Stórfenglegur Mahler Jónas Sen skrifar 7. desember 2010 13:00 Vasily Petrenko. Tónleikar Sinfóníuhljómsveit Íslands Vasily Petrenko stjórnaði. Á efnisskrá voru verk eftir Schubert og Mahler. Stundum er fyndið að lesa hástemmt lofið á vef Sinfóníunnar um stjórnendur hljómsveitarinnar. Auðvitað þarf að selja inn á tónleikana, en af skrifunum að dæma mætti ætla að þetta séu allt rokkstjörnur. Ég er t.d. ekki viss um að rússneski hljómsveitarstjórinn Vasily Petrenko hafi „lagt heiminn að fótum sér á síðustu árum með tilfinningaþrunginni túlkun sinni". Hann er vissulega aðalstjórnandi Konunglegu fílharmóníunnar í Liverpool og hann fékk Gramophone-verðlaun í fyrra. En að hann hafi lagt allan heiminn að fótum sér? Hann er ekki Lady Gaga. Petrenko er þó fínn stjórnandi. Það var auðheyrt strax á fyrstu tónum Ófullgerðu sinfóníunnar eftir Schubert á tónleikum í Háskólabíói á fimmtudagskvöldið. Sinfónían heitir þessu nafni vegna þess að hún er bara í tveimur köflum, ekki fjórum. En auðvitað er hún ekki ófullgerð. Schubert sagði allt sem segja þurfti í tveimur köflum. Hún endar ekki á glæsilegri flugeldasýningu, heldur rennur út í þögnina. Það þótti einkennilegt og ófullgert árið 1822. Sinfónían fór rólega af stað á tónleikunum, en formfegurðin í túlkuninni skilaði sér strax í byrjun. Jafnvægið á milli ástríðufullra og innhverfra kafla var sannfærandi. Það var jafnvægi, en samt togstreita. Togstreitan skapaði spennu sem gerði að verkum að skáldskapurinn komst á flug. Ljóðræna stemningin var óheft, skáldavíman óhamin. Einmitt þannig á Schubert að hljóma. Í hinu verkinu á dagskránni, fimmtu sinfóníu Mahlers, gekk meira á. Kaflarnir eru fimm, og fyrir þá sem hafa ekki heyrt sinfóníuna áður, kemur hún stöðugt á óvart. Tónmálið er ótrúlega framsækið fyrir upphaf 20. aldarinnar. Það eru sífellt óvæntar uppákomur, maður veit aldrei hvað kemur næst. Sökum lengdar gerir verkið miklar kröfur til áheyrandans, og það er ekki sama hvernig það er framreitt. Ófókuseruð, máttlítil túlkun er ekki bara leiðinleg, hún bókstaflega drepur fólk úr leiðindum. Það er til marks um vandvirkni og listrænan þroska Petrenkos að sinfónían kom einstaklega vel út. Hljómsveitin spilaði sérlega fallega og af öryggi. Kaflaskipti voru ávallt trúverðug, framvindan eðlileg en samt fersk. Dramatískar andstæður voru skarpar og spennuþrungnar. Hinn flókni, margbrotni söguþráður gekk fullkomlega upp. Endirinn var einhver magnaðasti hápunktur sem ég man eftir á Sinfóníutónleikum. Petrenko hefur kannski ekki lagt heiminn að fótum sér, en ég persónulega féll kylliflatur fyrir honum! Niðurstaða: Afar trúverðug túlkun á Ófullgerðu sinfóníu Schuberts og fimmtu sinfóníu Mahlers. Mest lesið „Fötlun fyrir marga að vera með lítið typpi“ Lífið Fullkominn brúðkaupsdagur í frönskum kastala Lífið Play gjaldþrota: Hvað geta Laufey og Viagra kennt okkur? Lífið Ghost of Yōtei: Einhver heimsins fallegasti leikur og skemmtilegur líka Leikjavísir Dauðlangar í kynlífsdúkku en óttast álit annarra Lífið Karen og Hjalti orðin tveggja barna foreldrar Lífið Fagnar gagnrýni á „rasshausa-ummæli“ sín Lífið László Krasznahorkai hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels Menning „Þetta er ömurleg fjárhagsleg ákvörðun“ Tónlist Bein útsending: Hver hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels? Menning Fleiri fréttir Skömminni skilað Friðrik Ómar bauð upp á sveppi – og Villi hefði elskað það! Freðinn faðir, fáránlegir fasistar og fyrsta flokks bíó Veisla fyrir augu og eyru Ekki er allt gull sem glóir Þeir fátæku borga brúsann Auður í Bæjarbíói: Frá slaufun í standandi fagnaðarlæti Alvöru bíó en hægt brenna Eldarnir Er Lína Langsokkur woke? Kórtónleikar: Heilög naumhyggja eða heilalaust suð Barnaefni fyrir fullorðna Balta bregst bogalistin Þú heyrðir rétt: klassík getur verið skemmtileg Sjá meira
