Gildin okkar Þórunn Elísabet Bogadóttir skrifar 9. nóvember 2010 06:00 Það er afskaplega auðvelt að hæðast að fyrirbærum eins og þjóðfundi, þar sem 1000 manns koma saman og niðurstaðan verður afskaplega almenn. En það eru nógu margir aðrir í því. Í jákvæðnigír má segja að þjóðfundurinn og stjórnlagaþing séu eins og svo margt annað undanfarin ár: án fordæma. Fyrirbærin gætu jafnvel, ef mjög vel tekst til, breytt einhverju til hins betra. Hvað veit maður? Í niðurstöðum þjóðfundar helgarinnar má lesa ýmislegt fallegt. Til dæmis er það niðurstaða þjóðfundarins að allir skuli njóta mannréttinda svo sem tjáningarfrelsis, friðhelgi einkalífs, trúfrelsis og eignarréttar. Svo á líka að tryggja að við séum öll jöfn og höfum jafnan rétt. Við eigum öll að hafa mannsæmandi lífskjör, óháð því hvers kyns við erum, af hvaða kynþætti eða þjóðerni við erum, hvaða trúarskoðun við höfum og svo framvegis. Þarna eru fleiri fallegar hugsjónir, til dæmis sem lúta að náttúrunni og auðlindum okkar. Og að sjálfsögðu um lýðræðið, valdið, ábyrgðina, gegnsæið og heiðarleikann. Það er sannarlega hægt að vera sammála þessu, enda frekar almenn gildi. En ef þetta eru virkilega gildi þjóðarinnar hvers vegna hefur þeim þá ekki verið framfylgt? Eru þessar skoðanir kannski nýtilkomnar og var þá kannski einhver breyting í kjölfar hrunsins eftir allt saman? Það er að minnsta kosti ekki hægt að segja að öll þjóðin aðhyllist trúfrelsi eða jafnrétti óháð trúarskoðunum. Nýjustu dæmin um það eru fordómar í garð múslima hér á landi og hörð mótstaða við byggingu mosku. Hér hefur heldur ekki alltaf tíðkast að allt fólk njóti jafnra mannréttinda eða mannsæmandi lífskjara óháð stöðu. Annars hefði það til dæmis ekki viðgengist að vísa fólki nánast miskunnarlaust úr landinu. Og ekki er hægt að segja að við höfum alltaf borið virðingu fyrir auðlindum og náttúru landsins, ó nei. Margt af þessu sem kom á fundinum efast ég stórlega um að muni enda í stjórnarskránni og sumt á kannski ekkert heima þar. En það breytir því ekki að þessi gildi eru nú skrásett og öllum aðgengileg. Og stjórnmálamennirnir sem ákváðu að þjóðfundurinn yrði haldinn verða þá vonandi minntir á niðurstöðurnar héðan í frá. Og fólkið sem samdi þessi blessuðu gildi verður vonandi á varðbergi næst þegar brjóta á gegn þeim. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Viljum við að erlendir milljarðamæringar setji einhliða leikreglurnar í almannarýminu okkar? Elfa Ýr Gylfadóttir Skoðun Af hverju eru kennarar að fara í verkfall? Anton Már Gylfason Skoðun Val Vigdísar Skúli Ólafsson Skoðun Hefjum aðildarviðræður við Bandaríkin Einar Jóhannes Guðnason Skoðun Eru tengsl milli Úkraínustríðsins og breyttrar stöðu Grænlands? Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Árið 1975 er að banka Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun Kennarar segja: „Nóg komið!“ – Verkfall fyrir virðingu og verðskulduð réttindi Jónas Sen Skoðun Friður á jörðu Þröstur Friðfinnsson Skoðun Hlýnun jarðar mun ekki valda heimsendi Sæunn Kjartansdóttir Skoðun Máttur kaffibollans Ásta Kristín Sigurjónsdóttir Skoðun
Það er afskaplega auðvelt að hæðast að fyrirbærum eins og þjóðfundi, þar sem 1000 manns koma saman og niðurstaðan verður afskaplega almenn. En það eru nógu margir aðrir í því. Í jákvæðnigír má segja að þjóðfundurinn og stjórnlagaþing séu eins og svo margt annað undanfarin ár: án fordæma. Fyrirbærin gætu jafnvel, ef mjög vel tekst til, breytt einhverju til hins betra. Hvað veit maður? Í niðurstöðum þjóðfundar helgarinnar má lesa ýmislegt fallegt. Til dæmis er það niðurstaða þjóðfundarins að allir skuli njóta mannréttinda svo sem tjáningarfrelsis, friðhelgi einkalífs, trúfrelsis og eignarréttar. Svo á líka að tryggja að við séum öll jöfn og höfum jafnan rétt. Við eigum öll að hafa mannsæmandi lífskjör, óháð því hvers kyns við erum, af hvaða kynþætti eða þjóðerni við erum, hvaða trúarskoðun við höfum og svo framvegis. Þarna eru fleiri fallegar hugsjónir, til dæmis sem lúta að náttúrunni og auðlindum okkar. Og að sjálfsögðu um lýðræðið, valdið, ábyrgðina, gegnsæið og heiðarleikann. Það er sannarlega hægt að vera sammála þessu, enda frekar almenn gildi. En ef þetta eru virkilega gildi þjóðarinnar hvers vegna hefur þeim þá ekki verið framfylgt? Eru þessar skoðanir kannski nýtilkomnar og var þá kannski einhver breyting í kjölfar hrunsins eftir allt saman? Það er að minnsta kosti ekki hægt að segja að öll þjóðin aðhyllist trúfrelsi eða jafnrétti óháð trúarskoðunum. Nýjustu dæmin um það eru fordómar í garð múslima hér á landi og hörð mótstaða við byggingu mosku. Hér hefur heldur ekki alltaf tíðkast að allt fólk njóti jafnra mannréttinda eða mannsæmandi lífskjara óháð stöðu. Annars hefði það til dæmis ekki viðgengist að vísa fólki nánast miskunnarlaust úr landinu. Og ekki er hægt að segja að við höfum alltaf borið virðingu fyrir auðlindum og náttúru landsins, ó nei. Margt af þessu sem kom á fundinum efast ég stórlega um að muni enda í stjórnarskránni og sumt á kannski ekkert heima þar. En það breytir því ekki að þessi gildi eru nú skrásett og öllum aðgengileg. Og stjórnmálamennirnir sem ákváðu að þjóðfundurinn yrði haldinn verða þá vonandi minntir á niðurstöðurnar héðan í frá. Og fólkið sem samdi þessi blessuðu gildi verður vonandi á varðbergi næst þegar brjóta á gegn þeim.
Viljum við að erlendir milljarðamæringar setji einhliða leikreglurnar í almannarýminu okkar? Elfa Ýr Gylfadóttir Skoðun
Viljum við að erlendir milljarðamæringar setji einhliða leikreglurnar í almannarýminu okkar? Elfa Ýr Gylfadóttir Skoðun