Byssa eða bíll? Ólafur þ. Stephensen skrifar 2. desember 2011 06:00 Skotárás vegna uppgjörs í undirheimum Reykjavíkur hefur réttilega vakið mikla athygli og ekki síður gríðarlegt vopnabúr, sem lögreglan fann hjá meðlimum glæpaklíku sem talin er viðriðin árásina. Klíkubræður hafa verið settir í gæzluvarðhald vegna rannsóknar málsins. Enginn dó reyndar eða slasaðist í árásinni; byssumaðurinn hitti ekki. Flestir vona samt sjálfsagt að skotmaðurinn fái þungan dóm fyrir tilraun til manndráps. Í fyrrakvöld hafði annar maður uppi tilburði til að drepa fólk. Sá var bæði undir áhrifum áfengis og fíkniefna og ók úr Borgarnesi og í átt til höfuðborgarinnar á allt að 150 kílómetra hraða áður en lögreglan náði að stöðva hann í Hvalfjarðargöngunum með því að sprengja eitt dekkið á bílnum. Enginn dó eða slasaðist, en það er ekki ökumanninum að þakka. Reynslan segir okkur að bæði réttargæzlukerfið og almenningsálitið muni líkast til taka með ólíkum hætti á brjálæðingnum með byssuna og brjálæðingnum á bílnum. Samt er ekki auðvelt að færa rök fyrir því að byssumaðurinn sé meiri ógn við líf og heilsu almennings en ökumaðurinn. Ef eitthvað er, sýna atvinnuglæpamenn oft þá tillitssemi að reyna frekar að drepa aðra glæpamenn en saklausa borgara. Hver sem er getur hins vegar týnt lífinu eða örkumlazt fyrir lífstíð af því að hann lendir fyrir tilviljun í vegi útúrdópaðs ökuníðings. Það er eitthvað einkennilegt við mismunandi viðbrögð við manndrápstilburðum með hnefum eða vopnum og með ökutækjum. Sá sem gengur um miðbæinn, sveiflar öxi eða hafnaboltakylfu í kringum sig og hótar að drepa fólk er tekinn úr umferð; settur í varðhald eða vistaður á viðeigandi stofnun. Hins vegar lesum við býsna oft fréttir um að einn og sami maður hafi verið tekinn ofurölvi undir stýri í tvígang sömu helgina, jafnvel sama kvöldið. Sá er oft með í höndunum eins til tveggja tonna morðvopn sem getur náð 200 kílómetra hraða. Jafnvel þegar menn verða valdir að dauða fólks og örkumlum, ölvaðir eða dópaðir undir stýri er algengur dómur ökuleyfissvipting í fáein ár og skilorðsbundið fangelsi í nokkrar vikur eða mánuði. Menn sem eru alvarleg ógn við öryggi samborgaranna eru ekki teknir úr umferð. Reyndar er vert að nefna að ekki eru allir ökuníðingar fullir eða undir áhrifum fíkniefna. Heilinn í þeim virkar samt eins og þeir hafi tekið eitthvað inn. Ekki sízt hjá einhverjum hópi ungra karlmanna er ofsaakstur nánast viðurkennd hegðun og þykir einhvers konar manndómsvígsla að vera tekinn af löggunni fyrir að stefna lífi og limum náungans í hættu. Í Fréttablaðinu í dag er haft eftir lögreglumönnum að akstur undir áhrifum fíkniefna færist í vöxt og sé að verða algengari en ölvunarakstur. Raunar er lítill munur á þessu tvennu, en þróunin er áhyggjuefni, rétt eins og vaxandi ofbeldi í undirheimunum. Löggjafinn og dómstólar ættu að bregðast við henni með því að sjá til þess að brjálæðingarnir á bílunum fái þunga dóma, ekki síður en brjálæðingarnir með byssurnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fastir pennar Ólafur Stephensen Skoðanir Mest lesið Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun Saga Israa á Gaza og hvernig hægt er að verða að liði Katrín Harðardóttir,Israa Saed Skoðun Er aldur bara tala? Teitur Guðmundsson Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir Skoðun Frans páfi kvaddur eða meðtekinn? Bjarni Karlsson Skoðun
