Eldra fólk þurfi ekki að endurnýja skírteinið svo oft Kolbeinn Tumi Daðason skrifar 22. september 2025 14:02 Líklegt má telja að breytingar verði gerðar á lögum um endurnýjun ökuréttinda eldra fólks innan tíðar. Vísir/Anton Brink Þingmenn ríkisstjórnarflokkanna hafa lagt fram þingsályktunartillögu með það fyrir augum að innviðaráðherra endurskoði umferðarlög með tilliti til endurnýjunar ökuskírteina hjá eldra fólki. Málið varði hagsmuni eldra fólks og geti dregið úr álagi á heilbrigðiskerfið. Allir virðast sammála um tímabærar breytingar á reglunum að ræða. Íslendingar þurfa að endurnýja ökuréttindi sín örar en flestir frændur þeirra á Norðurlöndum. Frá 65 ára aldri þarf að endurnýja ökuskírteini á fimm ára fresti, á tveggja ára fresti frá 72 ára aldri og árlega eftir áttrætt. Á Norðurlöndum er ábyrgðin frekar sett í hendur læknis að tilkynna þegar hann telur fólk ekki lengur eiga að keyra í umferðinni. Annars gilda ökuskírteini í tíu til fimmtán ár áður en þarf að endurnýja þau, óháð aldri. Í tillögu þingmanna Flokks fólksins, Samfylkingarinnar og Viðreisnar segir að núverandi lög veki upp spurningar um sanngirni og nauðsyn. „Margir einstaklingar á sjötugs- og áttræðisaldri eru fullkomlega hæfir ökumenn, á hinn bóginn getur yngra fólk átt við heilsufarsvandamál að stríða sem hafa áhrif á aksturshæfni þess. Endurnýjunarkröfum fylgir auk þess bæði fjárhagsleg og kerfislæg byrði. Margt eldra fólk hefur ekki háar tekjur en þarf að greiða fyrir læknisskoðun, vottorð og önnur gjöld við slíkar endurnýjanir. Þá eykur þetta einnig álag á heilbrigðisstarfsfólk og opinberar stofnanir,“ segir í tillögunni. Þannig þurfi eldra fólk sem ekkert ami að í mörgum tilfellum að leita til læknis og gangast undir óþarft sjónpróf. Þingmennirnir benda á útfærslu í Svíþjóð sem byggir meðal annars á rannsókn sænsku samgöngustofunnar frá 2018. „...þar sem kannað var hvort ökumenn fólksbíla, 65 ára eða eldri og með ákveðna sjúkdómsgreiningu, væru líklegri til að lenda í umferðarslysum samanborið við aðra ökumenn á sama aldri. Helstu niðurstöður sýna að ökumenn með aldurstengda sjúkdóma eins og hjarta- og æðasjúkdóma og sjónskerðingu eru ekki líklegri en aðrir til að lenda í umferðarslysum. Ökumenn með heilabilun valda færri umferðarslysum en ökumenn án greiningar, líklega vegna þess að þeir hætta sjálfir að keyra þegar sjúkdómurinn versnar. Niðurstaða skýrslunnar var sú að ekki væri þörf á frekari rannsóknum á reglubundnu heilsufarseftirliti fyrir eldri ökumenn.“ Í framhaldinu ákvað sænska samgöngustofan árið 2019 að innleiða ekki aldurstengt heilbrigðiseftirlit við endurnýjun ökuskírteina. Nanna Margrét Gunnlaugsdóttir þingmaður Miðflokksins lagði á vormánuðum fram frumvarp til Alþingis þar sem hún hvatti til breytingar á kerfinu þannig að fólk yfir sextugu fengi skírteini til tíu ára, yfir áttræðu til fimm ára og yfir níræðu til tveggja ára. Landssamband eldri borgara, lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu og sýslumaðurinn á