní árið 1975 og skilaði sjö milljónum bandaríkjadala sína fyrstu helgi. Þótt Spielberg sé vissulega einn af kóngunum í Hollywood er hann ekki konungur sumarmyndanna. Þeir Don Simpson og Jerry Bruckheimer gera tvímælalaust tilkall til þeirrar kórónu, þótt Simpson sé farinn yfir móðuna miklu. Þeir MTV-væddu Hollywood kvikmyndirnar þannig að myndir þeirra urðu smám saman eins og níutíu mínútna tónlistarmyndbönd. Þeir félagar fengu unga leikstjóra til liðs við sig en þeirra þekktastur er sennilega Michael Bay. Hann á myndir eins og The Rock, Bad Boys, Armageddon og Pearl Harbour að baki. Hasarmyndir með einföldum söguþræði þar sem "sló mó" senur og bílveltur skipta meginmáli. Don Simpson lét hafa eftir sér að það væri vissulega mikilvægt að vinna Óskarsverðlaun, ekki vegna viðurkenningarinnar heldur gætu þau þýtt milljónir í viðbót í miðasölukassann. Þá sagði hann ennfremur að þeir væru ekki skyldugir til þess að gera list né vera með einhverja yfirlýsingu. "Eina skyldan sem við höfum er að græða peninga." Þessi hugsjón skilaði sér heldur betur því þeir félagar gerðu hverja metsölumyndina af fætur annarri. Top Gun, Flashdance og Beverly Hills Cop verða varla myndir sem minnst verður fyrir listrænt innsæi eða flóknar fléttur. Þetta eru engu að síður meðal vinsælustu kvikmynda sögunnar. Þessar gerðir af myndum eru þó víðsfjarri í ár og vekur það upp þá spurningu hvort Hollywood sé loksins að segja skilið við MTV-væðinguna, blessunarlega gætu sumir sagt. Mynd Michael Bay,The Island, verður fyrsta myndin sem hann gerir án fulltingis Bruckheimer. Þar að auki eru aðalleikarnir tveir, Ewan McGregor og Scarlett Johansson þekkt fyrir leikhæfileika sína en ekki líkamsburði. Sumarmyndirnar í ár eru óvenjulegar að því leyti að þær eru dökkar í yfirbragði, fjalla um undirmálsfólk eða gera upp sakirnar við lærimeistara sína. Fyrsta sumarmyndin sem kom í hús var síðasta Stjörnustríðið. Eftir að George Lucas hafði mistekist að fá gamla Stjörnustríðsnirði til liðs við sig með fremur lélegum framhaldsmyndum var allt lagt undir fyrir síðustu myndina. Áhættan skilaði árangri og úr varð heldur dökk og ofbeldisfull mynd. Eftir að Anakin og Obi - Wan höfðu barist á banaspjótum var komið að "dæmigerðri" Hollywood mynd, Mr & Mrs. Smith. Hún skartaði Brad Pitt og Angelinu Jolie í aðalhlutverkum og ekkert var til sparað. Myndin reyndist fín skemmtun en fer vart í sögubækurnar sem sumarsmellur. Leðurblökumaðurinn var næstur á sviðið en töluverð spenna var fyrir þá mynd enda tæpur áratugur síðan Hollywood gekk af honum dauðum. Í ljós kom að glamúrinn, sem Hollywood hafði smurt ofan á þennan myrka einfara, hafði nú fengið að fjúka fyrir hálfgeðveikum milljarðamæringi. Myndin sló í gegn. War of the Worlds kom svo í kjölfarið. Þrátt fyrir að Spielberg og Cruise hafi valdið vonbrigðum með þessari mynd er hún alls ekki slæm. Hún er bara alls ekki jafn góð og vonast hafði verið eftir. Hún er merkileg fyrir þær sakir að í fyrsta skipti í Spielberg-mynd eru geimverurnar ekki komnar til að eignast vini. Hvort Spielberg hafi verið með hugann við næsta verkefni sitt sem á að fjalla um gíslatökuna í Munchen skal ósagt látið. War of the Worlds gerði einfaldlega