Hrakspárnar sem ekki rættust Ólafur Þ. Stephensen skrifar 7. júní 2012 06:00 Fréttablaðið hefur undanfarna daga birt fréttir um stöðu mála á fjarskiptamarkaði, upp úr svokallaðri tölfræðiskýrslu Póst- og fjarskiptastofnunar. Eitt af því sem athygli vekur er að á farsímamarkaðnum, þar sem vöxturinn hefur verið einna hraðastur, hefur ægivaldi Símans verið hnekkt og markaðshlutdeild fyrirtækisins er komin undir 40%. Vodafone hefur tæplega þriðjung markaðarins, Nova rúmlega fjórðung og aðrir minna. Á markaði fyrir internettengingar er hlutdeild Símans nú rétt um helmingur. Í gamla fastlínukerfinu er Síminn áfram með yfir 70% hlutdeild á markaði sem er í hnignun. Í sumum geirum hans, til dæmis millilandasamtölum, er hlutdeild Símans orðin minni en helmingur. Hér er því að komast á meira jafnvægi á milli keppinauta á fjarskiptamarkaðnum. Það bendir til að þrátt fyrir að gamli einokunarrisinn hafi margoft misstigið sig á línunni milli hins löglega og ólöglega sé samkeppnis- og fjarskiptalöggjöfin að skila því hlutverki sínu að greiða keppinautunum leið inn á markaðinn og takmarka yfirráð Símans. Á fjarskiptamarkaði er nú blómleg samkeppni og hröð tækniþróun. Samkvæmt samanburði Alþjóðaefnahagsráðsins eru hvergi hlutfallslega fleiri netnotendur en á Íslandi, aðeins í þremur löndum hærra hlutfall með háhraðanettengingu, flutningsgetan sú næstmesta í heimi og hvergi fleiri skólar með aðgang að háhraðaneti. Meira að segja verðið kemur vel út úr árlegum samanburði OECD. Þessi staða er í hróplegri andstöðu við þær hrakspár, sem settar voru fram þegar ríkiseinokun var afnumin á fjarskiptamarkaðnum með innleiðingu regluverks ESB og einkavæðing Símans undirbúin. Í blaðagrein árið 2000 kallaði til dæmis Steingrímur J. Sigfússon, núverandi efnahags- og viðskiptaráðherra, einkavæðinguna „óhappaverk" og líkti stöðunni sem Síminn yrði í að lokinni einkavæðingu við dönsku einokunarverzlunina; þetta yrði „einkaeinokun". „Samanburður við einkavæðingu í fjarskiptageiranum í erlendum stórborgum og hjá milljónaþjóðum í þéttbýlum löndum á hér ekki við og er óraunhæfur," sagði Steingrímur og taldi líklegustu afleiðinguna af einkavæðingu Símans þá að „frekari uppbygging grunnnetsins út um landið stöðvist með öllu" og landsbyggðin yrði látin mæta afgangi. Þessar hrakspár hafa ekki rætzt. Símafyrirtækin hafa séð sér hag í uppbyggingu grunnnetsins; Síminn tilkynnti til dæmis nýlega um áform um að tengja 75% heimila landsins við svokallað ljósnet innan tveggja ára. Farsímafyrirtækin hafa farið langt fram úr kröfum rekstrarleyfis síns um uppbyggingu þriðju kynslóðar þjónustu úti um landið, meðal annars hefur Síminn byggt upp langdrægt 3G-net sem þjónar langstærstum hluta landsins og miðanna. Þar sem fyrirtækin hafa ekki talið hagkvæmt að setja upp senda eða bjóða upp á háhraðanettengingar hefur Fjarskiptasjóður komið til skjalanna, meðal annars með þeim árangri að nú hefur allur þorri íbúa í dreifbýli aðgang að háhraðatengingum. Það sem Steingrímur J. kallaði „ofstæki" og „trúaratriði einkavæðingarpostula" fyrir tólf árum virðist hafa borið furðugóðan árangur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Mest lesið Fyrsta flokks heilbrigðisþjónustu á Íslandi Lilja Alfreðsdóttir Skoðun Hefur ítrekað hótað okkur áður Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun Halldór 02.08.2025 Halldór Þjóðaratkvæðagreiðsla vegna umsóknar um aðild að ESB er stjórnsýslugrín! Júlíus Valsson Skoðun Bandaríkin voru alltaf vondi kallinn Karl Héðinn Kristjánsson Skoðun Líknarmeðferð og líknarmiðstöðvar Svandís Íris Hálfdánardóttir,Dóra Björk Jóhannsdóttir Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson Skoðun Kæfandi klámhögg sveitarstjóra Jón Trausti Reynisson Skoðun Að tala við börn um alvarleg lífsógnandi veikindi, sorg, dauða og missi Guðlaug Helga Ásgeirsdóttir,Svandís Íris Hálfdánardóttir Skoðun
Fréttablaðið hefur undanfarna daga birt fréttir um stöðu mála á fjarskiptamarkaði, upp úr svokallaðri tölfræðiskýrslu Póst- og fjarskiptastofnunar. Eitt af því sem athygli vekur er að á farsímamarkaðnum, þar sem vöxturinn hefur verið einna hraðastur, hefur ægivaldi Símans verið hnekkt og markaðshlutdeild fyrirtækisins er komin undir 40%. Vodafone hefur tæplega þriðjung markaðarins, Nova rúmlega fjórðung og aðrir minna. Á markaði fyrir internettengingar er hlutdeild Símans nú rétt um helmingur. Í gamla fastlínukerfinu er Síminn áfram með yfir 70% hlutdeild á markaði sem er í hnignun. Í sumum geirum hans, til dæmis millilandasamtölum, er hlutdeild Símans orðin minni en helmingur. Hér er því að komast á meira jafnvægi á milli keppinauta á fjarskiptamarkaðnum. Það bendir til að þrátt fyrir að gamli einokunarrisinn hafi margoft misstigið sig á línunni milli hins löglega og ólöglega sé samkeppnis- og fjarskiptalöggjöfin að skila því hlutverki sínu að greiða keppinautunum leið inn á markaðinn og takmarka yfirráð Símans. Á fjarskiptamarkaði er nú blómleg samkeppni og hröð tækniþróun. Samkvæmt samanburði Alþjóðaefnahagsráðsins eru hvergi hlutfallslega fleiri netnotendur en á Íslandi, aðeins í þremur löndum hærra hlutfall með háhraðanettengingu, flutningsgetan sú næstmesta í heimi og hvergi fleiri skólar með aðgang að háhraðaneti. Meira að segja verðið kemur vel út úr árlegum samanburði OECD. Þessi staða er í hróplegri andstöðu við þær hrakspár, sem settar voru fram þegar ríkiseinokun var afnumin á fjarskiptamarkaðnum með innleiðingu regluverks ESB og einkavæðing Símans undirbúin. Í blaðagrein árið 2000 kallaði til dæmis Steingrímur J. Sigfússon, núverandi efnahags- og viðskiptaráðherra, einkavæðinguna „óhappaverk" og líkti stöðunni sem Síminn yrði í að lokinni einkavæðingu við dönsku einokunarverzlunina; þetta yrði „einkaeinokun". „Samanburður við einkavæðingu í fjarskiptageiranum í erlendum stórborgum og hjá milljónaþjóðum í þéttbýlum löndum á hér ekki við og er óraunhæfur," sagði Steingrímur og taldi líklegustu afleiðinguna af einkavæðingu Símans þá að „frekari uppbygging grunnnetsins út um landið stöðvist með öllu" og landsbyggðin yrði látin mæta afgangi. Þessar hrakspár hafa ekki rætzt. Símafyrirtækin hafa séð sér hag í uppbyggingu grunnnetsins; Síminn tilkynnti til dæmis nýlega um áform um að tengja 75% heimila landsins við svokallað ljósnet innan tveggja ára. Farsímafyrirtækin hafa farið langt fram úr kröfum rekstrarleyfis síns um uppbyggingu þriðju kynslóðar þjónustu úti um landið, meðal annars hefur Síminn byggt upp langdrægt 3G-net sem þjónar langstærstum hluta landsins og miðanna. Þar sem fyrirtækin hafa ekki talið hagkvæmt að setja upp senda eða bjóða upp á háhraðanettengingar hefur Fjarskiptasjóður komið til skjalanna, meðal annars með þeim árangri að nú hefur allur þorri íbúa í dreifbýli aðgang að háhraðatengingum. Það sem Steingrímur J. kallaði „ofstæki" og „trúaratriði einkavæðingarpostula" fyrir tólf árum virðist hafa borið furðugóðan árangur.
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Að tala við börn um alvarleg lífsógnandi veikindi, sorg, dauða og missi Guðlaug Helga Ásgeirsdóttir,Svandís Íris Hálfdánardóttir Skoðun
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Að tala við börn um alvarleg lífsógnandi veikindi, sorg, dauða og missi Guðlaug Helga Ásgeirsdóttir,Svandís Íris Hálfdánardóttir Skoðun