„Nútímasamtök á gömlum grunni“ Samúel Karl Ólason skrifar 12. janúar 2016 16:00 Helsta markmið ISIS er að koma á Kalífadæmi í Sýrlandi og Írak. Vísir/AFP Hryðjuverkasamtökin Íslamskt ríki eru nútímaleg samtök sem byggja á gömlum grunni. Útbreiðsla þeirra hefur náð náttúrulegum endalokum, en helsta markmið samtakanna er að koma á Kalífadæmi í Sýrlandi og Írak. Þetta kom fram á opnum fyrirlestri Dr. Magnúsar Þorkels Bernharðssonar, prófessors í nútímasögu Mið-Austurlanda, í Háskóla Íslands í dag. Fyrirlesturinn bar heitið Hvað vill Íslamska ríkið? Og af hverju? Þá komu Stjórnmálafræðideild háskólans, Alþjóðamálastofnun, MARK – Miðstöð margbreytileika- og kynjarannsókna og Rannsóknastofnun í jafnréttisfræðum að fyrirlestrinum. Greinilegt er að mikill áhugi var á umræðuefninu. Hátíðarsalur háskólans var þétt setinn og var setið í flestum gluggakistum.Dr. Magnús Þorkell Bernharðsson, prófessor í nútímasögu Mið-Austurlanda.Vísir/HAGMagnús kom að umræðunni um nafn hryðjuverkasamtakanna og sagðist hafa tekið eftir því að hér á landi væri notast við skammstöfunina ISIS. Hann sagði hana vera enska og að hún stæði fyrir Islamic State of Iraq and Syria. Í gríni sagði Magnús að jafnvel væri réttara fyrir Íslendinga að notast við ÍRIS.Uppruni ISISÍ fyrirlestri Magnúsar kom fram að uppruna hryðjuverkasamtakanna megi rekja til nokkurra atriða og þá helst til arabíska vorsins og hernáms Írak. Hann sagði mörg mistök hafa verið gerð af Bandaríkjunum í Írak, en ekkert hefði verið verra en sú ákvörðun að leysa upp her Írak. Þar var fjöldinn allur af atvinnuhermönnum gerðir atvinnulausir á skömmum tíma. Þeir hafi ekki geta séð fyrir sér og sínum og þegar ríkisstjórn sjíta tók völd í Írak voru það hermennirnir sem veittu hörðustu mótspyrnuna. Í dag eru margir af helstu foringjum ISIS fyrrverandi foringjar í íraska hernum. Þá ISIS verið studdir af fjölmörgum aðilum í upphafi borgarastyrjaldarinnar í Sýrlandi. Þá hafi aðilar og ríki víða um heim stutt við alla þá sem börðust gegn Bashar al-Assad og her hans. Af þeim fjölmörgu aðilum sem berjast í landinu hafi vígamenn ISIS búið að þeirri reynslu að vera vanir hernaði. Þeir hafi kunnað að berjast og því hafi þeim gengið einstaklega vel í upphafi styrjaldarinnar.Hæfir á samfélagsmiðlumMagnús fjallaði einnig um hæfni ISIS við að nýta nútímalega samskiptamáta eins og Twitter og aðra samfélagsmiðla. Hann sagði samtökin vera góð í því að nýta slíka miðla og sem dæmi væru þeir með einhverja tíu þúsund reikninga á Twitter. Þeir koma skilaboðum sínum fram í stuttum skilaboðum á mjög myndrænan hátt og Magnús sagði það skila árangri.Hér má sjá yfirlit yfir þau svæði sem ISIS tapaði í Sýrlandi og Írak í fyrra.Vísir/GraphicNews„Þetta eru nútímaleg samtök á gömlum grunni.“ Þegar kemur að fjármunum Íslamska ríkisins högnuðust samtökin verulega á ránum á þeim svæðum sem þeir stjórna í Írak og Sýrlandi. Magnús orðaði það á þann veg að ISIS lifðu í raun á gæðum landsins. Þeir rændu íbúa, banka og fleiri. Þegar þeir tóku Mosul rændu þeir útibú seðlabankans þar og stálu gífurlega miklum fjármunum.Sjá einnig: Íslamska ríkið græðir á tá og fingri á olíu Þá selja samtökin olíu í gegnum Tyrkland til Asíu og Evrópu. Magnús sagði Tyrki ekki hafa sýnt smygli samtakanna nægilega athygli í gegnum tíðina. Hins vegar hafa Tyrkir hert landamæraeftirlit verulega undanfarna mánuði. Auk þess hafa samtökin grætt verulega á sölu fornmuna.Ný-fasísk þjóðernishyggjaMagnús lýsti hugmyndafræði ISIS sem „ný-fasískri þjóðernishyggju“. Hann sagði samtökin keyra á kynþáttafordómum, gyðingahatri og þeirri trú