Fullyrðingar Sigmundar um brot á þingskaparlögum standast ekki

Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, formaður Miðflokksins, telur kosningu nýrrar forsætisnefndar Alþingis til að fjalla um Klaustursmálið stangast á við lög um þingsköp á „víðtækan hátt.“ Til stendur að kjósa forsætisnefndina þegar leitað hefur verið afbrigða eins og skýr heimild er fyrir í þingskaparlögum.

Aðeins sex þingmenn af sextíu og þremur eru metnir hæfir til þess að koma Klaustursmálinu áfram til siðanefndar Alþingis. Af þessum sökum verður kosin ný forsætisnefnd sem hefur það eina verkefni að fjalla um Klaustursmálið og vísa því áfram til siðanefndar Alþingis.

Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar grein í Morgunblaðið í dag undir fyrirsögninni „Misnotkun Alþingis“ þar sem hann fjallar um þetta fyrirkomulag á afgreiðslu málsins. „Niðurstaðan var sú að 3-6 þingmenn kæmu til greina og forsetinn hófst handa við að reyna að skikka þá í hlutverkið. Að minnsta kosti einn þeirra sagðist strax ekki ætla að láta leiða sig út í ógöngur forsetans og þá voru eftir tveir (eða fimm). Þetta stangast á við lög um þingsköp á svo víðtækan hátt að hægt væri að skrifa heila grein bara um það,“ segir Sigmundur í greininni. 

Þá fjallar hann um störf siðanefndar Alþingis og segir að öllum megi vera ljóst að sérstök undirnefnd vanhæfrar forsætisnefndar sé sjálf vanhæf. „(T)elst siðanefndin vanhæf, verandi undirnefnd forsætisnefndar. Öllum má þá vera ljóst að sérstök undirnefnd vanhæfrar forsætisnefndar valin af vanhæfu fólki í trássi við lög til að afgreiða mál með fyrir fram ákveðnum hætti væri sjálf vanhæf,“ segir Sigmundur. 

Sigmundur segir að með framferði sínu brjóti Steingrímur J. Sigfússon, forseti Alþingis, blað í sögu þingsins. Þá gefur Sigmundur í skyn í greininni að þessi afgreiðsla málsins beinist gegn sér persónulega og að Steingrímur leitist við að nýta stöðu sína sem forseti Alþingis til að hefna sín á sér. „Viðhorf Steingríms til mín er vel þekkt. Hann telur sig eiga harma að hefna og leitast nú við að nýta stöðu sína í þeim tilgangi,“ segir Sigmundur í greininni. 

Eins og rakið er framar virðist Sigmundur líta svo á að kosning sérstakrar forsætisnefndar Alþingis gangi í berhögg við þingskaparlög. Í 3. gr. þingskaparlaga kemur fram að kosinn er forseti og svo sex varaforsetar Alþingis. Saman mynda þeir forsætisnefnd þingsins. Í þingskaparlögum er síðan heimild til að leita svokallaðra afbrigða en hún kemur fram í 94. gr. þingskaparlaga. Þar segir: „Eftir uppástungu forseta eða formanns þingflokks má bregða út af þingsköpum þessum ef tveir þriðju hlutar þeirra þingmanna, er um það greiða atkvæði, samþykkja.“ Samkvæmt upplýsingum fréttastofunnar verður ný forsætisnefnd til að fjalla um Klaustursmálið kosin á grundvelli þessarar heimildar. Þá þurfa tveir þriðju hlutar þeirra þingmanna sem greiða atkvæði að samþykkja að veitt sé afbrigði. Þegar það liggur fyrir er hægt að kjósa nýja forsætisnefnd. Að þessu virtu er ljóst að fullyrðing um að kosning nýrrar forsætisnefndar Alþingis brjóti í bága við þingskaparlög stenst ekki.

Sigmundur virðist telja að siðanefnd Alþingis sé undirnefnd forsætisnefndar eins og rakið er framar. Undirnefndir þingsins eru yfirleitt skipaðir fulltrúum þeirrar nefndar sem viðkomandi undirnefnd heyrir undir. Til dæmis starfar sérstök undirnefnd undir allsherjarnefnd sem hefur það verkefni að fjalla um umsóknir um ríkisborgararétt og er hún skipuð þingmönnum sem sitja einnig í allsherjarnefnd. Siðanefnd Alþingis er hins vegar sjálfstæð nefnd sem tekur til umfjöllunar erindi frá forsætisnefnd um meint brot á siðareglum alþingismanna. Nefndin var skipuð í febrúar 2017 og enginn sitjandi nefndarmanna er alþingismaður. Nefndin telst því ekki vera undirnefnd forsætisnefndar Alþingis í venjubundnum skilningi og hæfi nefndarmanna tengist því ekki hæfi forsætisnefndar á neinn hátt. Ekki verður því betur séð en að þessi fullyrðing Sigmundar um vanhæfi siðanefndarinnar sé einnig röng.

Ekki náðist í Sigmund við vinnslu fréttarinnar til að fá viðbrögð hans við efni hennar.