Ekkert á Ísteka og MAST að treysta – Annar alvarlegur skuggi á blóðmerahaldi Ole Anton Bieltvedt skrifar 18. desember 2021 15:01 Vegna laga um dýravernd og dýravelferð fer almennt blóðmerahald ekki fram í öðrum evrópskum löndum, enda sæta fylfullar eða mjólkandi hryssur þar víðast sérstakri vernd, vegna þess viðkvæma líkamlega og andlega ástands, sem þær eru í. Skv. matvælastofnun Þýzkalands, Bundesamt für Verbraucherschutz und Lebensmittelsicherheit, er það t.a.m. bannað, að framkvæma blóðtöku á hryssu, sem er fylfull eða nýbúin að kasta folandi og er enn mjólkandi. Hvað þá, ef hún er bæði nýbúin að kasta og er strax orðin fylfull aftur - hvorttveggja skilyrðin til banns eru til staðar - eins og gerist í blóðmerahaldi hér. Blóðtaka er þá auðvitað stranglega bönnuð. Auk þess setur þýzk matvælastofnun önnur skilyrði, eins og það, að hryssur séu minnst 3ja ára, ekki undir 400 kg að þyngd, og, að ekki sé tekið oftar blóð en á 30 daga fresti. Ísteka hefur stundað blóðtöku af fylfullum og mjólkandi hryssum í 20 ár. Með 7 daga millibili, 8 sinnum á 2ja mánaða skeiði, með fulltingi MAST og ráðherra. Félagið hefur lagt áherzlu á það, að öll þeirra starfsemi væri dýravæn, misþyrmingar og ofbeldi við dýrin kæmu alls ekki til, og fullyrðir Ísteka á vefsíðu sinni þetta: „...það eru vandfundin húsdýr sem hafa það betra en blóðgefandi hryssur“. Fyrirsögn á heimasíðunni Ísteka hljóðar svona: „Fimm mínútna blóðgjöf“. MAST hefur hins vegar staðfest, að blóðtakan taki jafnan 15 mínútur, eftir að búið er að reyra meri kyrfilega fasta á blóðtökubás, negla hana þar, sem tekur svo sinn tíma. Því miður er MAST heldur ekki með sín blóðmeramál á hreinu. Í bréfaskiptum okkar við MAST, í febrúar í fyrra, áttu þessi orðaskipti sér stað: Jarðarvinir: „Í Suður Ameríku eru þær (merarnar) oft knúðar inn í básana með raflosti, beittum prikum, járnstöngum, spörkum eða höggum. Gerist það líka hér? Svar MAST: „Nei. Því fer fjarri að „augljóslega þurfi að beita hryssurnar ofbeldi“. Á öðrum stað fara þessi orðaskipti fram: Jarðarvinir: „Nú eru þetta villt dýr. Er augljóst, að ekki verður tappað blóði af þeim, nema með heiftarlegu ofbeldi gagnvart þeim. Beðið er um lýsingu á þessum blóðtökuaðferðum“. Svar MAST: „Blóðtökustaðan er þannig útfærð, að hryssurnar renna alla jafna átakalaust inn í blóðtökubása...“. Ekki stenzt þessi lýsing, eins og myndbönd dýraverndunar-samtakanna sýna. Hví skyldi MAST halda verndarhendi yfir þeirri óiðju, sem blóðmerahaldið er, í stað þess að verja dýrin og velferð þeirra, eins og þeim ber skv. lögum? Er einhver með skýringu á þessari meðvirkni, þessum verkefna- og ábyrgðarruglingi MAST? Hví ver stofnunin blóðmerahaldið og þá sem að því standa, og vanrækir um leið lögbundnar skyldur sínar gagnvart dýrunum? Eins og margoft hefur komið fram, eru blóðmerarnar flestar ótamdar, hálf- eða alvilltar, og eru þær í útigangi allt árið. Á haustin eru flestar þeirra þannig settar út á „Guð og gaddinn“, en umönnun bænda og fóðurgjöf er misjöfn, stundum lítil eða engin, þeim bændum, sem að standa, til háborinnar skammar. Í desember 2019 fórust 93 hryssur ásamt folöldum sínum, einar og yfirgefnar á víðivangi, í fárviðri, sem þá gekk yfir Húnavatnssýslur og Skagafjörð, sennilega allt blóðmerar; króknuðu til dauða! Bændurnir, sem áttu dýrin og báru ábyrgð á þeim, gengu svo um grenjandi og létu, eins og þeir hefðu ekkert getað að gert, til að verja og vernda dýrin, eins og þeim bar. Blóðmerahaldið hefur því ekki bara eina skuggahlið, heldur alla vega tvær. Í Morgunblaðinu mánudaginn 13. Desember sl. eru svo fréttir undir fyrirsögnunum „Kostar tugi milljóna“ og „Ísteka herðir eftirlitið“. Þar er fjallað um skrif Ísteka til blaðsins, þar sem fullyrt er, að fyrirtækið ætli að ráðast í kostnaðarsamar og víðfeðmar umbætur á eftirliti með blóðtöku hryssa. Eins er greint frá því, að Ísteka hafi rift samningi við 2 bændur, sem á að sýna, að hér sé alvara á ferð. Varla er þó hægt að taka þetta alvarlega, þar sem bændurnir, sem stunduðu blóðmerahald sl. sumar, voru 119 talsins. Dýraverndunarsamtökin þýzku og svissnesku, sem að rannsókn blóðmerahaldsins hér stóðu, hafa lagt áherzlu á, að þessi illa meðferð hryssanna, við að koma þeim í blóðtökubás og tappa af þeim 5 lítrum af blóði, sé almenna reglan, ekki undantekningin! Riftun Ísteka á samningum við 2 af 119 bændum, er því hreint yfirklór. Kjarni málsins er auðvitað sá, að Ísteka og MAST hafa þótzt hafa góða stjórn á þessu blóðmerahaldi undanfarin 10- 20 ár, en það hefur greinilega alls ekki tekizt - framkvæmdin hjá Ísteka og eftirlitið hjá MAST -, og er engin ástæða til að ætla, að það takist frekar nú, hvað sem öllum fréttatilkynningum og yfirlýsingum líður, enda er vandinn sá, að blóðmerarnar eru ótamin, villt dýr í útigangi, og eftir því sem meira og harðar er gengið að þeim, þau meira og lengur kvalin, þeim mun styggari og fælnari verða þau. Höfundur er stofnanndi og formaður Jarðarvina, samtaka um dýra-, náttúru- og umhverfisvernd Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Blóðmerahald Hestar Dýraheilbrigði Mest lesið Hefur ítrekað hótað okkur áður Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Halldór 02.08.2025 Halldór Þjóðaratkvæðagreiðsla vegna umsóknar um aðild að ESB er stjórnsýslugrín! Júlíus Valsson Skoðun Bandaríkin voru alltaf vondi kallinn Karl Héðinn Kristjánsson Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier Skoðun Fólkið í flokknum Helgi Áss Grétarsson Skoðun Kæfandi klámhögg sveitarstjóra Jón Trausti Reynisson Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson Skoðun Skoðun Skoðun Hefur ítrekað hótað okkur áður Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Þjóðaratkvæðagreiðsla vegna umsóknar um aðild að ESB er stjórnsýslugrín! Júlíus Valsson skrifar Skoðun Bandaríkin voru alltaf vondi kallinn Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Erum við á leiðinni í hnífavesti? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier skrifar Skoðun Kæfandi klámhögg sveitarstjóra Jón Trausti Reynisson skrifar Skoðun Klár fyrir Verslunarmannahelgina? Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Vegið að börnum í pólitískri aðför að ferðaþjónustunni skrifar Skoðun Hið tæra illa Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Ferðamannaiðnaður? Nei, ferðaþjónusta! Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun Hæðarveiki og lyf Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Landsvirkjun hafin yfir lög Björg Eva Erlendsdóttir skrifar Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson skrifar Skoðun Þau eru framtíðin – en fá ekki að njóta nútímans Sigurður Kári skrifar Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning? Ómar Torfason skrifar Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson skrifar Skoðun „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir skrifar Skoðun Heimar sem þurfa nýja umræðu! Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sársauki annarra og samúðarþreyta Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar Skoðun Alþjóðalög eða lögleysa? Urður Hákonardóttir skrifar Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar Skoðun GPT‑5 kemur í ágúst – áskoranir og tækifæri fyrir Ísland Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Við tölum um vöxt — en gleymum því sem vex Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Verri framkoma en hjá Trump Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson skrifar Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Sjá meira
Vegna laga um dýravernd og dýravelferð fer almennt blóðmerahald ekki fram í öðrum evrópskum löndum, enda sæta fylfullar eða mjólkandi hryssur þar víðast sérstakri vernd, vegna þess viðkvæma líkamlega og andlega ástands, sem þær eru í. Skv. matvælastofnun Þýzkalands, Bundesamt für Verbraucherschutz und Lebensmittelsicherheit, er það t.a.m. bannað, að framkvæma blóðtöku á hryssu, sem er fylfull eða nýbúin að kasta folandi og er enn mjólkandi. Hvað þá, ef hún er bæði nýbúin að kasta og er strax orðin fylfull aftur - hvorttveggja skilyrðin til banns eru til staðar - eins og gerist í blóðmerahaldi hér. Blóðtaka er þá auðvitað stranglega bönnuð. Auk þess setur þýzk matvælastofnun önnur skilyrði, eins og það, að hryssur séu minnst 3ja ára, ekki undir 400 kg að þyngd, og, að ekki sé tekið oftar blóð en á 30 daga fresti. Ísteka hefur stundað blóðtöku af fylfullum og mjólkandi hryssum í 20 ár. Með 7 daga millibili, 8 sinnum á 2ja mánaða skeiði, með fulltingi MAST og ráðherra. Félagið hefur lagt áherzlu á það, að öll þeirra starfsemi væri dýravæn, misþyrmingar og ofbeldi við dýrin kæmu alls ekki til, og fullyrðir Ísteka á vefsíðu sinni þetta: „...