Var orðin vön kvíðanum sem fylgdi Stefán Árni Pálsson og Þórdís Valsdóttir skrifa 26. október 2022 12:00 Svanhildur Hólm fékk ADHD greiningu á fullorðinsárum. Undanfarin ár hefur fjölgað verulega í hópi fullorðinna sem greindir eru með ADHD og nú bíða á annað þúsund eftir þjónustu ADHD geðheilsuteymis heilsugæslunnar. Sjónum er í auknum mæli beint að stúlkum og konum í þeim efnum en einkenni ADHD geta verið ólík milli kynja. Svanhildur Hólm Valsdóttir framkvæmdastjóri Viðskiptaráðs fór í greiningu á fullorðinsárum og segir lífsgæði sín hafa aukist til muna þegar hún fékk meðferð við ADHD. „Það er kannski svona eitt og hálft ár síðan og það hafði staðið til í mjög langan tíma. Alveg síðan ég fór með næst yngstu dóttur mína í ADHD greiningu. Maður áttar sig á að ýmislegt sem maður hefur verið að díla við í gegnum lífið, að það eigi kannski ekki alveg að vera svona. Það var akkúrat það sem ég upplifði þegar ég fór með hana og fór að skoða prófin sem við þurftum að svara. Það voru ansi mörg einkenni sem ég kannaðist við.“ Svanhildur segir að einkenni ADHD hafi brotist út á margvíslegan hátt í hennar lífi. „Ég er mjög utan við mig og það var svolítið kvartað undan því að ég hlustaði ekki nægilega vel. Ef ég var að gera eitthvað sem ég þurfti að einbeita mér að þá bara lokaði ég á umheiminn og heyrði ekkert annað. Það var ekki hægt að tala við mig, ég fór bara inn í sjónvarpið ef ég var að horfa á eitthvað eða inn í bókina.“ Svanhildur er gift Loga Bergmanni Eiðssyni og eru þau saman hér með dóttur sína. Svanhildur segir að hún sé svokallaður vel fúnkerandi ADHD einstaklingur, hún hafi verið í vinnu, klárað háskólanám en að hún hafi áttað sig á því eftir á að þessir hlutir hafi oft kostað mikið tilhlaup og mikla orku. Skilningarvitin hafi oft verið ofvirk og að það sjáist oft ekki á fólki. „Ég hef aldrei verið þessi ofvirka týpa og vakna ekki á morgnanna og fer að labba upp á fjöll. En ofvirknin er svona meira innra með manni. Ég man að ég var einu sinni í viðtali og þá sá ég kött út um gluggann og ég bara datt út og hugsaði bara, þarna er köttur.“ Svanhildur segir að hún hafi orðið vön kvíðanum sem fylgir ADHD einkennum en að hún hafi komið sér upp ýmsum bjargráðum. Jólin í Excel „Ég er alltaf með minnispunkta í símanum, minnisbók með mér. Það er alveg frægt í vinahópnum mínum að jólin mín eru í Excel svo ég klúðri þeim ekki. Það er ekki að ástæðulausu því það er svo skrýtið hvað maður getur gleymt merkilegum og ómerkilegum hlutum. Það eru allskonar hlutir sem hafa komið upp á í gegnum tíðina en þetta er aðallega að losna við áhyggjurnar að hafa klúðrar einhverju.“ Einkennin hafi minnkað með lyfjanotkun en að hún finni þó enn fyrir einkennum. „Þetta er svolítið eins og að þú getur alveg farið í fjallgöngu og haldið í við samferðamenn þína en maður er alltaf með auka tuttugu kíló í bakpokanum. Svo þegar maður fer á lyf, þá er maður alveg með nokkur aukakíló enn þá en það er allt miklu auðveldara.