ekki það sem hún átti að gera. Sin City er sú mynd sem gæti staðið uppi sem sigurvegari sumarsins. Hún hefur nú þegar velt War of the Worlds úr toppsætinu hér heima. Þá hefur hún fengið góða dóma hjá gagnrýnendum víða um heim. Tvær myndir eiga enn eftir að koma. The Fantastic Four og The Island. Sú síðarnefnda lítur vel út en sú fyrrnefnda gæti verið fíaskó sumarsins. Spurning hvort það er pláss fyrir fleiri ofurhetjur. Þá má ekki gleyma teiknimynd sumarsins sem að þessu sinni er Madagasgar en hún sló heldur betur í gegn vestra. Það skyldi engin vanmeta teiknaðar hetjur, það hefur Shreck sýnt svo um munar. Sumarmyndirnar í ár bera því þó vitni að sífellt minna fer fyrir innihaldslausu þvaðri. Sprengjurnar virðast smám saman vera að víkja fyrir söguþræðinum. Freyr Gígja Gunnarsson - freyrgigja@frettabladid.is Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Freyr Gígja Gunnarsson Í brennidepli Mest lesið Manneklan er víða Brynhildur Bolladóttir Skoðun Hækka launin þín þegar fasteignamatið á íbúðinni þinni hækkar? Daði Freyr Ólafsson Skoðun Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun Þegar sannleikurinn verður fórnarlamb Davíð Bergmann Skoðun Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa Skoðun Velkomin til Helvítis Guðný Gústafsdóttir Skoðun Réttnefni: Viðbragð við upplýsingaóreiðu Jón Þór Sigurðsson Skoðun Hafrannsóknastofnun leggur til 95 prósent samdrátt í sjókvíaeldi á laxi Jón Kaldal Skoðun Launamunur kynjanna eykst – Hvar liggur ábyrgðin? Kolbrún Halldórsdóttir Skoðun Olíuleit við Ísland? Hallgrímur Óskarsson Skoðun Skoðun Skoðun Hættulegustu tækin í umferðinni Eva Hauksdóttir skrifar Skoðun Hvað myndi Sesselja segja? Hallbjörn V. Fríðhólm skrifar Skoðun Vaxtastefna Seðlabankans – á kostnað launafólks Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Suður-Íslendinga sögurnar Hans Birgisson skrifar Skoðun Íhlutun Bandaríkjanna í Venesúela: Auðlindaránið í heimsvaldastefnunni og hræsnin í „stríðinu gegn fíkniefnum“ Sæþór Benjamín Randalsson skrifar Skoðun Stöndum vörð um tónlistarmenntun barna og ungmenna – opið bréf til borgarstjóra Sigrún Grendal skrifar Skoðun Hafrannsóknastofnun leggur til 95 prósent samdrátt í sjókvíaeldi á laxi Jón Kaldal skrifar Skoðun Velkomin til Helvítis Guðný Gústafsdóttir skrifar Skoðun Olíuleit við Ísland? Hallgrímur Óskarsson skrifar Skoðun Hækka launin þín þegar fasteignamatið á íbúðinni þinni hækkar? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Manneklan er víða Brynhildur Bolladóttir skrifar Skoðun Sótt að hagsmunum atvinnulausra Steinar Harðarson skrifar Skoðun Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson skrifar Skoðun Launamunur kynjanna eykst – Hvar liggur ábyrgðin? Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Þegar sannleikurinn verður fórnarlamb Davíð Bergmann skrifar Skoðun Gefum íslensku séns – að tala íslensku við alla Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Réttnefni: Viðbragð við upplýsingaóreiðu Jón Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Farsæl framfaraskref á Sólheimum Sigurjón Örn Þórsson skrifar Skoðun Austurland – þrælanýlenda Íslands Björn Ármann Ólafsson skrifar Skoðun Gervigreindin stöðluð - öryggisins vegna Hanna Kristín Skaftadóttir,Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Frelsi, framtíð og vistvænar samgöngur: Hvers vegna Ísland þarf að hugsa stærra Sigurborg Ósk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Atvinnustefna er alvöru mál Jóhannes Þór Skúlason skrifar Skoðun 1984 og Hunger Games á sama sviðinu Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Mikilvægi aukinnar verndunar hafsvæða og leiðrétting Hrönn Egilsdóttir skrifar Skoðun Betri leið til einföldunar regluverks Pétur Halldórsson skrifar Skoðun Af Millet-úlpum og öldrunarmálum Þröstur V. Söring skrifar Skoðun Charlie og sjúkleikaverksmiðjan Guðjón Eggert Agnarsson skrifar Skoðun Nú þarf bæði sleggju og vélsög Trausti Hjálmarsson,Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Nútímaviðskipti og lögin sem gleymdist að uppfæra Fróði Steingrímsson skrifar Sjá meira
Fyrir okkur sem finnst gaman að fara í bíó eru sumarkvikmyndirnar áhættusamur iðnaður. Þar er Hollywood í gírnum og framleiðir kvikmyndir með mikið af áhættuatriðum, svölum náunga og einni fallegri konu. Ef marka má þær myndir sem við höfum fengið að sjá í ár virðist þó sem Hollywood sé að veðja á einhvern annan hest. Upphaf þessara svokölluðu "summerblockbusters" má ef til vill rekja til Jaws, þótt sú mynd sé langt frá því að vera "hefðbundin" sumarmynd. Hún var frumsýnd í Bandaríkjunum 20. júní árið 1975 og skilaði sjö milljónum bandaríkjadala sína fyrstu helgi. Þótt Spielberg sé vissulega einn af kóngunum í Hollywood er hann ekki konungur sumarmyndanna. Þeir Don Simpson og Jerry Bruckheimer gera tvímælalaust tilkall til þeirrar kórónu, þótt Simpson sé farinn yfir móðuna miklu. Þeir MTV-væddu Hollywood kvikmyndirnar þannig að myndir þeirra urðu smám saman eins og níutíu mínútna tónlistarmyndbönd. Þeir félagar fengu unga leikstjóra til liðs við sig en þeirra þekktastur er sennilega Michael Bay. Hann á myndir eins og The Rock, Bad Boys, Armageddon og Pearl Harbour að baki. Hasarmyndir með einföldum söguþræði þar sem "sló mó" senur og bílveltur skipta meginmáli. Don Simpson lét hafa eftir sér að það væri vissulega mikilvægt að vinna Óskarsverðlaun, ekki vegna viðurkenningarinnar heldur gætu þau þýtt milljónir í viðbót í miðasölukassann. Þá sagði hann ennfremur að þeir væru ekki skyldugir til þess að gera list né vera með einhverja yfirlýsingu. "Eina skyldan sem við höfum er að græða peninga." Þessi hugsjón skilaði sér heldur betur því þeir félagar gerðu hverja metsölumyndina af fætur annarri. Top Gun, Flashdance og Beverly Hills Cop verða varla myndir sem minnst verður fyrir listrænt innsæi eða flóknar fléttur. Þetta eru engu að síður meðal vinsælustu kvikmynda sögunnar. Þessar gerðir af myndum eru þó víðsfjarri í ár og vekur það upp þá spurningu hvort Hollywood sé loksins að segja skilið við MTV-væðinguna, blessunarlega gætu sumir sagt. Mynd Michael Bay,The Island, verður fyrsta myndin sem hann gerir án fulltingis Bruckheimer. Þar að auki eru aðalleikarnir tveir, Ewan McGregor og Scarlett Johansson þekkt fyrir leikhæfileika sína en ekki líkamsburði. Sumarmyndirnar í ár eru óvenjulegar að því leyti að þær eru dökkar í yfirbragði, fjalla um undirmálsfólk