Hundrað milljarða lán mánuði fyrir hrunið 15. apríl 2010 03:00 þremenningarnir í samsonarhópnum Athafnamennirnir Björgólfsfeðgar og Magnús Þorsteinsson, sem hér stendur í miðjunni, gengu hnarreistir inn á svið íslenska efnahagslífsins með bjórpeninga í vasanum frá Rússlandi síðla árs 2002 og keyptu ráðandi hlut ríkisins í Landsbankanum um áramótin. Björgólfur Thor er sá eini þeirra sem ekki er gjaldþrota í dag.Fréttablaðið/ÞÖK Björgólfsfeðgar keyrðu viðskiptaveldi sitt áfram á lánveitingum frá Landsbankanum. Fall annars þeirra hefði sett tvo banka á hliðina, að mati dansks bankasérfræðings. Skuldbindingar Björgólfs Guðmundssonar og Björgólfs Thors Björgólfssonar og félaga undir stjórn þeirra feðga voru svo miklar að fall annars þeirra feðga hefði örugglega dregið Landsbankann og Glitni með í fallinu. Þetta er mat danska bankasérfræðingsins Jørns Astrups Hansen, fyrrverandi forstjóra Sjóvinnubankans í Færeyjum og formanns stjórnar endurskipulagningarfélags í eigu danska ríkisins. Hann skrifar fylgiskjal með skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis um bankahrunið. Hansen segir eigendur bankanna hafa litið á þá sem hlaðborð enda hafi þeir haft sterk ítök í þeim, nánast getað stýrt þeim að vild. Þetta á við um bankana alla. Líkt og sést á töflum með greininni tengdust Björgólfsfeðgar fjölda fyrirtækja, bæði alþjóðlegum fyrirtækjasamsteypum sem einkahlutaverkefnum sem unnu að framkvæmdum í miðborg Reykjavíkur. Mörg fyrirtækjanna þurftu á miklu fé að halda, ekki síst þegar herti að á alþjóðlegum lánsfjármörkuðum síðla árs 2007. Í skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis kemur fram að Landsbankinn glímdi sjálfur við lausafjárskort í erlendri mynt árið 2008 og leiddi það til falls hans. Það kom hins vegar ekki í veg fyrir að bankastjórnin samþykkti að lána kjölfestufjárfestinum Samsoni, félagi þeirra Björgólfsfeðga, 168 milljónir punda, jafnvirði tæpra 25,5 milljarða króna, 5. september 2008, mánuði áður en skilanefnd á vegum Fjármálaeftirlitsins tók yfir stjórn bankans. Sama dag fengu tvö einkahlutafélög Björgólfs Guðmundssonar, formanns bankaráðs Landsbankans og helsta eiganda hans, lán upp á jafnvirði 41,5 milljarða króna. Þegar hér var komið við sögu voru lánveitingar til Björgólfs Guðmundssonar stærsta áhættuskuldbinding bankans. Í septemberlok bættist við víkjandi lán upp á 153 milljónir evra, jafnvirði 24 milljarða króna, til Björgólfs Thors Björgólfssonar frá Landsbankanum í Lúxemborg. Lánið var veitt þar sem rekstur Actavis, sem félag Björgólfs hafði tekið yfir árið áður, hafði ekki gengið vel og hótaði Deutsche Bank að gjaldfella lánveitingu vegna yfirtöku hans á lyfjafyrirtækinu. Rannsóknarnefnd Alþingis telur lánafyrirgreiðsluna meiri háttar brot á lögum um fjármálafyrirtæki. Þessu til viðbótar fékk Björgólfur að láni 1,8 milljarða króna í evrum frá Straumi í desember sama ár. Á sama tíma var lausafjárstaða Straums afar veik. Björgólfur Thor birti afsökunarbréf í gær þar sem hann viðurkennir dómgreindarleysi í aðdraganda hrunsins. Hann álítur þó ekki að brot hafi verið framin. Lánveitingar til Björgólfsfeðga mánuði fyrir fall bankans jafngilda því að þeir hafi fengið um hundrað milljarða króna hjá Landsbankanum einum síðasta mánuðinn sem hann var í meirihlutaeigu þeirra. Þá verður því ekki neitað að feðgarnir stuðluðu að falli hans þar sem lánin voru að mestu í evrum og pundum. Þetta telur rannsóknarnefnd Alþingis sem tekur fram að helstu eigendur bankans hafi hvorki haft hug eða getu til að styðja við bankann í fjárhagserfiðleikum hans. jonab@frettabladid.is Rannsóknarskýrsla Alþingis Mest lesið Öryggisráðið ákveður að taka yfir Gasa-borg Erlent Hundarnir þegar aflífaðir en ákvörðun um lógun ólögmæt