að hreinsa ætti yfirráðasvæði þeirra af „óæskilegum öflum“. Þeir halda því fram að við göngum nú nú í gegnum okkar síðustu og verstu tíma og að heimsendir sé í nánd.ISIS líta svo á trúna að allt sem komi inn í Íslam eftir dauða spámannsins Múhameð sé í raun villutrú. Þar eru til dæmis meðtaldir sjítar. Með því að skemma og eyðileggja fornminjar og fornar rústir í Sýrlandi og Írak eru ISIS að hreinsa yfirráðasvæði þerra af áður nefndum óæskilegum öflum. ISIS hafa eytt ummerkjum aðrar siðmenningar og aðra guði. Vígamenn samtakanna hafa farið víða um og sprengt rústir í loft upp og skemmt minjar á söfnum. Magnús nefnir að með því að skemma minjar hækka aðrar slíkar minjar í verði, sem nýtist ISIS í sölu þeirra á svörtu mörkuðum.Endalok kristindóms í Mið-Austurlöndum?Enn fremur sagði Magnús að í 1.400 ár hefðu Mið-Austurlönd verið vagga fjölmenningar. Þar væri hins vegar að verða breyting á og væri það ógnvænleg þróun. Vígamenn ISIS hafa barist harðlega gegn minnihlutahópum eins og kristnum og Kúrdum. Í raun værum við að horfa upp á endalok kristindóms í Mið-Austurlöndum.Sjá einnig: Raunir Jasída: Kynlífsþrælkun, þjóðarmorð og misþyrmingISIS beitir nauðgunum sem vopni og hafa gefið út tíu þúsund orða rit um stöðu kvenna í kalífadæminu. Þeirra verk sé að vera heima fyrir og styðja eiginmanninn. Læra að þrífa byssur og gera að sárum og fleira. Þegar kemur að því að berjast gegn ISIS og stöðva þá, sagði Magnús að hægt væri að gera stórfellda innrás. Hins vegar sæi Magnús það ekki fyrir sér. Ekki væri endilega gott að laga ofbeldi með meira ofbeldi. Gott væri hins vegar að fá þá aðila sem geta haft áhrif á stöðu mála í Sýrlandi og Írak að samningaborðinu. Þar gætu þeir sagt frá hugmynd sínum og kröfum. Fyrr væri ekki hægt að stöðva átökin og ISIS. Mið-Austurlönd Mest lesið Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið Innlent „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Innlent Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Innlent Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Innlent „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Innlent Hafa „góða hugmynd“ hvar og hvenær stúlkunni var ráðinn bani Innlent Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Innlent Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Innlent Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Innlent Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Innlent Fleiri fréttir Búið að taka sýni úr ungu birnunni Vinna málið saman og nýta greinargerð vegna fyrri umsóknar Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Stofna námsstyrk á sviði umhverfismála í nafni Ellýjar Hafa „góða hugmynd“ hvar og hvenær stúlkunni var ráðinn bani Maður sem var leitað við Vík fannst látinn Ákvörðun ráðherra viðurkenning á að mikil þekking sé fyrir norðan Biðin óásættanleg og vill skýr svör frá ríkinu Hinir grunuðu í mansalsmálinu ganga lausir Sveitarfélögin krefja ríkið svara um NPA Norðurlönd dýpka samvinnu í varnarmálum Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Bein útsending: Birting lýðheilsuvísa í Grindavík Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Húnninn settur í frost þar til hægt verður að stoppa hann upp „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Vinnuslys töluvert tíðari á Íslandi en í Noregi Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Dæmi um að fólk hafi fallið frá á meðan beðið er eftir NPA-þjónustu Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Brynjar vill herða upp á mannréttindahugtakinu Hvítabjörninn felldur: Forðaði sér inn og sendi skilaboð á dóttur sína Útilokar ekki að snúa sér að öðrum verkefnum Sjá meira