“ Svanhildur segir að lífsgæði hennar hafi aukist til muna eftir greiningu og að hún hafi hreinlega grætt nokkrar klukkustundir á hverjum degi. „Ég var í þannig vinnu að ég var mikið að skrifa ræður og greinar og slíkt og maður þarf helst smá frið til þess. Ég var yfirleitt að gera þetta á kvöldin. Mínu bestu tímar voru frá ellefu á kvöldin og til tvö á nóttinni og ég var alltaf með þá kenningu að ég væri bara svona ofboðslega mikil b manneskja. Svo er ég bara búin að uppgötva það núna að þetta er algjör vitleysa.“ Hætt í kaffinu Svanhildur segir að lyfin séu engin töfralausn og að huga þurfi að öðrum þáttum samhliða þeim. Henni finnist það þó þess virði að taka lyf við ADHD. „Mín reynsla að taka lyf núna er að mér líður svo miklu betur að taka þau að staðaldri, að mér finnst þess virði að taka þau. Sumir upplifa allskonar aukaverkanir en ég hef verið frekar heppin með það en ég hef þurft að taka algjörlega út koffín. Það er ekki gott að blanda saman koffíni við concerta. Svanhildur segir að fjölskyldan sem hvatti hana til að fara í greiningu fagni því að hún hafi látið verða af því. „Ég held ég geti fullyrt það að þeim finnst þetta betra og ég er aðeins meira með á nótunum. Það eru færri hlutir sem koma okkur á óvart og bíllinn er vanalega á sínum stað og nokkurn veginn vitað hvar hann er.“ Hér að neðan má sjá innslagið í heild sinni. Ísland í dag Geðheilbrigði Mest lesið Ein glæsilegasta kona landsins á lausu Lífið Á eiginmann og kærasta og allir sáttir Lífið Laufey og Júnía fögnuðu afmælisdeginum í Disney-garðinum Lífið Sérfræðingar deila um typpi refilsins en Sigríður Hagalín er búin að telja Lífið Frægustu vinslit Íslandssögunnar Lífið Ekkert sundfataatriði í Ungfrú Ísland unglinga Lífið Fór í tvær lýtaaðgerðir á sama deginum Lífið Glæsihús á Seltjarnarnesi á 240 milljónir Lífið Öskurdrottningin Lar Park Lincoln er látin Lífið Syngja Húsavík á Húsavík með stúlknakórnum Lífið Fleiri fréttir Vonast til að fá fullkomna sundlaug í Reykjadal Raf- og danstónlistarveisla í Austurbæjarbíó Ekkert sundfataatriði í Ungfrú Ísland unglinga Sérfræðingar deila um typpi refilsins en Sigríður Hagalín er búin að telja Ein glæsilegasta kona landsins á lausu Glæsihús á Seltjarnarnesi á 240 milljónir Fór í tvær lýtaaðgerðir á sama deginum Á eiginmann og kærasta og allir sáttir Öskurdrottningin Lar Park Lincoln er látin Sautján langveik börn fengu ferðastyrk Syngja Húsavík á Húsavík með stúlknakórnum Laufey og Júnía fögnuðu afmælisdeginum í Disney-garðinum Egill Logi Jónasson valinn bæjarlistamaður Akureyrar Frægustu vinslit Íslandssögunnar Stefán Einar og Sara Lind í sundur Bíllinn fannst þremur vikum eftir þjófnaðinn og þá lögfræðibók með Tólf og þrettán ára fatahönnuðir á Akureyri slá í gegn Taka ákvörðun á hverjum degi að elska hvort annað Ósamþykkt kjallaraíbúð á rúmar 44 milljónir Hélt að Sálin hafi hvatt fólk til að horfa til himins með höfuðið hátt Hátíð sem er skipulögð í kringum yngstu kynslóðina Laufey Lín skartaði íslenska fánanum á Coachella Viðar Örn og Sylvía Rós eiga von á barni Heillandi hús við Laugalæk úr smiðju Kjartans Sveinssonar Hjartaknúsarinn tileinkaði íslenskri fyrirsætu rómantískan slagara Hafa aldrei rifist Stjörnulífið: Frumsýnir kærastann á Tenerife Stóri plokkdagurinn haldinn á sunnudaginn Ótrúleg heimkoma Búbba sem fauk alla leið í Kópavog Elizabeth Hurley og Billy Ray Cyrus stinga saman nefjum Sjá meira
Sjónum er í auknum mæli beint að stúlkum og konum í þeim efnum en einkenni ADHD geta verið ólík milli kynja. Svanhildur Hólm Valsdóttir framkvæmdastjóri Viðskiptaráðs fór í greiningu á fullorðinsárum og segir lífsgæði sín hafa aukist til muna þegar hún fékk meðferð við ADHD. „Það er kannski svona eitt og hálft ár síðan og það hafði staðið til í mjög langan tíma. Alveg síðan ég fór með næst yngstu dóttur mína í ADHD greiningu. Maður áttar sig á að ýmislegt sem maður hefur verið að díla við í gegnum lífið, að það eigi kannski ekki alveg að vera svona. Það var akkúrat það sem ég upplifði þegar ég fór með hana og fór að skoða prófin sem við þurftum að svara. Það voru ansi mörg einkenni sem ég kannaðist við.“ Svanhildur segir að einkenni ADHD hafi brotist út á margvíslegan hátt í hennar lífi. „Ég er mjög utan við mig og það var svolítið kvartað undan því að ég hlustaði ekki nægilega vel. Ef ég var að gera eitthvað sem ég þurfti að einbeita mér að þá bara lokaði ég á umheiminn og heyrði ekkert annað. Það var ekki hægt að tala við mig, ég fór bara inn í sjónvarpið ef ég var að horfa á eitthvað eða inn í bókina.“ Svanhildur er gift Loga Bergmanni Eiðssyni og eru þau saman hér með dóttur sína. Svanhildur segir að hún sé svokallaður vel fúnkerandi ADHD einstaklingur, hún hafi verið í vinnu, klárað háskólanám en að hún hafi áttað sig á því eftir á að þessir hlutir hafi oft kostað mikið tilhlaup og mikla orku. Skilningarvitin hafi oft verið ofvirk og að það sjáist oft ekki á fólki. „Ég hef aldrei verið þessi ofvirka týpa og vakna ekki á morgnanna og fer að labba upp á fjöll. En ofvirknin er svona meira innra með manni. Ég man að ég var einu sinni í viðtali og þá sá ég kött út um gluggann og ég bara datt út og hugsaði bara, þarna er köttur.“ Svanhildur segir að hún hafi orðið vön kvíðanum sem fylgir ADHD einkennum en að hún hafi komið sér upp ýmsum bjargráðum. Jólin í Excel „Ég er alltaf með minnispunkta í símanum, minnisbók með mér. Það er alveg frægt í vinahópnum mínum að jólin mín eru í Excel svo ég klúðri þeim ekki. Það er ekki að ástæðulausu því það er svo skrýtið hvað maður getur gleymt merkilegum og ómerkilegum hlutum. Það eru allskonar hlutir sem hafa komið upp á í gegnum tíðina en þetta er aðallega að losna við áhyggjurnar að hafa klúðrar einhverju.“ Einkennin hafi minnkað með lyfjanotkun en að hún finni þó enn fyrir einkennum. „Þetta er svolítið eins og að þú getur alveg farið í fjallgöngu og haldið í við samferðamenn þína en maður er alltaf með auka tuttugu kíló í bakpokanum. Svo þegar maður fer á lyf, þá er maður alveg með nokkur aukakíló enn þá en það er allt miklu auðveldara.“ Svanhildur segir að lífsgæði hennar hafi aukist til muna eftir greiningu og að hún hafi hreinlega grætt nokkrar klukkustundir á hverjum degi. „Ég var í þannig vinnu að ég var mikið að skrifa ræður og greinar og slíkt og maður þarf helst smá frið til þess. Ég var yfirleitt að gera þetta á kvöldin. Mínu bestu tímar voru frá ellefu á kvöldin og til tvö á nóttinni og ég var alltaf með þá kenningu að ég væri bara svona ofboðslega mikil b manneskja. Svo er ég bara búin að uppgötva það núna að þetta er algjör vitleysa.