eða gera upp sakirnar við lærimeistara sína. Fyrsta sumarmyndin sem kom í hús var síðasta Stjörnustríðið. Eftir að George Lucas hafði mistekist að fá gamla Stjörnustríðsnirði til liðs við sig með fremur lélegum framhaldsmyndum var allt lagt undir fyrir síðustu myndina. Áhættan skilaði árangri og úr varð heldur dökk og ofbeldisfull mynd. Eftir að Anakin og Obi - Wan höfðu barist á banaspjótum var komið að "dæmigerðri" Hollywood mynd, Mr & Mrs. Smith. Hún skartaði Brad Pitt og Angelinu Jolie í aðalhlutverkum og ekkert var til sparað. Myndin reyndist fín skemmtun en fer vart í sögubækurnar sem sumarsmellur. Leðurblökumaðurinn var næstur á sviðið en töluverð spenna var fyrir þá mynd enda tæpur áratugur síðan Hollywood gekk af honum dauðum. Í ljós kom að glamúrinn, sem Hollywood hafði smurt ofan á þennan myrka einfara, hafði nú fengið að fjúka fyrir hálfgeðveikum milljarðamæringi. Myndin sló í gegn. War of the Worlds kom svo í kjölfarið. Þrátt fyrir að Spielberg og Cruise hafi valdið vonbrigðum með þessari mynd er hún alls ekki slæm. Hún er bara alls ekki jafn góð og vonast hafði verið eftir. Hún er merkileg fyrir þær sakir að í fyrsta skipti í Spielberg-mynd eru geimverurnar ekki komnar til að eignast vini. Hvort Spielberg hafi verið með hugann við næsta verkefni sitt sem á að fjalla um gíslatökuna í Munchen skal ósagt látið. War of the Worlds gerði einfaldlega ekki það sem hún átti að gera. Sin City er sú mynd sem gæti staðið uppi sem sigurvegari sumarsins. Hún hefur nú þegar velt War of the Worlds úr toppsætinu hér heima. Þá hefur hún fengið góða dóma hjá gagnrýnendum víða um heim. Tvær myndir eiga enn eftir að koma. The Fantastic Four og The Island. Sú síðarnefnda lítur vel út en sú fyrrnefnda gæti verið fíaskó sumarsins. Spurning hvort það er pláss fyrir fleiri ofurhetjur. Þá má ekki gleyma teiknimynd sumarsins sem að þessu sinni er Madagasgar en hún sló heldur betur í gegn vestra. Það skyldi engin vanmeta teiknaðar hetjur, það hefur Shreck sýnt svo um munar. Sumarmyndirnar í ár bera því þó vitni að sífellt minna fer fyrir innihaldslausu þvaðri. Sprengjurnar virðast smám saman vera að víkja fyrir söguþræðinum. Freyr Gígja Gunnarsson - freyrgigja@frettabladid.is
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun
Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa Skoðun
Skoðun Íhlutun Bandaríkjanna í Venesúela: Auðlindaránið í heimsvaldastefnunni og hræsnin í „stríðinu gegn fíkniefnum“ Sæþór Benjamín Randalsson skrifar
Skoðun Stöndum vörð um tónlistarmenntun barna og ungmenna – opið bréf til borgarstjóra Sigrún Grendal skrifar
Skoðun Hafrannsóknastofnun leggur til 95 prósent samdrátt í sjókvíaeldi á laxi Jón Kaldal skrifar
Skoðun Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa skrifar
Skoðun Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson skrifar
Skoðun Gervigreindin stöðluð - öryggisins vegna Hanna Kristín Skaftadóttir,Helga Sigrún Harðardóttir skrifar
Skoðun Frelsi, framtíð og vistvænar samgöngur: Hvers vegna Ísland þarf að hugsa stærra Sigurborg Ósk Haraldsdóttir skrifar
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun
Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa Skoðun