Innlent Dvalarleyfi langtum dýrara í hinum Norðurlöndunum Innlent Telja að lífvörður myndi aðeins gera ferðamenn kærulausari Innlent Keppa við Kínverja og Rússa um að koma kjarnakljúfi til tunglsins Erlent Nauðsynlegt að fólk fái úrræði til að vernda sig frá djúpfölsunum Innlent Fann hagtölur sem honum líkar og hélt óvæntan blaðamannafund Erlent Sektaður fyrir að aka á 321 kílómetra hraða Erlent Skjálfti fannst á höfuðborgarsvæðinu Innlent Skýrasta myndin af halastjörnunni, eða vopninu, hingað til Erlent Fleiri fréttir Þyrlan á mesta forgangi vegna manns sem féll í Vestari-Jökulsá Fangar í einangrun vegna sama máls noti ekki sama útisvæði Hundarnir þegar aflífaðir en ákvörðun um lógun ólögmæt Samskipti fanga í einangrun, tapsárir Danir og drottning Gleðigöngunnar Allir fundir við ESB „fyrst og fremst“ hagsmunagæsla Telja að lífvörður myndi aðeins gera ferðamenn kærulausari Esjan snjólaus og það óvenju snemma Íslendingurinn í Grikklandi laus úr haldi Dvalarleyfi langtum dýrara í hinum Norðurlöndunum Lögreglurannsókn á banaslysi í Brúará „svo til“ lokið Nauðsynlegt að fólk fái úrræði til að vernda sig frá djúpfölsunum Enginn handtekinn eftir hópslagsmálin Skjálfti fannst á höfuðborgarsvæðinu Finna áhugann dvína á meðan vinir berjast og deyja á vígvellinum „Það fer enginn lífvörður út í“ Reyndi að kaupa glás af nammi og kom upp um tíu ára bankaræningja Gufunesmálið: „Þetta átti aldrei að fara svona“ Lygilegar tilraunir til að hafa áhrif á sakborning, Reynisfjara og tollar Trumps Olíuleit á teikniborðinu og býst við tíðindum í vetur Smokkamaðurinn enn ófundinn Sjúkrabíllinn bilaður og kemst ekki með sjúkling úr Þakgili Þrír á þaki jeppa á kafi í Jökulsá í Lóni Gefur sig fram fimmtíu árum eftir bankarán í Kópavogi Alvarlegt vinnuslys í Skagafirði Undirbúa steypuvinnu fyrir nýju Ölfusárbrúna Þungar áhyggjur af „síversnandi stöðu Íslands“ „Yfirgangur gyðingahataranna er algerlega óþolandi“ Af hættustigi á óvissustig vegna eldgoss Sálfræðingar rukka hátt í 26 þúsund krónur Tollar, höfundarréttur og þögn lögreglu í kynferðisbrotamálum Sjá meira
Björgólfsfeðgar keyrðu viðskiptaveldi sitt áfram á lánveitingum frá Landsbankanum. Fall annars þeirra hefði sett tvo banka á hliðina, að mati dansks bankasérfræðings. Skuldbindingar Björgólfs Guðmundssonar og Björgólfs Thors Björgólfssonar og félaga undir stjórn þeirra feðga voru svo miklar að fall annars þeirra feðga hefði örugglega dregið Landsbankann og Glitni með í fallinu. Þetta er mat danska bankasérfræðingsins Jørns Astrups Hansen, fyrrverandi forstjóra Sjóvinnubankans í Færeyjum og formanns stjórnar endurskipulagningarfélags í eigu danska ríkisins. Hann skrifar fylgiskjal með skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis um bankahrunið. Hansen segir eigendur bankanna hafa litið á þá sem hlaðborð enda hafi þeir haft sterk ítök í þeim, nánast getað stýrt þeim að vild. Þetta á við um bankana alla. Líkt og sést á töflum með greininni tengdust Björgólfsfeðgar fjölda fyrirtækja, bæði alþjóðlegum fyrirtækjasamsteypum sem einkahlutaverkefnum sem unnu að framkvæmdum í miðborg Reykjavíkur. Mörg fyrirtækjanna þurftu á miklu fé að halda, ekki síst þegar herti að á alþjóðlegum lánsfjármörkuðum síðla árs 2007. Í skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis kemur fram að Landsbankinn glímdi sjálfur við lausafjárskort í erlendri mynt árið 2008 og leiddi það til falls hans. Það kom hins vegar ekki í veg fyrir að bankastjórnin samþykkti að lána kjölfestufjárfestinum Samsoni, félagi þeirra Björgólfsfeðga, 168 milljónir punda, jafnvirði tæpra 25,5 milljarða króna, 5. september 2008, mánuði áður en skilanefnd á vegum Fjármálaeftirlitsins tók yfir stjórn bankans. Sama dag fengu tvö einkahlutafélög