Hryðjuverkasamtökin Íslamskt ríki eru nútímaleg samtök sem byggja á gömlum grunni. Útbreiðsla þeirra hefur náð náttúrulegum endalokum, en helsta markmið samtakanna er að koma á Kalífadæmi í Sýrlandi og Írak. Þetta kom fram á opnum fyrirlestri Dr. Magnúsar Þorkels Bernharðssonar, prófessors í nútímasögu Mið-Austurlanda, í Háskóla Íslands í dag. Fyrirlesturinn bar heitið Hvað vill Íslamska ríkið? Og af hverju? Þá komu Stjórnmálafræðideild háskólans, Alþjóðamálastofnun, MARK – Miðstöð margbreytileika- og kynjarannsókna og Rannsóknastofnun í jafnréttisfræðum að fyrirlestrinum. Greinilegt er að mikill áhugi var á umræðuefninu. Hátíðarsalur háskólans var þétt setinn og var setið í flestum gluggakistum.Dr. Magnús Þorkell Bernharðsson, prófessor í nútímasögu Mið-Austurlanda.Vísir/HAGMagnús kom að umræðunni um nafn hryðjuverkasamtakanna og sagðist hafa tekið eftir því að hér á landi væri notast við skammstöfunina ISIS. Hann sagði hana vera enska og að hún stæði fyrir Islamic State of Iraq and Syria. Í gríni sagði Magnús að jafnvel væri réttara fyrir Íslendinga að notast við ÍRIS.Uppruni ISISÍ fyrirlestri Magnúsar kom fram að uppruna hryðjuverkasamtakanna megi rekja til nokkurra atriða og þá helst til arabíska vorsins og hernáms Írak. Hann sagði mörg mistök hafa verið gerð af Bandaríkjunum í Írak, en ekkert hefði verið verra en sú ákvörðun að leysa upp her Írak. Þar var fjöldinn allur af atvinnuhermönnum gerðir atvinnulausir á skömmum tíma. Þeir hafi ekki geta séð fyrir sér og sínum og þegar ríkisstjórn sjíta tók völd í Írak voru það hermennirnir sem veittu hörðustu mótspyrnuna. Í dag eru margir af helstu foringjum ISIS fyrrverandi foringjar í íraska hernum. Þá ISIS verið studdir af fjölmörgum aðilum í upphafi borgarastyrjaldarinnar í Sýrlandi. Þá hafi aðilar og ríki víða um heim stutt við alla þá sem börðust gegn Bashar al-Assad og her hans. Af þeim fjölmörgu aðilum sem berjast í landinu hafi vígamenn ISIS búið að þeirri reynslu að vera vanir hernaði. Þeir hafi kunnað að berjast og því hafi þeim gengið einstaklega vel í upphafi styrjaldarinnar.Hæfir á samfélagsmiðlumMagnús fjallaði einnig um hæfni ISIS við að nýta nútímalega samskiptamáta eins og Twitter og aðra samfélagsmiðla. Hann sagði samtökin vera góð í því að nýta slíka miðla og sem dæmi væru þeir með einhverja tíu þúsund reikninga á Twitter. Þeir koma skilaboðum sínum fram í stuttum skilaboðum á mjög myndrænan hátt og Magnús sagði það skila árangri.Hér má sjá yfirlit yfir þau svæði sem ISIS tapaði í Sýrlandi og Írak í fyrra.Vísir/GraphicNews„Þetta eru nútímaleg samtök á gömlum grunni.“ Þegar kemur að fjármunum Íslamska ríkisins högnuðust samtökin verulega á ránum á þeim svæðum sem þeir stjórna í Írak og Sýrlandi. Magnús orðaði það á þann veg að ISIS lifðu í raun á gæðum landsins. Þeir rændu íbúa, banka og fleiri. Þegar þeir tóku Mosul rændu þeir útibú seðlabankans þar og stálu gífurlega miklum fjármunum.Sjá einnig: Íslamska ríkið græðir á tá og fingri á olíu Þá selja samtökin olíu í gegnum Tyrkland til Asíu og Evrópu. Magnús sagði Tyrki ekki hafa sýnt smygli samtakanna nægilega athygli í gegnum tíðina. Hins vegar hafa Tyrkir hert landamæraeftirlit verulega undanfarna mánuði. Auk þess hafa samtökin grætt verulega á sölu fornmuna.Ný-fasísk þjóðernishyggjaMagnús lýsti hugmyndafræði ISIS sem „ný-fasískri þjóðernishyggju“. Hann sagði samtökin keyra á kynþáttafordómum, gyðingahatri og þeirri trú að hreinsa ætti yfirráðasvæði þeirra af „óæskilegum öflum“. Þeir halda því