það eru vandfundin húsdýr sem hafa það betra en blóðgefandi hryssur“. Fyrirsögn á heimasíðunni Ísteka hljóðar svona: „Fimm mínútna blóðgjöf“. MAST hefur hins vegar staðfest, að blóðtakan taki jafnan 15 mínútur, eftir að búið er að reyra meri kyrfilega fasta á blóðtökubás, negla hana þar, sem tekur svo sinn tíma. Því miður er MAST heldur ekki með sín blóðmeramál á hreinu. Í bréfaskiptum okkar við MAST, í febrúar í fyrra, áttu þessi orðaskipti sér stað: Jarðarvinir: „Í Suður Ameríku eru þær (merarnar) oft knúðar inn í básana með raflosti, beittum prikum, járnstöngum, spörkum eða höggum. Gerist það líka hér? Svar MAST: „Nei. Því fer fjarri að „augljóslega þurfi að beita hryssurnar ofbeldi“. Á öðrum stað fara þessi orðaskipti fram: Jarðarvinir: „Nú eru þetta villt dýr. Er augljóst, að ekki verður tappað blóði af þeim, nema með heiftarlegu ofbeldi gagnvart þeim. Beðið er um lýsingu á þessum blóðtökuaðferðum“. Svar MAST: „Blóðtökustaðan er þannig útfærð, að hryssurnar renna alla jafna átakalaust inn í blóðtökubása...“. Ekki stenzt þessi lýsing, eins og myndbönd dýraverndunar-samtakanna sýna. Hví skyldi MAST halda verndarhendi yfir þeirri óiðju, sem blóðmerahaldið er, í stað þess að verja dýrin og velferð þeirra, eins og þeim ber skv. lögum? Er einhver með skýringu á þessari meðvirkni, þessum verkefna- og ábyrgðarruglingi MAST? Hví ver stofnunin blóðmerahaldið og þá sem að því standa, og vanrækir um leið lögbundnar skyldur sínar gagnvart dýrunum? Eins og margoft hefur komið fram, eru blóðmerarnar flestar ótamdar, hálf- eða alvilltar, og eru þær í útigangi allt árið. Á haustin eru flestar þeirra þannig settar út á „Guð og gaddinn“, en umönnun bænda og fóðurgjöf er misjöfn, stundum lítil eða engin, þeim bændum, sem að standa, til háborinnar skammar. Í desember 2019 fórust 93 hryssur ásamt folöldum sínum, einar og yfirgefnar á víðivangi, í fárviðri, sem þá gekk yfir Húnavatnssýslur og Skagafjörð, sennilega allt blóðmerar; króknuðu til dauða! Bændurnir, sem áttu dýrin og báru ábyrgð á þeim, gengu svo um grenjandi og létu, eins og þeir hefðu ekkert getað að gert, til að verja og vernda dýrin, eins og þeim bar. Blóðmerahaldið hefur því ekki bara eina skuggahlið, heldur alla vega tvær. Í Morgunblaðinu mánudaginn 13. Desember sl. eru svo fréttir undir fyrirsögnunum „Kostar tugi milljóna“ og „Ísteka herðir eftirlitið“. Þar er fjallað um skrif Ísteka til blaðsins, þar sem fullyrt er, að fyrirtækið ætli að ráðast í kostnaðarsamar og víðfeðmar umbætur á eftirliti með blóðtöku hryssa. Eins er greint frá því, að Ísteka hafi rift samningi við 2 bændur, sem á að sýna, að hér sé alvara á ferð. Varla er þó hægt að taka þetta alvarlega, þar sem bændurnir, sem stunduðu blóðmerahald sl. sumar, voru 119 talsins. Dýraverndunarsamtökin þýzku og svissnesku, sem að rannsókn blóðmerahaldsins hér stóðu, hafa lagt áherzlu á, að þessi illa meðferð hryssanna, við að koma þeim í blóðtökubás og tappa af þeim 5 lítrum af blóði, sé almenna reglan, ekki undantekningin! Riftun Ísteka á samningum við 2 af 119 bændum, er því hreint yfirklór. Kjarni málsins er auðvitað sá, að Ísteka og MAST hafa þótzt hafa góða stjórn á þessu blóðmerahaldi undanfarin 10- 20 ár, en það hefur greinilega alls ekki tekizt - framkvæmdin hjá Ísteka og eftirlitið hjá MAST -, og er engin ástæða til að ætla, að það takist frekar nú, hvað sem öllum fréttatilkynningum og yfirlýsingum líður, enda er vandinn sá, að blóðmerarnar eru ótamin, villt dýr í útigangi, og eftir því sem meira og harðar er gengið að þeim, þau meira og lengur kvalin, þeim mun styggari og fælnari verða þau. Höfundur er stofnanndi og formaður Jarðarvina, samtaka um dýra-, náttúru- og umhverfisvernd
Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier Skoðun
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Skoðun Þjóðaratkvæðagreiðsla vegna umsóknar um aðild að ESB er stjórnsýslugrín! Júlíus Valsson skrifar
Skoðun Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier skrifar
Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson skrifar
Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar
Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar
Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier Skoðun
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun