Algjörlega óviðunandi 15. október 2004 00:01 Sjónarmið - Guðmundur Magnússon Ólíklegt verður að telja að í nokkru öðru landi en okkar mundi það líðast að allir grunnskólar þjóðarinnar lokuðust í fjórar vikur vegna verkfalls kennara. Sennilegt er að í öðrum löndum væru farnar að heyrast raddir um að ríkisstjórnin færi frá þegar svo væri komið. Breytir engu í því sambandi að rekstur grunnskólans hér á landi og þar með samningar við kennara er eins og víðast hvar annars staðar á verksviði sveitarfélaga. Skóla- og menntamál eru á endanum á ábyrgð ríkisstjórna og þjóðþinga. Sveitarfélögin hér á landi hafa ekkert miðstjórnarvald sem getur gripið inn í þegar jafn alvarleg kreppa og nú er skellur á. Þegar hefur skapast ófremdarástand í þjóðfélaginu vegna verkfallsins. Ástandið mun versna ef vinnudeilan leysist ekki á allra næstu dögum. Foreldrar skólabarna hafa sýnt einkennilegt tómlæti í verkfallinu. Aðeins örfáir hafa tekið þátt í viðleitni foreldrasamtaka og sjálfsprottinna hópa til að hafa uppi þrýsting á deiluaðila með mótmælaaðgerðum. Enginn vafi er þó á því að foreldrar eru óánægðir og skólabörn ringluð. Aukinn sýnilegur þrýstingur frá foreldrum gæti átt þátt í að koma deilunni úr þeirri sjálfheldu sem hún er í. Það yrði vissulega álitshnekkir fyrir sveitarfélögin ef ríkið neyddist til að grípa inn í deiluna. En það er aukaatriði. Ef ekki verða þáttaskil í byrjun næstu viku stendur ríkisstjórnin frammi fyrir tveimur kostum, að binda enda á verkfallið með lagasetningu eða útvega sveitarfélögunum aukið fé til að þau geti samið við kennara. Báðar leiðirnar eru slæmar. Það er ranglátt að lögbjóða ákveðna samninga. Kjarasamningar eiga að vera frjálsir og á ábyrgð samningsaðila. En ríkisstjórn núverandi stjórnarflokka hefur áður gripið inn í vinnudeilur þegar hún hefur talið þjóðarhag bjóða svo róttæka ráðstöfun. Í því sambandi má minna á hvernig sjómenn hafa ítrekað verið sviptir verkfallsrétti í nafni almannahags. Og undan því verður ekki litið að með því að kosta launahækkun kennara úr ríkissjóði er verið að skapa fordæmi sem getur haft ófyrirsjáanlegar afleiðingar á vinnumarkaði og stefnt stöðugleika efnahagslífsins í hættu. Fái kennarar launahækkanir sem eru meiri en þær sem samið hefur verið um á almennum markaði munu önnur stéttarfélög krefjast hins sama. Það segir reynslan okkur og því nauðsynlegt að horfast í augu við þá staðreynd. Hitt er síður umdeilt að kennarar búa við kjör sem eru ekki nægilega góð miðað við menntun þeirra og krefjandi ábyrgðarstörf. Kjarni málsins er sá að staðan í kennaradeilunni er orðin algjörlega óviðunandi. Lausn verður að finnast. Þjóðfélag með sjálfsvirðingu getur ekki horft upp á það ástand að fjörutíu og fimm þúsund börn séu í hálfgerðu reiðileysi dag eftir dag. Nú þurfa stjórnmálaforingjarnir að sýna hvað í þeim býr. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fastir pennar Guðmundur Magnússon Mest lesið Suður-Íslendinga sögurnar Hans Birgisson Skoðun Manneklan er víða Brynhildur Bolladóttir Skoðun Hættulegustu tækin í umferðinni Eva Hauksdóttir Skoðun Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun Hækka launin þín þegar fasteignamatið á íbúðinni þinni hækkar? Daði Freyr Ólafsson Skoðun Hvað myndi Sesselja segja? Hallbjörn V. Fríðhólm Skoðun Hafrannsóknastofnun leggur til 95 prósent samdrátt í sjókvíaeldi á laxi Jón Kaldal Skoðun Velkomin til Helvítis Guðný Gústafsdóttir Skoðun Þegar sannleikurinn verður fórnarlamb Davíð Bergmann Skoðun Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa Skoðun
Sjónarmið - Guðmundur Magnússon Ólíklegt verður að telja að í nokkru öðru landi en okkar mundi það líðast að allir grunnskólar þjóðarinnar lokuðust í fjórar vikur vegna verkfalls kennara. Sennilegt er að í öðrum löndum væru farnar að heyrast raddir um að ríkisstjórnin færi frá þegar svo væri komið. Breytir engu í því sambandi að rekstur grunnskólans hér á landi og þar með samningar við kennara er eins og víðast hvar annars staðar á verksviði sveitarfélaga. Skóla- og menntamál eru á endanum á ábyrgð ríkisstjórna og þjóðþinga. Sveitarfélögin hér á landi hafa ekkert miðstjórnarvald sem getur gripið inn í þegar jafn alvarleg kreppa og nú er skellur á. Þegar hefur skapast ófremdarástand í þjóðfélaginu vegna verkfallsins. Ástandið mun versna ef vinnudeilan leysist ekki á allra næstu dögum. Foreldrar skólabarna hafa sýnt einkennilegt tómlæti í verkfallinu. Aðeins örfáir hafa tekið þátt í viðleitni foreldrasamtaka og sjálfsprottinna hópa til að hafa uppi þrýsting á deiluaðila með mótmælaaðgerðum. Enginn vafi er þó á því að foreldrar eru óánægðir og skólabörn ringluð. Aukinn sýnilegur þrýstingur frá foreldrum gæti átt þátt í að koma deilunni úr þeirri sjálfheldu sem hún er í. Það yrði vissulega álitshnekkir fyrir sveitarfélögin ef ríkið neyddist til að grípa inn í deiluna. En það er aukaatriði. Ef ekki verða þáttaskil í byrjun næstu viku stendur ríkisstjórnin frammi fyrir tveimur kostum, að binda enda á verkfallið með lagasetningu eða útvega sveitarfélögunum aukið fé til að þau geti samið við kennara. Báðar leiðirnar eru slæmar. Það er ranglátt að lögbjóða ákveðna samninga. Kjarasamningar eiga að vera frjálsir og á ábyrgð samningsaðila. En ríkisstjórn núverandi stjórnarflokka hefur áður gripið inn í vinnudeilur þegar hún hefur talið þjóðarhag bjóða svo róttæka ráðstöfun. Í því sambandi má minna á hvernig sjómenn hafa ítrekað verið sviptir verkfallsrétti í nafni almannahags. Og undan því verður ekki litið að með því að kosta launahækkun kennara úr ríkissjóði er verið að skapa fordæmi sem getur haft ófyrirsjáanlegar afleiðingar á vinnumarkaði og stefnt stöðugleika efnahagslífsins í hættu. Fái kennarar launahækkanir sem eru meiri en þær sem samið hefur verið um á almennum markaði munu önnur stéttarfélög krefjast hins sama. Það segir reynslan okkur og því nauðsynlegt að horfast í augu við þá staðreynd. Hitt er síður umdeilt að kennarar búa við kjör sem eru ekki nægilega góð miðað við menntun þeirra og krefjandi ábyrgðarstörf. Kjarni málsins er sá að staðan í kennaradeilunni er orðin algjörlega óviðunandi. Lausn verður að finnast. Þjóðfélag með sjálfsvirðingu getur ekki horft upp á það ástand að fjörutíu og fimm þúsund börn séu í hálfgerðu reiðileysi dag eftir dag. Nú þurfa stjórnmálaforingjarnir að sýna hvað í þeim býr.
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun
Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa Skoðun
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun
Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa Skoðun