Tónleikar Sinfóníuhljómsveit Íslands Vasily Petrenko stjórnaði. Á efnisskrá voru verk eftir Schubert og Mahler. Stundum er fyndið að lesa hástemmt lofið á vef Sinfóníunnar um stjórnendur hljómsveitarinnar. Auðvitað þarf að selja inn á tónleikana, en af skrifunum að dæma mætti ætla að þetta séu allt rokkstjörnur. Ég er t.d. ekki viss um að rússneski hljómsveitarstjórinn Vasily Petrenko hafi „lagt heiminn að fótum sér á síðustu árum með tilfinningaþrunginni túlkun sinni". Hann er vissulega aðalstjórnandi Konunglegu fílharmóníunnar í Liverpool og hann fékk Gramophone-verðlaun í fyrra. En að hann hafi lagt allan heiminn að fótum sér? Hann er ekki Lady Gaga. Petrenko er þó fínn stjórnandi. Það var auðheyrt strax á fyrstu tónum Ófullgerðu sinfóníunnar eftir Schubert á tónleikum í Háskólabíói á fimmtudagskvöldið. Sinfónían heitir þessu nafni vegna þess að hún er bara í tveimur köflum, ekki fjórum. En auðvitað er hún ekki ófullgerð. Schubert sagði allt sem segja þurfti í tveimur köflum. Hún endar ekki á glæsilegri flugeldasýningu, heldur rennur út í þögnina. Það þótti einkennilegt og ófullgert árið 1822. Sinfónían fór rólega af stað á tónleikunum, en formfegurðin í túlkuninni skilaði sér strax í byrjun. Jafnvægið á milli ástríðufullra og innhverfra kafla var sannfærandi. Það var jafnvægi, en samt togstreita. Togstreitan skapaði spennu sem gerði að verkum að skáldskapurinn komst á flug. Ljóðræna stemningin var óheft, skáldavíman óhamin. Einmitt þannig á Schubert að hljóma. Í hinu verkinu á dagskránni, fimmtu sinfóníu Mahlers, gekk meira á. Kaflarnir eru fimm, og fyrir þá sem hafa ekki heyrt sinfóníuna áður, kemur hún stöðugt á óvart. Tónmálið er ótrúlega framsækið fyrir upphaf 20. aldarinnar. Það eru sífellt óvæntar uppákomur, maður veit aldrei hvað kemur næst. Sökum lengdar gerir verkið miklar kröfur til áheyrandans, og það er ekki sama hvernig það er framreitt. Ófókuseruð, máttlítil túlkun er ekki bara leiðinleg, hún bókstaflega drepur fólk úr leiðindum. Það er til marks um vandvirkni og listrænan þroska Petrenkos að sinfónían kom einstaklega vel út. Hljómsveitin spilaði sérlega fallega og af öryggi. Kaflaskipti voru ávallt trúverðug, framvindan eðlileg en samt fersk. Dramatískar andstæður voru skarpar og spennuþrungnar. Hinn flókni, margbrotni söguþráður gekk fullkomlega upp. Endirinn var einhver magnaðasti hápunktur sem ég man eftir á Sinfóníutónleikum. Petrenko hefur kannski ekki lagt heiminn að fótum sér, en ég persónulega féll kylliflatur fyrir honum! Niðurstaða: Afar trúverðug túlkun á Ófullgerðu sinfóníu Schuberts og fimmtu sinfóníu Mahlers.
Mest lesið „Fötlun fyrir marga að vera með lítið typpi“ Lífið Fullkominn brúðkaupsdagur í frönskum kastala Lífið Play gjaldþrota: Hvað geta Laufey og Viagra kennt okkur? Lífið Ghost of Yōtei: Einhver heimsins fallegasti leikur og skemmtilegur líka Leikjavísir Dauðlangar í kynlífsdúkku en óttast álit annarra Lífið Karen og Hjalti orðin tveggja barna foreldrar Lífið Fagnar gagnrýni á „rasshausa-ummæli“ sín Lífið László Krasznahorkai hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels Menning „Þetta er ömurleg fjárhagsleg ákvörðun“ Tónlist Bein útsending: Hver hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels? Menning Fleiri fréttir Skömminni skilað Friðrik Ómar bauð upp á sveppi – og Villi hefði elskað það! Freðinn faðir, fáránlegir fasistar og fyrsta flokks bíó Veisla fyrir augu og eyru Ekki er allt gull sem glóir Þeir fátæku borga brúsann Auður í Bæjarbíói: Frá slaufun í standandi fagnaðarlæti Alvöru bíó en hægt brenna Eldarnir Er Lína Langsokkur woke? Kórtónleikar: Heilög naumhyggja eða heilalaust suð Barnaefni fyrir fullorðna Balta bregst bogalistin Þú heyrðir rétt: klassík getur verið skemmtileg Sjá meira