Sjálfstæðisflokkurinn vill selja RÚV

Ofuráherslu Sjálfstæðisflokksins á að gera Ríkisútvarpið að hlutafélagi er erfitt að skilja út frá öðru en marglýstum vilja öflugra þingmanna til að selja það að lokum - að hluta eða öllu leyti. Einstakir þingmenn flokksins hafa beinlínis fagnað frumvarpinu á þeim forsendum að það sé fyrsta skrefið að sölu. Ég lít hins vegar svo á að öflugt almannaútvarp sé tryggasta vörnin gegn því að sterkir fjármagnseigendur einoki skoðanamyndun í landinu gegnum ofurtök á fjölmiðlamarkaðnum. Þess vegna vil ég efla ríkisútvarp, treysta innlenda dagskrárgerð einsog prýðileg drög Þorgerðar Katrínar menntamálaráðherra að þjónustusamningi gera ráð fyrir - en ég er andsnúinn hlutafélagavæðingu og sölu. Sölumenn Sjálfstæðisflokksins

Innan Sjálfstæðisflokksins hafa raddir um að selja RÚV verið háværar. Hugmyndamótor flokksins, Samband ungra sjálfstæðismanna, hefur árum saman boðað það fagnaðarerindi. Því hefur skolað inn á þing í frumvarpi um einkavæðingu RÚV, sem nokkrir þingmenn hafa flutt með leyfi þingflokks Sjálfstæðismanna. Í þeim hópi er til dæmis formaður menntamálanefndar. Hann hefur marglýst yfir á Alþingi að æskilegast sé að selja stofnunina. Hinum ungu tyrkjum frjálshyggjunnar mun berast öflugur liðsauki þegar yfirlýstir fylgjendur sölu á RÚV koma í raðir þingmanna flokksins eftir kosningar í vor.

Árið 1995 rak Sjálfstæðisflokkurinn heila kosningabaráttu sem af þeirra hálfu snérist aðallega um að selja Rás 2. Mér er ekki kunnugt um að flokkurinn hafi nokkru sinni kastað þeirri stefnu fyrir róða. Í því ljósi er athyglisvert, að í frumvarpi ríkisstjórnarinnar segir hreint út, að eftir að stofnunin verði gerð að hlutafélagi beri henni ekki skylda til að reka nema eina útvarpsrás. Hvers vegna er þetta tekið sérstaklega fram - ef ætlunin er ekki að selja Rás 2?

Rás 2 hefur verið vagga nýgildrar tónlistar. Þar hefur hún gegnt mikilvægu hlutverki sem engin einkareknu rásanna hefur sinnt með viðlíka hætti. Ég hef ekki tölu á því efnilega tónlistarfólki sem Rásin hefur fleytt fram - og sumt í kjölfarið borið hróður Íslands vítt um veröld. Hví ætti að selja hana?

„Öfugsnúin hugmyndafræði“

Stofnanir ríkisins, sem hafa beinan aðgang að opinberu fé lúta ekki sömu lögmálum og opinber fyrirtæki sem afla sér tekna á markaði. Færa má rök fyrir því að hlutafélagaformið henti þeim fyrirtækjum í ríkiseigu, sem ekki nota skattpeninga í rekstur. Það gegnir öðru máli um stofnanir sem alfarið eða að meginhluta eru reknar fyrir peninga skattborgaranna - einsog RÚV. Fyrrverandi formaður Sjálfstæðisflokksins, Þorsteinn Pálsson, sagði í athyglisverðum leiðara að þess vegna væri frumvarpið „frávik frá almennum leikreglum." Hann taldi það líklegt til að setja „í uppnám framtíðarsátt um ríkisrekið útvarp." Dómur Þorsteins var að hlutafélagavæðing RÚV fæli í sér „öfugsnúna hugmyndafræði."

Samfylkingin hefur talað fyrir því að RÚV verði gert að sjálfseignarstofnun í atvinnurekstri. Það form er einkaréttarlegs eðlis líkt og hlutafélög og gæfi stofnuninni aukið sjálfstæði og svigrúmið, sem Páll Magnússon útvarpsstjóri telur svo nauðsynlegt. Það er þekkt rekstrarform í almannaþjónustu sem situr að opinberu fé eða afmörkuðum tekjustofnum. Síðast en ekki síst gæti sjálfseignarformið skapað mikilvæga sátt um RÚV. Það gerir hins vegar illkleift að selja RÚV - sem skýrir andstöðu Sjálfstæðisflokksins.

Grasrótin í Framsókn

Framsóknarflokkurinn gerði á sínum tíma einbeitta samþykkt gegn því að RÚV yrði gert að hlutafélagi. Flokkurinn óttaðist, einsog ég, að það yrði fyrsta skrefið að sölu. Framsókn snarsnérist svo í málinu - einsog í Írak.

Nú hefur áhrifamaður í Framsókn, Björn Ingi Hrafnsson, borgarfulltrúi, marglýst því yfir að hann sé eindregið á móti frumvarpi Sjálfstæðisflokksins. Hann segir að meirihluti Framsóknarmanna sé andvígur því að frumvarp Sjálfstæðisflokksins um hlutafélagavæðingu RÚV verði samþykkt á Alþingi. Skyldi það vera einbeittur vilji forystu Framsóknar að ganga stöðugt gegn vilja grasrótarinnar eða ætlar hún loksins að setja sig aftur í jarðsamband við sitt eigið fólk? RÚV er prófsteinn á það.