Björgólfs Guðmundssonar, formanns bankaráðs Landsbankans og helsta eiganda hans, lán upp á jafnvirði 41,5 milljarða króna. Þegar hér var komið við sögu voru lánveitingar til Björgólfs Guðmundssonar stærsta áhættuskuldbinding bankans. Í septemberlok bættist við víkjandi lán upp á 153 milljónir evra, jafnvirði 24 milljarða króna, til Björgólfs Thors Björgólfssonar frá Landsbankanum í Lúxemborg. Lánið var veitt þar sem rekstur Actavis, sem félag Björgólfs hafði tekið yfir árið áður, hafði ekki gengið vel og hótaði Deutsche Bank að gjaldfella lánveitingu vegna yfirtöku hans á lyfjafyrirtækinu. Rannsóknarnefnd Alþingis telur lánafyrirgreiðsluna meiri háttar brot á lögum um fjármálafyrirtæki. Þessu til viðbótar fékk Björgólfur að láni 1,8 milljarða króna í evrum frá Straumi í desember sama ár. Á sama tíma var lausafjárstaða Straums afar veik. Björgólfur Thor birti afsökunarbréf í gær þar sem hann viðurkennir dómgreindarleysi í aðdraganda hrunsins. Hann álítur þó ekki að brot hafi verið framin. Lánveitingar til Björgólfsfeðga mánuði fyrir fall bankans jafngilda því að þeir hafi fengið um hundrað milljarða króna hjá Landsbankanum einum síðasta mánuðinn sem hann var í meirihlutaeigu þeirra. Þá verður því ekki neitað að feðgarnir stuðluðu að falli hans þar sem lánin voru að mestu í evrum og pundum. Þetta telur rannsóknarnefnd Alþingis sem tekur fram að helstu eigendur bankans hafi hvorki haft hug eða getu til að styðja við bankann í fjárhagserfiðleikum hans. jonab@frettabladid.is
Rannsóknarskýrsla Alþingis Mest lesið Öryggisráðið ákveður að taka yfir Gasa-borg Erlent Hundarnir þegar aflífaðir en ákvörðun um lógun ólögmæt Innlent Dvalarleyfi langtum dýrara í hinum Norðurlöndunum Innlent Telja að lífvörður myndi aðeins gera ferðamenn kærulausari Innlent Keppa við Kínverja og Rússa um að koma kjarnakljúfi til tunglsins Erlent Nauðsynlegt að fólk fái úrræði til að vernda sig frá djúpfölsunum Innlent Fann hagtölur sem honum líkar og hélt óvæntan blaðamannafund Erlent Sektaður fyrir að aka á 321 kílómetra hraða Erlent Skjálfti fannst á höfuðborgarsvæðinu Innlent Skýrasta myndin af halastjörnunni, eða vopninu, hingað til Erlent Fleiri fréttir Þyrlan á mesta forgangi vegna manns sem féll í Vestari-Jökulsá Fangar í einangrun vegna sama máls noti ekki sama útisvæði Hundarnir þegar aflífaðir en ákvörðun um lógun ólögmæt Samskipti fanga í einangrun, tapsárir Danir og drottning Gleðigöngunnar Allir fundir við ESB „fyrst og fremst“ hagsmunagæsla Telja að lífvörður myndi aðeins gera ferðamenn kærulausari Esjan snjólaus og það óvenju snemma Íslendingurinn í Grikklandi laus úr haldi Dvalarleyfi langtum dýrara í hinum Norðurlöndunum Lögreglurannsókn á banaslysi í Brúará „svo til“ lokið Nauðsynlegt að fólk fái úrræði til að vernda sig frá djúpfölsunum Enginn handtekinn eftir hópslagsmálin Skjálfti fannst á höfuðborgarsvæðinu Finna áhugann dvína á meðan vinir berjast og deyja á vígvellinum „Það fer enginn lífvörður út í“ Reyndi að kaupa glás af nammi og kom upp um tíu ára bankaræningja Gufunesmálið: „Þetta átti aldrei að fara svona“ Lygilegar tilraunir til að hafa áhrif á sakborning, Reynisfjara og tollar Trumps Olíuleit á teikniborðinu og býst við tíðindum í vetur Smokkamaðurinn enn ófundinn Sjúkrabíllinn bilaður og kemst ekki með sjúkling úr Þakgili Þrír á þaki jeppa á kafi í Jökulsá í Lóni Gefur sig fram fimmtíu árum eftir bankarán í Kópavogi Alvarlegt vinnuslys í Skagafirði Undirbúa steypuvinnu fyrir nýju Ölfusárbrúna Þungar áhyggjur af „síversnandi stöðu Íslands“ „Yfirgangur gyðingahataranna er algerlega óþolandi“ Af hættustigi á óvissustig vegna eldgoss Sálfræðingar rukka hátt í 26 þúsund krónur Tollar, höfundarréttur og þögn lögreglu í kynferðisbrotamálum Sjá meira