Skotárás vegna uppgjörs í undirheimum Reykjavíkur hefur réttilega vakið mikla athygli og ekki síður gríðarlegt vopnabúr, sem lögreglan fann hjá meðlimum glæpaklíku sem talin er viðriðin árásina. Klíkubræður hafa verið settir í gæzluvarðhald vegna rannsóknar málsins. Enginn dó reyndar eða slasaðist í árásinni; byssumaðurinn hitti ekki. Flestir vona samt sjálfsagt að skotmaðurinn fái þungan dóm fyrir tilraun til manndráps. Í fyrrakvöld hafði annar maður uppi tilburði til að drepa fólk. Sá var bæði undir áhrifum áfengis og fíkniefna og ók úr Borgarnesi og í átt til höfuðborgarinnar á allt að 150 kílómetra hraða áður en lögreglan náði að stöðva hann í Hvalfjarðargöngunum með því að sprengja eitt dekkið á bílnum. Enginn dó eða slasaðist, en það er ekki ökumanninum að þakka. Reynslan segir okkur að bæði réttargæzlukerfið og almenningsálitið muni líkast til taka með ólíkum hætti á brjálæðingnum með byssuna og brjálæðingnum á bílnum. Samt er ekki auðvelt að færa rök fyrir því að byssumaðurinn sé meiri ógn við líf og heilsu almennings en ökumaðurinn. Ef eitthvað er, sýna atvinnuglæpamenn oft þá tillitssemi að reyna frekar að drepa aðra glæpamenn en saklausa borgara. Hver sem er getur hins vegar týnt lífinu eða örkumlazt fyrir lífstíð af því að hann lendir fyrir tilviljun í vegi útúrdópaðs ökuníðings. Það er eitthvað einkennilegt við mismunandi viðbrögð við manndrápstilburðum með hnefum eða vopnum og með ökutækjum. Sá sem gengur um miðbæinn, sveiflar öxi eða hafnaboltakylfu í kringum sig og hótar að drepa fólk er tekinn úr umferð; settur í varðhald eða vistaður á viðeigandi stofnun. Hins vegar lesum við býsna oft fréttir um að einn og sami maður hafi verið tekinn ofurölvi undir stýri í tvígang sömu helgina, jafnvel sama kvöldið. Sá er oft með í höndunum eins til tveggja tonna morðvopn sem getur náð 200 kílómetra hraða. Jafnvel þegar menn verða valdir að dauða fólks og örkumlum, ölvaðir eða dópaðir undir stýri er algengur dómur ökuleyfissvipting í fáein ár og skilorðsbundið fangelsi í nokkrar vikur eða mánuði. Menn sem eru alvarleg ógn við öryggi samborgaranna eru ekki teknir úr umferð. Reyndar er vert að nefna að ekki eru allir ökuníðingar fullir eða undir áhrifum fíkniefna. Heilinn í þeim virkar samt eins og þeir hafi tekið eitthvað inn. Ekki sízt hjá einhverjum hópi ungra karlmanna er ofsaakstur nánast viðurkennd hegðun og þykir einhvers konar manndómsvígsla að vera tekinn af löggunni fyrir að stefna lífi og limum náungans í hættu. Í Fréttablaðinu í dag er haft eftir lögreglumönnum að akstur undir áhrifum fíkniefna færist í vöxt og sé að verða algengari en ölvunarakstur. Raunar er lítill munur á þessu tvennu, en þróunin er áhyggjuefni, rétt eins og vaxandi ofbeldi í undirheimunum. Löggjafinn og dómstólar ættu að bregðast við henni með því að sjá til þess að brjálæðingarnir á bílunum fái þunga dóma, ekki síður en brjálæðingarnir með byssurnar.
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun