Krónan veikir landsbyggðina 2. júní 2005 00:01 Útflutningsiðnaður og ferðaþjónustan eru fórnarlömb hás gengis krónunnar . Ein meginástæða hins háa gengis eru að mati hagspekinga stórframkvæmdirnar á Austurlandi og húsbyggingasprengjan á höfuðborgarsvæðinu, auk annarra utanaðkomandi þátta sem erfitt er að hafa hemil á . Það hefur lengi verið vitað að þessar miklu framkvæmdir eystra myndu hafa áhrif á okkar litla hagkerfi, og svo þegar við bætist þenslan á höfuðborgarsvæðinu er von að eitthvað láti undan. Litlir staðir á landsbyggðinni, þar sem sjávarútvegur er uppistaðan í atvinnulífinu eru í mikilli hættu vegna sterkrar stöðu íslensku krónunnar. Þetta hefur greinilega komið í ljós nú á síðustu dögum, þegar fregnir berast af hópuppsögnum á einum fjórum stöðum. Þarna er að vísu sums staðar um viðvarandi staðbundinn vanda að ræða , eins og á Bíldudal, þar sem 50 starfsmönnum sjávarútvegsfyrirtækis var sagt upp. Sjávarútvegur hefur um langt árabil átt undir högg að sækja á Bíldudal, og á það bæði við um rækjuvinnslu og bolfiskvinnslu, þannig að þetta er ekki nýtt á þeim stað. Engu að síður er þetta grafalvarlegt mál fyrir samfélagið á staðnum. Möguleikar þeirra sem sagt var upp á Stöðvarfirði og Reyðarfirði eru hins vegar meiri, því ef einhvers staðar er skortur á vinnuafli þá er það í þessum landshluta. Hjá Skinnaiðnaði á Akureyri dundu líka yfir uppsagnir um mánaðamótin. Innan þess geira hefur um árabil verið háð erfið barátta, og nú virðist sem þessi iðnaður muni leggjast af. Seðlabankinn gerir grein fyrir stöðunni í efnahagslífinu í dag, má jafnvel búast við tilkynningu um hækkun stýrivaxta. Þeir hafa nú á einu ári verið hækkaðir átta sinnum, og verða líklega um10 af hundraði við áramót. Í kjölfar vaxtahækkunar Seðlabanka má alltaf búast við hækkun einhverra vaxtaflokka hjá bönkunum. Ekki bætir það stöðu útflutningsatvinnuveganna, að þurfa bæði að búa við hátt gengi krónunnar og háa vexti. Slíkt gengur reyndar ekki upp til lengdar og því verða stjórnvöld og Seðlabankinn að vera samstiga í því að ná tökum á efnahagslífinu. Sem betur fer stjórnar grátkórinn svokallaði nú ekki lengur gengi íslensku krónunnar, en með þessu framhaldi er ljóst að í haust kemur til endurskoðunar á ákvæðum kjarasamninga og verðbólgan fer upp fyrir þau mörk sem sett hafa verið. Áður en það gerist hefur fleiri sjárarútvegsfyrirtækjum og öðrum útflutningsfyrirtækjum væntanlega blætt út miðað við óbreyttar aðstæður. Ef sú verður raunin eru stóriðjuframkvæmdirnar og húsnæðisþenslan á höfuðborgarsvæðinu dýru verði keypt og landsbyggðin ennþá veikari en áður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fastir pennar Kári Jónasson Mest lesið Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Er útlegð á innleið? Reyn Alpha Magnúsdóttir Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen Skoðun Skólarnir lokaðir - myglan vinnur Guðmundur Þórir Sigurðsson Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun
Útflutningsiðnaður og ferðaþjónustan eru fórnarlömb hás gengis krónunnar . Ein meginástæða hins háa gengis eru að mati hagspekinga stórframkvæmdirnar á Austurlandi og húsbyggingasprengjan á höfuðborgarsvæðinu, auk annarra utanaðkomandi þátta sem erfitt er að hafa hemil á . Það hefur lengi verið vitað að þessar miklu framkvæmdir eystra myndu hafa áhrif á okkar litla hagkerfi, og svo þegar við bætist þenslan á höfuðborgarsvæðinu er von að eitthvað láti undan. Litlir staðir á landsbyggðinni, þar sem sjávarútvegur er uppistaðan í atvinnulífinu eru í mikilli hættu vegna sterkrar stöðu íslensku krónunnar. Þetta hefur greinilega komið í ljós nú á síðustu dögum, þegar fregnir berast af hópuppsögnum á einum fjórum stöðum. Þarna er að vísu sums staðar um viðvarandi staðbundinn vanda að ræða , eins og á Bíldudal, þar sem 50 starfsmönnum sjávarútvegsfyrirtækis var sagt upp. Sjávarútvegur hefur um langt árabil átt undir högg að sækja á Bíldudal, og á það bæði við um rækjuvinnslu og bolfiskvinnslu, þannig að þetta er ekki nýtt á þeim stað. Engu að síður er þetta grafalvarlegt mál fyrir samfélagið á staðnum. Möguleikar þeirra sem sagt var upp á Stöðvarfirði og Reyðarfirði eru hins vegar meiri, því ef einhvers staðar er skortur á vinnuafli þá er það í þessum landshluta. Hjá Skinnaiðnaði á Akureyri dundu líka yfir uppsagnir um mánaðamótin. Innan þess geira hefur um árabil verið háð erfið barátta, og nú virðist sem þessi iðnaður muni leggjast af. Seðlabankinn gerir grein fyrir stöðunni í efnahagslífinu í dag, má jafnvel búast við tilkynningu um hækkun stýrivaxta. Þeir hafa nú á einu ári verið hækkaðir átta sinnum, og verða líklega um10 af hundraði við áramót. Í kjölfar vaxtahækkunar Seðlabanka má alltaf búast við hækkun einhverra vaxtaflokka hjá bönkunum. Ekki bætir það stöðu útflutningsatvinnuveganna, að þurfa bæði að búa við hátt gengi krónunnar og háa vexti. Slíkt gengur reyndar ekki upp til lengdar og því verða stjórnvöld og Seðlabankinn að vera samstiga í því að ná tökum á efnahagslífinu. Sem betur fer stjórnar grátkórinn svokallaði nú ekki lengur gengi íslensku krónunnar, en með þessu framhaldi er ljóst að í haust kemur til endurskoðunar á ákvæðum kjarasamninga og verðbólgan fer upp fyrir þau mörk sem sett hafa verið. Áður en það gerist hefur fleiri sjárarútvegsfyrirtækjum og öðrum útflutningsfyrirtækjum væntanlega blætt út miðað við óbreyttar aðstæður. Ef sú verður raunin eru stóriðjuframkvæmdirnar og húsnæðisþenslan á höfuðborgarsvæðinu dýru verði keypt og landsbyggðin ennþá veikari en áður.
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun