Þórólfur Guðnason sóttvarnalæknir segist hafa töluverðar áhyggjur af þróuninni í aðdraganda jólanna. Tölur dagsins séu sambærilegar þeim sem hafa verið undanfarna daga, þó ljóst sé að sum þeirra megi rekja til hópamyndunar. Þá séu próflok háskólanna og fleiri tilefni líkleg til að draga dilk á eftir sér ef fólk fer ekki varlega.
„Við sjáum það að smitin sem greindust í gær eru að koma frá hópi sem fór saman í bústað eða eitthvað slíkt. Það sýnir að smitin eru þarna úti og geta rokið upp. Ég hef töluverðar áhyggjur af því að það geti gerst núna ef fólk er farið að langa að hópast saman,“ segir Þórólfur og bætir við að slíkt gæti ýtt undir frekari útbreiðslu.
„Ef smit fer að komast inn í slíka hópa, þá getur þetta farið að dreifast mjög fljótt miðað við þann hreyfanleika sem er á fólki núna. Fólk er á miklum faraldsfæti út um allt. Ég hef áhyggjur af því að þetta gæti farið að blossa upp.“
Þeir einstaklingar sem greinast með veiruna svo skömmu fyrir jól munu að öllum líkindum eyða stórum hluta hátíðanna í einangrun. Aðspurður hvort hann hafi áhyggjur að fólk veigri sér við að fara í sýnatöku vegna þess segist Þórólfur vona að fólk taki mark á einkennum og fari í sýnatöku ef ástæða er til.
„Ég trúi nú varla að fólk mæti ekki í sýnatöku ef það fer að finna fyrir einkennum og veikjast. Auðvitað getur það gerst, en þetta er mjög óviss tími núna og það er margt sem getur gerst.“
Fólk að greinast án þess að vita hvernig
Greint var frá því í gær að hluti þeirra sem greindust í fyrradag hefði engin tengsl við aðra smitaða. Þórólfur segir þetta til marks um útbreiðsluna, enda séu margir að greinast þrátt fyrir að forðast hópamyndun og mannmergð.
„Við erum með fólk sem hefur ekkert verið að fara mikið, bara út í búð eða eitthvað slíkt og ekkert inni í mannfjölda af neinu tagi en er samt að smitast. Þetta segir bara það að veiran er úti og hún getur auðveldlega smitast við ákveðnar aðstæður.“
Þónokkur Evrópuríki hafa hert aðgerðir til muna yfir hátíðirnar til þess að sporna gegn frekari útbreiðslu. Að mati Þórólfs er greinilegt að ýmsar venjur og hefðir jólanna fela í sér samkomur og ríkin reyni þannig að bregðast við því, þó það hafi ekki komið til tals hér á landi. Hann vill treysta því að fólk fari varlega og hugi að einstaklingsbundnum smitvörnum.
„Fólk er vant allskonar hegðun á þessum tíma sem það gerir kannski ekki öllu jafna á árinu, svo þetta er mjög viðkvæmur tími fyrir margra hluta sakir og ég hef svo sannarlega áhyggjur af því. Það er kannski þess vegna sem önnur lönd eru að grípa til mjög harðra, loka verslunum og jafnvel með útgöngubann á þessum tíma. Ég biðla enn og aftur til fólks að virkilega passa sig og hugsa sig um hvernig það hegðar sér núna.“
Lokaspretturinn nokkrir mánuðir
Þróun bólefna gegn kórónuveirunni hefur gengið hratt fyrir sig og æ fleiri jákvæðar fréttir berast af niðurstöðum prófana. Til að mynda eru bólusetningar með bóluefni Pfizer og BioNTech þegar hafnar í Bandaríkjunum, Bretlandi og Kanada og stefnt er að því að hefja bólusetningar í aðildarríkjum Evrópusambandsins þann 27. desember.
Þórólfur segir fregnir af bóluefnum vissulega jákvæðar, en þó þurfi að hafa í huga að nauðsynlegt sé að ná upp ágætu ónæmi í samfélaginu. Það geti tekið tíma.
„Lokaspretturinn er náttúrulega nokkrir mánuðir, það má ekki gleyma því. Þetta er ekki að gerast strax eftir áramótin. Við erum að fá töluverðan fjölda af bóluefni út marsmánuð samkvæmt dreifingaráætlun Pfizer en það er ekki nægilegt til að búa til útbreitt ónæmi í samfélaginu.“
Þó sé gott að hægt verði að bólusetja viðkvæmustu hópana fljótlega eftir áramót og þá verði að öllum líkindum hægt að grípa til tilslakana. Aðgerðirnar nú miði að því að vernda heilbrigðiskerfið og fólk í áhættuhópum og bóluefni muni spila stóran þátt í því.
„Ég vona svo sannarlega að þetta gangi eftir og við fáum bóluefni hratt og örugglega. Þá náum við meira ónæmi í samfélaginu fyrr en við héldum.“