fram að við göngum nú nú í gegnum okkar síðustu og verstu tíma og að heimsendir sé í nánd.ISIS líta svo á trúna að allt sem komi inn í Íslam eftir dauða spámannsins Múhameð sé í raun villutrú. Þar eru til dæmis meðtaldir sjítar. Með því að skemma og eyðileggja fornminjar og fornar rústir í Sýrlandi og Írak eru ISIS að hreinsa yfirráðasvæði þerra af áður nefndum óæskilegum öflum. ISIS hafa eytt ummerkjum aðrar siðmenningar og aðra guði. Vígamenn samtakanna hafa farið víða um og sprengt rústir í loft upp og skemmt minjar á söfnum. Magnús nefnir að með því að skemma minjar hækka aðrar slíkar minjar í verði, sem nýtist ISIS í sölu þeirra á svörtu mörkuðum.Endalok kristindóms í Mið-Austurlöndum?Enn fremur sagði Magnús að í 1.400 ár hefðu Mið-Austurlönd verið vagga fjölmenningar. Þar væri hins vegar að verða breyting á og væri það ógnvænleg þróun. Vígamenn ISIS hafa barist harðlega gegn minnihlutahópum eins og kristnum og Kúrdum. Í raun værum við að horfa upp á endalok kristindóms í Mið-Austurlöndum.Sjá einnig: Raunir Jasída: Kynlífsþrælkun, þjóðarmorð og misþyrmingISIS beitir nauðgunum sem vopni og hafa gefið út tíu þúsund orða rit um stöðu kvenna í kalífadæminu. Þeirra verk sé að vera heima fyrir og styðja eiginmanninn. Læra að þrífa byssur og gera að sárum og fleira. Þegar kemur að því að berjast gegn ISIS og stöðva þá, sagði Magnús að hægt væri að gera stórfellda innrás. Hins vegar sæi Magnús það ekki fyrir sér. Ekki væri endilega gott að laga ofbeldi með meira ofbeldi. Gott væri hins vegar að fá þá aðila sem geta haft áhrif á stöðu mála í Sýrlandi og Írak að samningaborðinu. Þar gætu þeir sagt frá hugmynd sínum og kröfum. Fyrr væri ekki hægt að stöðva átökin og ISIS.
Mið-Austurlönd Mest lesið Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið Innlent „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Innlent Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Innlent Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Innlent „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Innlent Hafa „góða hugmynd“ hvar og hvenær stúlkunni var ráðinn bani Innlent Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Innlent Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Innlent Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Innlent Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Innlent Fleiri fréttir Búið að taka sýni úr ungu birnunni Vinna málið saman og nýta greinargerð vegna fyrri umsóknar Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Stofna námsstyrk á sviði umhverfismála í nafni Ellýjar Hafa „góða hugmynd“ hvar og hvenær stúlkunni var ráðinn bani Maður sem var leitað við Vík fannst látinn Ákvörðun ráðherra viðurkenning á að mikil þekking sé fyrir norðan Biðin óásættanleg og vill skýr svör frá ríkinu Hinir grunuðu í mansalsmálinu ganga lausir Sveitarfélögin krefja ríkið svara um NPA Norðurlönd dýpka samvinnu í varnarmálum Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Bein útsending: Birting lýðheilsuvísa í Grindavík Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Húnninn settur í frost þar til hægt verður að stoppa hann upp „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Vinnuslys töluvert tíðari á Íslandi en í Noregi Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Dæmi um að fólk hafi fallið frá á meðan beðið er eftir NPA-þjónustu Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Brynjar vill herða upp á mannréttindahugtakinu Hvítabjörninn felldur: Forðaði sér inn og sendi skilaboð á dóttur sína Útilokar ekki að snúa sér að öðrum verkefnum Sjá meira