höfuðborgarsvæðinu skiluðu umsögn um frumvarp þingmanna Miðflokksins. Landssambandið fagnaði löngu tímabæru frumvarpi en taldi takmarkanir ekki eiga að hefjast fyrr en við 65 ára markið. Lögreglustjóri sagði Miðflokkinn ganga of langt og miða ætti við endurnýjun á fimm ára fresti frá sjötugu, tveggja ára fresti frá áttræðu og árlega frá níræðu. Sýslumaður sagðist styðja breytingar á frumvarpinu en tillaga Miðflokksisn gengi of langt. Lagði sýslumaður til að endurnýjun fyrir 60 til 75 ára miðaðist við tíu ár. Styttist um eitt ár til áttræðs. Þá myndu réttindin gilda í 5 ár til 83 ára aldurs. Fjögur ár til 85 ára aldurs. Þrjú ár til 87 ára, tvö ár til níræðs og svo yrði krafist endurnýjunar árlega frá níræðu. Það er því ljóst að þingmenn Flokks fólksins, Samfylkingar, Viðreisnar og Miðflokksins auk lögreglu, sýslumanns og Landssambands eldri borgara eru sammála um tímabærar breytingar þótt blæbrigðamunur sé á útfærslum sem hver fyrir sig leggur til. Samgöngur Eldri borgarar Mest lesið Klórar sér í kollinum yfir kvennaverkfallinu Innlent Kona í fjölbýlishúsinu talin brennuvargur en gengur laus Innlent Skýrt ákall um heilsdagsverkfall á kvennafrídegi í ár Innlent „Það getur einhver verið að tæla barnið þitt fyrir framan þig“ Innlent Gerðu árás á rússneska efnaverksmiðju í Bryansk Erlent Lýstu yfir hættustigi vegna flugvélar í vanda Innlent Hálfsdagslokun leikskóla skyndilega orðin að heilsdagslokun Innlent „Alvarlegt áfall á Grundartanga” sem beri að bregðast við hratt Innlent Kettlingur í hættu vegna sprautunála og haldið í gíslingu af nágranna Innlent Trump gæti veitt sjálfum sér tugi milljarða í bætur frá eigin stjórn Erlent Fleiri fréttir Aflýsa verkfalli öðru sinni Umferðarslys á Fagradal og veginum lokað Segir sorglega illa hafa verið haldið á hagsmunum flugsins Umferðarteppa í Ártúnsbrekku vegna aftanákeyrslu Bein útsending: Verndum vatnið Víða vetrarfærð, Fjarðarheiði lokuð og björgunarsveitir aðstoða fólk í föstum bílum Kettlingur í hættu vegna sprautunála og haldið í gíslingu af nágranna Kona í fjölbýlishúsinu talin brennuvargur en gengur laus „Vonbrigði hvað kom lítið út úr fundinum í gær“ Fangavörður rekinn fyrir að stela af fanga Óvissa á Grundartanga og flugumferðarstjórar funda Hafsteinn Dan tekur við formennsku í refsiréttarnefnd Klórar sér í kollinum yfir kvennaverkfallinu Hálfsdagslokun leikskóla skyndilega orðin að heilsdagslokun „Alvarlegt áfall á Grundartanga” sem beri að bregðast við hratt Ný samnorræn og baltnesk gervigreindarmiðstöð opnuð í dag „Það getur einhver verið að tæla barnið þitt fyrir framan þig“ Lýstu yfir hættustigi vegna flugvélar í vanda Fjölgun á þeim sem lögregla fylgir úr landi Skýrt ákall um heilsdagsverkfall á kvennafrídegi í ár Kynfræðsla ekki endilega forgangsatriði í fermingarfræðslu Fleiri stöðugildi sjúkraþjálfara muni fara í skriffinnsku „Þessi starfsemi er komin til að vera“ Samþykktu leiðtogaprófkjör hjá Viðreisn í Reykjavík Kannast ekki við gagnrýni á fegurðarsamkeppni ungmenna Ekki sé gagnlegt að etja Krabbameinsfélaginu og Ljósinu saman Stöðva framleiðslu í álverinu á Grundartanga Óvissustig vegna snjóflóðahættu í Ólafsfjarðarmúla Olíuboranir að hefjast beint norður af Íslandi Óttast afleiðingar þess að fjársterkari kaupendur sitji einir að markaðnum Sjá meira