“ Hætt í kaffinu Svanhildur segir að lyfin séu engin töfralausn og að huga þurfi að öðrum þáttum samhliða þeim. Henni finnist það þó þess virði að taka lyf við ADHD. „Mín reynsla að taka lyf núna er að mér líður svo miklu betur að taka þau að staðaldri, að mér finnst þess virði að taka þau. Sumir upplifa allskonar aukaverkanir en ég hef verið frekar heppin með það en ég hef þurft að taka algjörlega út koffín. Það er ekki gott að blanda saman koffíni við concerta. Svanhildur segir að fjölskyldan sem hvatti hana til að fara í greiningu fagni því að hún hafi látið verða af því. „Ég held ég geti fullyrt það að þeim finnst þetta betra og ég er aðeins meira með á nótunum. Það eru færri hlutir sem koma okkur á óvart og bíllinn er vanalega á sínum stað og nokkurn veginn vitað hvar hann er.“ Hér að neðan má sjá innslagið í heild sinni.
Ísland í dag Geðheilbrigði Mest lesið Ein glæsilegasta kona landsins á lausu Lífið Á eiginmann og kærasta og allir sáttir Lífið Laufey og Júnía fögnuðu afmælisdeginum í Disney-garðinum Lífið Sérfræðingar deila um typpi refilsins en Sigríður Hagalín er búin að telja Lífið Frægustu vinslit Íslandssögunnar Lífið Ekkert sundfataatriði í Ungfrú Ísland unglinga Lífið Fór í tvær lýtaaðgerðir á sama deginum Lífið Glæsihús á Seltjarnarnesi á 240 milljónir Lífið Öskurdrottningin Lar Park Lincoln er látin Lífið Syngja Húsavík á Húsavík með stúlknakórnum Lífið Fleiri fréttir Vonast til að fá fullkomna sundlaug í Reykjadal Raf- og danstónlistarveisla í Austurbæjarbíó Ekkert sundfataatriði í Ungfrú Ísland unglinga Sérfræðingar deila um typpi refilsins en Sigríður Hagalín er búin að telja Ein glæsilegasta kona landsins á lausu Glæsihús á Seltjarnarnesi á 240 milljónir Fór í tvær lýtaaðgerðir á sama deginum Á eiginmann og kærasta og allir sáttir Öskurdrottningin Lar Park Lincoln er látin Sautján langveik börn fengu ferðastyrk Syngja Húsavík á Húsavík með stúlknakórnum Laufey og Júnía fögnuðu afmælisdeginum í Disney-garðinum Egill Logi Jónasson valinn bæjarlistamaður Akureyrar Frægustu vinslit Íslandssögunnar Stefán Einar og Sara Lind í sundur Bíllinn fannst þremur vikum eftir þjófnaðinn og þá lögfræðibók með Tólf og þrettán ára fatahönnuðir á Akureyri slá í gegn Taka ákvörðun á hverjum degi að elska hvort annað Ósamþykkt kjallaraíbúð á rúmar 44 milljónir Hélt að Sálin hafi hvatt fólk til að horfa til himins með höfuðið hátt Hátíð sem er skipulögð í kringum yngstu kynslóðina Laufey Lín skartaði íslenska fánanum á Coachella Viðar Örn og Sylvía Rós eiga von á barni Heillandi hús við Laugalæk úr smiðju Kjartans Sveinssonar Hjartaknúsarinn tileinkaði íslenskri fyrirsætu rómantískan slagara Hafa aldrei rifist Stjörnulífið: Frumsýnir kærastann á Tenerife Stóri plokkdagurinn haldinn á sunnudaginn Ótrúleg heimkoma Búbba sem fauk alla leið í Kópavog Elizabeth Hurley og Billy Ray Cyrus stinga saman nefjum Sjá meira