Íslendingar þurfa að endurnýja ökuréttindi sín örar en flestir frændur þeirra á Norðurlöndum. Frá 65 ára aldri þarf að endurnýja ökuskírteini á fimm ára fresti, á tveggja ára fresti frá 72 ára aldri og árlega eftir áttrætt. Á Norðurlöndum er ábyrgðin frekar sett í hendur læknis að tilkynna þegar hann telur fólk ekki lengur eiga að keyra í umferðinni. Annars gilda ökuskírteini í tíu til fimmtán ár áður en þarf að endurnýja þau, óháð aldri. Í tillögu þingmanna Flokks fólksins, Samfylkingarinnar og Viðreisnar segir að núverandi lög veki upp spurningar um sanngirni og nauðsyn. „Margir einstaklingar á sjötugs- og áttræðisaldri eru fullkomlega hæfir ökumenn, á hinn bóginn getur yngra fólk átt við heilsufarsvandamál að stríða sem hafa áhrif á aksturshæfni þess. Endurnýjunarkröfum fylgir auk þess bæði fjárhagsleg og kerfislæg byrði. Margt eldra fólk hefur ekki háar tekjur en þarf að greiða fyrir læknisskoðun, vottorð og önnur gjöld við slíkar endurnýjanir. Þá eykur þetta einnig álag á heilbrigðisstarfsfólk og opinberar stofnanir,“ segir í tillögunni. Þannig þurfi eldra fólk sem ekkert ami að í mörgum tilfellum að leita til læknis og gangast undir óþarft sjónpróf. Þingmennirnir benda á útfærslu í Svíþjóð sem byggir meðal annars á rannsókn sænsku samgöngustofunnar frá 2018. „...þar sem kannað var hvort ökumenn fólksbíla, 65 ára eða eldri og með ákveðna sjúkdómsgreiningu, væru líklegri til að lenda í umferðarslysum samanborið við aðra ökumenn á sama aldri. Helstu niðurstöður sýna að ökumenn með aldurstengda sjúkdóma eins og hjarta- og æðasjúkdóma og sjónskerðingu eru ekki líklegri en aðrir til að lenda í umferðarslysum. Ökumenn með heilabilun valda færri umferðarslysum en ökumenn án greiningar, líklega vegna þess að þeir hætta sjálfir að keyra þegar sjúkdómurinn versnar. Niðurstaða skýrslunnar var sú að ekki væri þörf á frekari rannsóknum á reglubundnu heilsufarseftirliti fyrir eldri ökumenn.“ Í framhaldinu ákvað sænska samgöngustofan árið 2019 að innleiða ekki aldurstengt heilbrigðiseftirlit við endurnýjun ökuskírteina. Nanna Margrét Gunnlaugsdóttir þingmaður Miðflokksins lagði á vormánuðum fram frumvarp til Alþingis þar sem hún hvatti til breytingar á kerfinu þannig að fólk yfir sextugu fengi skírteini til tíu ára, yfir áttræðu til fimm ára og yfir níræðu til tveggja ára. Landssamband eldri borgara, lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu og sýslumaðurinn á höfuðborgarsvæðinu skiluðu umsögn um frumvarp þingmanna Miðflokksins. Landssambandið fagnaði löngu tímabæru frumvarpi en taldi takmarkanir ekki eiga að hefjast fyrr en við 65 ára markið. Lögreglustjóri sagði Miðflokkinn ganga of langt og miða ætti við endurnýjun á fimm ára fresti frá sjötugu, tveggja ára fresti frá áttræðu og árlega frá níræðu. Sýslumaður sagðist styðja breytingar á frumvarpinu en tillaga Miðflokksisn gengi of langt. Lagði sýslumaður til að endurnýjun fyrir 60 til 75 ára miðaðist við tíu ár. Styttist um eitt ár til áttræðs. Þá myndu réttindin gilda í 5 ár til 83 ára aldurs. Fjögur ár til 85 ára aldurs. Þrjú ár til 87 ára, tvö ár til níræðs og svo yrði krafist endurnýjunar árlega frá níræðu. Það er því ljóst að þingmenn Flokks fólksins, Samfylkingar, Viðreisnar og Miðflokksins auk lögreglu, sýslumanns og Landssambands eldri borgara eru sammála um tímabærar breytingar þótt blæbrigðamunur sé á útfærslum sem hver fyrir sig leggur til.
Samgöngur Eldri borgarar Mest lesið Klórar sér í kollinum yfir kvennaverkfallinu Innlent Kona í fjölbýlishúsinu talin brennuvargur en gengur laus Innlent Skýrt ákall um heilsdagsverkfall á kvennafrídegi í ár Innlent „Það getur einhver verið að tæla barnið þitt fyrir framan þig“ Innlent Gerðu árás á rússneska efnaverksmiðju í Bryansk Erlent Lýstu yfir hættustigi vegna flugvélar í vanda Innlent Hálfsdagslokun leikskóla skyndilega orðin að heilsdagslokun Innlent „Alvarlegt áfall á Grundartanga” sem beri að bregðast við hratt Innlent Kettlingur í hættu vegna sprautunála og haldið í gíslingu af nágranna Innlent Trump gæti veitt sjálfum sér tugi milljarða í bætur frá eigin stjórn Erlent Fleiri fréttir Aflýsa verkfalli öðru sinni Umferðarslys á Fagradal og veginum lokað Segir sorglega illa hafa verið haldið á hagsmunum flugsins Umferðarteppa í Ártúnsbrekku vegna aftanákeyrslu Bein útsending: Verndum vatnið Víða vetrarfærð, Fjarðarheiði lokuð og björgunarsveitir aðstoða fólk í föstum bílum Kettlingur í hættu vegna sprautunála og haldið í gíslingu af nágranna Kona í fjölbýlishúsinu talin brennuvargur en gengur laus „Vonbrigði hvað kom lítið út úr fundinum í gær“ Fangavörður rekinn fyrir að stela af fanga Óvissa á Grundartanga og flugumferðarstjórar funda Hafsteinn Dan tekur við formennsku í refsiréttarnefnd Klórar sér í kollinum yfir kvennaverkfallinu Hálfsdagslokun leikskóla skyndilega orðin að heilsdagslokun „Alvarlegt áfall á Grundartanga” sem beri að bregðast við hratt Ný samnorræn og baltnesk gervigreindarmiðstöð opnuð í dag „Það getur einhver verið að tæla barnið þitt fyrir framan þig“ Lýstu yfir hættustigi vegna flugvélar í vanda Fjölgun á þeim sem lögregla fylgir úr landi Skýrt ákall um heilsdagsverkfall á kvennafrídegi í ár Kynfræðsla ekki endilega forgangsatriði í fermingarfræðslu Fleiri stöðugildi sjúkraþjálfara muni fara í skriffinnsku „Þessi starfsemi er komin til að vera“ Samþykktu leiðtogaprófkjör hjá Viðreisn í Reykjavík Kannast ekki við gagnrýni á fegurðarsamkeppni ungmenna Ekki sé gagnlegt að etja Krabbameinsfélaginu og Ljósinu saman Stöðva framleiðslu í álverinu á Grundartanga Óvissustig vegna snjóflóðahættu í Ólafsfjarðarmúla Olíuboranir að hefjast beint norður af Íslandi Óttast afleiðingar þess að fjársterkari kaupendur sitji einir að markaðnum Sjá meira